سیستم پولی اعتباری چیست؟

بانکداری الکترونیک چیست؟ انواع خدمات، مزایا و معایب بانکداری الکترونیکی و اینترنتی

اقسام پول

در جوامع بشری برای داد و ستد‌ها از پول‌های مختلفی استفاده شده است.

فهرست مندرجات

۱ - پول در معامله پایاپای

[ویرایش]
در جوامع ابتدایی به جای استفاده از پول در معاملات، دادوستد به صورت پایاپای (تهاتُری)، یعنی تبادل کالا یا خدمت با کالا یا خدمت دیگر، انجام می‌گرفت.

۱.۱ - معایب معامله پایاپای

اما این نوع معامله معایبی داشت که از مهمترین آنهاست:
۱) عدم امکان ذخیره قدرت خرید به دلیل پایین آمدن کیفیت کالا یا تغییرِ سلیقه‌ها که موجب کاهش ارزش مبادله‌ای کالا می‌شده است.
۲) فقدان معیار همگانی برای سنجش ارزش کالاها.
۳) عدم امکان انعقاد قراردادهای مشروط به پرداخت در آینده .

۲ - معامله با پول کالایی

[ویرایش]
برای غلبه بر مشکلات اقتصاد تهاتری، در هر یک از جوامع، کالایی به عنوان پول انتخاب شد که به آن پولِ کالایی گفته می‌شود.
نوع پول کالایی به تناسب شرایط جغرافیایی و اقتصادیِ جوامع متفاوت بود: در آبادیهای کنار دریاها، صدف؛ در مناطق سردسیر، پوست حیوانات؛ و در جامعه های کشاورزی و دامداری، چارپایان اهلی بویژه گاو .

۳ - معامله با پول فلزی یا پول کالایی فلزی

[ویرایش]
پول فلزی، بویژه از طلا و نقره، در تکاملِ پول کالایی پدید آمد و رایج شد.
این فلزات به این دلایل به عنوان پول انتخاب شدند: دوام، یک شکل بودن، سهولت در استاندارد شدن، و آسانیِ تشخیص و حمل و ذخیره سازی و تقسیم پذیری آنها.

۳.۱ - تاریخچه پول کالایی فلزی

پولِ کالاییِ فلزی از سده هشتم پیش از میلاد تا سده چهاردهم/ بیستم رایج بوده است.
سابقه رواج سکه فلزی به قرن هشتم یا نهم پیش از میلاد در لیدیا، واقع در آسیای صغیر، می‌رسد.
در قرن چهارم پیش از میلاد، ایران نخستین کشوری بود که نسبت برابری سکه‌های نقره و طلا را برمبنای ۱۳۱۲ و یک قرار داد.

۳.۲ - دو نظام پولی در جهان در دوره رواج پول کالایی فلزی

در دوره طولانی رواج پولِ کالایی فلزی، دو نظام پولی در جهان وجود داشته است :
۱) نظام پولی دو فلزی (طلا و نقره) که از آغاز پدید آمدن پول فلزی تا قرن سیزدهم/ نوزدهم رایج بود؛ ۲) نظام پولی یک فلزی (طلا یا نقره) که از ۱۲۹۷ تا ۱۳۳۲/ ۱۸۸۰ـ۱۹۱۴ رواج داشت و از ۱۳۰۴ تا ۱۳۱۰ ش/ ۱۹۲۵ ـ ۱۹۳۱ استاندارد طلا ـ ارز و از ۱۳۳۸ تا ۱۳۵۰ ش/ ۱۹۵۹ ـ ۱۹۷۱ استاندارد طلا ـ دلار برقرار بود.
در نظام پولی دو فلزی، طلا و نقره پول رایج قانونی بودند.
در این نظام نرخ قانونی ثابتی برای مبادله سکه های طلا و نقره با یکدیگر وجود داشت، این نرخ در ضرابخانه تعیین می‌شد و به ارزش واقعی طلا و نقره در بازار وابسته نبود.
سکه‌ها استاندارد بودند و وزن ثابتی داشتند و معلوم بود که از مقدار معینی فلز، چند سکه می‌توان ضرب کرد.
در این نظام، قیمتها ثبات نسبی داشتند؛ اگر قیمت طلا و نقره در بازار از قیمت آن‌ها در ضرابخانه کمتر می‌شد، فلزی که ارزش آن کاهش یافته بود از کالای پولی به کالای غیرپولی تبدیل می‌شد، و اگر ارزش آن‌ها افزایش می‌یافت، عکس این روند رخ می‌داد؛ درنتیجه سیستم پولی اعتباری چیست؟ نسبت بازار به نسبت ضرابخانه نزدیک می‌شد.

۳.۲.۱ - مشکلات نظام پولی دوفلزی

نظام پولی دوفلزی مشکلاتی داشت که مهمترین آن‌ها عبارت بود از کمیابی نسبی سکه طلا، تغییر نسبت مبادله طلا و نقره با کشف معادن جدید و تغییر سطح قیمتها که به دلیل همین مشکلات، از دهه ۱۲۹۰/۱۸۷۰ اغلب کشورها به نظام پولی یک فلزی روی آوردند.
نظامِ پولی یک فلزی سیستم پولی اعتباری چیست؟ ــ بویژه طلا ــ ثبات قیمت بیشتری به همراه آورد و مانع ایجاد تورم یا کاهش ارزش پول توسط مقامات پولی می‌شد.
استاندارد طلا ضعفها و کاستیهایی نیز داشت: هزینه حفظ استاندارد طلای تمام عیار زیاد بود؛ افزایشِ ناگهانیِ تقاضا و کاهش ناگهانی عرضه طلا قیمتها را بالا می‌برد؛ چون طلا منبعی پایان پذیر ولی بادوام بود، استاندارد آن قیمتها را کاهش می‌داد.
بعلاوه، کشوری که دچار کسری تراز پرداختهای خارجی می‌شد، می‌بایست آن را به طلا بپردازد که این خود مستلزم خروج طلا از کشور ــ و درنتیجه کاهش آن در کشور ــ بود.
خروج طلا در درازمدت نیز به کاهش سطح عمومی قیمتها می‌انجامید؛ اگر صادرات افزایش می‌یافت، طلا دوباره به کشور بازمی‌گشت، وگرنه به رکود و بیکاری، کاهش قیمت سهام و ورشکستگی بنگاهها می‌انجامید، چنانکه این بحران در برخی کشورها به وقوع پیوست.
این معایب، در کنار گذاشتن استاندارد طلا در ۱۳۳۲/۱۹۱۴ تأثیر بسیار داشت.

۴ - پول کالایی تمام عیار

[ویرایش]
از آغاز پیداییِ پولِ کالایی تا پایان دوره نظام پولیِ یک فلزی، پول کالاییِ تمام عیار، رایج بود.
پول تمام عیار، پولی است که ارزش آن به عنوان یک کالا در اهداف غیرپولی، معادل ارزش آن در اهداف پولی (به عنوان واسطه مبادله) باشد؛ چنانکه پولهای کالایی فلزی و غیرفلزی، ارزش پولی و غیرپولیِ معادل داشته‌اند.
در زمان حاکمیت استاندارد طلا، سکه‌های طلا پول تمام عیار بودند.
سکه‌های پولی تمام عیار را معمولاً دولتها ضرب و منتشر می‌کردند و ذوب کردن آن‌ها برای استفاده غیرپولی، قانونی بود.
کشورهایی که از سکه های طلا استفاده می‌کردند، با کشف معادن جدید طلا یا کاهش هزینه های معدن کاوی طلا، دچار تورم اقتصادی می‌شدند.

۵ - پول تمام عیار نماینده

[ویرایش]
در تکامل پول کالایی، پول تمام عیار نماینده پدید آمد.
پول نماینده، پول کاغذی یا سکه‌هایی جز طلا و نقره است که پشتوانه آن طلا و نقره می‌باشد و می‌تواند به آن‌ها تبدیل شود.
پول کاغذی در نظام پولی تمام عیار نماینده، معادل سکه های تمام عیار است؛ کاغذ ــ که ارزش کالاییش ناچیز است ــ نماینده طلا یا نقره پشتوانه است و به عبارت دیگر، دارنده پولِ نماینده، طلبکار همان پشتوانه است.
در اوایل قرن چهاردهم/ بیستم در برخی کشورها گواهی طلا و گواهی نقره به عنوان پول نماینده‌ به‌طور گسترده در گردش بود.
پول نماینده هزینه های معاملاتی را کاهش می‌داد، زیرا نیازی به انتقال حجم بزرگی از طلا یا نقره نبود.
ناشر پولِ نماینده، بر روی پول، متعهد می‌شد که دارنده آن هروقت بخواهد، می‌تواند آن را به مقدار معیّنی پشتوانه طلا یا نقره تبدیل کند.

۶ - پول اعتباری

[ویرایش]
پول نماینده، زمینه ساز پیداییِ پول اعتباری شد.
پول اعتباری پولی است که ارزش کالایی ناچیزی دارد و به تعبیر دیگر ارزش غیرپولی آن کمتر از ارزش پولی آن است.
پول اعتباری سه نوع است: ۱) پولی حُکمی، ۲) پول تحریری، ۳) پول الکترونیکی.

۶.۱ - پول حکمی

انتشار بی رویه پولِ نماینده باعث شد تا ناشرانِ آن (دولتها) نتوانند به تعهد خویش (تبدیلِ رسید پول تمام عیار به پول فلزی) عمل کنند؛ ازینرو به جای این‌که تبدیل پول نماینده را به سکه طلا تضمین کنند، قدرت حاکمیت دولتها را ــ با امضای رئیس کل بانک مرکزی و وزیر دارایی یا خزانه داری ــ ضمانت کردند.
این نوع پول، چون به فرمان و حُکم دولت می‌تواند در پرداختها به کارگرفته شود، پول حکمی خوانده می‌شود. پول حکمی را دولتها و بانکهای مرکزی منتشر می‌کنند. این پول را نمی‌توان به طلا و نقره تبدیل کرد. پولهای کاغذی و مسکوک رایج کنونی، پولی حکمی هستند.

۶.۲ - پول تحریری

پول تحریری یا پول سپرده را نهادهای مالی سپرده پذیر منتشر می‌کنند.
این نوع پول اعتباری به شکل حسابهای معاملات یا حساب جاری‌اند.
بانکها، مؤسسات وام و پس انداز، اتحادیه‌های اعتباری و نهادهای مالی مشابه برخی از انواع حساب معاملات را به مشتریان ارائه می‌کنند و سپرده گذاران می‌توانند برای پرداخت بهای کالاها و خدمات، چک بنویسند.
تفاوت پول حکمی با پول تحریری آن است که پول حکمی دارایی جامعه است و برای هیچ‌کس بدهی به حساب نمی‌آید، اما پول تحریری به وسیله بدهیهای نگهداری شده توسط بانک منتشرکننده آن، پشتیبانی می‌شود. پول حکمی، پول بیرونی است ولی پول تحریری، پول درونی است. پول بیرونی، برخلاف پول درونی، ثروت خالص برای جامعه است. پول تحریری درواقع حواله‌ای است برای دریافت پول حکمی.

۶.۳ - پول الکترونیکی

این نوع از پول اعتباری در دهه‌های اخیر رایج شده است و افراد به جای استفاده از پول حکمی یا چک، از بانکداری الکترونیکی استفاده می‌کنند و به وسیله علایم الکترونیکی سپرده گذاری یا خرید می‌کنند. پول الکترونیکی انتقال موجودی پول حکمی را از حسابی به حساب دیگر تسهیل می‌کند. امروزه هر سه نوع پول اعتباری رواج دارد. با تکامل بانکداری، سهم پول حکمیِ در جریان کاهش می‌یابد و سهم پول تحریری و الکترونیکی بیش‌تر می‌شود.

۷ - فهرست منابع

[ویرایش]
(۱) برتولد اشپولر، تاریخ مغول در ایران: سیاست، حکومت و فرهنگ دوره ایلخانان، ترجمه محمود میرآفتاب، تهران ۱۳۶۵ ش.
(۲) ابراهیم بن محمد بیهقی، المحاسن و المساوی، چاپ محمدابوالفضل ابراهیم، قاهره (۱۳۸۰/۱۹۶۱).
(۳) عرفان توختییف، سیاست پولی ـ مالی تیمور و خاندان او و سکه های آنها، به کوشش بهمن اکبری، قم ۱۳۷۷ ش.
(۴) علی اکبر دهخدا، لغت نامه، زیرنظر محمد معین، تهران ۱۳۲۵ـ۱۳۵۹ ش.
(۵) جرجی زیدان، تاریخ تمدن اسلام، ترجمه و نگارش علی جواهر کلام، تهران ۱۳۶۹ ش.
(۶) برت فراگنر، «اوضاع اجتماعی و اقتصادی داخلی»، در تاریخ ایران: دوره تیموریان، پژوهش از دانشگاه کمبریج، ترجمه یعقوب آژند، تهران ۱۳۷۹ ش.

نشست تخصصی ۱۱: «نقش هدایت اعتبار در حکمرانی و نظام پولی و اقتصادی»

مطابق برنامه نشست‌های مدرسه حکمرانی در سال ۱۳۹۸، روزهای یکشنبه و سه‌شنبه هر هفته، یک نشست تخصصی برگزار می‌گردد. یازدهمین نشست تخصصی این مدرسه، در روز سه شنبه ۴ تیر ماه ۱۳۹۸ با عنوان «نقش هدایت اعتبار در حکمرانی و پولی نظام اقتصادی» با ارائه دکتر حسین درودیان، دکترای اقتصاد از دانشگاه تهران، محقق و مدرس دانشگاه و دکتر کامران ندری، عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (ع)، در محل سالن شهید صیاد شیرازی دانشگاه و پژوهشگاه عالی دفاع ملی و تحقیقات راهبردی، برگزار گردید.

محورهای نشست:

1. مفهوم، منطق و مبانی نظری هدایت اعتبار در حکمرانی پولی
2. هدایت اعتبار و روش‌های تنظیم‌گری
3. تجارب هدایت اعتبار در کشورهای مختلف
4. هدایت اعتبار و تجارب مشابه در اقتصاد ایران

حکمرانی در نظام پولی

سیاست هدایت اعتبار در حکمرانی اقتصادی

اگرچه امروزه و در اقتصاد متعارف توجه عمده در سیاست‌گذاری پولی بر کنترل نرخ بهره است، اما تمرکز صِرف بر موضوع بهره در گشایش اقتصادی راهگشا نیست بلکه این نیز مهم است که اعتبارات به کجا اصابت کرده، به کدام بخش‌ها تخصیص می‌یابد. تجربه‌گرایی تاریخی نشان می‌دهد قاعده‌گذاری مناسب بر حجم کلی خلق اعتبار و کیفیت تخصیص آن به مصارف بدیل، متغیری کلیدی در سیاست‌گذاری اقتصادی است که باید رصد و کنترل شود. حجم اعتبارات و مهم‌تر از آن، نوع تخصیص اعتبار است که دورنما و ترکیب اقتصاد را شکل می‌دهد. بسیاری از شواهد تاریخی (به‌ویژه در کشورهای درحال‌توسعه و حتی در سه دهه اخیر در کشورهای پیشرفته با ظهور سرمایه‌داری سفته‌بازانه) نشان داده اگر خلق پول بدون قاعده‌گذاری بر نحوه هدایت پول خلق‌شده رها شود، ترجیح بانک‌ها به‌عنوان خالقان پول بر این است که پول جدید را به بخش‌های غیرمولد یا سوداگری سوق دهند، بخش‌هایی که سود کوتاه‌مدت بانک‌ها را بیشینه می‌کند ( Werner et al. 2012 ).

مطالعه تجربیات جوامع نشان می‌دهد بانک‌ها به‌عنوان خلق‌کنندگان بخش عمده پول، در اوان دوره استقلال کشورهای درحال‌توسعه علاقه‌ای اکید به وام‌دهی کوتاه‌مدت به سرمایه در گردش و بخش‌های تجاری داشته‌اند؛ یعنی اعطای وام‌های کوچک به بخش‌های دارای مقیاس خرد که وابسته به بازدهی کوتاه‌مدت است؛ حال‌آنکه فرآیند توسعه نیازمند وام‌های کلان بلندمدت در بخش‌هایی است که احتمالاً بازدهی خصوصی بالایی ندارد. برای مثال در دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ در هند بانک‌ها علی‌رغم قاعده‌گذاری‌های مکرر حاکمیت، عمده اعتبارات خود را به واردات مواد غذایی و کسب‌وکارهای کوچک اعطا می‌کردند ( Basu, 2007 ). تجربه کشورهای پیشرفته نشان می‌دهد صنعتی شدن نیازمند رشد دسترسی به اعتبارات است. اما مسئله اینجاست که بانک‌ها بر اساس منطق سودجویی، مایل‌اند اعتبارات خود را معطوف به فعالیت‌هایی کنند که بازدهی کوتاه‌مدت و مطمئنی داشته و در مقابل آن دارایی و وثیقه کافی وجود دارد. مشکل آنجاست که اعطای اعتبار برای کسب‌وکارهای بزرگ و بخش‌های تولیدی، که ضرورت رشد و توسعه اقتصادی است، به معنای درگیرشدن بانک در حوزه‌ای است که هنوز در آن دارایی و عایدی مورد انتظار رقم نخورده است. به عبارت بهتر نفع جامعه در این است که بانک از طریق اعطای اعتبار به تقویت بخش‌هایی بپردازد که هنوز پا نگرفته و تحقق تولید و صادرات در آن‌ها، مستلزم تقبل ریسک و گذشت زمان است، حال‌آنکه نفع خصوصی بانکداران ایجاب می‌کند رو به تأمین مالی فعالیت‌های پربازده کوتاه‌مدت (عمدتاً تجارت و خدمات) بیاورد. حل‌وفصل این تناقض یکی از کلیدی‌ترین گلوگاه‌های توسعه است که موضوع بحث «هدایت اعتبار» است.

پنجره هدایت ( Window Guidance ) یا هدایت اعتبار ( Credit Guidance ) که در آمریکا به نام مکانیزم تحت تأثیرقرار دادن ( jawboning ) شناخته می‌شد، نظامی‌است برای متقاعد کردن نهادهای مالی برای پیروی از رهنمودهای حکومتی در تخصیص اعتبار. در این مکانیزم دولت (احتمالاً از طریق بانک مرکزی) از بانک(ها) می‌خواهد تا وام‌هایی به بخش‌های صنعتی یا مؤسسات خاص بدهد. شیوه هوشمندانه از این سیاست، طراحی یک نظام انگیزشی کامل یا رژیمی‌توأم با انگیزه‌های کافی (چماق و هویج) برای خلق پول جدید است تا هدف اصابت تخصیص پول جدید با خیر اجتماع همسو شده، رشد اقتصادی بالا و پایدار به بار آورد ( Werner et al. 2012 ).

رشد و ترقی شگفت‌آور ژاپن و کره به عنوان دو غول اقتصادی شرق آسیا در نیمه دوم قرن گذشته به میزان زیادی تحت تأثیر هدایت و مدیریت نظام حکمرانی بوقوع پیوست که به اتفاق محققان، هدایت اعتبارات توسط دولت به اهداف و بخش‌های خاص، عنصر محوری در این هدایت مقرون به توفیق بود ( Yoo, 2008 ). سازماندهی سیستم بانکی در این دو کشور دارای تفاوت‌هایی بود. ژاپن با یک طراحی سیاستی خاص، بانک‌ها را به نحوی سامان داده بود که انگیزه کافی برای تخصیص خلق پول به بخش‌ها و طرح‌های مدنظر حاکمیت را داشته باشند، اما برخورد کره بیش از ژاپن، مستقیم و چکشی بود که ملی‌سازی بانک‌های اصلی این کشور نماد بارز این شیوه از رفتار دولت کره است. مداخله دولت محدود به بخش بانکی نبود، بلکه بخش‌ها و صنایع هدفِ اصابت اعتبارات، توسط دولت گزینش شد. با وجود این، عاملیت فرآیند رشد در اختیار بخش خصوصی بود به این معنی که اعتبارات هدایت‌شده، به بخش‌ها و بنگاه‌های دولتی تعلق نمی‌گرفت. رصد نتایج تخصیص اعتبارات و گره‌زدن ادامه حمایت اعتباری به حصول نتایج مطلوب، تمهید سیاستی مکمل مهمی‌در تحقق اهداف مقام سیاست‌گذار بود.

اجرای مقرون به توفیق سیاست وسیع و کلان‌مقیاسِ هدایت اعتبار در ژاپن در اثر تمهید نهادیِ قدرتمند این کشور برای ارزیابی و رصد پیشرفت امور ممکن شد. دولت تخصیص اعتبارات به بخش‌ها و عملکرد بنگاه‌ها را به دقت رصد کرده، مورد راستی آزمایی قرار می‌داد. در نتیجه اعتبارات هدایت شده بطور عمومی‌به پروژه‌هایی با قابلیت بازپرداخت خوب و دارای قابلیت رشد اصابت کرد. به عکس بسیاری کشورها، منابع هدایت‌شده و تزریق‌شده در ژاپن صرف همان محل موردنظر شده و انحراف نیافت. علامت این موفقیت آن است که بررسی تجربی نشان می‌دهد وام دهی دولت تأثیر معناداری بر رشد سرمایه‌گذاری داشت. کمک‌ها و حمایت‌های اعتباری دقیقاً مصروف بخش‌هایی شد که بیشترین پتانسیل رشد و موفقیت را داشتند. بنگاه‌های دریافت کننده این اعتبارات دو برابر سایرین هزینه تحقیق و توسعه انجام می‌دادند. این تنها ناشی از موفقیت بنگاه‌های هدف نبود، بلکه میزان پرداخت وام‌های هدایت شده به این بنگاه‌ها به هزینه‌های تحقیق ارتباط داده شده بود. نکته دیگر در موفقیت برنامه اعتباری ژاپن انتخاب صحیح صنایع خاص و سوق دادن آن‌ها به سوی صرفه‌های مقیاس است. ابتدا صنایع اساسی در بخش‌هایی که نهاده موردنیاز سایرین را فراهم می‌کردند توسعه یافتند و پس از بلوغ آن‌ها، توسعه صنایعی در دستور کار قرار گرفت که آثار سرریز زیاد و وسیعی در اقتصاد دارد ( World Bank, 1993 ).

حرکت جهش‌وار رشد اقتصادی در کره، با الگوگیری تامّ از سبک و الگوی ژاپن آغاز شد. بنیانگذار تحولات توسعه‌ای کره ژنرال پارک چونگ هی ( Park Chung-hee ) بود که در سال ۱۹۶۱ با کودتای نظامی‌به قدرت رسید. روش وی در ساماندهی اقتصاد، روشی کاملاً غیربوروکراتیک مبتنی‌بر تصمیمات چکشی، ساده و سرراست بود. وی که در ژاپن تحصیل کرده بود و از عوامل موفقیت اقتصادی ژاپن اطلاع داشت، برنامه توسعه‌ای با محوریت دولت در جهت‌گیری‌های اساسی اقتصاد، به سبک ژاپن طراحی کرد که بخش اصلی آن کنترل‌های متمرکز بر شیوه خلق و هدایت اعتبار توسط بانک‌ها بود. او در شکل‌دهی به سازمان‌های متولی و راهبر توسعه نیز بطور قابل توجهی از سازمان‌های ژاپنی (مانند وزارت مالیه، وزارت تجارت و صنعت، و بانک توسعه ژاپن) تقلید کرد ( Brown, 2013 ).

از آنچه در تجربیات دو کشور ژاپن و کره مطرح شد و تحت عنوان معجزه شرق آسیا در گزارشات بانک جهانی از آن یاد می‌شود ( world Bank 1993 )، می‌توان برخی مکانیزم‌های سیاست هدایت اعتبار را استنباط کرد که در ادامه به آنها اشاره می‌شود:

• مکانیزم هدایت اعتبار به صورت مستقیم از طریق تعیین پروژه هدف (با مشخصه بزرگ مقیاس بودن وپیشران توسعه بودن) و الزام بانک‌ها به رعایت آنها؛
• مکانیزم هدایت اعتبار به صورت غیرمستقیم از طریق بازی با انگیزه‌ها؛ تمهید چماق و هویج با هدف تبعیت خودجوش بانک‌ها.

با توجه به شرایط اقتصادی کشور ما به نظر می‌رسد ابر پروژه‌هایی نظیر:

1. شهرسازی و نوسازی شهری
2. توسعه‌ی زیرساخت‌های حمل و نقل (آزادراه، ریلی)
3. گردشگری داخلی

از مهم‌ترین مصادیق پروژه‌های کلان استفاده از سیاست هدایت اعتبار می‌باشند، که می‌توانند با درگیر کردن بخش عظیمی از ظرفیت‌های اقتصادی کشور و ایجاد ارزش افزوده در آن‌ها در به ثمر رسیدن اهداف توسعه‌ای سیاست هدایت اعتبار نقش آفرین باشند.

الزامات اجرایی

برخی از مهم‌ترین لوازم اجرایی در تحقق اهداف سیاست هدایت اعتبار عبارتند از:

• نقشه مشخص از زنجیره ارزش
• طراحی برای ساخت زنجیره ارزش
• پیش‌رانی عاملیت‌های بزرگ تولیدی
• هویت غیردولتی عاملان
• بدنه بوروکراتیک کوچک، مستقل، مجهز به نظریه پول و توسعه
• لزوم استقلال نهاد مدیریت کننده هدایت اعتبار
• لزوم سودآوری مکفی طرح‌ها
• حساسیت به رصد و پایش و کنترل‌های بوروکراتیک
• ‌‌‌

- Basu, Santonu ( ۲۰۰۷ ), “The Role of Banks in the Context of Economic Development with Reference to South Korea and India Chapter 18 in A Handbook of Alternative Monetary Economics, from Edward Elgar Publishing

- Brown, Ellen (2013), The Public Bank Solution: From Austerity to Prosperity, Third Millennium Press.

- Werner, R. A., ( ۲۰۰۳ ). Princes of the Yen, Japan’s Central Bankers and the Transformation of the Economy,New York: M. E. Sharpe.

- Yoo, Ilho (2008), Korea’s Economic Development: Lessons and Suggestions for Developing Countries

- World Bank (1993), The East Asian Miracle, Oxford university press.

- درودیان، حسین (۱۳۹۵)؛ هدایت خلق پول آنچه درباره معجزه شرق آسیا نمی‌دانیم؛ جستارهای مبین، سال چهارم، شماره ۴۶

‌‌‌‌‌‌‌

بانک مرکزی و وظایف آن در اقتصاد

یکی از مهم‌ترین نهادهای رسمی هر کشور بانک مرکزی است که وظیفه اصلی آن تاثیرگذاری بر متغیرهای پولی کشور است که به دلیل حساسیت بالای این امر بانک مرکزی یکی از نهادهای مستقل شناخته می‌شود به طوری که هیچ نهاد رسمی دیگر حق مداخله در امور این بانک ندارد.

هرچقدر بانک مرکزی در کشور مستقل‌تر باشد، نشان از پیشرفت اقتصاد آن کشور دارد به طوری که در کشورهایی که با مداخلات در امور بانک مرکزی اقتصاد از یک بی ثباتی برخوردار است.

بانک مرکزی بر متغیرهای پولی با توجه به ابزارهای مورد نظر اثر می‌گذارد که این ابزارها به دو دسته کمی و کیفی تقسیم می‌شود. ابزارهای کمی ابزارهایی هستند که بر حجم پول در اقتصاد اثر می‌گذارند در صورتی که ابزارهای کیفی بر نحوه و چگونگی مصرف پول در اقتصاد تأثیر می‌گذارند.

ابزارهای کیفی عبارت‌اند از: ۱- تذکر اخلاقی به بانک‌ها ۲- جیره‌بندی وام و تعیین سقف اعتباری ۳- تعیین اولویت‌ها و سقف اعتباری در صنایع مختلف

ابزارهای کمی عبارت‌اند از: ۱- نسبت سپرده قانونی ۲- نرخ تنزیل مجدد ۳- عملیات بازار باز

منظور از سپرده قانونی، بانک مرکزی همواره درصدی از سپرده‌های بانک‌ها را به خاطر احتمال ورشکستگی بانک یا هجوم سپرده گذاران برای درخواست وجوه خود نگهداری می‌کند که با تغییر دادن این نرخ بر میزان پول در اختیار بانک‌ها و همچنین بر طرف بدهی ترازنامه (پایه پولی) خود اثر می‌گذارد. بانک مرکزی با کاهش این نرخ در دوره رکود می‌تواند منابع بیشتری در اختیار بانک برای پرداخت وام در اختیار قرار دهد که تقاضای ایجاد شده اقتصاد را از رکود خارج کند از طرفی در دوره تورم با افزایش این نرخ منابع در اختیار بانک را کاهش می‌دهد که منجر به کاهش فشار تقاضا می‌شود.

نرخ تنزیل مجدد نرخ بهره وامی است که سایر بانک‌ها از بانک مرکزی اقدام به استقراض می‌کنند معمولاً بانک مرکزی این نرخ را بالا تعیین می‌کند تا سایر بانک‌ها در استفاده از منابع خود به نحو احسن عمل کنند و کمتر بانکی اقدام به استقراض کنند که تأثیر این امر استفاده درست و بهینه از منابع بانک است و پولی از بانک مرکزی بابت افزایش در ذخایر اضافی سایر بانک‌ها ایجاد نمی‌شود بانک مرکزی می‌تواند در دوره رکود نرخ تنزیل مجدد را کاهش دهد تا بانک‌ها با وام گرفتن منابع خود را افزایش دهند و با خلق پول تقاضا را افزایش دهند و در دوره تورم با افزایش این نرخ منابع کمتری در اختیار بانک‌ها قرار می‌دهند که خلق پول را کاهش و تقاضا نیز کمتر می‌شود.

عملیات بازار باز به خرید و فروش اوراق قرضه توسط بانک مرکزی گفته می‌شود که از طریق آن می‌تواند حجم پول را تحت تأثیر قرار دهد؛ در دوره رکود با خرید این اوراق از مردم حجم پول در اقتصاد را زیاد می‌کند که تقاضا را افزایش می‌دهد، از طرفی در دوره تورم با فروش این اوراق حجم پول در جامعه را کاهش می‌دهد اما برای اینکه این خرید و فروش صورت گیرد، قیمت این اوراق و نرخ بهره آن‌ها باید مورد توجه خریداران و فروشندگان قرار گیرد که این اوراق در مرحله اول به قیمت اسمی و نرخ بهره معینی در سررسیدهای مشخصی خرید و فروش می‌شوند که بعداً عرضه و تقاضای ایجاد شده مبلغ دیگری برای آنها به وجود می‌آورد که قیمت واقعی نام دارد.

مثلاً ورقه قرضه‌ای به قیمت اسمی ۱,۰۰۰ ریال با نرخ بهره ۱۰% در سررسید یک ساله توسط بانک مرکزی فروخته می‌شود و شخص خریدار با پرداخت این مبلغ اوراق قرضه را صاحب می‌شود و بعد از یک سال بانک مرکزی موظف است اصل مبلغ یعنی ۱,۰۰۰ ریال به علاوه ۱۰% یعنی ۱۰۰ ریال به خریدار پرداخت نماید که در مجموع عایدی خریدار ۱,۱۰۰ ریال می‌شود که با خرید این اوراق ۱۰۰ ریال سود عایدی طرف می‌شود.

ممکن است شخص خریدار اقدام به فروش این ورقه خود کند در صورتی که این قیمت بالاتر از ۱,۱۰۰ ریال وضع شود هیچ متقاضی برای آن وجود نخواهد داشت زیرا طرف خریدار ضرر خواهد کرد مثلاً اگر این ورقه به قیمت ۱,۲۰۰ ریال فروخته شود عایدی طرف بعد از یکسال ۱۱۰۰ ریال است که ۱۰۰ ریال متحمل ضرر می‌شود. در صورتی این ورقه به قیمت کمتر از ۱,۰۰۰ ریال توسط شخص اول فروخته شود خود شخص متحمل ضرر می‌شود البته برای سادگی مطلب از در نظر گرفتن ارزش زمانی پول صرف نظر شده است.

اوراق قرضه به دو دسته عمده با نرخ بهره معین و بدون نرخ بهره تقسیم می‌شوند که مورد اولی در بالا توضیح داده شد. اما مورد دوم به قیمت کمتر از قیمت اسمی فروخته می‌شود ولی در تاریخ سررسید به قیمت اسمی خریداری می‌شود و تفاوت این دو قیمت سود را عاید خریدار می‌کند. در اوراق با نرخ بهره معین قیمت اوراق با نرخ بهره رابطه عکس دارد و قیمت ورقه قرضه برابر است.

هنگامی که بانک مرکزی اقدام به خرید ورقه قرضه می‌کند در مقابل آن پول را وارد جامعه می‌کند و حجم پول افزایش می‌یابد که این عمل موجب می‌شود نرخ بهره که همان قیمت پول است کاهش یابد و کم شدن سطح اوراق سبب افزایش قیمت آن‌ها می‌شود یا به دلیل کاهش نرخ بهره تنزیل عایدات اوراق با نرخ کمتری صورت گیرد که قیمت اوراق افزایش می‌یابد.

بهترین ابزار پولی بانک مرکزی کدام مورد است؟

برای پاسخ به این سوال بهتر است چند اصطلاح بانکی را تعریف کنیم.

پایه پولی: به بدهی‌های بانک مرکزی پایه پولی گفته می‌شود و چون قدرت تبدیل به چندین واحد پولی دیگر دارد پول پرقدرت نیز نامیده می‌شود که شامل سکه و اسکناس در دست مردم (سپرده‌های قانونی سایر بانک‌ها نزد بانک مرکزی) و ذخایر اضافی سایر بانک‌ها نزد بانک مرکزی است.

ضریب فزاینده پولی، تغییرات در حجم پول به ازای تغییر در یک واحد پایه پولی است.

در صورتی که بانک مرکزی از ابزار اول یعنی تغییر در نرخ ذخیره قانونی استفاده کند بر ضریب فزاینده پولی اثر گذاشته و حجم پول را با توجه به مقدار ضریب تغییر می‌دهد.

نرخ تنزیل مجدد با تأثیر بر نرخ ذخیره اضافی، تأثیر خود را بر ضریب فزاینده می‌گذارد؛ مثلاً اگر نرخ تنزیل مجدد بالا اعلام شود، وام گرفتن برای بانک‌ها هزینه بر می‌شود از این رو مجبور هستند از ذخایر اضافی خود به نحوه درستی استفاده کنند که این نرخ افزایش پیدا می‌کند و مقدار ضریب کاهش می‌یابد.

معمولاً استفاده از اوراق قرضه را منوط به ثابت بودن متغیرهای موجود در ضریب فزاینده می‌دانند و تأثیر قابل توجهی بر حجم پول دارد که این عمل با تغییر در نرخ بهره، سرمایه‌گذاری و مخارج اقتصاد را تغییر می‌دهد در واقع هدایت پول به سمت سرمایه‌گذاری صورت می‌گیرد.

در کشور پس از تصویب قانون بانکداری بدون ربا، استفاده از اوراق قرضه به دلیل ربوی بودن مورد معامله واقع نمی‌شوند چون اوراق قرضه قرض با زیاده خواهی حساب می‌شوند ربا محسوب شده و مشروعیت ندارد؛ البته اوراق مشارکت جایگزین مناسبی برای اوراق قرضه است. اوراق مشارکت توسط دولت، سازمان‌ها، شهرداری و … منتشر می‌شود که هدف اصلی آن تأمین مالی پروژه‌ها است. البته تفاوت اصلی این اوراق مشارکت با اوراق قرضه این است که اوراق مشارکت تأمین مالی پروژه‌ها حساب می‌شود در صورتی که مبلغ همین اوراق دوباره توسط نهاد مورد استفاده وارد چرخه اقتصاد می‌شود در حالی که اوراق قرضه در بانک مرکزی نگهداری می‌شوند و در تاریخ سررسید آن مبلغ اوراق پرداخت می‌شود.

پول و ارز و بانکداری

مبادله ی پایاپای : انسانها در طول زندگی خود نیازمند کالا و خدمات می باشند هر فرد با توجه به توانایی خود تولیداتی را انجام می دهد و آنرا با دیگران مبادله .

چند لحظه صبر کنید.

امتیاز : 4.6
تعداد رای : 156

مبادله ی پایاپای : انسانها در طول زندگی خود نیازمند کالا و خدمات می باشند هر فرد با توجه به توانایی خود تولیداتی را انجام می دهد و آنرا با دیگران مبادله می کند تا قبل از پیدایش پول مبادلات بین مردم به صورت پایاپای انجام می گرفت به این مفهوم که مستقیم کالای تولیدی خود را می دادند و کالای مورد نیاز خود را دریافت می کردند .

محدودیت های سیستم مبادله ی پایاپای :

1-عدم امکان دسترسی سریع و آسان به کالای مورد نیاز دریافتی افرادی که متقاضی کالاهای تولد شده باشند نیازمند وقت و انرژی بسیاری است از طرفی انبار نمودن بعضی از کالاها به دلیل فساد پذیری آنها امکان پذیر نمی باشد .

2-فقدان وسیله ی ارزش گذاری (در نظام مبادله ی پایاپای کالاها به طور تصادفی ارزش گذاری می شوند به طور مثال یک گاو معادل 5 گوسفند یا 50 کیلوگرم گندم اینگونه معادل سازی ها هرگز نمی تواند دقیق و عادلانه باشد .

3-تقسیم ناپذیری برخی از کالاها (مشکل دیگر در ارتباط با این نوع سیستم تقسیم ناپذیری بعضی از کالاها مثل نظیر یک گاو است که نمی توان به قطعات کوچک تقسیم کرد )

4-عدم امکان ذخیره ارزش (تولید کنندگان خواهان آن هستند که بخشی از حاصل کار خود را ذخیره کنند تا در آینده در موقع لزوم بتوانند از آن استفاده کنند مشکلاتی نظیر فساد پذیری و حجیم بودن کالاها این امکان را نمی دهد .

5-محدودیت مبادله با مناطق دور ( در سیستم مبادله با مناطق دور نیازمند سیستم حمل ونقل می باشیم تا بتوان کالاها را جا به جا نمود درغیر این صورت امکان مبادله ی با مناطق دور وجود نداشته عدم رشد توسعه اقتصادی ( از آنجا که هر فرد به تنهایی همه ی استعدادهای لازم را در تولید کالا و خدمات دارا نمی باشند این موضوع باعث کاهش کیفیت هزینه ی بالا و در نهایت اقتصاد فاقد کارآیی می شود.

1-وظایف پول :

1-وسیله ی مبادله است 2-وسیله ارزش گذاری 3-وسیله برای حفظ ارزش 4-وسیله برای پرداخت آتی

ویژگی های یک پول مطلوب :

1-با دوام بودن 2-قابل حصل بودن 3-تقسیم پذیری 4- مورد قبول همه بودن (عام بودن )

تحولات سیستم های پولی:

به مرور زمان با کشف و استخراج فلزات قیمتی و بی لحاظ دارا بودن ویژگی های مطلوب فلزات برای ایفای نقش و انجام وظایف پول جایگزین سایر کالاها بعنوان پول شده اند به این ترتیب که در مراحل اولیه عمدتا فلز ، طلا ، نقره و تا حدودی نیز مس بصورت قطعاتی با وزن های مختلف و سپس به صورت سکه هایی با وزن و عیار مشخصی بصورت رسمی به عنوان پول جریان یافت. خدمات حسابداری ، حسابرسی ، مالیاتی در مباحث پول و ارز نقش مهمی دارد

انواع سیستم پولی :

1-سیستم پولی دو فلزی که پایه پولش دو فلز بوده 2-سیستم پولی تک فلزی که پایه پولش فلز بوده است (کالا بوده) 3-سیستم پول کاغذی 4-سیستم پول الکترونیکی

1-سیستم پول دو فلزی که پایه پولش دو فلز بوده :

در این سیستم دو فلز طلا و نقره به موازات هم بعنوان پایه پولی قرار گرفتند هر دو فلز بطور همزمان قادر به ایفای نقش و انجام پول بودند بین آنها رابطه نسبی ثابت و رسمی از نظر ارزش به وسیله ی قانون برقرار بود بطوری که نسبت ارزش کالا به نقره یک به 15/5 تعین شده بودن .

قانون گرشام :

طبق قانون گرشام چنانچه در اقتصادی دو نوع پول مورد استفاده قرار گیرد هر گاه یکی از آن دو پول با ارزش تر از دیگری بعنوان پول کم ارزش تر تلقی شوند پول خوب بر پول بد ترجیح داده می شود در نتیجه پول بد پول خوب را از جریان خرج می کند .

سیستم پولی تک فلزی که پایه پولش یک فلز بوده :

سیستمی است که در آن طلا فقط بعنوان پایه پول محسوب می شود در این صورت تنها مسکوکات کالا ارزش دارد این سیستم مشکلاتی به شرح زیر دارد : 1-در صورت وقوع جنگ برای تامین هزینه های ناشی از جنگ نیاز به مقادیر بسیاری از طلا خواهد شد و در صورت مواجه شدن کشور با کسری تراز پرداختها و تداوم این کسر به دلل اینکه واردات بیشتر از صادرات می باشد الزاما مقدار زیادی طلا و پول از کشور خارج کنند . 2-کمیابی (کمبود ) ذخایر طلا 3- ارزش بالای طلا این عوامل باعث غر اقتصادی شدن کالا گردید بنابراین این سیستم در اکثر کشور ها از بین رفت و سیستم پول کاغذی جایگزین آن گردید.

سیستم پول کاغذی :

با گذشت زمان استفاده از انواع پول کاغذی به صورت زیر به رسمیت شناخته شد . الف:رسید های اولیه ب:اسکناس قابل تبدیل به طلا ج:اسکناس غیر قابل تبدیل به طلا د:پول اعتباری (پول تحریری)

تعریف پول کاغذی :

در ابتدا ورقی به عنوان رسید و گواهی نامه از جانب خزانه داری ها و بانکداران مورد استفاده قرار گرفت که معرف مقادیر مشخصی از مسکوکات طلا و نقره بودند به مرور زمان پول کاغذی در شکل اسکناس های رایج جایگزین رسیدها و گواهینامه ها شد این اسکانس ها دارای پشتوانه ی صد در صد طلا بودند با گذشت زمان به دلیل اینکه به طور همزمان همه ی دارندگان اسکناس برای تبدیل اسکناس ها و رسید های خود به بانک مراجعه نمی کردند به همین دلیل عامل های اقتصادی بیش از میزان ذخایر طلایی که نزد آنها بود اقدام به چاپ و صدور اسکناس کردند به این ترتیب بود که به تدریج اسکناس هایی که در جریان قرار می گرفتند فاقد پشتوانه ی کلا به صورت صد در صد بودند این روند ادامه پیدا کرد تا اینکه اسکناس بدون پشتوانه یعنی اسکناس غیر قابل تبدیل به طلا کاملا جانشینن اسکناس دارای پشتوانه گردید تا رشد و توسعه تجارت و برای تسهیم در مبادله در کنار اسکناس نوعی پول بانکی متداول گردید به این پول ، پول تحریری یا اعتباری می گویند به اعتبار و پشتوانه ی پول های اشخاص حقیقی و حقوقی در بانکهای تجاری تحت عنوان حساب جاری سپرده گذاری می نمایند ، ایجاد می شود . در قبال آن حساب به دارندگان آن چک ارائه می شود از چک بعنوان پول در معاملات استفاده می شود .

سیستم پول الکترونیکی : هدف این روش پرداخت وجوه معامله به صورت سریع و بدون حضور فیزیکی طرفین معامله در موسسات مالی مانند بانک می باشد مرسوم ترن این نوع پرداخت ها استفاده از کارت های اعتباری می باشد همچنین پول جدیدی به نام پول الکترونیکی تدوین شد اسکناس های فعلی شامل شده امضای ناشر بر روی کاغذ می باشد که ناشر پرداخت آن تضمین کرده است در پول الکترونیکی محل فیزیکی این شماره و امضا تغییر کرده است و جای ثبت روی کاغذ روی رایانه ثبت می شود .

مزایای پول الکترونیکی : 1-امکان خرید از فواصل دور و پرداخت های بدون حضور فیزکی 2-قابلیت انتقال دیتا روی شبکه های کامپیوتری 3-امکان ذخیره در رایانه های شخصی 4-حمل ارزان به تمام نقاط دنیا 5-در تبدیل آنها به ارز های مختلف شکلی وجود ندارد

معایب پول الکترونیکی: 1-استفاده از این پول نیاز سخت افزار دارد. 2-کاربران پول الکترونیکی نیاز به آموزش دارند. 3-کشف تقلب از سوی کاربران مشکل است. 4-ایجاد امنیت در این سیستم گران است . 5-بدلیل سرعت زیاد انتقال بیشتر در مطالعات نامشروع استفاده می شود .

انواع روش پرداخت و سیستم های پرداخت الکترونیک + جدول فواید و معایب

بررسی فواید و معایب انواع روش ها و سیستم های پرداخت الکترونیک

امروزه تقریبا همه افراد حداقل یک کارت بانکی دارند و حداقل یک بار برای خرید یا انجام امور مالی خود به جای استفاده از اسکناس و روش های سنتی از روش های آنلاین عملیات پرداخت را انجام داده اند. اما پرداخت الکترونیک چیست و انواع روش های آن چه مزایا ومعایبی دارند؟

در این بلاگ می‌خوانیم :

پرداخت الکترونیک چیست

انواع روش های پرداخت الکترونیک

مزایا و معایب پرداخت الکترونیک

انواع روش های پرداخت الکترونیک و سیستم پرداخت الکترونیک

پرداخت الکترونیک بخشی از بانکداری الکترونیک است. به تمامی روش ها و فرآیندهایی که با استفاده از آنها بتوانید در بستر اینترنت عملیات پرداخت را انجام دهید پرداخت الکترونیک گفته می‌شود. برای پرداخت الکترونیک از روش های تعریف شده در بانکداری الکترونیک مانند تلفن همراه، رایانه و … همراه با کارت های بانکی یا سایر ابزارهای پرداخت استفاده می‌شود.

سیستم پرداخت الکترونیک روشی برای پرداخت الکترونیکی و انجام اینترنتی امور پرداختی با استفاده از ابزارهای پرداخت است و به آن سیستم پرداخت آنلاین هم گفته می‌شود.

در سیستم های پرداخت الکترونیک وپرداخت آنلاین امنیت اطلاعات وجلوگیری از نفوذ سارقان به سیستم های پرداختی بسیار مهم و حائز اهمیت است. در همین راستا اصول و قوانین گوناگونی برای نقل و انتقال اینترنتی وجه در نظر گرفته شده است.

امنیت انواع روش های پرداخت الکترونیک

اصل محرمانگی: اطلاعات پرداخت در فضای اینترنت رمزگذاری و به صورت کاملا ایمن منتقل ‌شود و برای هیچکس به جز فرد انجام دهنده عملیات پرداخت و دریافت کننده آن قابل دسترسی نباشد.

اصل عدم انکار: عملیات پرداختی باید ثبت شود و قابل پاک سازی یا انکار توسط فرد انجام دهنده آن نباشد.

اصل صحت داده : اطلاعات پرداخت در حین انجام عملیات قابل ویرایش و تغییر نیستند.

اصل تصدیق اصالت: فرد انجام دهنده عملیات پرداخت و فرد گیرنده آن باید از هویت یکدیگر و صحت اطلاعات اطمینان داشته باشند.

برای بررسی انواع روش های بانکداری الکترونیک بلاگ “همه چیز درباره بانکداری الکترونیک” را مطالعه کنید.

انواع روش های پرداخت الکترونیک پول

انواع روش پرداخت الکترونیک	فواید	معایب
پول نقد	معمول ترین و راحت ترین روش پرداخت

تقریبا تمامی فروشنده ها پول نقد را قبول می‌کنند

نگهداری مبالغ زیاد پول نقد در خانه، بانک و یا در سفر خطرناک است

پرداخت در فواصل دور به صورت نقدی راحت و حتی در مواردی امکان پذیر نیست

امنیت و راحتی استفاده

نیازی به نگهداری پول نقد برای پرداخت ندارد

احتمال خالی بودن حساب و برگشت خوردن چک

امنیت انتقال وجه

سریعتر و راحت تر از چک و پول نقد است

ریسک جعلی بودن پول نقد یا چک را ندارد

نیازی به نگهداری پول نقد برای پرداخت ندارد

انتقال وجه با کارت های بانکی کارمزد دارد

برای دریافت پول از مشتریان در فروشگاه ها باید دستگاه های پوز را بخرید یا اجاره کنید

احتمال خرید با کارت جعلی یا دزدی

امنیت انتقال وجه

سریعتر و راحت تر از چک و پول نقد است

ریسک جعلی بودن پول نقد یا چک را ندارد

نیازی به نگهداری پول نقد برای پرداخت ندارد

اعتماد به تراکنش های موبایل در برخی موارد بیشتر از تراکنش های کارت بانکی است

پرداخت موبایلی کارمزد دارد که درصد کمی از مبلغ تراکنش انجام شده است

برای دریافت پول از مشتریان در فروشگاه ها باید دستگاه های پرداخت مناسب را بخرید یا اجاره کنید

احتمال خرید جعلی یا دزدی

امنیت جابه‌جایی مبالغ بالا

سریعتر و راحت تر از چک و پول نقد است

نیازی به نگهداری پول نقد برای پرداخت ندارد

ریسک جعلی بودن پول نقد یا چک را ندارد

در برخی موارد مدت زمان پردازش و انتقال وجه طولانی است

محبوب تربن روش از انواع روش های پرداخت الکترونیک پرداخت به وسیله‌ی کارت های بانکی است. کیف پول های الکترونیکی، کارت های بانکی و سایر انواع کارت های هوشمند از جمله روش های پرداخت الکترونیک پول هستند.

به طور کلی روش های پرداخت الکترونیک به دو بخش اعتباری و نقدی تقسیم می‌شوند.

روش پرداخت اعتباری پول

در این روش برای پرداخت از کارت های اعتباری، کیف پول های الکترونیکی و کارت های هوشمند استفاده می‌شود.

کارت های اعتباری یا همان کارت های بانکی که برای هر حساب صادر می‌شوند معروف ترین و محبوب ترین روش پرداخت الکترونیک و اینترنتی هستند. مشتریان بانک ها با استفاده از این کارت ها می‌توانند عملیات پرداخت را به راحتی انجام دهند.

۲. کیف پول‌های الکترونیکی

کیف پول ها حساب هایی مجازی با اطلاعات موجودی و حساب کاربر هستند که انجام فرآیندهای پرداختی را آسان می‌کنند.

روش پرداخت نقدی پول

1. پرداخت مستقیم

در این روش کاربر با مراجعه به بانک مبلغی را از حساب خود به صورت الکترونیکی به حساب دیگری منتقل می‌کند و یا برای خرید و انتقال وجه مبلغی را برداشت می‌کند.

چک های سیستم پولی اعتباری چیست؟ الکترونیکی نسخه دیجیتال چک های کاغذی هستند که نقل و انتقالات، صحت سنجی و جا به جایی وجه بوسیله چک را آسان می‌کنند. لازم به ذکر است یکی دیگر از فواید بانکداری الکترونیک عدم گم شدن اطلاعات(برای مثال چک کاغذی) است.

در این روش پول هایی به صورت مجازی موجودی حساب افراد را تشکیل می‌دهند که دردسرهای پول کاغذی مانند مفقود شدن، آسیب دیدن و انتقالات در مبالغ بالا را ندارند و به راحتی با استفاده از آنها می‌توانید انتقال وجه را انجام دهید البته سیستم پرداخت الکترونیکی مبتنی بر پول الکترونیکی همچنان در حال توسعه است و هنوز به بلوغ کامل نرسیده است.

1. کارت با ارزش مشخص

کارت های SVC یا همان کارت های هدیه که با مبلغ مشخصی صادر می‌شوند و با استفاده از آنها می‌توانید به راحتی در فروشگاه ها خرید کنید.

1. سیستم پرداختی مبتنی بر مزایده

این سیستم ها در معاملات مزایده استفاده می‌شوند که هدف آن مبادله کالا و .. بین تعداد زیادی شرکت تجاری انجام می‌شود.

مزایا و معایب پرداخت الکترونیک

برخی از مزایا و معایب روش های پرداختی در جدول بالا ذکر شدند برای بررسی سایر موارد فواید و معایب بانکداری و پرداخت الکترونیک بلاگ “بانکداری الکترونیک” را مطالعه کنید. همانطور که در توضیح بانکداری الکترونیک ذکر کردیم پرداخت الکترونیک بخشی از بانکداری الکترونیک است که علاوه بر تسهیل فرآِیندهای پرداختی و مدیریت و کنترل یکپارچه آنها معایب بسیاری نیز دارد. برای بررسی دقیق ۲۰ مورد فواید و معایب پرداخت الکترونیک بر روی تصویر زیر کلیک کنید.

بانکداری الکترونیک چیست؟ انواع خدمات، مزایا و معایب بانکداری الکترونیکی و اینترنتی