قدرت و سرعت نقدشوندگی

رشد نقدینگی

بدهی دولت به بانک مرکزی در پایان تیر ماه امسال به ۱۵۲ هزار و ۶۰ میلیارد تومان رسیده که نشان دهنده کاهش ۲۹ هزار میلیارد تومانی استفاده از تنخواه بودجه در ۴ ماه نخست امسال نسبت به مدت مشابه سال قبل و همچنین بیانگر کاهش ۱۱ هزار و ۶۴۰ میلیارد تومانی بدهی دولت به بانک مرکزی نسبت به ماه مشابه سال گذشته است.

۵۵ هزار میلیارد تومان تنخواه دولت تسویه شد

قائم مقام بانک مرکزی با اشاره به اینکه دولت در ماه‌های اخیر هیچگونه استقراضی از بانک مرکزی انجام نداده است، گفت:‌ در عین حال، حدود ۵۵ هزار میلیارد تومان از تنخواه قبلی نیز به صورت نقدی تسویه شد.

فروکش کردن تورم خردادماه با کنترل رشد نقدینگی

آنچه نشان می دهد که تورم در چه وضعیتی است و در چه مسیری حرکت می کند، نرخ تورم ماهانه است، بر این اساس، کاهش نرخ تورم ماهانه در ماه های تیر و مرداد، حاکی است که با کنترل رشد نقدینگی، تورم ایجادشده در خردادماه فروکش کرده است.

اقتصاد ایران نیازمند جراحی بود

یک اقتصاددان با اشاره به حرکت نقدینگی به سمت بخش‌های مزیت دار اقتصاد، انجام جراحی اقتصادی را یک امر واجب دانست و افزود: سرمایه‌گذاری‌ها به جای سفته‌بازی باید در کسب و کارها اتفاق بیفتد.

۳ دلیل اساسی کُند شدن آهنگ رشد نقدینگی

یک کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به برخی دلایل کاهش رشد نقدینگی، گفت: خوشبختانه دولت سیزدهم خود را ملزم به عمل کردن در چارچوب درآمدها و عدم چاپ پول یا استقراض از بانک‌ها کرده که حاصل آن کاهش قدرت و سرعت نقدشوندگی نرخ رشد نقدینگی است.

حجم نقدینگی ۵ هزار هزار میلیارد تومان شد

حجم نقدینگی در پایان خردادماه امسال با ۳۷.۸ درصد رشد نسبت به خردادماه سال قبل به حدود ۵ هزار و ۱۰۵ هزار میلیارد تومان رسید؛ با این وجود رشد پایه پولی در این ماه نسبت به ماه اردیبهشت،‌ ۲.۷ واحد درصد کاهش یافته است. به دلیل افزایش ضریب فزاینده نقدینگی در خردادماه با وجود کاهش پایه پولی، نقدینگی افزایش یافته است.

برای نخستین بار؛

روش تامین مالی موقت بودجه تغییر کرد

وزارت اقتصاد با تشریح دلایل افزایش بدهی حدود ۱۰۶ درصدی دولت به بانک مرکزی در دو ماهه نخست امسال،‌ حجم تنخواه دریافتی دولت تا اردیبهشت ماه امسال از بانک مرکزی را نیز ۱۶۳۰ میلیارد تومان اعلام کرد که این رقم نسبت به تنخواه دریافتی در مدت مشابه سال گذشته، ۹۵.۴ درصد کاهش یافته است.

حجم نقدینگی اردیبهشت ۴۹۴۳ هزار میلیارد تومان شد

حجم نقدینگی در اردیبهشت ماه سال جاری با ۳۷.۳ درصد رشد نسبت به ماه مشابه سال قبل،‌ به ۴ هزار و ۹۴۳ هزار میلیارد تومان رسید.

دولت مراقب موتورهای فعال تورم‌زایی باشد

یک کارشناس مسائل اقتصادی با بیان اینکه همچنان محرک‌هایی برای بروز تکانه‌های تورمی در اقتصاد ایران وجود دارد، گفت: مهم‌ترین موتور تورمی که در سال ۱۴۰۱ فعال شده، افزایش هزینه‌های تولید است که قدرت تورم‌زایی دارد و در این زمینه دولت باید بسته دقیق ضدتورمی را طراحی و عملیاتی کند.

وزیر اقتصاد:

تورم پلکانی کاهش می‌یابد

وزیر اقتصاد با اعلام اینکه نرخ تورم به صورت پلکانی کاهش خواهد یافت، درباره اضافه برداشت بانک‌ها، گفت:‌ میزان اضافه برداشت چند بانک خصوصی و موسسه به اندازه کل بانک‌های دیگر است.

نشانه‌های افت تابستانی نرخ تورم

شتاب رشد نقدینگی در آمارهای بانک مرکزی به زیر ۴۰ درصد کاهش یافته و کارشناسان معتقدند در صورت ادامه روند افت سرعت رشد نقدینگی و جلوگیری از خلق پول و مهار رشد پایه پولی؛ در ماه‌های آینده شرایط دولت برای کنترل نرخ تورم نیز بهبود خواهد یافت.

۵ حرکت دولت برای مهار نقدینگی

کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به اینکه سوداگران در اتاق‌های معاملات فردایی،‌ عمدا به افزایش نرخ ارز دامن می‌زنند، بیان داشت:‌ پیش قراولان افزایش تورم، واسطه‌ها و فعالان بخش غیر مولد اقتصاد هستند.

موتور اصلی ایجاد تورم خاموش شد

تا پایان کار دولت‌های یازدهم و دوازدهم میزان استقراض دولت از بانک مرکزی با بیش از ۱۲ برابر رشد به رقم ۱۶۵ هزار و ۵۵۰ میلیارد تومان رسیده بود؛ با این حال دولت سیزدهم در ماه‌های اخیر با خط قرمز قرار دادن استقراض از منابع بانک مرکزی و متوقف کردن آن، یکی از موتورهای اصلی تورم‌زایی را در اقتصاد ایران خاموش کرده است.

جزئیاتی جدید از بسته ضدتورمی دولت

مدیرکل مطالعات بازارهای مالی و بازرگانی وزارت اقتصاد با اعلام اینکه میزان نقدینگی در ۵۰ سال گذشته، ۴۳ هزار برابر شده است، کنترل ترازنامه بانک‌ها و جلوگیری از رشد نقدینگی و همچنین کاهش بی‌محابای پرداخت تسهیلات بانکی در بخش غیر خُرد را از پیش نیازهای کنترل تورم و جزئی از بسته ضد تورمی وزارت اقتصاد خواند.

تشدید انضباط پولی/

چرخه تولید تورم باید قطع شود

یک کارشناس مسائل اقتصادی با تاکید بر لزوم رعایت برخی بایدها و نبایدها در جلوگیری از اقداماتی که منجر به رشد نرخ تورم می‌شود، گفت: استقراض دولت‌ها از بانک مرکزی یکی از اصلی‌ترین عوامل افزایش پایه پولی است که می‌تواند منجر به رشد نقدینگی و به تبع نرخ تورم شود؛ بنابراین تراز شدن بودجه از طریق ابزار درآمد مالیاتی، یک گام کلیدی در بروز تکانه‌های تورمی است.

در پایان اسفندماه ۱۴۰۰؛

حجم نقدینگی به ۴۸۳۲ هزار میلیارد تومان رسید

حجم نقدینگی در اسفندماه سال گذشته با ۳۹ درصد رشد به ۴ هزار و ۸۳۲ هزار میلیارد تومان رسید؛ با این وجود روند کاهش سرعت رشد نقدینگی در ۵ ماه منتهی به اسفندماه سال ۱۴۰۰، ادامه یافته است.

کارشناس مسائل اقتصادی؛

آزادسازی نرخ ارز؛ اقدام دیگری که باید عملی شود

یک کارشناس مسائل اقتصادی اختصاص ارز ۴۲۰۰ تومانی را از ابتدا تصمیمی اشتباه دانست و گفت: آزادسازی نرخ ارز، برنامه‌ریزی برای رشد اقتصادی، مهار تورم و همچنین اشتغال‌زایی؛ از جمله مباحثی است که دولت باید برای بهبود شرایط در نظر بگیرد.

در گفتگو با کارآفرین نیوز مطرح شد؛

طراحی تاکتیک گام به گام برای مهار تورم

یک کارشناس مسائل اقتصادی معتقد است که عوامل مختلفی همچون رشد نقدینگی، نوسانات نرخ ارز، تحریم‌ها، خلق پول قدرت و سرعت نقدشوندگی توسط بانک‌ها و. بر رشد نرخ تورم اثرگذار است؛ بنابراین دولت باید با برنامه‌ریزی دقیق و انضباط بخشی به عملکرد پولی خود، به صورت تدریجی و گام به گام به سمت کاهش نرخ تورم پایدار حرکت کند.

چاپ ۵۵ هزار میلیارد تومان پول در سال گذشته

رئیس کل بانک مرکزی از تنخواه ۵۵ هزار میلیارد تومانی بانک مرکزی به دولت قبل در سال گذشته خبر داد و افزود: این اقدام چاپ محض پول و دلیل رشد نرخ تورم بوده است.

جزئیات گزارش بانک مرکزی/

آهنگ رشد پایه پولی کُند شد

بانک مرکزی در گزارشی با ارائه تحولات صورت گرفته اقتصاد کلان در سال ۱۴۰۰، اقدامات صورت گرفته از سوی این بانک به منظور مدیریت انتظارات تورمی و مهار نقدینگی را با کمک بانک‌ها اعلام کرد.

سخنگوی دولت: عوامل گرانی روشن است

سخنگوی دولت با اشاره به اینکه عوامل گرانی روشن است و رئیس جمهور بر اینکه بانیان وضع موجود نمی‌توانند حل کننده مشکلات باشند، از ارزیابی عملکرد مدیران دولتی خبر داد.

حجم نقدینگی ۴ هزار و ۶۲۴ هزار میلیارد تومان شد

حجم نقدینگی در بهمن ماه سال گذشته با ۳۹.۷ درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال ۹۹، به بیش از ۴ هزار و ۶۲۴ هزار میلیارد تومان رسید.

نقدینگی ۴ هزار و ۵۰۱ هزار میلیارد تومان شد

حجم نقدینگی در دی ماه سال جاری با ۳۹.۸ درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال قبل، به بیش از ۴ هزار و ۵۰۱ هزار میلیارد تومان رسید.

حجم نقدینگی به حدود ۴ هزار و ۴۲۷ هزار میلیارد تومان رسید

حجم نقدینگی در آذر ماه ۱۴۰۰ با ۴۱.۴ درصد افزایش نسبت به مدت مشابه سال قبل به حدود ۴ هزار و ۴۲۷ هزار میلیارد تومان رسید.

رشد اقتصادی فصل تابستان یک درصد شد

بانک مرکزی رشد اقتصادی فصل تابستان امسال را با نفت به میزان یک درصد و بدون نفت نیز نیم درصد اعلام کرد.

تاکید رییس‌جمهور بر تداوم کاهش رشد نقدینگی

رییس‌جمهور بر الزام دستگاه‌های دولتی، وزارت اقتصاد، سازمان برنامه و بودجه و بانک مرکزی برای برنامه‌ریزی در جهت کاهش روند رشد نقدینگی تاکید کرد.

حجم نقدینگی در پایان مهرماه به ۴۲۲۷ هزار میلیارد تومان رسید

بانک مرکزی حجم نقدینگی را در پایان قدرت و سرعت نقدشوندگی مهرماه ۱۴۰۰ معادل ۴۲۲۷ هزار میلیارد تومان و رشد پایه پولی در دوازده ماهه منتهی به مهرماه را نیز ۳۶.۴ درصد اعلام کرد.

افزایش نرخ سود بازار بین بانکی به ۲۰.۷ درصد

نرخ سود بازار بین بانکی با هدف کنترل سرعت نقدینگی در گردش بانک‌ها و تعیین هزینه مبادلات پولی نظام بانکی، در ادامه روند افزایشی هفته‌های اخیر با رشد دوباره به ۲۰.۷ درصد رسید.

بانک مرکزی اعلام کرد؛

حجم نقدینگی از ۴۰۶۷ هزار میلیارد تومان گذشت

بانک مرکزی میزان نقدینگی در پایان شهریورماه ۱۴۰۰ را بیش از ۴ هزار و ۶۷ هزار میلیارد تومان اعلام کرد که حاکی از رشد ۴۰.۵ درصدی نسبت به شهریورماه سال ۹۹ است.

نقدینگی چطور تورم ایجاد می‌کند؟

نقدینگی از جمله مفاهیم کلیدی و مهم در اقتصاد کشورها مطرح می‌شود. در این گزارش به زبانی ساده به بیان آن پرداخته شده است.

نقدینگی مجموع پول و شبه پولی است که در اقتصاد کشور جریان دارد. پول، طبق تعریف شامل اسکناس و مسکوک در دست اشخاص به علاوه سپرده‌های دیداری است و شبه پول نیز شامل سپرده‌های غیردیداری است.

نقدینگی در اقتصاد ضریبی از پایه پولی است که توسط بانک مرکزی خلق شده است.

عوامل موثر بر حجم نقدینگی در اقتصاد عمدتا شامل سه قلم؛

خالص دارایی‌های خارجی سیستم بانکی

خالص بدهی بخش دولتی به سیستم بانکی

بدهی بخش غیردولتی به سیستم بانکی است.

مجموع اقلام فوق به صورت پول و شبه‌پول در اقتصاد به گردش درمی‌آید.

با یک مثال به تعریف نقدینگی به زبان ساده می پردازیم؛

فرض کنید که شما 15 میلیون تومان پول نقد قدرت و سرعت نقدشوندگی دارید و با پول خود 3 کار انجام می‌دهید.

5 میلیون تومان در بانک سپرده گذاری می‌کنید و یک دفترچه حساب می‌گیرید. 5 میلیون تومان بابت خرید یک قطعه طلا می‌دهید. با 5 میلیون باقی مانده هم یک محصولی مثلا ساعت می‌خرید.

حال بعد از مدتی شما به پول نیاز پیدا می‌کنید. کدام یکی از 3 مورد بالا در سریع‌ترین حالت ممکن و بدون ضرر به پول نقد تبدیل می‌شود؟

بی شک سپرده بانکی و طلا. شما نمی‌توانید ساعتی که خریداری کرده اید را سریعا و بدون ضرر به پول نقد تبدیل کنید. پس نقدینگی شما در لحظه‌ای که به پول نیاز داشته اید 10 میلیون تومان است.

نقدینگی یعنی دارایی که در سریع‌ترین حالت ممکن به پول نقد تبدیل می‌شود. درصد نقدینگی موجود در دنیا سپرده‌های بانکی، اوراق قرضه و مشابه این هاست و فقط 5 درصد نقدینگی موجود پول نقد و طلا در دست مردم است.

پس اگر زین پس صحبتی از نقدینگی می‌شود منظور سپرده‌های بانکی است. رشد نقدینگی در وهله اول یعنی رشد سپرده ها، کاهش سرعت رشد نقدینگی یعنی کاهش رشد سود سپرده‌ها و …

فرض کنید شما می‌خواهید منزلتان در سریع‌ترین زمان ممکن به شخصی بفروشید. قیمت منزل شما 250 میلیون تومان است. از فرد خریدار در مورد نحوه پرداخت می‌پرسید. او بیان می‌کند من 50 میلیون تومان پول نقد دارم، 160 میلیون پول منزلم است که می‌خواهم بفروشم و 40 میلیون مابقی را نیز با فروش ماشینم به شما پرداخت می‌کنم.

در این مثال شخص در ظاهر 250 میلیون لازم برای این معامله را دارد، اما آیا همگی این دارایی‌ها در حال حاضر قابل‌تبدیل شدن به پول هستند؟ بدون شک فروش منزل و ماشین او نیاز به زمان دارد. از طرفی نمی‌توان دقیقا گفت این دارایی‌ها به قیمت گفته شده به‌فروش می‌رسد یا خیر.

همه این عوامل موجب می‌شود شما به این فکر بیفتید که پرداخت مشتری برای مثال ممکن است 4 یا 5 ماه به‌طول بینجامد. حال اگر شخصی همان لحظه برسد و بگوید که 250 میلیون پول نقد در حساب جاری خود در بانک دارد و می‌تواند همین امروز منزل شما را بخرد بدون شک شما با او وارد معامله خواهید شد.

کارکرد نقدینگی

میزان نقدینگی در مقابل مقدار معینی از کالا‌ها و خدمات می‌باشد و نقدینگی باید با گردشی که دست افراد جامعه دارد تکافوی جریان کالا‌ها و خدمات را بنماید. بدین ترتیب قیمت کالا‌ها با میزان نقدینگی و سرعت گردش آن بستگی پیدا می‌کند.

رشد بی رویه نقدینگی، باعث رشد سریع تقاضا برای کالا‌ها و خدمات شده و، چون در کوتاه مدت عرضه کالا و خدمات محدود است این امر منجر به ایجاد تورم در اقتصاد می‌شود. کنترل حجم نقدینگی هدف نهایی کشور‌ها برای رسیدن به اهداف کلان اقتصادی مثل ایجاد رشد در تولیدات، کنترل تورم، ایجاد موازنه در پرداخت‌های خارجی و ایجاد اشتغال است.

در واقع کنترل نقدینگی به عنوان وسیله‌ای برای رسیدن به اهداف نهایی اقتصاد است. بدین منظور حجم نقدینگی به گونه‌ای در نظر گرفته می‌شود که با حمایت از رشد تولیدات داخلی در حد ظرفیت‌های تولیدی از بروز تورم جلوگیری نماید. مقامات پولی کشور‌ها با استفاده از سیاست‌های پولی رشد نقدینگی را تحت کنترل قرار می‌دهند.

رشد نقدینگی شامل پول‌هایی میشود که خارج سیستم پولی ومالی باشد وبجای تولید صرف خرید وفروش کالا شود.

رابطه تورم و نقدینگی

چون میزان کالا و خدمات در جامعه محدود است، پس باید میزان نقدینگی به اندازه‌ای باشد که با کالا و خدمات برابری کند. اگر میزان نقدینگی افزایش یابد، کالا و خدمات در جامعه کم شده و قیمت‌ها افزایش می‌یابد (تورم)

کنترل نقدینگی از مهم‌ترین خواسته‌های کشور‌ها است و سیاست‌های گوناگونی را بدین منظور تدوین می‌کنند. برای نمونه افزایش فناوری و تولید درون‌مرزی، که با گردآوری کالای کافی و بسنده، از تورم جلوگیری می‌کند درصورت رشد متناسب نقدینگی و سطح تولید در جامعه، می‌توان تا حدود زیادی از بروز تورم در اقتصاد جلوگیری کرد، این موضوع توسط نظریه مقداری پول (نظریه مبادله‌ای) که بصورت ساده MV=PY مطرح می‌شود و در آن M نشان دهنده حجم نقدینگی، V سرعت گردش پول، P سطح قیمت‌ها و بالاخره Y سطح تولید در اقتصاد است، توجیه می‌شود.

در رابطه فوق فرض بر این است که تولید بر مبنای رشد بهره‌وری، با یک نسبت معینی در طول یکسال مالی رشد می‌کند، درصورتیکه رشد حجم نقدینگی متناسب با رشد تولید باشد، با فرض ثبات سرعت گردش پول در طول دوره مالی، سطح قیمت‌ها نیز ثابت می‌ماند، اما چنانچه نقدینگی بیشتر از رشد تولید رشد داشته باشد، برای برقراری تساوی در معادله فوق می‌بایست این نابرابری از طریق رشد قیمت‌ها رفع شود و در صورت کمتر بودن رشد نقدینگی از رشد تولید، با توجه به کمبود منابع مالی لازم تقاضا کاهش یافته و بدنبال آن برای جلوگیری از کاهش عرضه می‌بایست سطح قیمت‌ها کاهش یابد تا تساوی برقرار باشد.

بدیهی است که در چنین حالتی با افزایش معین سرعت گردش پول در اقتصاد می‌توان بازهم بدون ایجاد تورم تولید را افزایش داد.

به حجم پول در گردش نقدینگی گفته می‌شود. حجم پول در گردش شامل دو مولفه پایه پولی (Monetary Base) و ضریب فزاینده پولی است.

پایه پولی یا همان پول پر قدرت به مجموع اسکناس و مسکوک در گردش به علاوه سپرده بانک‌ها نزد بانک مرکزی گفته می‌شود، ولی این عامل به تنهایی حجم پول در گزدش را تعیین نمی‌کند و ضریب فزاینده پولی ناشی از فعالیت‌های بانک‌های تجاری و تعاملات اقتصادی مردم نیز به عنوان مولفه مهم نقدینگی عمل می‌کند به گونه اییکه اگر نرخ ذخیره قانونی بانک‌ها نزد بانک مرکزی برایر (r) باشد حجم پول در گردش برایر نسبت پایه پولی (D) به نرخ ذخیره می‌باشد. به عبارتی حجم پول در گردش برابر (D/r) خواهد بود.

واضح است که هر قدر نرخ ذخیره قانونی بانک‌ها نزد بانک مرکزی بیشتر باشد قدرت تولید پول بانک‌ها تضعیف شده و حجم کلی نقدینگی به سمت مقدار پایه پولی میل می‌کند.

نکته 1: عوامل تاثیر گذار در نقدینگی پنج رکن

نکته 2: حجم نقدینگی در یک اقتصاد باید متناسب با میزان تولید کالا و خدمات باشد. در غیر این صورت بدون تردید باعث تورم با رکود در تولید خواهد شد.

مدیریت نقدینگی

مدیریت نقدینگی یکی از بزرگ‌ترین چالش‌هایی است که سیستم بانک‌داری با آن روبرو است. دلیل اصلی این چالش این است که بیشتر منابع بانک‌ها از محل سپرده‌های کوتاه‌مدت تامین مالی می‌شود. علاوه بر این تسهیلات اعطایی بانک‌ها صرف سرمایه‌گذاری در دارایی‌هایی می‌شود که درجه نقدشوندگی نسبتاً پایینی دارند.

وظیفه اصلی بانک ایجاد توازن بین تعهدات کوتاه‌مدت مالی و سرمایه‌گذاری‌های بلند مدت است. نگهداری مقادیر ناکافی نقدینگی بانک را با خطر عدم توانایی در ایفای تعهدات و در نتیجه ورشکستگی قرار می‌دهد. نگهداری مقادیر فراوان نقدینگی، نوع خاصی از تخصیص ناکارآمد منابع است که باعث کاهش نرخ سوددهی بانک به سپرده‌های مردم و در نتیجه از دست دادن بازار می‌شود.

مدیریت نقدینگی به معنی توانایی بانک برای ایفای تعهدات مالی خود در طول زمان است. مدیریت نقدینگی در سطوح مختلفی صورت می‌گیرد.

اولین نوع مدیریت نقدینگی قدرت و سرعت نقدشوندگی به صورت روزانه صورت پذیرفته و به صورت متناوب نقدینگی مورد نیاز در روز‌های آتی پیش‌بینی می‌شود.

دومین نوع مدیریت نقدینگی که مبتنی بر مدیریت جریان نقدینگی است، نقدینگی مورد نیاز را برای فواصل طولانی‌تر شش ماهه تا دو ساله پیش‌بینی می‌کند.

سومین نوع مدیریت نقدینگی به بررسی نقدینگی مورد نیاز بانک در شرایط بحرانی می‌پردازد.

نقدینگی و افزایش پول و اسکناس در بین مردم از جمله مواردی است که از دیر باز مورد توجه اقتصاددانان قرار گرفته و از جمله دلایلی بوده که موجب افزایش تورم و نا به سامانی در حوزه اقتصاد شده است.

در همین خصوص برای کنترل تورم و اثرگذاری منفی آن بر اقتصاد، ابتدا بایستی نقدینگی و تولید و خلق اعتبار بانک‌ها کنترل شود. یعنی اگر هدف کنترل تورم است، به جای کنترل نقدینگی که مجموع پول چاپ شده دولت و خلق اعتبار بانک هاست، باید بر کنترل خلق اعتبار بانک ها، تاکید بیشتری شود.

این بدان معنی است که مجموعه‌های نظارتی و سیاست گذاری مانند بانک مرکزی باید سیاست‌هایی را اتخاذ کنند تا بر میزان تولید پول و خلق اعتبار نظارت بیشتری صورت گیرد تا موازنه چاپ اسکناس و نقدینگی و همچنین نیاز جامعه به پول نقد به هم نریزد. بدون شک در صورت کنترل فعالیت بانک‌ها و جلوگیری از خلق بی رویه پول و نقدینگی، در بلندمدت می‌توان به کنترل نقدینگی، کاهش نرخ تورم و به تبع آن رشد اقتصادی مناسب دست یافت.

چرا پراید ۵۰ میلیون تومان شد ؟

اگر مشکل تورم حل شود و بانک‌ ها قادر به حفظ ارزش پول و سرمایه مردم شوند، در این صورت خودرو به جاگاه کالایی و مصرفی خود باز خواهد گشت و قیمت آن مثل سال‌های گذشته متعادل خواهد شد.
از هنگامی که قیمت خودرو رو به فزونی نهاد، خیلی‌ها سوال می‌کنند که چرا پراید و سایر این‌قدر گران شده است؟ مگر نه اینکه خودرو‌های داخلی دارای کمترین کیفیت هستند و به طور معمول در تست کیفیت نمره پایینی را به دست می‌آورند، پس چرا قیمت آن‌ها سریع‌تر از سایر خودرو‌ها افزایش یافته اس

این امر بی‌سابقه نیست. اجازه دهید به طور مثال به یک سابقه اشاره کنیم. سال ١٣٧۴، یک دستگاه پراید که از کارخانه خریداری می‌شد، حدود ۴ میلیون و خرده‌ای قیمت داشت. آن زمان با این رقم می‌توانستید به راحتی یک آپارتمان ٨٠ متری در یک منطقه متوسط تهران خریداری کنید. قیمت پیکان حتی به رقم ٧ میلیون تومان هم رسیده بود.

از آن زمان تاکنون شاخص قیمت‌ها از کمتر از عدد ۴ به رقم ١۴٠ رسیده و سطح عمومی قیمت‌ها حدود ٣٨ برابر شده است و اگر قرار بود قیمت پراید متناسب با سطح عمومی قیمت‌ها افزایش پیدا کند، الان باید ١۵٠ میلیون تومان می‌بود. ولی همه می‌دانیم که تا چندسال پیش قیمت پراید حدود ٨ میلیون تومان بود، یعنی دو برابر آن زمان، در حالی که سطح عمومی قیمت‌ها از سال ١٣٧۴ تا زمانی که پراید ٨ میلیون تومان بود، حداقل ٢٠ برابر افزایش یافته بود. به‌عبارت دیگر، پراید به قیمت ثابت ١٠ برابر ارزان‌تر شده بود.

چرا پراید در آن زمان تا این حد گران بود و سپس رشد قیمتی آن متوقف شد و حدود دو دهه این وضع ادامه داشت و اکنون دوباره در مسیر گذشته قرار گرفته است. علت اصلی بالا رفتن قیمت خودرو حفظ ارزش پول و قدرت نقدشوندگی آن و نه ارزش کالایی خودرو است. در آن زمان که تورم سالانه بالا بود، سکه، ارز، خودرو و نیز خانه ویژگی حفظ ارزش پول را همراه قدرت نقدشوندگی داشتند. هر کدام ویژگی خاص خود را داشتند و هر کدام بخشی از مردم را بیشتر راغب به خرید می‌کردند.

دلار و سکه ضمن آن‌که قدرت نقدشوندگی بالایی داشتند، در عین حال ریسک خاص خود را نیز داشتند. خرید مسکن و ملک بیشتر برای ارقام بالا مناسب بود، ضمن آن‌که قدرت نقدشوندگی آن کم بود. ولی خودرو منافع خود را دارد و وسیله رفت‌وآمد و حتی کار نیز محسوب می‌شود، بنابراین به‌طور قطع عوامل گوناگونی در افزایش قیمت کالا‌ها تأثیر دارد که مهم‌تر از همه افزایش قیمت ارز است، ولی بسیاری از این عوامل در نهایت در قالب تحلیل اخیر است که توجیه‌کننده این حد از افزایش قیمت خودرو است. تا تورم وجود دارد، مردم در پی یافتن راهی برای حفظ ارزش پول و دارایی خود هستند و خرید خودرو داخلی مثل پراید یکی از بهترین شیوه‌هاست، چون سرعت نقدشوندگی آن خیلی بیشتر است و هزینه نگهداری آن نیز کمتر از سایر خودروهاست. اگر مشکل تورم مثل دوره اصلاحات حل شود و بانک‌ها قادر به حفظ ارزش پول و سرمایه مردم شوند، در این صورت خودرو به جایگاه کالایی و مصرفی خود بازخواهد گشت و قیمت آن مثل سال‌های گذشته متعادل خواهد شد.

نقدینگی به زبان ساده

مفهوم پول نقد که مشخص است. پولی که در حال حاضر برای مبادله در دسترس است و می‌توان برای خرید کالا و خدمات از آن استفاده کرد، اما نقدینگی مفهومی عام‌تر نسبت به این واژه دارد.

نقدینگی به درجه نقدشوندگی دارایی‌های مختلف در قیمت مشخص اطلاق می‌شود.

فرض کنید شما می‌خواهید منزلتان در سریع‌ترین زمان ممکن به شخصی بفروشید. قیمت منزل شما ۲۵۰ میلیون تومان است.

از فرد خریدار در مورد نحوه پرداخت می‌پرسید. او بیان می‌کند من ۵۰ میلیون تومان پول نقد دارم، ۱۶۰ میلیون پول منزلم است که می‌خواهم بفروشم و ۴۰ میلیون مابقی را نیز با فروش ماشینم به شما پرداخت می‌کنم.

در این مثال شخص در ظاهر ۲۵۰ میلیون لازم برای این معامله را دارد، اما آیا همگی این دارایی‌ها در حال حاضر قابل‌تبدیل شدن به پول هستند؟

بدون شک فروش منزل و ماشین او نیاز به زمان دارد. از طرفی نمی‌توان دقیقا گفت این دارایی‌ها به قیمت گفته شده به‌فروش می‌رسد یا خیر.

همه این عوامل موجب می‌شود شما به این فکر بیفتید که پرداخت مشتری برای مثال ممکن است ۴ یا ۵ ماه به‌طول بینجامد. حال اگر شخصی همان لحظه برسد و بگوید که ۲۵۰ میلیون پول نقد در حساب جاری خود در بانک دارد و می‌تواند همین امروز منزل شما را بخرد بدون شک شما با او وارد معامله خواهید شد.

پول موجود در بانک نیز یک نوع دارایی است. بار دیگر به مثال نگاه کنید، همه این دارایی‌ها نهایتا برای داد و ستد باید به پول تبدیل ‌شوند، اما سرعت آنها متفاوت است. هرچه یک دارایی سریع‌تر به پول تبدیل شود اصطلاحا درجه نقدشوندگی آن بالاتر است.

همچنین ملاحظه شد پول نقد سرعت معاملات را بالا می‌برد. حال با این مقدمه به تبیین نقدینگی می‌پردازیم. نقدینگی در اقتصاد شامل پول و شبه پول است. پول بالاترین درجه نقدشوندگی را دارد، شما با پول به سرعت می‌توانید هر آنچه را که آماده فروش است تهیه کنید.

به‌عبارت خیلی ساده پول به اسکناس و سکه‌های (مسکوکات) در دست مردم، همچنین هر گونه حساب بانکی که در هر زمان امکان برداشت تا ریال آخر از آن وجود داشته باشد اطلاق می‌‌شود.

به این ترتیب این گونه حساب‌ها مثل پول نقد عمل کرده و سرعت انجام معامله با آنها مثل پول نقد است. مثلا حساب دسته چک، حساب جاری است. اگر کسی چک روز به شما بدهد و به بانک مراجعه کنید چک شما در همان روز تبدیل به پول نقد می‌شود یا حساب‌های قرض‌الحسنه متصل به عابر بانک..

اما شبه پول چیست؟ شبه پول گونه‌ای از دارایی‌های پولی شماست که قدرت نقدشوندگی آنها به اندازه پول نیست. به بیان ساده هرگونه پولی که شما در بانک سپرده کرده‌اید، اما امکان برداشت از آن به زمان خاصی محدود شده شبه‌پول است.

برای مثال وقتی شما ۱۰ میلیون پول نقد خود را تحت عنوان سپرده بلندمدت یک‌ساله ذخیره می‌کنید، پول شما به مدت یک سال به شبه پول تبدیل می‌شود یا حتی حسابی که به شما می‌گوید حداقل ۵ میلیون از پولتان همواره باید در حساب باشد تا به آن سود پرداخت کنیم، اگر ۱۰ میلیون در آن داشته باشید ۵ میلیون آن پول، و ۵ میلیون آن شبه پول است.حال به تاثیر نقدینگی در اقتصاد بپردازیم، تا این‌جا مشخص است که هر چه پول در دست مردم بیشتر باشد سرعت انجام مبادلات تجاری افزایش می‌یابد.

از طرفی همواره در جامعه مقدار مشخصی کالا و خدمات وجود دارد که مقدار پول در دست مردم باید با آن متناسب باشد. اگر مقدار پول بیشتر از کالا و خدمات موجود باشد، مردم همان میزان محصول را باید با پول بیشتری خریداری کرده و قیمت‌ها در جامعه بالا می‌رود و برعکس.

از طرفی پول زیاد تقاضای مردم برای خرید کالاها و خدمات مختلف را افزایش می‌دهد و اگر محصولات تولیدکنندگان داخلی به اندازه کافی نباشد راه برای ورود کالاهای خارجی ارزان قیمت باز شده و رفته رفته مردم کالاهای خارجی را جایگزین کالای داخلی می‌کنند که پیامد آن کاهش تولید داخلی و افزایش بیکاری است؛ بنابراین حجم نقدینگی در جامعه باید کنترل شود. توجه داشته باشید این فقط پول نقد نیست که می‌تواند تورم‌زا باشد.

پول‌هایی که به‌صورت شبه پول در حساب‌های بانکی ذخیره می‌شود نیز می‌تواند سریعا به پول نقد تبدیل شود. اما چگونه؟ بانک‌ها منابع مالی جمع شده را می‌توانند به مردم وام دهند. به این ترتیب حجم پول بیشتر از مقدار اولیه شروع به افزایش می‌کند.

مثلا وقتی ۱۰ میلیون تومان در بانک جمع می‌شود و بانک آن را در قالب وام به شخص دیگری می‌دهد اگر نرخ بهره وام ۲۰ درصد باشد او در پایان سال باید ۱۲ میلیون به بانک بازگرداند.

اما چطور می‌توان نقدینگی یا حجم پول در گردش جامعه را کنترل کرد. هر کالایی در اقتصاد قیمتی دارد و قیمت پول نیز نرخ بهره آن است. برای مثال فرض کنید دولت می‌خواهد برای دو سال آینده حجم نقدینگی در کشور را کاهش دهد.

اگر دولت نرخ بهره سپرده‌های بلند‌مدت ۲ ساله را ۲۵ درصد و نرخ بهره وام را ۳۰ درصد تعیین کند چه اتفاقی می‌افتد؟ از یک طرف مردم تمایل دارند پول خود را تا ۲ سال آینده در بانک سپرده کنند و این یعنی حجم پول نقد که سرعت مبادله بالایی دارد در جامعه کم می‌شود.

از طرفی وام گرفتن برای مردم مشکل می‌شود و با این نرخ بالا تعداد افراد متقاضی وام نیز در جامعه کم می‌شود.

به این ترتیب حجم پول کلی در جامعه کم شده و تقاضای مردم نسبت به قبل کاهش می‌یابد و قیمت‌ها کنترل می‌شوند. عوامل متعددی در کنترل نقدینگی دخالت دارند، اما در این مقاله معمول‌ترین روش آن ذکر شد.

قدرت و سرعت نقدشوندگی

محسن عباسی بیان کرد: دستورالعمل جدید مبنی بر تعطیل شدن نوسان‌گیری در تالار شیشه‌ای باعث کاهش قدرت نقدشوندگی بازار می‌شود و سرعت گردش پول را کاهش می‌دهد.

به گزارش‌ «نود اقتصادی»، محسن عباسی، تحلیلگر بازار سرمایه اظهار داشت: اگر بازار سرمایه را مانند یک موتور در نظر بگیریم، نوسانگیران مانند روانکارهایی بودند که حرکت پیستون در این موتور را راحت‌تر می‌کردند.

وی بیان کرد: نوسانگیران به روان شدن بازار سهام کمک می‌کنند. ممنوعیت نوسانگیری روزانه باید لغو شود؛ چرا که دستورالعمل جدید مبنی بر تعطیل شدن نوسان‌گیری در تالار شیشه‌ای باعث کاهش قدرت نقدشوندگی بازار می‌شود و سرعت گردش پول را کاهش می‌دهد.

این تحلیلگر بازار سرمایه افزود: به هر حال در همه‌جای دنیا بخش بزرگی از حجم معاملات را این‌گونه معاملات رقم می‌زند. در مواقع برگشتی این معاملات به تعادل بازار کمک می‌کند و به نوعی یک نیروی اهرمی و کمکی برای بازارگردانی است.

کلمات کلیدی

ارسال نظر

«نود اقتصادی» بررسی کرد+جدول

افزایش 66 درصدی در آمد مالیاتی دولت در نیمه اول امسال

۵ ایراد اساسی حسابرسان به عملکرد شرکت‌های دولتی کشور

فیلم/معاون وزیر صمت:

اگر یک دستگاه مانند وزارت اقتصاد منبع صدور مجوز برای همه کسب و کارها شود، کشور از گرفتاری نجات پیدا می‌کند

فیلم/رئیس سازمان توسعه تجارت در گفتگو با «نود اقتصادی»:

در دولت قبل درباره حضور ایران در بازار شرق آسیا، آسه آن و آفریقا اصلا فکر نشده بود!

پربیننده

• رشد خیلی خوب ایران در زمینه صادرات پهباد/ ایجاد توازن سرمایه گذاری در کشور به واسطه تفاهم نامه ۲۲ بندی با وزارت اقتصاد و بانک مرکزی
• جای شاکی و متهم عوض شد!
• ترانزیت کالا از طریق ایران با کشورهای همسایه خزر می تواند تا ۵۰ میلیون تن افزایش یابد
• پیام رئیس سازمان دامپزشکی کشور به مناسبت روز ملی دامپزشکی
• ۶۹ درصد از وام‌های کلان بانک کشاورزی را شرکت‌های دولتی گرفته‌اند
• گشایش‌هایی که دولت رئیسی در ماههای اخیر در حوزه دیپلماسی اقتصادی ایجاد کرده، انگیزه دشمن را برای ایجاد اغتشاش در کشور افزایش داده است
• سهم ترکیه از بازار میوه روسیه ۴/۲ برابر ایران
• کاهش ۲۰ درصدی تولید مرغ نسبت به پارسال
• هر نوع آشوب و اغتشاش، تولید و اقتصاد را متضرر می‌کند
• افزایش 66 درصدی در آمد مالیاتی دولت در نیمه اول امسال
• توافق با روسیه برای سرمایه گذاری قدرت و سرعت نقدشوندگی در مسیر راه آهن رشت-آستارا
• رشد ۳۰۰ درصدی تسهیلات رفاه عمومی بانک گردشگری
• جشنواره قرعه کشی حساب های قرض الحسنه بانک گردشگری
• عرضه گوشت میش بالاتر از ۹۰ هزار تومان گران فروشی است
• بیمه سرمد، به مقام سومی لیگ برتر تنیس رسید
• تولید صنعت فولاد کشور در دولت سیزدهم به ثبات رسید/ آخرین وضعیت واردات خودرو
• ۳۰ درصد قانون اصل ۴۴ هم اجرایی نشده است
• صادرات ۵ کامیون هندوانه برابر با ۲۰ هزار متر مکعب آب مجازی است
• در دولت قبل درباره حضور ایران در بازار شرق آسیا، آسه آن و آفریقا اصلا فکر نشده بود!
• صادرات کفش ایرانی ۱۲ درصد افزایش یافت
• در دولت سیزدهم بازار سیب ایران را در پاکستان باز کردیم
• انعقاد تفاهم نامه همکاری میان بیمه نوین و دانشگاه آزاد اسلامی
• مدیرعامل بیمه‌آسیا دستور تشکیل ستاد رسیدگی به حادثه زلزله در شهرستان خوی را صادر کرد
• ۵ ایراد اساسی حسابرسان به عملکرد شرکت‌های دولتی کشور
• اگر یک قدرت و سرعت نقدشوندگی دستگاه مانند وزارت اقتصاد منبع صدور مجوز برای همه کسب و کارها شود، کشور از گرفتاری نجات پیدا می‌کند
• پیاده‌سازی قواعد تجارت آزاد، باعث توسعه همکاری کشورهای حاشیه خزر می‌شود
• بیش از نیمی از ایثارگران در همین تهران مسکن ندارند

درباره ۹۰ اقتصادی

"نود اقتصادی" قرار است رسانه‌ای تخصصی در حوزه اقتصاد باشد که با کنار گذاشتن تعارفات و ملاحظات معمول در رسانه‌های اقتصادی، مشکلات و مطالبات مردم را در این حوزه مهم پیگیری کند.
رصد، تحلیل و نقدهای منصفانه نسبت به سازمان‌ها، جریان‌ها و دستگاههای دولتی و غیردولتی در حوزه اقتصاد از جمله امور محوله به این رسانه مردمی است.
امید است که به یاری شما در دهه‌‎ای که برطرف کردن معضلات اقتصادی مردم ایران دغدغه همه گروه‌ها، تفکرات و اندیشه‌های موجود در کشور است، بتوانیم گامی کوچک در این بخش برداریم و گره کوچکی را از مشکلات اقتصادی شما باز کنیم. ان‌شاءالله.
صاحب امتیاز: موسسه مطبوعاتی نوین رسانه تصویر | مدیر مسئول: محمدسعید جباری | تحریریه خبر: 86071673,86071659-021 | نمابر: 88839741-021

کليه حقوق اين پایگاه اطلاع‌رسانی متعلق به «نود اقتصادی»بوده و هرگونه استفاده از مطالب آن با ذکر منبع بلامانع است.
All Content by "Navade Eghtesadi" is licensed under a Creative Commons Attribution 4.0 International License.
Iran - Tehran - 2017