آشنایی با شاخص کل هم وزن

شاخص هم وزن به چه معنا است و تفاوت آن با شاخص کل چیست؟

در محاسبه شاخص هم وزن به همه شرکت ها وزن یکسانی داده می شود در نتیجه اگر شاخص هم وزن مثبت شود یعنی اینکه تعداد بیشتری از شرکت ها در بورس مثبت هستند. امکان دارد در بورس تهران شاخص کل منفی باشد اما شاخص هم وزن مثبت. معنی آن این است که اگرچه سهام های شرکت های خیلی بزرگ در بورس منفی هستند اما تعداد زیادی از شرکت ها ( با حجم کوچک و متوسط) مثبت اند.

جهت اضافه کردن به علاقه مندی لطفا وارد و یا عضو شوید.

مطالب پیشنهادی

قیمت سر به سر یا قیمت تمام شده هر سهم خود را چگونه محاسبه کنید؟

برای سرمایه گذاری در بورس به چه امکانات و تجهیزاتی نیاز است؟

بازار سرمایه چیست؟

مفهوم بازار چیست؟

کارگزاری چیست و چه نقشی در بازار بورس دارد؟

سرمایه گذاری در بورس را چگونه شروع کنیم؟ چه مدارکی برای شروع نیاز است؟

طریقه ی پرداخت پول و دریافت پول از کارگزاری ها چگونه است؟

اعتبار یا اهرم معاملاتی (Leverage) چیست؟

مهمترین سایت های مرتبط با بورس ایران کدام اند؟

معنای حقیقی و حقوقی در بازار بورس:

گره معاملاتی به چه معناست؟

سهام شرکت به چه معنا است؟

انجمن خبرگان بورس‌ تهران

برای کسب حداکثر سود در بازار بورس تهران به چه چیزهایی نیاز داریم؟ شما برای موفقیت در این بازار چقدر آماده و مسلط هستید؟
در انجمن خبرگان بورس تهران ما پرتفوی از سهام ها به همراه زمان خرید و فروش را به شما خواهیم داد و همچنین اخبار مهم پیش روی بازار سرمایه توسط اساتید بررسی و سهام‌های روبه رشد آینده مورد تحلیل قرار می گیرد. در آخر تمام تحلیل های و اشکالات شما توسط اساتید برطرف شده یا در تالار گفتگو پاسخ داده می شود.

شاخص کل هم وزن بورس چیست؟

یکی از مواردی که درروند مطالعه بازار سرمایه و انتخاب سهام مطلوب جهت خرید، به آن برمیخوریم، شاخص‌های ارزیابی بازار سهام است. در هر فعالیتی که توسط انسان صورت می‌گیرد، نتایج قبلی و معیارهای ارزیابی پیشین می‌تواند به اون کمک کند تا در فرآیندهای بعدی باتجربه بهتری پیش رود. فعالیت در بازارهای مالی نیز از این قاعده مستثنی نیست. شاخص‌های ارزیابی در بازار سهام می‌تواند در ارتباط با اندازه‌گیری برخی پارامترها و ارزیابی آن‌ها کمک شایانی کند.در مطلب حاضر، قصد داریم به شاخص‌های ارزیابی بازار سهام با تأکید ویژه‌بر شاخص کل هم وزن بورس بپردازیم.

در حالت کلی، سهامدار از طریق قیمت سهام، وضعیت صورت‌های مالی و میزان بازدهی صنعت، اقدام به خرید و فروش سهم می‌کند. هر یک از این موارد دارای معیارهایی هستند که در این تصمیم‌گیری به وی کمک خواهند کرد. قیمت به مثابه مهم‌ترین ویژگی ظاهری یک سهم دیده می‌شود و شاخص‌های قیمتی و بررسی آن‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در بازار بورس شاخص‌های زیادی توسط فعالان استفاده می‌شود و کاربرد دارند. این شاخص‌ها در تحلیل‌های بازار از گذشته تا آینده و پیش‌بینی روندها به کمک ابزارهای نموداری استفاده می‌شوند. هر شاخص متغیر خاص مورد تعریف خود را شامل می‌شود و نمی‌توان نتایج حاصل از شاخص‌ها را نسبت به هم مقایسه کرد بلکه باید هر شاخص را نسبت به خودش و در بازه زمانی بررسی و تحلیل کرد. ازجمله شاخص‌های مهمی که فعالان بازار با آن آشنا هستند می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

• شاخص کل قیمت در بورس اوراق بهادار TEPIX
• شاخص قیمت و بازده نقدی (درآمد کل) TEDPIX
• شاخص صنعت و شاخص مالی
• شاخص سهام آزاد شناور (TEFIX)
• شاخص بازار اول و بازار دوم
• شاخص ۵۰ شرکت برتر
• شاخص ۳۰ شرکت بزرگ

شاخص کل هم وزن، زیرمجموعه‌ای از شاخص کل است. درواقع شاخص کل هم وزن از دل شاخص کل قیمت بدست آمده است. در ادامه به توضیح شاخص کل، چرایی بوجود آمدن شاخص کل هم وزن و تفاوت این دو می‌پردازیم.

شاخص کل چیست؟

شاخص کل قیمت (Tehran Exchange Price Index) که به اختصار آن را شاخص کل می‌نامند، نشان‌دهنده تغییرات سطح عمومی قیمت‌ها در کل بازار است و میانگین افزایش یا کاهش قیمت سهام در بازار را بیان می‌کند. این تغییرات نسبت به تاریخ مبدأ که در سال ۱۳۶۹ است، بیان می‌شود. منظور از سال پایه سالی است که نوسانات قیمت در آن کمتر است و به عنوان مبدأ تغییرات انتخاب می‌شود. این شاخص، همان شاخصی است که در خبرها و گزارش‌ها اطلاع‌رسانی می‌شود و نمادی از رشد یا افت بازار عنوان می‌شود. هرچند که تعبیر درستی نیست و در ادامه این مطلب، مفصل دلیل آن را شرح می‌دهیم. شاخص کل با فرمول ذیل، محاسبه می‌شود:

مقدار شاخص کل

ارزش جاری برای هر شرکت برابر با حاصل‌ضرب تعداد سهام آن در قیمت هر سهم شرکت موردنظر است. از مجموع ارزش جاری شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس، ارزش جاری بازار به دست می‌آید. این شاخص فقط تغییرات قیمت سهام در سطح بازار را نشان می‌دهد و فاقد معیاری دیگر نظیر سود نقدی است. وقتی می‌گوییم شاخص کل ۱۰ درصد رشد آشنایی با شاخص کل هم وزن کرده است، یعنی میانگین قیمت سهام شرکت‌های بورسی به میزان ۱۰ درصد نسبت به سال پایه (۱۳۶۹) رشد یافته است. نکته‌ی دیگر آن است که این شاخص تمام شرکت‌ها را در نظر می‌گیرد و اگر سهامی متوقف باشد، قیمت آخرین معامله منظور می‌شود. اگر شما سهام تمامی شرکت‌های بازار را متناسب با وزن سرمایه‌ای هر شرکت در پرتفوی خود داشته باشید تغییر شاخص کل دقیقاً میزان سود و ضرر شمارا نشان می‌دهد. برای مثال اگر شاخص کل نسبت به اول سال از ۱۰۰۰۰ واحد به ۱۵۰۰۰ واحد رسیده باشد میانگین بازدهی سود و قیمت سهام‌ها رشد ۵۰ درصد داشته است و این به این مفهوم نیست که همه‌ی شرکت‌های موجود در محاسبات شاخص، ۵۰ درصد سود داشته‌اند بلکه ممکن است شرکتی ۱۰۰۰ درصد سود داشته و شرکتی هم ۵۰۰ درصد ضرر داشته این شاخص میانگین قیمت و سود تمام شرکت‌های بورسی را نشان می‌دهد. به طور کلی، شاخص کل قیمت، میانگین تمام بازار است. همچنین شاخص کل در مواردی همچون افزایش سرمایه از طریق آورده یا مطالبات سهامداران، افزایش و کاهش شرکت‌ها و ادغام شرکت‌ها تعدیل می‌شود تا تغییرات حاصل از این رخدادها در مقدار شاخص تأثیر نداشته باشد. شایان‌ذکر است افزایش سرمایه از محل اندوخته و پرداخت نقدی موجب تعدیل این شاخص نمی‌شود. مهم‌ترین نکته در این شاخص، وزن شرکت‌ها می‌باشد. همان‌طور که در فرمول شاخص می‌بینیم ارزش جاری سهام که شامل تعداد سهام و قیمت آن است در شاخص کل دخیل است. بنابراین هرچه شرکت تعداد سهام بیشتری داشته باشد، تغییرات قیمت آن بر شاخص کل بیشتر است. شاخص بورس، شاخصی کلی، ساده و در دسترس است و اطلاعاتی راجع به کلیت تغییرات قیمت بازار به ما می‌دهد.

پس از مشکلاتی که در ارزیابی شاخص کل پیش آمد، نیاز به شاخصی دقیق‌تر باقابلیت انعطاف بیشتر حس شد. گاهی نیاز بود که صرفاً تغییرات شاخص قیمت بررسی شود و وزن سهم‌ها در آن دخیل نباشد، که شاخص کل فاقد این ویژگی بود. معاملات کد به کد و هدف‌دار روی سهم‌های بزرگ در جهت مثبت کردن مصنوعی بازار از دیگر عواملی بود که نیاز به شاخص هم وزن را افزایش داد. پس از کش و قوس‌های فراوان، شاخص هم وزن از تاریخ ۵ اسفند ۹۳ توسط سایت مدیریت فناوری بورس در دسترس کاربران قرار گرفت. در این شاخص کلیه شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس با وزنی برابر در محاسبات لحاظ می‌کنند، لذا اثر معاملات کد به کد و هدف‌دار، بر این شاخص خنثی شد. افزایش قیمتی هر سهمی در این شاخص به یک‌میزان است. شاخص‌های هم وزن با افزایش سرمایه تعدیل نمی‌شوند و تنها با اضافه شدن یا حذف شرکت و تقسیم سود نقدی تعدیل می‌شوند.

تفاوت بین شاخص ارزشی و شاخص کل هم وزن

پیشتر ذکر شد که تفاوت عمده این دوشاخص در وزن شرکت‌های محاسبه شده در شاخص است که شاخص کل تمایز میان سهام‌های بزرگ و کوچک قائل می‌شود ولی شاخص هم وزن، وزن یکسان برای همه شرکت‌ها در نظر می‌گیرد. از دید فعالان بازار سرمایه، شاخص کل هم وزن دید شفاف‌تری نسبت به روند بازار می‌دهد و امتیاز بیشتر سهم‌های شاخص ساز در محاسبات شاخص کل، را از آنان می‌گیرد. وقتی شاخص هم وزن منفی است یعنی بازدهی بیش از نصف شرکت‌های بازار کاهش‌یافته است و زمانی که شاخص هم وزن مثبت باشد یعنی بازدهی بیش از نصف شرکت‌های بازار رشد کرده است.

درواقع، شاخص‌کل معیاری برای رشد بازار نیست. گاهی شاهد آن هستیم که خیلی از سهم‌ها افت‌های زیادی داشتند ولی شاخص کل صعودی بوده؛ یعنی سرمایه سهامداران از بین رفته ولی شاخص به سقف می‌رسد. ولی شاخص هم وزن، وزن برابری سهام را نشان می‌دهد؛ وقتی کلیت بازار منفی است شاخص هم وزن منفی و چنان چه کلیت بازار مثبت است شاخص هم وزن نیز مثبت خواهد شد، ولی شاخص کل نمی‌تواند نماینده عمومی قیمت‌ها باشد. این موضوع بر محاسبه دقیق شاخص کل نیز اثر می‌گذارد. چراکه معاملات هدف‌دار کد به کد نیز در عدد شاخص لحاظ شده است.

بنابراین اگر گفته شود: “شاخص کل صعودی است” یا “شاخص کل مثبت است”، الزاماً به معنی رشد همه شرکت‌های حاضر در بازار نیست. صحیح‌تر آن است که رشد بازار را با شاخص کل هم وزن بورس، بسنجیم. متأسفانه عدم دانش کافی در این زمینه، عده‌ای را به گمراهی می‌راند و باعث می‌شود تعبیر درستی از وضعیت بازار نداشته باشند. در شاخص کل ممکن است اکثر شرکت‌ها بازدهی منفی داشته باشند اما تنها مثبت بودن چند شرکت بزرگ باعث مثبت شدن شاخص کل بشود. در شاخص هم وزن، شاخص بر اساس میزان بازدهی اکثر شرکت‌ها نشان داده می‌شود نه بر اساس سرمایه بیشتر.با توجه به اینکه، تعداد شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس و اوراق بهادار تهران به اندازه‌ای است که به سادگی می‌تواند با نوسانات تحت تأثیر قرار گیرد، بنابراین استفاده از شاخص کل به عنوان معیار ارزیابی چندان کمکی به شناخت روند نمی‌کند و صرفاً می‌توان شدت هیجانات بازار را لمس کرد.

نکته‌ی دیگر درباره شاخص هم وزن این است که در هر صنعت نیز به تناسب تعداد شرکت‌ها اثرگذار است نه بزرگی شرکت‌ها و تعداد سهام آن‌ها. نوسانات شاخص هم وزن به واسطه ویژگی‌های فوق، کم است. بنابراین ریسک این شاخص نسبت به شاخص کل کمتر است. کاربرد دیگر شاخص‌های هم وزن غیر از افزایش قدرت تحلیل و تصمیم‌گیری در سرمایه‌گذاران، در صندوق‌های شاخصی است که باعث کاهش ریسک، سادگی و شفافیت می‌شود.

با این تفاسیر، ذکر تفاوت‌ها و مزایا و معایب، کدام شاخص مفیدتر است؟

واضح است که هر شاخصی، به تناسب ماهیتش، مزایا و معایب خاص خود را دارد. شاخص کل دیدی کلی از شرایط بازار به دست می‌دهد که در آن نقش شرکت‌های بزرگ، پررنگ‌تر است. درواقع اگر برای سهامداری رشد سهم‌های بزرگ مهم باشد، شاخص کل می‌تواند به اون نشان دهد که شرایط به چه صورت است. اما اگر می‌خواهیم جزئیات بیشتری بدست آوریم و بدانیم درمجموع بازار رو به رشد یا افول است، بهتر است، شاخص کل هم وزن را در نظر بگیریم.

ترتیبی که برای خواندن مقالات آنچه یک سرمایه گذار بورس باید بداند (مفاهیم و اصطلاحات مهم بورس) به شما پیشنهاد میکنیم:

شاخص کل یا هم وزن؟

در ذهن اهالی بازار سرمایه همواره این سوال وجود دارد که آیا شاخص کل معیار خوبی برای وضعیت کلی بازار می باشد یا خیر؟
بارها دیده شده که معاملات بلوکی روی تابلو اصلی در سهام شاخص ساز منجر به جهت دهی شاخص کل شده است و از این جهت ما نمیتوانیم با مشاهده وضعیت شاخص کل به وضعیت کلی بازار پی ببریم.
لذا از سال ۱۳۹۳ شاخص هم وزن در اختیار فعالین بازار سرمایه قرار گرفته است که افراد می توانند با استفاده از آن با دقت بیشتری نسبت به ورود و خروج نقدینگی و وضعیت کلی بازار تصمیم گیری کنند.
در این قسمت سعی داریم پیرامون این موضوع صحبت کنیم.

مطالب مرتب

6 پاسخ به “شاخص کل یا هم وزن؟”

سلام و عرض ادب. ۲ تا سوال داشتم ممنون میشم راهنمایی بفرمایید. سوال اولم اینه که ایا معاملات بلوکی در شاخص کل تاثیری می گذارد یا خیر؟ در سایت tsetmc در قسمت تاثیر در شاخص، معاملات بلوکی رو هیچوقت ندیده ام.
سوال دومم هم که بیشتر جنبه کنجکاوی داره اینه که ارزش بازار در سال پایه ۱۳۶۹ چند میلیارد بوده حدودا؟ چون من هرچی گشتم نتونستم سابقه ارزش بازار رو پیدا کنم جایی.
ممنون میشم اگه جواب این ۲ سوال رو بفرمایید. با تشکر

سلام دوست عزیز،معاملات بلوکی در محاسبه قیمت پایانی و شاخص های بورس و فرابورس لحاظ نمی شوند و در خصوص سوال دوم،شما می توانید از گزارشات بانک مرکزی و سازمان بورس اطلاعات لازم را بدست آورید.

یکی از مواردی که درروند مطالعه بازار سرمایه و انتخاب سهام مطلوب جهت خرید، به آن برمیخوریم، شاخص‌های ارزیابی بازار سهام است. در هر فعالیتی که توسط انسان صورت می‌گیرد، نتایج قبلی و معیارهای ارزیابی پیشین می‌تواند به اون کمک کند تا در فرآیندهای بعدی باتجربه بهتری پیش رود. فعالیت در بازارهای مالی نیز از این قاعده مستثنی نیست. شاخص‌های ارزیابی در بازار سهام می‌تواند در ارتباط با اندازه‌گیری برخی پارامترها و ارزیابی آن‌ها کمک شایانی کند.در مطلب حاضر، قصد داریم به شاخص‌های ارزیابی بازار سهام با تأکید ویژه‌بر شاخص کل هم وزن بورس بپردازیم. در حالت کلی، سهامدار از طریق قیمت سهام، وضعیت صورت‌های مالی و میزان بازدهی صنعت، اقدام به خرید و فروش سهم می‌کند. هر یک از این موارد دارای معیارهایی هستند که در این تصمیم‌گیری به وی کمک خواهند کرد. قیمت به مثابه مهم‌ترین ویژگی ظاهری یک سهم دیده می‌شود و شاخص‌های قیمتی و بررسی آن‌ها از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در بازار بورس شاخص‌های زیادی توسط فعالان استفاده می‌شود و کاربرد دارند. این شاخص‌ها در تحلیل‌های بازار از گذشته تا آینده و پیش‌بینی روندها به کمک ابزارهای نموداری استفاده می‌شوند. هر شاخص متغیر خاص مورد تعریف خود را شامل می‌شود و نمی‌توان نتایج حاصل از شاخص‌ها را نسبت به هم مقایسه کرد بلکه باید هر شاخص را نسبت به خودش و در بازه زمانی بررسی و تحلیل کرد. ازجمله شاخص‌های مهمی که فعالان بازار با آن آشنا هستند می‌توان به موارد ذیل اشاره کرد:

شاخص کل قیمت در بورس اوراق بهادار TEPIX
شاخص قیمت و بازده نقدی (درآمد کل) TEDPIX
شاخص صنعت و شاخص مالی
شاخص سهام آزاد شناور (TEFIX)
شاخص بازار اول و بازار دوم
شاخص ۵۰ شرکت برتر
شاخص ۳۰ شرکت بزرگ

شاخص کل هم وزن بورس به چه معناست؟

اگر در بورس به فعالیت و معامله گری میپردازی، باید حتما در خصوص با شاخص کل هم وزن بورس هم اطلاعات کافی داشته باشی. در حقیقت شاخص کل هم وزن بورس یکی از چندین رکنی است که نشان دهنده وضعیت بازار و عرضه و تقاضاست. در ادامه این مقاله قصد داریم تا در خصوص با شاخص کل هم وزن بورس به صورت جامع و با زبان ساده برایتان توضیحاتی را بیان کنیم، پس همراه با کد بورسی باشید.

شاخص کل هم وزن بورس

در ابتدای امر باید عرض کنیم که یکی از مواردی که در فرآیند مطالعه بازار سرمایه و انتخاب سهام مناسب به منظور خرید، با آن مواجه می شویم، شاخص‌ های ارزیابی بازار سهام به شمار می روند. در هر فعالیتی که به وسیله انسان انجام می گردد، نتایج پیشین و معیار های ارزیابی قبلی قادر است به اون کمک کند تا در روند های بعدی با تجربه مناسب تری پیش رود. فعالیت در بازار های مالی نیز جدا از این موضوع نمی باشد. شاخص‌ های ارزیابی در بازار سهام قادرند در رابطه با اندازه‌ گیری بعضی از پارامتر ها و بررسی آن‌ ها کمک زیادی نماید. در این مقاله کاربردی، بنا داریم به شاخص‌ های ارزیابی بازار سهام با تأکید خاص بر شاخص کل هم وزن بورس توجه کنیم و تمام موارد و نکات آن را برای شما عزیزان عنوان کنیم. به صورت کلی، سهامدار به وسیله قیمت سهام، وضعیت صورت‌ های مالی و میزان بازدهی صنعت، اقدام به خرید و فروش سهام مد نظر خود خواهد کرد.

می توان گفت که هر کدام از مواردی که ذکر شد دارای معیار هایی خواهند بود که در این تصمیم‌ گیری به وی کمک شایانی را می کند. قیمت به عنوان حائز اهمیت ترین ویژگی ظاهری یک سهم پنداشته می گردد و شاخص‌ های قیمتی و بررسی آن‌ ها از اهمیت بسیار خاصی برخوردار خواهند بود. در بازار بورس شاخص‌ های زیادی به وسیله فعالان مورد استفاده قرار می گیرد و کاربرد دارند. شایان ذکر می باشد که این شاخص‌ ها در تحلیل‌ های بازار از قبل تا بعد و پیش‌ بینی روند ها به کمک ابزار های نموداری مورد استفاده قرار میگیرد. این نکته رو هم باید ذکر کرد که هر شاخص متغیر ویژه مورد تعریف خود را داراست و نمی شود نتایج بدست آمده از شاخص‌ ها را نسبت به هم مقایسه نمود بلکه می بایست هر شاخص را نسبت به خودش و در بازه زمانی تحلیل و بررسی کرد. از جمله شاخص‌ های حائز اهمیتی که فعالان بازار با آن آشنایی دارند، میتوان به موارد زیر اشاره داشت :

• شاخص ۳۰ شرکت بزرگ
• شاخص کل قیمت در بورس اوراق بهادار TEPIX
• شاخص صنعت و شاخص مالی
• شاخص ۵۰ شرکت برتر
• شاخص بازار اول و بازار دوم
• شاخص قیمت و بازده نقدی TEDPIX
• شاخص سهام آزاد شناور

می توان عنوان کرد که شاخص کل هم وزن، زیر مجموعه‌ ای از شاخص کل به حساب می آید. در حقیقت شاخص کل هم وزن از دل شاخص کل قیمت مورد محاسبه قرار می گیرد. در ادامه به توضیح شاخص کل، این که چرا شاخص کل هم وزن ایجاد شده است و تفاوت هر یک از آن ها خواهیم پرداخت. پس با کد بورسی همراه باشید ولی به صورت کلی می توانید تغییرات شاخص کل هم وزن را در این لینک بررسی نمایید.

شاخص کل چیست؟

در خصوص با این بخش از مقاله باید گفت که شاخص کل قیمت که به اختصار آن را شاخص کل نام می نهند، بیانگر تغییرات سطح عمومی قیمت‌ ها در سطح بازار است و میانگین افزایش یا کاهش قیمت سهام در بازار را نشان می دهد. این تغییرات به نسبت تاریخ مبدأ که در سال ۱۳۶۹ می باشد، گفته می شود. جالب است بدانید که منظور از سال پایه سالی است که نوسانات قیمت در آن پایین تر بوده است و به عنوان مبدأ تغییرات انتخاب می گردد. این شاخص، همان شاخصی است که در خبر ها و گزارش‌ ها اطلاع‌ رسانی می گردد و نمادی از رشد یا افت بازار بیان می گردد. اگرچه که تعبیر صحیحی نمی باشد و در ادامه این مطلب، مفصل علت آن را خدمت شما عزیزان توضیح خواهیم داد. شاخص کل با فرمول زیر، ارزیابی و محاسبه می شود:

مقدار شاخص کل

در خصوص با مقدار شاخص کل باید گفت که در واقع ارزش جاری هر شرکت همان حاصل‌ ضرب تعداد سهام آن در قیمت هر سهم آن شرکت خواهد بود. از مجموع ارزش جاری شرکت‌ های پذیرش شده در بورس، ارزش جاری بازار محاسبه می گردد. این شاخص تنها تغییرات قیمت سهام در سطح بازار را بیان می کند و فاقد سایر معیار ها مانند سود نقدی است. زمانی که عنوان میکنیم شاخص کل ۱۰ درصد رشد کرده است، یعنی میانگین قیمت سهام شرکت‌ های بورسی به میزان ۱۰ درصد به نسبت سال پایه که همان ۱۳۶۹ است، افزایش پیدا کرده است. در ضمن این شاخص همه شرکت‌ ها را در نظر خواهد گرفت و چنانچه سهامی متوقف باشد، قیمت آخرین معامله لحاظ خواهد شد.

در ادامه باید گفت که چنانچه شما سهام همه شرکت‌ های بازار را متناسب با وزن سرمایه‌ ای هر شرکت در پرتفوی خود قرار دهید، تغییر شاخص کل دقیقاً میزان سود و ضرر شما را بیان خواهد کرد. به عنوان مثال چنانچه شاخص کل نسبت به اول سال از ۱۰ هزار واحد به ۱۵ هزار واحد میل کرده باشد میانگین بازدهی سود و قیمت سهام‌ ها رشد ۵۰ درصدی را به نمایش خواهد گذاشت و در واقع این بدین معنی نیست که تمامی شرکت‌ های فعال در محاسبات شاخص، ۵۰ درصد افزایش قیمت داشته اند، بلکه امکان دارد شرکتی ۱۰۰۰ درصد سود را به خود دیده باشد و شرکتی هم ۵۰۰ درصد ضرر داشته این شاخص میانگین قیمت و سود همه شرکت‌ های بورسی را بیان خواهد کرد. کلا شاخص کل قیمت، میانگین تمام بازار خواهد بود.

همین طور باید بیان داشت که شاخص کل در وضعیتی مانند افزایش سرمایه به وسیله آورده یا مطالبات سهامداران، افزایش و کاهش شرکت‌ ها و ادغام شرکت‌ ها تعدیل خواهد شد تا تغییرات حاصل از این رخداد ها در مقدار شاخص تأثیر عمده ای نداشته باشد. به این نکته نیز توجه داشته باشید که افزایش سرمایه از محل اندوخته و پرداخت نقدی باعث تعدیل این شاخص نخواهد شد. می توان گفت حائز اهمیت نکته در این شاخص، وزن شرکت‌ ها به شمار خواهد رفت. به همان صورتی که در فرمول شاخص کل مشاهده می کنید، ارزش جاری سهام که شامل تعداد سهام و قیمت آن می باشد در شاخص کل تاثیر گذار خواهد بود، پس هر چقدر شرکت تعداد سهام بالاتری را دارا باشد، تغییرات قیمت آن بر شاخص کل بالاتر خواهد بود. شاخص بورس، شاخصی کلی، ساده و در دسترس است و داده هایی در خصوص با کلیت تغییرات قیمت بازار در اختیار ما قرار خواهد داد.

لازم به ذکر است بعد از مسائلی که در ارزیابی شاخص کل رخ داد، احتیاج به شاخصی دقیق‌ تر با امکان انعطاف بیشتر احساس شد. بعضی اوقات احتیاج خواهد بود که تنها تغییرات شاخص قیمت مورد تحلیل و بررسی قرار بگیرد و وزن سهم‌ ها در آن تاثیر به سزایی را نداشته باشد، که شاخص کل فاقد این امکان خاص بود. معاملات کد به کد و هدف‌ دار روی سهم‌ های بزرگ به منظور مثبت کردن مصنوعی بازار از دیگر مواردی به حساب می آمد که احتیاج به شاخص هم وزن را بیش تر از پیش می کرد. بعد از مشکلات و رفت و آمد های بسیار، شاخص هم وزن از تاریخ ۵ اسفند ۹۳ به وسیله سایت مدیریت فناوری بورس در دسترس کاربران خود قرار گرفت.

جالب است بدانید که در این شاخص تمامی شرکت‌ های پذیرش شده در بورس با وزنی مساوی در ارزیابی ها به حساب می آید، بنابراین اثر معاملات کد به کد و هدف‌ دار، بر این شاخص از بین می رود. افزایش قیمتی هر سهمی در این شاخص به یک‌ میزان تاثیر خواهد گذاشت. شاخص‌ های هم وزن با افزایش سرمایه تعدیل نخواهد شد و فقط با اضافه شدن یا حذف شرکت و تقسیم سود نقدی تعدیل خواهد شد که این خود یک ویژگی مثبت قابل توجه خواهد بود.

فرق میان شاخص ارزشی و شاخص کل هم وزن بورس

همان طور که احتمالا ملاحظه کردید، قبل تر از این هم بیان کردیم که تفاوت اصلی این ۲ شاخص در وزن شرکت‌ های محاسبه شده در شاخص به حساب می آید که شاخص کل تمایز میان سهام‌ های بزرگ و کوچک را در نظر می گیرد، اما شاخص هم وزن، وزن یکسان برای همه شرکت‌ ها قائل می شود. از دید فعالان بازار سرمایه، شاخص کل هم وزن دید شفاف‌ تر و مناسب تری به نسبت روند بازار نشان می دهد و امتیاز بیشتر سهم‌ های شاخص ساز در محاسبات شاخص کل، را از آنان خواهد گرفت. زمانی که شاخص هم وزن منفی باشد در واقع بدین معناست که بازدهی بیشتر از نصف شرکت‌ های بازار کم شده است و وقتی که شاخص هم وزن مثبت است، بدین معنی است که بازدهی بیشتر از نصف شرکت‌ های بازار رو به افزایش بوده است.

می توان گفت شاخص‌ کل رکنی در جهت رشد بازار نیست. بعضی اوقات میبینیم که بسیاری از سهام‌ ها افت‌ های زیادی را به خود دیده اند، اما شاخص کل رو به افزایش بوده است؛ در واقع یعنی سرمایه سهامداران از بین رفته اما شاخص به سمت سقف کانال های صعودی خود میل می کند. اما شاخص هم وزن، وزن برابری سهام را بیان می کند؛ زمانی که کلیت بازار منفی است شاخص هم وزن منفی و اگر هم کلیت بازار مثبت باشد شاخص هم وزن نیز مثبت می شود، اما شاخص کل قادر نخواهد بود نماینده عمومی قیمت‌ ها به حساب آید. این موضوع بر محاسبه دقیق شاخص کل نیز تاثیر گذار خواهد بود، به این خاطر که معاملات هدف‌ دار کد به کد نیز در عدد شاخص موثر بوده است.

پس چنانچه بیان گردد: “شاخص کل صعودی است” یا “شاخص کل مثبت است”، الزاماً به معنی رشد همه شرکت‌ های فعال در بازار سرمایه نخواهد بود. درستش آن است که رشد بازار را با شاخص کل هم وزن بورس، آشنایی با شاخص کل هم وزن مورد بررسی خود قرار دهیم. متأسفانه عدم دانش کافی در این خصوص، تعدادی از افراد را گیج می کند و موجب خواهد شد تعبیر نا مناسبی از وضعیت کلی و کنونی بازار سرمایه داشته باشند.

همین طور باید گفت که در شاخص کل امکان دارد بیشتر شرکت‌ ها بازدهی منفی را به خود دیده باشند، ولی فقط مثبت بودن چند شرکت بزرگ موجب مثبت شدن شاخص کل گردد. در شاخص هم وزن، شاخص طبق میزان بازدهی بیشتر شرکت‌ ها بیان می گردد نه طبق سرمایه بیشتر. با توجه به این که، تعداد شرکت‌ های پذیرفته‌ شده در بورس و اوراق بهادار تهران به قدری است که به آسانی قادر است با نوسانات تحت تأثیر قرار گیرد، پس استفاده از شاخص کل تحت عنوان معیار ارزیابی خیلی کمک خوبی به شناخت روند کلی بازار به شما عزیزان نخواهد کرد و صرفاً می‌ توان شدت هیجانات بازار را تحلیل کرد.

مورد دیگر در خصوص با شاخص هم وزن این خواهد بود که در هر صنعت نیز به تناسب تعداد شرکت‌ ها اثر گذار است نه بزرگی شرکت‌ ها و تعداد سهام آن‌ ها. نوسانات شاخص هم وزن به خاطر قابلیت های فوق، کم می باشد. پس ریسک این شاخص نسبت به شاخص کل کم تر خواهد بود. کاربرد دیگر شاخص‌ های هم وزن غیر از افزایش قدرت تحلیل و تصمیم‌ گیری در سرمایه‌ گذاران، در صندوق‌ های شاخصی است که موجب کم شدن ریسک، سادگی و شفافیت در بازار خواهد شد.

از لحاظ مزایا و معایت هر شاخص، کدام شاخص مفیدتر است؟

در این خصوص باید گفت که هر شاخصی، به تناسب ماهیت خود، نقاط قوت و نقاط ضعق خاص خود را داراست. شاخص کل دیدی کلی از شرایط بازار را بیان می کند که در آن نقش شرکت‌ های بزرگ، حائز اهمیت تر خواهد بود. چنانچه برای سهامداری رشد سهم‌ های بزرگ دارای اهمیت باشد، شاخص کل قادر است به اون نشان دهد که شرایط به چه صورت رقم خورده است، ولی چنانچه قصد داریم جزئیات بیشتری را کسب کنیم و بدانیم در کلیت بازار رو به رشد یا افول است، بهتر است شاخص کل هم وزن را مد نظر خود قرار دهیم.

امیدوارم که از این مقاله جامع و کاربردی نهایت استفاده رو برده باشید. هر سوال، پیشنهاد و یا ابهامی بود میتونید بپرسید و من هم به اندازه دانش و تخصصم سعی میکنم بهشون جواب بدم، پس با ما در ارتباط باشید.

تفاوت شاخص کل و شاخص هم وزن چیست؟

شاخص کل یا شاخص هم وزن از انواع شاخص‌هایی است که سرمایه‌گذاران برای بررسی رفتار بازار از آن‌ها استفاده می‌کنند. اما گاهی این سوال برای سرمایه‌گذاران ایجاد می‌شود که از کدام شاخص برای بررسی و تحلیل بازار استفاده کنند. حتما در اخبار روزانه در مورد شاخص کل شنیده‌اید که می‌گویند شاخص کل امروز 10000 واحد افزایش یافت یا شاخص 15000 واحد افزایش یافت. این شاخص‌ها به عنوان معیار بررسی و ارزیابی دماسنج اقتصادی کشور استفاده می‌شوند اما بهتر است توضیح دهیم که وقتی گفته می‌شود شاخص کل 10000 واحد افزایش یافته، یعنی شما سود کرده‌اید و اگر گفته می‌شود شاخص 30000 واحد کاهش یافته است شما زیان کرده‌اید یا خیر. در این مقاله قصد داریم در خصوص این موضوع مهم صحبت کنیم و ضمن تعریف شاخص کل و شاخص هم وزن بگوییم که سرمایه‌گذاران در شرایط مختلف بازار از کدام شاخص استفاده کنند. پس تا انتهای این مقاله با من همراه باشید که قرار است محتوای خوبی را آموزش ببینید.

تعریف شاخص کل و شاخص هم وزن

به طور کلی شاخص بورس مفهومی است که بر اساس آن می‌توان یک سنجش و ارزیابی را در خصوص موضوعی خاص انجام داد. شاخص‌ها به‌ منزله‌ معیارهایی هستند که به وسیله آن‌ها می‌توان کمیت، کیفیت و… را اندازه‌گیری کرد. در بازار سرمایه هم شاخص‌ها معیارهای مهمی هستند که با بررسی و تحلیل آن‌ها می‌توانیم وضعیت گذشته و حال بورس را از جنبه‌های مختلف ارزیابی و حتی روند آینده بورس را نیز پیش‌بینی کنیم. شاخص‌ها انواع مختلفی دارند که هر کدام وضعیت بازار را از جنبه خاصی نشان می‌دهند. به همین دلیل کسب دانش در خصوص شاخص‌ها اهمیت زیادی نزد سرمایه‌گذاران دارد.

شاخص کل:

شاخصی که در رادیو و تلویزیون درباره آن می‌شنوید شاخص کل است. تغییرات روزانه این شاخص بیان‌کننده وضعیت کلی بازار سرمایه است. این شاخص به عنوان معیاری برای اندازه‌گیری میانگین بازده سرمایه گذاران در بورس است. به عنوان مثال اگر قیمت سهمی در ابتدای سال 1000 تومان باشد و در انتهای سال به 2000 تومان برسد و در مجموع هم سود نقدی 200 تومانی تقسیم کند بازدهی سهم در طی یک سال 120 درصد است. این رویه برای شاخص کل هم وجود دارد یعنی اگر شاخص کل در ابتدای سال در سطح 1500000 واحد و در پایان سال به 2100000 واحد برسد نشان دهنده این است که میانگین بازده بورس از محل افزایش قیمت‌ها و تقسیم سود نقدی در انتهای سال 40 درصد بوده است. در شاخص کل به ارزش شرکت‌ها وزن بیشتری داده می‌شود و به همین دلیل شرکت‌های با ارزش بازار بالاتر تاثیر بیشتری بر شاخص کل دارند. به این شاخص (TEDPIX) هم می‌گویند. شکل زیر تغییرات شاخص کل را در تاریخ 26 آذر 1399 نشان می‌دهد. شکل زیر نشان می‌دهد که شاخص در روز 26 آذر با کاهش 14868 واحدی به عدد 1413455 واحد رسیده است. حال زمانی که اخبار می‌گوید شاخص کل 14000 واحد کاهش داشته منظور این است که این کاهش نسبت به روز گذشته است.

برای دسترسی میزان تغییر شاخص و تحلیل آن و کلی اتفاقات دیگر کافی است ربات تابلو خوانی در بورس را در تلگرام نصب کنید. برای دریافت این ربات به صورت رایگان و آموزش بیشتر مقاله ربات تابلو خوانی در بورس را مطالعه کنید.

شاخص هم وزن:

در بخش قبل گفتیم که هر چه شرکت‌ها بزرگ تر و دارای ارزش بازار بالاتری باشند تاثیر بیشتری بر شاخص کل دارند اما در شاخص هم وزن قضیه فرق می‌کند و به ارزش شرکت‌ها توجهی نمی‌شود و تاثیر شرکت‌ها و اثرات آن بر شاخص کل یکسان در نظر گرفته می‌شود. فرض کنید که یک روز شاخص کل به اندازه 5000 واحد مثبت ولی شاخص هم وزن به اندازه 1000 واحد منفی باشد. تفسیر اینگونه است که در روز جاری چند شرکت بزرگ‌تر خوب معامله شده‌اند و تغییرات آ‌ن‌ها شاخص کل را مثبت کرده است ولی از آنجا که شاخص هم وزن منفی است نشان میدهد که کلیت بازار جالب نیست و بسیاری از شرکت‌ها منفی معامله می‌شوند.به عنوان مثال، در شکل زیر شاخص هم وزن در تاریخ 26 اذر با کاهش 3888 واحدی نسبت به روز گذشته به عدد 369630 واحد رسیده است.

به عنوان مثال پتروشیمی خلیج فارس یک شرکت با سرمایه بالا و ارزش بازار بالاست ولی شرکت قطعه سازی کمک فنر ایندامین یک شرکت کوچک با ارزش بازار پایین است. فرض کنید که شرکت فارس در -2 درصد معامله و نماد خکمک هم +3 درصد معامله شود. در این حالت شاخص کل عدد منفی را نشان می‌دهد چرا که فارس اثرات به مراتب بیشتری نسبت به خکمک بر روی شاخص دارد و به همین جهت شاخص منفی می‌شود. جهت کسب اطلاعت بیشتر در این خصوص، مقاله “ راهنمای کامل آشنایی با شاخص های بورس ” را مطالعه کنید.

از شاخص کل استفاده کنیم یا شاخص هم وزن؟

برای بررسی شاخص کل یا شاخص هم وزن نیاز به درک کلی بازار داریم و بسته به شرایط مختلف از تحلیل شاخص کل یا شاخص هم وزن استفاده می‌کنیم. معمولا سرمایه‌گذاران برای تحلیل تکنیکال از شاخص کل استفاده می‌کنند و کمتر شاخص هم وزن را معیار تحلیلی خود قرار می‌دهند. این خرد جمعی در تحلیل شاخص کل موجب شده که تحلیل‌ها بر روی شاخص کل بهتر جواب دهند و نقاط حمایت و مقاومتی که برای شاخص کل مطرح می‌شود در بین عموم اهمیت دارد. رفته رفته سرمایه گذاران باید شاخص هم وزن را نیز تحلیل کنند چرا که ارزیابی و تحلیل شاخص هم وزن اطلاعات بیشتر و مهم تری را در اختیار سرمایه گذاران برای تحلیل قرار میدهد و حال و روز بازار را بهتر نشان میدهد.

در بررسی و توضیح شاخص گفتیم که شرکت‌های دارای ارزش بازار بالاتر تاثیر بیشتری بر شاخص می‌گذارند. خب پس بهتر است بگوییم زمانی که شاخص کل مثبت ولی شاخص هم وزن منفی است یعنی شرکت‌های کوچک‌تر منفی معامله شده‌اند و اوضاع بازار آنچنان خوب نیست چرا که بیشتر شرکت‌های بازار را سهام شرکت‌های کوچک و متوسط تشکیل داده‌اند. مثبت بودن شاخص کل می‌تواند به دلیل مثبت معامله شدن چند شرکت بزرگ‌تر باشد ولی در کلیت بازار که شامل صنایع با شرکت‌های کوچک است اتفاقات خاصی را شاهد نیستیم و این یعنی جو بازار انچنان مناسب سرمایه‌گذاری نیست اما نمی توان گفت بر روی تک سهم‌های خاص نباید سرمایه‌گذاری کرد.

تاثیر کد به کد کردن سهام بر روی شاخص کل

در مورد کد به کد کردن سهام حتما شنیده‌اید. گاهی اوقات مشاهده می‌کنید که بازار منفی شده ولی شاخص کل مثبت است. به دنبال دلیل آن هستید که چه اتفاقی افتاده و به چه دلیل شاخص کل مثبت است. به ناگاه خبری در بازار آشنایی با شاخص کل هم وزن می‌پیچد که در فلان سهم بزرگ بازار کد به کد اتفاق افتاده است و همین موضوع موجب بالا رفتن شاخص کل شده است که این در واقع به نوعی دستکاری در بازار سرمایه به حساب می‌آید و به هیچ عنوان معیار مثبت بودن بازار نیست و در این شرایط سرمایه‌گذاری توصیه نمی‌شود.

پس حتما به خاطر داشته باشید که برای بررسی بازار به طور همزمان باید شاخص کل و شاخص هم وزن را بررسی کنید و در بررسی شاخص کل هم ببینید که چه شرکت هایی و به چه میزان تاثیرگذار بوده‌اند. بررسی این موضوع می‌تواند دید خوبی برای سرمایه‌گذاری در اختیار شما قرار دهد. اگر قرار است بازار را به دید سرمایه‌گذاری بررسی کنید حتما به شاخص هم وزن توجه کنید چرا که به دلیل یکسان کردن وزن شرکت ها، وضعیت بازار را بهتر نشان می‌دهد و به سادگی قادر به درک این موضوع هستید که آیا کلیت بازار مناسب است یا خیر. برخی از سرمایه گذاران با دیدن مثبت های پی در پی شاخص کل و یا شنیدن مثبت بودن شاخص کل در رسانه ها فکر میکنند بازار اوضاع مناسبی برای سرمایه گذاری دارد در صورتی که اینطور نیست و ممکن است معاملات خاص در برخی از نمادها، بازار را مثبت کرده است در صورتی که شاخص هم وزن وضعیت دیگری را نشان می دهد و می گوید بازار هنوز مناسب سرمایه گذاری نیست.