بررسی مشروعیت بیت کوین

به گزارش خبرنگار وسائل، بحث پول مجازی که اخیرا اهمّیت خیلی زیادی در مباحث اقتصادی و مباحث اجتماعی پیدا کرده، از موضوعاتی است که باید از منظر فقهی و نگاه فقهی هم به آن پرداخته شود.

بررسی احکام فقهی ارز مجازی: مطالعه موردی بیت کوین

فصلنامه مطالعات فقه اقتصادی ، دوره: 3 ، شماره: 4

خرید و دانلود فایل مقاله

با استفاده از پرداخت اینترنتی بسیار سریع و ساده می توانید اصل این مقاله را که دارای 23 صفحه است به صورت فایل PDF در اختیار داشته باشید.

مشخصات نویسندگان مقاله بررسی احکام فقهی ارز مجازی: مطالعه موردی بیت کوین

روح الله افضلی گروه - استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد جیرفت، جیرفت، ایران.

چکیده مقاله :

چکیده:زمینه و هدف: بیت کوین، (ارز مجازی) پول رمزنگاری شده ای است که فقط از راه فضای مجازی مورد استفاده قرار می گیرد. در پژوهش حاضر ابعاد فقهی موضوع با دو رویکرد فقه فردی و حکومتی و همچنین در دو سطح معامله و استخراج تبیین گشته است؛ علاوه بر این نیز با استفاده از روش تحقیق اجتهاد چندمرحله ای و نظر خبرگان مالی اسلامی و مراجع عظام تقلید شروط جواز استفاده از پول های رمزنگاری شده احصا گردیده است.یافته ها: یافته های پژوهش حاضر نشان می دهد که، در خصوص مشروعیت این پول بین فقها اختلاف نظر است، بعضی فقها نظر به عدم مشروعیت آن دارند و مهمترین دلایل فقهاء برای رد مشروعیت بیت کوین ابهام داشتن این ارز، مشخص نبودن مبدا و مقصد آن، پرخطر و ریسک پذیر بودن و خارجی بودن آن است. اما برخی دیگر از فقها و اقتصاددانان قائل به مشروعیت ارز مجازی هستند و دلایلی نیز بر مشروعیت آن بیان می دارند.نتیجه گیری: دیدگاه فقه در مقابل با موارد مستحدثه مالی از جمله «بیت کوین»، تاییدی است. پول مورد تایید فقه شیعه محصور به وجوه نقد نیست. مالیت یک ارز رابطه مستقیمی با مطلوبیت آن در میان عرف عقلاء و مردم دارد. در فقه شیعه هیچ قید و مبنایی مبنی بر آن که مالیت ایجاد شده از مزایای مصرف گرایی باشد وجود ندارد و ارز مجازی و بیت کوین مالیت دارد.واژگان کلیدی: احکام فقهی، پول رمزنگاری شده، بیت کوین، ارزمجازی، مشروعیت، عدم مشروعیت

کلیدواژه ها:

کد مقاله /لینک ثابت به این مقاله

کد یکتای اختصاصی (COI) این مقاله در پایگاه سیویلیکا JR_EJS-3-4_007 میباشد و برای لینک دهی به این مقاله می توانید از لینک زیر استفاده نمایید. این لینک همیشه ثابت است و به عنوان سند ثبت مقاله در مرجع سیویلیکا مورد استفاده قرار میگیرد:

نحوه استناد به مقاله :

در صورتی که می خواهید در اثر پژوهشی خود به این مقاله ارجاع دهید، به سادگی می توانید از عبارت زیر در بخش منابع و مراجع استفاده نمایید:

افضلی گروه، روح الله و آذری، سکینه و تارم، میثم،1400،بررسی احکام فقهی ارز مجازی: مطالعه موردی بیت کوین،https://civilica.com/doc/1403061

در داخل متن نیز هر جا که به عبارت و یا دستاوردی از این مقاله اشاره شود پس از ذکر مطلب، در داخل پارانتز، مشخصات زیر نوشته می شود.
برای بار اول: ( 1400، افضلی گروه، روح الله؛ سکینه آذری و میثم تارم )
برای بار دوم به بعد: ( 1400، افضلی گروه؛ آذری و تارم )
برای آشنایی کامل با نحوه مرجع نویسی لطفا بخش راهنمای سیویلیکا (مرجع دهی) را ملاحظه نمایید.

مدیریت اطلاعات پژوهشی

اطلاعات استنادی این مقاله را به نرم افزارهای مدیریت اطلاعات علمی و استنادی ارسال نمایید و در تحقیقات خود از آن استفاده نمایید.

پایان‌نامه
بررسی فقهی و حقوقی بیت کوین

نگارنده: امیر محسن شعبانی ، استاد راهنما: محمد محسنی دهکلانی ، استاد مشاور: سعید ابراهیمی ،

چکیده:
جامعه نیازمند قانون است و این را غالب مکاتب برغم اختلافات عمده شان در جزئیات پذیرفته اند.نیاز جامعه به مشروعیت بیت کوین از حیث ضرورت وجود آن برای سهولت در معاملات و قراردادها است، زیرا بیت‎کوین نوعی پول مجازی و ارز دیجیتال است که تولید آن، حاصل فعالیت محاسبات زمانبری است که می‎توان آنرا مانند سهام یا پول فلزی داد و ستد نمود و نتیجۀ این داد و ستد، به¬وجود آمدن یک نوع اعتبار مالی است که به دارندۀ آن، این امکان را می¬دهد تا بتواند به¬وسیلۀ آن، خرید انجام داده و نیز به¬جای پول از آن برای ایفای تعهدات خویش استفاده نماید. عمدۀ مناقشات فقهی و حقوقی بر سر بیت¬کوین، به¬خاطر مهمترین ویژگی آن یعنی نداشتن نهاد مرکزی صادرکننده و دیجیتالی بودن آن است؛ زیرا بیت¬کوین از فرمول های رمزنگاری شده برای ایجاد پروتکل‎های رمزنگاری جهت تأیید مالکیت و تراکنش‎ها بهره می برد، به این صورت که تراکنش‎های بیت کوین به¬صورت همتا به همتا و بدون¬نیاز به واسطه‎ ای انجام می گیرد و این امر به این معنی می باشد، که برای انجام تراکنش‎ها نیاز به نهاد‎های متمرکز مانند بانک یا موسسات دیگر نیست که همین امر، باعث مخالفت فقها در استفاده از بیت کوین از جهات غرری بودن، ربوی بودن، پولشویی، تامین مالی تروریسم و مشکلات عدیده ای از این قبیل شده است. از این رو شایسته است در تحلیل فقهی و حقوقی بیت کوین عناصر کلیدی و اجزای تشکیل دهنده برای «مشروعیت» و سپس «قانونی سازی بیت کوین» مورد واکاوی قرار گیرد، این ¬رساله با روش توصیفی- تحلیلی، ضمن بررسی شبهات وارده بر معاملات بیت کوین، با تحلیل مسلّمات فقهی و حقوقی حاکم بر معاملات بیت کوین و تطبیق با جرایم اقتصادی، به بررسی مبانی و ادلّۀ قانونی سازی و یا ممنوعیت این معاملات در فقه و قانون ایران پرداخته و از یافته¬های متعدّد پژوهش می¬توان چنین دریافت که تحلیل استدلال¬های ارائه¬شده مبنی بر تشابهات کارکردی معاملات بیت کوین با دیگر معاملات، به¬ نوعی بیانگر مشروعیّت این معاملات است و می توان با سازوکارهای حقوقی و قانونی مشکلات عدیده را از بین برد.

بررسی تطبیقی قانونی سازی بیت کوین

1 دانشجوی دکترای تخصصی گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

2 دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

3 استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

چکیده

معاملات، همواره یکی از ضروریات حیاتی بشر محسوب می شده است و بشر همواره به نوعی از ابداعات متفاوت جهت بهره مندی و بکارگیری روش های ابداعی در معامله می پرداخته است، زیرا اساس معامله همواره مبتنی بر اصل اساسی«عوضین» تشکیل شده است که در قالب قرارداد میان دو سوی معامله صورت می گیرد، همچنین بر هیچ کسی پوشیده نیست که دنیای فناوری روز به روز در حال پیشرفت می باشد. هر روز در فضای مجازی در حال روبه رویی با ایده های تازه و نو هستیم و گمانه زنی های مختلفی در خصوص وضعیت بیت کوین در ایران تاکنون انجام شده است، لیکن تحقیق علمی در این خصوص صورت نپذیرفته است. بنابراین در کشور ایران مدت کوتاهی است که موضوع بیت کوین مطرح شده است و دارای خلاء های حقوقی زیادی برای قانونی سازی بیت کوین در کشور، همچنین فراهم کردن شرایط بیت کوین برای جلوگیری از مشکلات عدیده من جمله فرار مالیاتی و پولشویی و. وجود دارد که برای تبیین جایگاه بیت کوین در حقوق و اقصاد، نیازمند اتخاذ سیاست در موضوع بیت کوین و توجه به قوه مقننه و نظام پرداخت الکترونیکی با توجه به قوانین و اسناد بالادستی و جایگاه و قوانین سایر کشورها در زمینه بیت کوین می باشد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Bitcoin's legal and comparative position in Iranian law

نویسندگان [English]

• amir mohsen shaabani 1
• mohammad mohseni dehkalani 2
• saaed ebrahimi 3

Transactions have always been one of the vital necessities of human beings, and human beings have always dealt with different types of innovations in order to benefit and use innovative methods in transactions, because the basis of transactions is always based on the basic principle of "exchangers". The contract form is between the two sides of the deal, and it's no secret that the tech world is evolving day by day. Every day in cyberspace, we are facing new and fresh ideas, and various speculations have been made about the situation of Bitcoin in Iran so far.However, no scientific research has been done in this regard. Therefore, the issue of bitcoin has been raised in Iran for a short time, and there are many legal loopholes for legalizing bitcoin in the country, as well as providing bitcoin conditions to prevent many problems, including tax evasion and money laundering. In order to explain the status of bitcoin in law and economics, it is necessary to adopt a policy on the subject of bitcoin and pay attention to the legislature and electronic payment system according to the laws and upstream documents and the position and laws of other countries in the field of bitcoin.

vasael.ir

گفت‌وگو‌ | مشروعیت بیت کوین منوط به اجازه استخراج و مبادله آن از سوی حاکمیت است

وسائل ـ کارشناس ارشد اقتصاد اسلامی گفت: برخی با زیر سؤال بردن «پول بودنِ بیت‌کوین» معتقدند بیت‌کوین در شرایط فعلی، پول نیست بلکه یک دارایی است؛ بنابراین همچون سایر کالاها، نیازی نیست تحت نظارت حاکمیت تولید شود بلکه بخش خصوصی هم می‌تواند به این موضوع ورود پیدا کند. این دیدگاه را هم نمی‌توان پذیرفت زیرا اگر بیت‌کوین را به عنوان یک کالا در نظر بگیریم، با قطع نظر از فایده واسطه‌گری بیت‌کوین در مبادلات، هیچ فایده دیگری برای آن قابل تصور نیست و بیت‌کوین هیچ نیازی از نیازهای بشر را رفع نکند؛ بنابراین تولید آن مشروعیتی نخواهد داشت.

به گزارش خبرنگار وسائل، بحث پول مجازی که اخیرا اهمّیت خیلی زیادی در مباحث اقتصادی و مباحث اجتماعی پیدا کرده، از بررسی مشروعیت بیت کوین موضوعاتی است که باید از منظر فقهی و نگاه فقهی هم به آن پرداخته شود.

برخی در گذشته معتقد بودند که بررسی بحث پول مجازی ضرورتی ندارد ولی هرچقدر که زمان گذشت اهمّیت آن خودش را بیشتر نشان داد و ما الآن به وضعیّتی رسیده‌ایم که لازم است دیدگاه فقه را نسبت به آن روشن کنیم.

ما امروز در شرائطی قرار داریم که تحریم‌های اقتصادی بسیاری از فعّالین اقتصادی را مجبور کرده که از پول مجازی به عنوان ابزاری در مبادله خودشان استفاده کنند. در این زمینه خبرنگار پایگاه فقه حکومتی وسائل، با حجت الاسلام مهدی مظهر کارشناس ارشد اقتصاد اسلامی و استاد حوزه و دانشگاه، به گفت‌وگویی پرداخته است که تقدیم خوانندگان محترم می کنیم.

وسائل ـ توضیحی درباره تفاوت‌های رمزارزها با سایر پول‌ها بفرمایید.

ابتدا باید توجه داشت که بخش عمده پول‌های کنونی را بدهی‌های بانکی تشکیل می‌دهند که از موجودی حساب‌های بانکی مردم پدید می‌آید. کنترل و حسابرسی این بدهی‌ها توسط بانک و به صورت متمرکز انجام می‌گیرد. بانک در این سیستم نقش واسطه‌ای را دارد که هر تراکنشی باید از مسیر آن انجام گیرد.

بیت‌کوین و سایر رمزارزها بر این مبنا شکل گرفتند که راهی را برای نقل و انتقال بدون واسطه و غیر متمرکز پول در فضای مجازی ایجاد کنند. بنابراین دو عنصرِ «غیر متمرکز بودنِ حسابرسی» و «نقل و انتقالات بدون حضور یک نهاد واسطه‌ای» دو ویژگی مهم رمزارزهاست که آنها را از سیستم‌های مرسوم در نظام بانکی متمایز می‌کند.

به همین منظور ساختار شبکه‌ای ویژه‌ای شکل گرفته که هر کسی می‌تواند به عنوان «حسابرس» در این سیستم تراکنش‌ها را ثبت کند. بستری که این امکان را فراهم می‌آورد، بستر بلاک‌چین (زنجیره بلوکی) است. البته سیستم زنجیره بلوکی یک تکنولوژی در عرصه ثبت اطلاعات است که فقط منحصر به رمزارزها نیست و می‌توان از این ساختار برای ثبت اطلاعات با امنیت بسیار بالا در سایر حوزه‌ها نیز استفاده کرد.

وسائل ـ ساختار زنجیره بلوکی را کمی بیشتر توضیح می‌دهید؟

زنجیره بلوکی همان طور که از اسمش پیداست، زنجیره‌ای از بلوک‌هاست که هر یک از این بلوک‌ها در واقع یک بسته حاوی اطلاعات تراکنش‌هاست و مثل یک برگ از یک دفتر حساب کل است. به هر بلوک یک معما پیوند خورده است که این معما به اطلاعات ثبت شده در بلوک ارتباط دارد.

پس از حل این معما و تأیید شدن جواب توسط سایرین، این بلوک به زنجیره بلوکی اضافه می‌شود و دیگر قابل تغییر نیست چون اگر کسی بخواهد اطلاعات ثبت شده در یکی از بلوک‌های قبلی را دستکاری کند، باید تمام بلوک‌های بعدی را نیز تغییر دهد و معمای همه آنها را دوباره حل کند که فرایند زمان‌بری بررسی مشروعیت بیت کوین است. تازه حتی اگر چنین کاری را هم بتواند انجام دهد، باز هم قرار گرفتن این بلوک‌ها در زنجیره بلوکی نیاز به تأیید سایرین دارد. بنابراین عملاً هیچ امکانی برای تقلب در این سیستم وجود ندارد و یکی از ویژگی‌های مهم سیستم‌های مبتنی بر زنجیره بلوکی، همین امنیت بالای شبکه است.

وسائل ـ رمزارزها چه انواعی دارند؟ بیت‌کوین در کدام دسته قرار می‌گیرد؟

رمزارزها هم‌اکنون از مرز 2000 گذشته‌اند که اولین، معروف‌ترین و با ارزش‌ترین آنها بیت‌کوین است. برخی رمزارزها مانند بیت‌کوین محدودیت در تعداد دارند، اما تولید برخی دیگر از رمزارزها محدودیتی ندارند. برخی رمزارزها مثل بیت‌کوین امکان استخراج توسط عموم مردم را دارند اما برخی دیگر این ویژگی را ندارند.

بعضی رمزارزها پشتوانه‌ای از یک دارایی خاص مانند طلا و . دارند و برخی دیگر همچون بیت‌کوین، هیچ دارایی پشتوانه‌ای ندارند و خودشان یک دارایی دیجیتالی مستقل هستند. برخی رمزارزها محدود به جغرافیای خاصی هستند اما برخی دیگر همچون بیت‌کوین، جهانروا هستند.

وسائل ـ استفاده از رمزارزها چه مزایایی می‌تواند داشته باشد؟

درباره اینکه اصلاً رمزارزها چیز خوبی هستند یا نه، اختلاف‌نظرهای زیادی بین اقتصاددانان وجود دارد. بعضی‌ها به دلیل امنیت بالایی که از تکنولوژی زنجیره بلوکی حاصل می‌شود، رمزارزها را نسل جدیدی از پول می‌دانند و به دنبال توسعه این تکنولوژی برای ثبت دیگر اطلاعات هستند. برخی دیگر اما استفاده از رمزارزها را به دلیل تهدیداتی که دارد و به دلیل ابهاماتی که در فرایند تولید آن وجود دارد و به دلیل آثار مخربی که بر اقتصاد می‌گذارد، به شدت تخطئه می‌کنند. در هر حال درباره مزایای استفاده از بیت‌کوین لااقل این چند مورد را می‌توان برشمرد:

1. امنیت بالای شبکه و جلوگیری از هک شدن، از دست رفتن و سرقت اطلاعات که مرهون تکنولوژی زنجیره بلوکی است که عرض شد.

2. بی‌نیازی از عنصر واسطه‌ای و عدم امکان سوء استفاده از اطلاعات حساب‌ها توسط بانک.

3. هزینه پایین تراکنش‌ها به دلیل حذف واسطه‌ها به ویژه در تراکنش‌های بین‌المللی.

4. استفاده از رمزارزها برای دور زدن تحریم‌ها برای کشوری مثل ایران که گرفتار تحریم‌های بانکی است و نمی‌تواند مبتنی بر نظام بانکی، مبادلات خود را انجام دهد.

5. توسعه رمزارزها و خارج شدنِ انتشار پول از انحصار دولت‌ها باعث می‌شود دیگر دولت‌ها نتوانند از حق انحصاری انتشار پول سوء استفاده کرده و با انتشار بی‌رویه پول، تورم ایجاد کنند.

این‌ها مواردی است که غالباً درباره مزایای رمزارزها گفته می‌شود. البته مزایای دیگری نیز گفته شده است که البته برخی از این موارد جای مناقشه دارد.

وسائل ـ رمزارزها چه معایبی دارند و چه تهدیدهایی می‌توانند برای اقتصاد داشته باشند؟

استفاده از رمزارزها محدودیت‌ها و معایبی دارد که از جمله آنها می‌توان به این موارد اشاره کرد:

1. به دلیل اینکه هویت افراد در این شبکه مشخص نیست و هر کسی با یک رمز شناخته می‌شود، استفاده از رمزارزها برای فعالیت‌های مجرمانه مثل قاچاق، تأمین مالی تروریسم، پولشویی و . بسیار شایع است.

2. نکته دوم، نوسانات بالای ارزش رمزارزها و بی‌ثباتی شدید آن است که یکی دیگر از چالش‌هایی است که استفاده از رمزارزها را به عنوان پول، در هاله‌ای از ابهام قرار می‌دهد. چون هیچ پیش‌بینی‌ای نمی‌توان نسبت به ارزش آینده آن داشت. ارزش بیت‌کوین را تنها بازار است که تعیین می‌کند نه متغیرهای کلان اقتصادی به همین دلیل هم هست که قیمت آن تابع اخبار روز دنیاست!

3. مسأله سوم، برق زیادی است که مجموعه کامپیوترهای شبکه بیت‌کوین مصرف می‌کنند. هم اکنون این مصرف به حدود 1 تراوات ساعت در سال رسیده است!

4. چهارمین نکته هم این است که بیت‌کوین و سایر رمزارزها به دلیل اینکه می‌توانند به عنوان یک ابزار پرداخت مورد استفاده قرار بگیرند، می‌توانند تعادل پول را در جامعه به هم بزنند و سیاست‌های پولی دولت‌ها را خنثی یا لااقل کم‌اثر کنند.

البته نکات دیگری هم در این باره گفته شده است که بنده فقط به مهم‌ترین معایب بیت‌کوین اشاره کردم.

وسائل ـ مهم‌ترین چالش‌های فقهی رمزارزها چیست؟

بیت‌کوین و سایر رمزارزها مدتی است که در فضای مباحث فقهی نیز جای بررسی مشروعیت بیت کوین خود را پیدا کرده است و در این زمینه صاحب‌نظران دیدگاه‌هایی را مطرح کرده‌اند. در هر حال چند موضوع است که به عنوان چالش‌های فقهی در این باره قابل مطرح شدن است. موضوع اول، ماهیت فقهی رمزارزهاست. اینکه آیا بیت‌کوین یا دیگر رمزارزها، پول هستند یا دارایی، یکی از مهم‌ترین چالش‌های فقهی است که در استنباط احکام آن بسیار مؤثر است.

نکته دیگر، منشأ مالیت رمزارزهاست. چرا بیت‌کوین ارزش اقتصادی (مالیت) دارد؟ نکته سوم اینکه آیا شرع مقدس، مالکیت بر بیت‌کوین را به رسمیت می‌شناسد یا اینکه بیت‌کوین هم مانند برخی چیزها مثل سگ و خوک و شراب، مالکیت‌بردار نیست؟ نکته دیگر استخراج بیت‌کوین است. اینکه آیا تولیدِ بیت‌کوین جایز است یا نه؟ نکته بعدی، مبادله و خرید و فروش بیت‌کوین است. همه این‌ها مسائلی هستند که نیازمند بررسی دقیق فقهی است.

وسائل ـ به نظر شما بررسی فقهی این پدیده جدید، چه پیش‌نیازهایی لازم دارد؟

طبعاً برای بررسی فقهی موضوعاتی که به نحوی به زمینه‌های سایر علوم مربوط می‌شوند، داشتن اطلاعات کافی در آن زمینه بسیار لازم است. مثلاً در همین موضوع بیت‌کوین، تحلیل اقتصادی آثار و تبعات رواج بیت‌کوین به عنوان یک ابزار پرداخت جدید در کنار پول‌های رایج، موضوعی است که نمی‌توان به سادگی از کنار آن عبور کرد.

نکته دوم در بررسی موضوعات جدید فقهی، استفاده از مدالیل التزامی روایات است. طبعاً درباره مسائل مستحدثه و موضوعات جدید، روایت صریحی ممکن است در منابع فقهی وجود نداشته باشد اما این بدین معنا نیست که فقیه در استنباط این احکام دیگر نیازمند مراجعه به منابع فقهی نیست و تنها با استفاده از بررسی مشروعیت بیت کوین عمومات و اصول عملیه می‌تواند حکم آن را استنباط کند، بلکه از مدالیل التزامی برخی روایات می‌توان نکاتی درباره موضوع جدید پیدا کرد. بنابراین بررسی فقهی موضوعات جدید نیازمند فحص بیشتری در ادله است.

نکته سوم در بررسی این مسائل، توجه به اهداف و مقاصد شریعت از وضع احکام است که البته این کار بسیار ظریف و دقیق است. چون بدون توجه به مقاصد شریعت، فقه گرفتار نوعی قشری‌گری خواهد شد اما از سوی دیگر اگر استناد به مقاصد شریعت بی هیچ ضابطه‌ای باشد، دستگاه فقهی را گرفتار فهم سلیقه‌ای از دین می‌کند و باب قیاس و استحسان را در فهم دین باز می‌کند. به همین دلیل به نظرم منضبط کردن استفاده از مقاصد شریعت در استنباط احکام شرعی، یکی از موضوعات اصولی است که نیازمند بحث و بررسی بررسی مشروعیت بیت کوین بیشتر است.

وسائل ـ به نظر شما آیا استخراج بیت‌کوین، مشروع هست یا نه؟

شواهد تاریخی فراوانی وجود دارد که نشان می‌دهد همواره ضرب پول در اختیار حاکمان بوده است و این موضوع مورد پذیرش روایات بوده است. این موضوع به ویژه در شرایطی که انتشار پول هزینه زیادی برای منتشر کننده آن ندارد، جدی‌تر خواهد بود.

در صورتی که بیت‌کوین را پول بدانیم که به نظر بنده هم همین طور است، به دلیل ماهیت اجتماعی و حاکمیتی پول، نمی‌توان قائل به مشروعیت استخراج بررسی مشروعیت بیت کوین بیت‌کوین توسط بخش خصوصی شد. البته برخی محققین حاکمیتی بودنِ پول را نمی‌پذیرند و به استناد برخی روایات، معتقدند بخش خصوصی هم در صورتی که بتواند مطابق با استانداردهای حاکم بر پول‌های رایج، پول تولید کند اشکالی ندارد. این سخن را قطعاً نمی‌توان پذیرفت زیرا لازمه آن این خواهد بود که اگر کسی اسکناسی کاملاً مطابق با اسکناس‌های موجود جعل کند، اشکالی نخواهد داشت!

برخی دیگر نیز با زیر سؤال بردن «پول بودنِ بیت‌کوین» معتقدند بیت‌کوین در شرایط فعلی، پول نیست بلکه یک دارایی است؛ بنابراین همچون سایر کالاها، نیازی نیست تحت نظارت حاکمیت تولید شود بلکه بخش خصوصی هم می‌تواند به این موضوع ورود پیدا کند.

این دیدگاه را هم نمی‌توان پذیرفت زیرا اگر بیت‌کوین را به عنوان یک کالا در نظر بگیریم، با قطع نظر از فایده واسطه‌گری بیت‌کوین در مبادلات، هیچ فایده دیگری برای آن قابل تصور نیست و بیت‌کوین هیچ نیازی از نیازهای بشر را رفع نکند؛ بنابراین تولید آن مشروعیتی نخواهد داشت.

اگر هم ادعا شود که فایده بیت‌کوین، قابلیت آن به عنوان یک واسطه مبادله است که در این صورت، تلویحاً پذیرفته‌ایم که بیت‌کوین پول است. به عبارت دیگر بیت‌کوین فایده‌ای جز «پول بودن» ندارد. اگر منکرِ پول بودنِ بیت‌کوین شویم، یعنی پذیرفته‌ایم که فایده‌ای ندارد و اگر پول بودنش را بپذیریم، باید حاکمیتی بودنش را نیز بپذیریم.

نکته دیگری که مشروعیت بیت‌کوین را به عنوان یک داراییِ با ارزش، در هاله‌ای از ابهام فرو می‌برد، منشأ مالیت بیت‌‌کوین است. مالیت بیت‌کوین ناشی از یک قرارداد و توافق اجتماعی است. یعنی چون مردم حاضرند در مقابل بیت‌کوین، پول یا کالا به ما بدهند، بیت‌کوین برای ما ارزش پیدا می‌کند و الا هیچ ارزشی ندارد.

حال سؤال این است که چنین قرارداد و اعتباری از سوی چه کسی ایجاد شده است و آیا چنین قراردادی اساساً مشروع است یا نه؟ این قرارداد که عنصری اعتباری است باید در چارچوب اعتبارات شرعی و حاکمیتی قرار گیرد زیرا معقول نیست دست مردم در اعتبارات به قدری باز باشد که بتوانند با اعتبارات شخصی، هر قانون و حکم شرعی را دور بزنند. بنابراین حتی اگر بپذیریم که بیت‌کوین با چارچوب‌های اعتبارات شرعی منافاتی ندارد، باز هم مشروعیت آن نیازمند اعتبار حاکمیتی است و بدون امضای حاکمیت، استخراج بیت‌کوین مشروعیتی نخواهد داشت.

وسائل ـ نظر شما درباره مشروعیت مبادلات بیت‌کوین چیست؟

با توجه به نکاتی که درباره استخراج بیت‌کوین گفته شد پاسخ این سؤال هم تا حد زیادی روشن می‌شود. در صورتی که منشأ مالیت بیت‌کوین نامشروع باشد، مالکیت بر آن نیز از سوی شرع پذیرفته نخواهد شد و طبیعتاً مبادله آن نیز باطل خواهد بود.

بنابراین تنها در صورتی می‌توان قائل به مشروعیت بیت‌کوین شد که حاکمیت، اجازه استخراج و مبادله آن را داده باشد که البته به دلیل مشکلاتی که بیت‌کوین در عرصه پولی جامعه ایجاد می‌کند، به نظرم معقول نیست چنین اجازه داده شود.

البته این سخن به هیچ وجه به معنای کنار گذاشتن تکنولوژی زنجیره بلوکی نیست بلکه بانک مرکزی می‌تواند با استفاده از همین تکنولوژی، پول‌های دیجیتال ملی ایجاد کند که تولید آن در اختیار بانک مرکزی باشد اما حسابرسی آن به صورت غیر متمرکز و با مشارکت بخش خصوصی صورت گیرد./401/422/ح

رکورد جدید برای پادشاه؛ آیا بیت کوین به رشد خود ادامه می‌دهد؟

بیت کوین با در هم کوبیدن مقاومت مهم 50 هزار دلار بازهم رکورد قیمتی خود را ارتقا داده است و با جلب نظر سرمایه گذاران بزرگ اسب خود را برای رسیدن به سقف مهم بعدی (۶۴ هزار دلار) زین کرده است. حالا سوالی که ذهن فعالان بازار ارزهای دیجیتال را به خود مشغول کرده، این است که بیت کوین می‌تواند به رشد خود ادامه دهد؟ با نوبیتکس همراه ما باشید تا دلایل رشد احتمالی بیت کوین را بررسی کنیم.

رشد ارزهای دیجیتال به حدی چشمگیر است که اگر در اوایل سال ۲۰۱۱ تنها یک دلار بیت کوین خریداری می‌کردید امروز سرمایه شما بیش از ۱۰۰ هزار دلار می‌رسید! با این حال، به نظر می‌رسد این روند چشمگیر همچنان ادامه داشته باشد و هنوز هم فرصت خرید بیت کوین وجود دارد. تحلیلگران بزرگ رمز ارزها مانند سیمون پیترز قیمت ۷۰ هزار دلاری برای بیت کوین را کاملاً قابل دسترسی می‌دانند. اما چه چیزی باعث خوشبینی تحلیلگران به آینده بیت کوین شده است؟

چه چیزی باعث رشد قیمت بیت کوین شد؟

دلایل زیادی برای رشد قیمت بیت کوین وجود دارد، با این حال سر منشأ همه آن‌ها مشروعیت یافتن بیت کوین است. برای اینکه متوجه منظور ما شوید چند سال قبل را به یاد بیاورید. بسیاری از دولت‌ها با بیت کوین مخالف بودند و مواضع سختی در قبال آن اتخاذ می‌کردند. بیت کوین با تبلیغات منفی به عنوان شبکه‌ای برای انتقال پول‌های کثیف و بهشت مجرمان شناخته می‌شد. این طرز فکر غلط حالا تغییر کرده است و افرادی مانند ایلان ماسک تأثیر بسیار زیادی در این تغییر داشته‌اند.

پی پال و تسلا که هر دو از شرکت‌های آقای ماسک هستند، امسال بیت کوین را به عنوان روشی برای پرداخت پذیرفته‌اند. این موضوع به مشروعیت بخشیدن به بیت کوین کمک زیادی کرده است. ریسک ایلان ماسک برای اعتبار بخشیدن به بیت کوین مقدمه‌ای شد تا سایر شرکت‌های بزرگ نیز به بازار ارزهای دیجیتال به دید دیگری نگاه کنند.

سرمایه گذاران بزرگ محرک رشد قیمت بیت کوین در آینده

نتیجه مشروعیت یافتن بیت کوین ورود سرمایه گذاران بزرگ به بازار ارزهای دیجیتال است. سیمون پیترز تحلیلگر مشهور ارزهای دیجیتال در eToro در مصاحبه‌ای گفته بود: «افزایش قیمت بیت کوین باورنکردنی به نظر می‌رسد اما هیچ نشانه‌ای از افت قیمت در بیت کوین نمی‌بینیم.»

او معتقد است: «با وجود شرکت‌های چند صد میلیاردی مانند مستر کارت، بررسی مشروعیت بیت کوین تسلا و افراد مشهور همچون ایلان ماسک در صف پشتیبانی از بیت کوین، حالا باید پادشاه ارزهای دیجیتال را به عنوان یک دارایی فوق العاده برای سرمایه گذاری بپذیریم.»

هرچقدر ورود نام‌های بزرگ به بازار ارز دیجیتال بیشتر شود، قیمت بیت کوین نیز بیشتر خواهد شد. بیت کوین به هیچ کشور، دولت، سازمان یا شرکت بزرگی تعلق ندارد و این یک مزیت بسیار مهم است. تولید آن نیز مانند چاپ پول‌های رایج همچون دلار باعث تورم نمی‌شود. به این ترتیب بیت کوین از کاهش ارزش دلار و ارزهای فیات استفاده می‌کند و به خوبی توانسته نقش یک ذخیره ارزش را برای سرمایه گذاران بزرگ ایفا نماید.

نقدشوندگی و محدودیت تولید؛ دو عامل مهم رشد قیمت بیت کوین

عوامل دیگری به جز مشروعیت یافتن یا ورود سرمایه گذاران بزرگ به بازار ارزهای دیجیتال نیز در افزایش قیمت بیت کوین نقش دارند. یکی از مهمترین آن‌ها، محدودیت تولید بیت کوین است. به طور کلی ۲۱ میلیون سکه قابل ماین شدن وجود دارد که اکثر آن‌ها تا به امروز ماین شده‌اند. اتفاقی مانند هاوینگ که هر ۴ سال یکبار رخ می‌دهد این نکته را یادآوری می‌کند که روزی تولید بیت کوین پایان خواد یافت. هاوینگ همواره عاملی برای افزایش قیمت بیت کوین است و در سال‌های گذشته نیز زمینه ساز افزایش قیمت بیت کوین شد.

از طرفی هرچقدر محبوبیت بیت کوین افزایش پیدا می‌کند و افراد بیشتری به آن جذب می‌شوند، نقدشوندگی این ارز دیجیتال نیز بیشتر خواهد شد. این موضوع باعث شده تا بیت کوین نقش طلای ارزهای دیجیتال را بازی کند که در هر شرایطی خریدار دست به نقد دارد.

مجموعه این عوامل در کنار عواملی که قبلاً به آن‌ها اشاره کردیم نشان می‌دهد، سدهای مقاومت قیمتی بعدی نیز نمی‌توانند به این زودی مسیر بیت کوین را متوقف کنند. هرچند افت‌های دوره‌ای صعود پلکانی همیشه در یک بازار صعودی اجتناب ناپذیر است.