آموزش قراردادهای اختیار معامله بورس اوراق بهادار تهران
آموزش قراردادهای اختیار معامله بورس اوراق بهادار تهران
این فرادرس به جهت معرفی، بیان قوانین و نحوه معاملات قراردادهای اختیار معامله در بورس تهران ارائه شده است. با توجه به کوتاه بودن عمر پیدایش این بازار در بورس قرارداد آتی ترکیبی تهران و آموزش های بسیار محدود در این زمینه، بر آن شدیم که آموزش مفیدی را در این رابطه ارائه دهیم. در این آموزش سعی شده است که از مفاهیم اولیه قرارداد اختیار تا مباحث تکمیلی آن پوشش داده شود. این آموزش در برگیرنده مفاهیم اولیه و کلیات اختیار معامله، انواع قرارداد، ارزش گذاری قرارداد، راهبردهای معاملاتی و تسویه نهایی قرارداد است. همچنین با ذکر مثال های عددی و مراجعه به سایت بورس به صورت کاربردی و عملی، نحوه معاملات توضیح داده می شود. این آموزش به گونه ای ارائه شده است که افراد با آشنایی مختصر و ابتدایی با بازار بورس بتوانند از مزایای معاملات در قراردادهای اختیار معامله بهره مند گردند.
آموزش قراردادهای اختیار معامله بورس اوراق بهادار تهران
دکتر سید علی امام قرشی
دکتری تخصصی برق - مخابرات
ایشان عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، دارای دکتری تخصصی در رشته مهندسی برق - مخابرات از دانشگاه شیراز هستند. ایشان علاوه بر رشته تخصصی خود سال های متمادی در زمینه مسائل مالی و اقتصادی در معاملات بازارهای مختلف از جمله: بازار سهام، بازار مشتقه (آتی و اختیار معامله)، بازار رمز ارزها و فارکس، در دانشگاه و موسسات آموزشی مشغول فعالیت حرفه ای و تدریس هستند.
توضیحات تکمیلی
یکی از بازارهای مالی جهت ورود و سرمایه گذاری، بازار سهام (بورس) است که با توجه به بازدهی مناسب می تواند گزینه ای قابل قبول برای سرمایه گذاری به شمار رود. امروزه و با توجه به افزایش ظرفیت های موجود در ساختار بازار بورس و ایجاد بسترهای لازم در این زمینه، بازارهای مختلفی در بورس اوراق بهادار تهران در حال پیدایش و گسترش است.
اخیرا بازار نوپایی تحت عنوان بازار مشتقه در بورس تهران راه اندازی شده است که از زیرمجموعه های آن می توان به بازار قراردادهای اختیار معامله اشاره نمود. این اقدام ارزشمند در سال های اخیر باعث تنوع بخشی و جذابیت در انجام معاملات و همچنین رونق و عمق بخشیدن بیشتر به بازار بورس شده است. این تنوع برای سرمایه گذار بسیار جذاب بوده و توانسته ریسک ناشی از سرمایه گذاری را مدیریت نماید.
وجود بازار قرارداد اختیار معامله در بورس تهران، امکان به کارگیری اهرم در انجام معاملات و انجام معاملات دو طرفه را میسر ساخته است. معاملاتی که در آن می توان در روندهای صعودی و یا حتی نزولی به کسب بازدهی بسیار بالا در مقایسه با بازار بورس عادی (نقدی) رسید. مسلما وجود این اهرم نیز به مراتب ریسک سرمایه گذاری را بالاتر می برد.
بنابراین به علت افزایش ریسک در معاملات، نیاز به آموزش لازم و کسب مهارت، امری اجتناب ناپذیر محسوب می شود. نوسان گیری با بازدهی بسیار بالا، کاهش کارمزد و معافیت مالیاتی، متنوع سازی سبد سهام و استفاده از مزیت زمانی، از دیگر مزایای معاملات قرارداد اختیار معامله به شمار می روند.
این فرادرس به جهت معرفی، بیان قوانین و نحوه معاملات قراردادهای اختیار معامله در بورس تهران ارائه شده است. با توجه به کوتاه بودن عمر پیدایش این بازار در بورس تهران و آموزش های بسیار محدود در این زمینه، بر آن شدیم که آموزش مفیدی را در این رابطه ارائه دهیم. در این آموزش سعی شده است که از مفاهیم اولیه قرارداد اختیار تا مباحث تکمیلی آن پوشش داده شود.
این آموزش در برگیرنده مفاهیم اولیه و کلیات اختیار معامله، انواع قرارداد، ارزش گذاری قرارداد، راهبردهای معاملاتی و تسویه نهایی قرارداد است. همچنین با ذکر مثال های عددی و مراجعه به سایت بورس به صورت کاربردی و عملی، نحوه معاملات توضیح داده می شود. این آموزش به گونه ای ارائه شده است که افراد با آشنایی مختصر و ابتدایی با بازار بورس بتوانند از مزایای معاملات در قراردادهای اختیار معامله بهره مند گردند.
فهرست سرفصل‌ها و رئوس مطالب مطرح شده در اين مجموعه آموزشی، در ادامه آمده است:
- درس یکم: مفاهیم و کلیات
- بازار مشتقه و انواع آن
- نحوه فعال سازی کد بورسی جهت انجام معامله اختیار معامله
- تعریف قرارداد اختیار معامله
- نمودار ریسک بازدهی قرارداد اختیار معامله در بازار سرمایه
- مقایسه خرید سهم و اختیار معامله
- مزایای قرارداد اختیار معامله
- ریسک های قرارداد اختیار معامله
- تفاوت قرارداد آتی و اختیار معامله
- اختیار معامله خرید (Call Option)
- اختیار معامله فروش (Put Option)
- حد سود و زیان برای طرفین معامله
- نمودار بازدهی انواع قرادادهای اختیار معامله
- مشخصات و پارامترهای کلی یک قرارداد اختیار معامله
- گروه و کلاس اختیار معامله
- بررسی سایت بورس و سامانه معاملاتی بر خط
- قیمت اختیار معامله
- ارزش ذاتی و زمانی اختیار
- استفاده از روش بلک - شولز (Black - Scholes) در ارزش گذاری اختیار معامله
- بررسی پارامترهای مختلف در روش بلک - شولز
- نحوه استفاده از ماشین حساب ارزش گذاری اختیار معامله
- حساسیت قیمت اختیار معامله به قیمت اعمال
- بررسی چند نمونه کاربردی و عملی در سایت TSE
- تعریف راهبرد معاملاتی و انواع آن
- راهبرد ترکیب اختیار معامله با داد و ستد نقدی سهام
- راهبرد ترکیب اختیار معامله با یکدیگر (نامتقارن و متقارن)
- راهبرد معاملاتی استرادل همراه با مثال و نمودار
- بررسی راهبرد معاملاتی به صورت عملی و کاربردی در سایت TSE
- خروج از بازار اختیار معامله
- تسویه قرارداد اختیار معامله (تسویه نقدی و فیزیکی)
- مبالغ لازم جهت اعمال و تسویه قرارداد
- کارمزد معاملات
- وجه تضمین و وضعیت حساب مشتری
- استفاده کاربردی از ماشین حساب سایت TSE جهت وجه تضمین
- افزایش سرمایه و انواع آن
- سود قرارداد آتی ترکیبی تقسیمی (DPS)
- تعدیل قیمت ناشی از افزایش سرمایه
- تعدیل قیمتی ناشی از تقسیم سود
- بررسی چند نمونه در سایت TSE
مفید برای
- بورس و بازار سهام
آنچه در این آموزش خواهید دید:
آموزش ویدئویی مورد تائید فرادرس
فایل PDF یادداشت های ارائه مدرس
پیش نمایش‌ها
۱. مفاهیم و کلیات
۲. انواع قرارداد اختیار معامله
۳. ارزش گذاری اختیار معامله
۴. راهبردهای معاملاتی در اختیار معامله
۵. تسویه قرارداد اختیار معامله
۶. اقدامات شرکتی و تعدیلات قیمتی
آموزش‌های مرتبط با آموزش قراردادهای اختیار معامله بورس اوراق بهادار تهران
آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی
آموزش معاملات قراردادهای آتی سبد سهام
آموزش درس بازار سرمایه و ابزار تامین مالی اسلامی
آموزش فیلتر نویسی در بورس - ابزار شناسایی سهام پربازده – تکمیلی
راهنمای سفارش آموزش‌ها
در مورد این آموزش یا نحوه تهیه آن سوالی دارید؟
- با شماره تلفن واحد مخاطبین ۵۷۹۱۶۰۰۰ (پیش شماره ۰۲۱) تماس بگیرید. - تمام ساعات اداری
- با ما مکاتبه ایمیلی داشته باشید (این لینک). - میانگین زمان پاسخ دهی: ۳۰ دقیقه
اطلاعات تکمیلی
نام آموزش آموزش قراردادهای اختیار معامله بورس اوراق بهادار تهران ناشر فرادرس شناسه اثر ۸-۱۲۴۵۲-۰۷۶۷۷۶ (ثبت شده در مرکز رسانه‌های دیجیتال وزارت ارشاد) کد آموزش FVFN9905 مدت زمان ۴ ساعت و ۱۳ دقیقه زبان فارسی نوع آموزش آموزش ویدئویی (نمایش آنلاین + دانلود)قرارداد آتی ترکیبی حجم دانلود ۴۷۲ مگابایت (کیفیت ویدئو HD با فشرده سازی انحصاری فرادرس) 
توضیحات بیشتر
- ۱۰۰ درصد مبلغ پرداختی در حساب کاربری شما شارژ می‌شود.
- و یا ۷۰ درصد مبلغ پرداختی به حساب بانکی شما بازگشت داده می‌شود.
آموزش‌های پیشنهادی برای شما
آموزش معاملات قراردادهای آتی سبد سهام
آموزش درس بازار سرمایه و ابزار تامین مالی اسلامی
آموزش فیلتر نویسی در بورس - ابزار شناسایی سهام پربازده - مقدماتی
آموزش بورس - اطلاعیه های سامانه کدال Codal
مجموعه آموزش بورس و تحلیل تکنیکال
آموزش فیلتر نویسی در بورس - ابزار شناسایی سهام پربازده – تکمیلی
مجموعه آموزش اکسل
آموزش مقدماتی ورود به بازار بورس و نکات کاربردی
آموزش نوسان گیری در بورس - مقدماتی
نظرات
من هم از این آموزش بسیار راضی هستم.. به نکات خیلی مهمی اشاره میکنند و مفهوم اختیار معامله را خیلی ساده و قابل فهم توضیح می دهند.
Black - Scholes | Black–Scholes | Call Option | DPS | futures market | leverage | option | Option contract | Put Option | stock | Tehran Stock Exchange | tse | TSETMC | two way market | اختیار معامله | اختیار معامله خرید | اختیار معامله فروش | ارزش ذاتی و زمانی اختیار | ارزش گذاری اختیار معامله | ارزش گذاری قرارداد | استفاده از روش بلک - شولز در ارزش گذاری اختیار معامله | استفاده کاربردی از ماشین حساب سایت TSE جهت وجه تضمین | افزایش سرمایه | اقدامات شرکتی و تعدیلات قیمتی | انجام معاملات دو طرفه | انجام معامله اختیار معامله | انواع قرارداد اختیار معامله | اهرم مالی | اوراق بهادار | اوراق بهادار تهران | بازار آتی | بازار بورس | بازار بورس عادی | بازار دو طرفه | بازار سرمایه | بازار سهام | بازار فیوچرز | بازار قراردادهای اختیار معامله | بازار مشتقه | بازار مشتقه در بورس تهران | بازار مشتقه و انواع آن | بازارهای مالی | بررسی چند نمونه کاربردی و عملی در سایت TSE | بررسی سایت بورس | بورس | بورس اوراق بهادار | بورس اوراق بهادار تهران | بورس تهران | پارامترهای کلی یک قرارداد اختیار معامله | پارامترهای مختلف در روش بلک - شولز | ترکیب اختیار معامله | تسویه فیزیکی قرارداد اختیار معامله | تسویه قرارداد اختیار معامله | تسویه نقدی قرارداد اختیار معامله | تعدیل قیمت ناشی از افزایش سرمایه | تعدیل قیمتی ناشی از تقسیم سود | تفاوت قرارداد آتی و اختیار معامله | حد سود و زیان برای طرفین معامله | حساسیت قیمت اختیار معامله به قیمت اعمال | خروج از بازار اختیار معامله | خرید سهم | داد و ستد نقدی سهام | راهبرد ترکیب اختیار معامله با داد و ستد نقدی سهام | راهبرد ترکیب اختیار معامله با یکدیگر | راهبرد معاملاتی استرادل | راهبردهای معاملاتی | راهبردهای معاملاتی در اختیار معامله | روش بلک - شولز | روش بلک شولز | ریسک سرمایه گذاری | ریسک های قرارداد اختیار معامله | ساختار بازار بورس | سامانه معاملاتی بر خط | سایت TSE | سایت TSETMC | سایت بورس | سبد سهام | سرمایه گذاری | سود تقسیمی | فعال سازی کد بورسی | قرارداد آپشن | قرارداد آتی | قرارداد اختیار معامله | قراردادهای اختیار معامله | قراردادهای اختیار معامله بورس اوراق بهادار تهران | قیمت اختیار معامله | کارمزد معاملات | کاهش کارمزد | کد بورسی | کسب سود در بازار نزولی | کلاس اختیار معامله | گروه و کلاس اختیار معامله | ماشین حساب ارزش گذاری اختیار معامله | ماشین حساب سایت TSE | مبالغ لازم جهت اعمال و تسویه قرارداد | متنوع سازی سبد سهام | مزایای قرارداد اختیار معامله | معافیت مالیاتی | معاملات آپشن | معاملات دو طرفه | مقایسه خرید سهم و اختیار معامله | نحوه استفاده از ماشین حساب ارزش گذاری اختیار معامله | نحوه فعال سازی کد بورسی | نحوه فعال سازی کد بورسی جهت انجام معامله اختیار معامله | نحوه معاملات قراردادهای اختیار معامله در بورس تهران | نمودار بازدهی انواع قرادادهای اختیار معامله | نمودار ریسک بازدهی قرارداد اختیار معامله | نمودار ریسک بازدهی قرارداد اختیار معامله در بازار سرمایه | نوسان گیری | نوسان گیری با بازدهی بسیار بالا | وجه تضمین | وجه تضمین و وضعیت حساب مشتری
قرارداد آتی ترکیبی
021-88536880 (512)
با ما تماس بگیرید- دوره‌های آموزشی
- سنجش آنلاین سواد مالی
- آموزش سواد مالی
- راهنمای ثبت نام
- برگزاری آزمون
- دریافت گواهینامه
- سؤالات متداول
- تماس با ما
- شبکه‌های اجتماعی
- درخواست همکاری
ابزارهای مشتقه
طی سالیان اخیر، بازارهای مشتقه اهمیت روزافزونی پیدا کرده است. اکنون لازم است که متخصصین مالی و سرمایه‌گذاران با این بازارها و ابزارهای مورد استفاده در آن و همچنین نحوۀ استفاده از این ابزارها آشنایی پیدا کنند. در ادامه ابزارهای مشتقه و انواع معامله‌گران بازارهای مشتقه توضیح داده می‌شود.
ابزارهای مهندسی مالی را می‌توان به چهار دستۀ اساسی تقسیم کرد:
- ابزارهای مالکیت ( Equities )
- ابزارهای بدهی ( Debt )
- ابزارهای مشتقه ( Derivatives )
- ابزارهای ترکیبی ( Hybrids )ابزارهای مشتقه
ابزارهای مشتقه نوعی ابزار مالی‌اند که ارزش آنها از ارزش سایر اوراق بهادار مشتق می‌شود. انواع ابزارهای مشتقه شامل قراردادهای آتی، پیمان آتی، اختیار معامله و تاخت است.قرارداد آتی
قرارداد آتی یا "Future Contract" عبارت است از توافق طرفین برای خرید و فروش دارایی پایه در تاریخ مشخصی از آینده که مقدار آن و قیمت آن نیز در قرارداد مشخص می‌گردد. در این قرارداد، سرمایه‌گذاری که توافق به خرید دارایی پایه می‌کند، به اصطلاح «موضع معاملاتی خرید» یا " Short Position " و سرمایه‌گذاری که توافق به فروش دارایی پایه می‌کند، به اصطلاح «موضع معاملاتی فروش» یا "Long Position " اتخاذ کرده است.پیمان آتی
پیمان آتی یا " Forward Contract " توافقی است مبتنی بر خرید و فروش دارایی پایه در زمانی معین در آینده و با قیمت مشخص، که مشابه قرارداد آتی است. اما وجه تمایز این دو در آن است که قراردادهای آتی در بورس و پیمان‌های آتی در بازارهای خارج از بورس معامله می‌شوند. دارایی پایۀ مورد معامله در پیمان‌های آتی اغلب، ارزهای خارجی هستند.قرارداد اختیار معامله
به طور کلی، حق اختیار معامله را می‌توان به دو دستۀ اختیار خرید یا " Call Option " و اختیار فروش یا " Put Option " تقسیم کرد. اختیار خرید به دارندۀ خود حق می‌دهد که دارایی موضوع قرارداد را با قیمت معین که به آن «قیمت توافقی» یا «قیمت اعمال» گفته می‌شود، در سررسید اختیار معامله و یا قبل از آن تاریخ خریداری کند. این قرارداد برای فرد الزام ایجاد نمی‌کند و همین عدم ایجاد الزام، وجه تمایز اختیار معامله از قرارداد آتی است.
اختیار خرید یا فروش به دو حالت اروپایی و آمریکایی تقسیم می‌شوند. اختیار اروپایی، فقط در تاریخ سررسید قابلیت اعمال دارد. در حالی که اختیار آمریکایی در هر زمانی قبل از تاریخ سررسید یا در تاریخ سررسید قابل اعمال است.چهار نوع معامله‌گر در بازارهای اختیار معامله وجود دارند:
۱. خریداران اختیار خرید
۲. فروشندگان اختیار خرید
۳. خریداران اختیار فروش
۴. فروشندگان اختیار فروشقرارداد تاخت
قرارداد تاخت یا " SWAP "، گونه‌ای از ابزار مشتقه است که در آن یک طرف قرارداد نسبت به معاوضۀ عواید ناشی از ابزار مالی خود با عواید ناشی از ابزار مالی طرف مقابل اقدام می‌کند. در این قرارداد مجموعه‌ای از جریان‌های نقدی با نرخ ثابت می‌توانند با مجموعه‌ای از جریانات قرارداد آتی ترکیبی نقدی با نرخ شناور نیز تاخت زده شوند.
انواع معامله‌گران
سه گروه عمدۀ معامله‌گران در بازارهای آتی، پیمان‌های آتی و اختیار معامله شامل پوشش‌دهندگان ریسک، سفته‌بازان و آربیتراژگران است. پوشش‌دهندگان ریسک با استفاده از قراردادهای آتی، پیمان‌های آتی و اختیار معاملات به دنبال کاهش ریسکی که از حرکات آتی در یک متغیر ناشی می‌شود، هستند. سفته‌بازان از پیش‌بینی جهت حرکت آتی قیمت در یک متغیر بازار استفاده میکنند. آربیتراژگران نیز با اتخاذ موقعیت‌های متناسب در دو یا چند بازار مختلف، به دنبال کسب سود بدون ریسک هستند.در این مطلب، انواع ابزارهای مشتقه و انواع معامله‌گران این بازارها توضیح داده شد. در مطلب بعدی، ساز و کار بازار قراردادهای آتی تشریح خواهد گردید.
نشست بحوث فقهی با موضوع «بررسی فقهی قراردادهای آتی در بورس»
جلسه دهم بحوث فقهی با موضوع «بررسی فقهی قرادادهای آتی در بورس» با حضور حجت الاسلام دکتر احمدرضا صفا و جمعی از طلاب سطوح عالی حوزه و دانش‌پژوهان مؤسسه در حوزه علمیه امام کاظم علیه اسلام برگزار شد. در این جلسه ضمن موضوع شناسی قراردادهای آتی به تبیین دیدگاه های فقهی و چالشهای فقهی و عملیاتی این ابزار مشتقه پرداخته شد.
معاون مؤسسه طیبات ضمن تبریک ایام الله فجر به بیان جایگاه قراردادهای آتی پرداختند. از نظر قرارداد آتی ترکیبی ایشان ابزارهای مالی را سندهای رسمی و قانونی در بازار مالی معرفی کردند که دارای اقسام زیر هستند:
- ابزارهای سرمایه ای (مالکیتی) مانند سهام
- ابزارهای استقراضی (بدهی)مانند اوراق قرضه
- ابزارهای مشتقه مانند آتی
- ابزارهای ترکیبی مانند اوراق قرضه قابل تبدیل
- ابزارهای مالی اسلامی(صکوک) مانند اوراق اجاره.
قراردادهای آتی از جمله ابزارهای مشتقه هستند.
ابزارهای مشتقه، ابزارهایی که ارزش آنها از ارزش داراییهای دیگر، اوراق بهادار، نرخ بهره، کالاهای اساسی و شاخص سهام و اوراق بهادار مشتق شده است. این ابزار عموما توسط سه گروه، پوشش دهندگان ریسک، بورس بازارن(کسانی که با خرید و فروش این ابزار تنها به دنبال کسب منفعتند) و آربیتراژگران(کسانی که از تفاوت قیمت بازارهای مختلف بهره می برند) استفاده می گردد.
تقسیم و تعریف آتی ها
آتی ها به دو دسته عمده بیمان آتی( Forward ) و قرارداد آتی( Futures ) تقسیم می گردد. به موجب پیمان آتی، فروشنده توافق می کند مقدار معینی کالا یا اوراق بهادار را با قیمت توافق شده به خریدار بفروشد و زمان تحویل مورد معامله زمان مشخصی در آینده است. چالشهای این پیمان عبارت است:
پیمانی فرابورسی است و حتی می توان موارد قیمت در زمان قرارداد یا در زمان تحویل تعیین نمود.
اندازه و حجم قرارداد طبق شرایط دلخواه خریدار و فروشنده تعیین می شوند.
به دلیل عدم معامله در بورس و عدم اعلام قیمت در حضور عموم معامله گران یا تعیین قیمت در زمان تحویل از شفافیت قیمتی برخوردار نیست.
در پیمان آتی بحثی از تعیین موقعیت معاملاتی روزانه افراد و به روز رساندن حساب مشتری بعمل نمی آید.
در صورت نزاع میان خریدار و فروشنده، جایگزینی برای حل مشکل(مثلا اتاق پایاپای بورس) وجود ندارد.از این رو ریسک پیمان آتی بالا بوده و استاندار لازم برای بورس را ندارد. بنابراین قرارداد آتی به صورت استاندارد در بورس طراحی گردید.
بنا به دستورالعمل اجرایی معاملات قراردادهای آتی در شرکت بورس کالای ایران:
“قرارداد آتی” «قر اردادی است که فروشنده براساس آن متعهد می شود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمتی که الان تعیین می کنند، بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد می شود آن کالا را با آن مشخصات خریداری کند و برای جلوگیری از امتناع طرفین از انجام قرارداد، طرفین به صورت شرط ضمن عقد متعهد می شوند مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بگذارند و متعهد می شوند متناسب با تغییرات قیمت آتی، وجه تضمین را تعدیل کنند و اتاق پایاپای از طرف آنان وکالت دارد متناسب با تغییرات، بخشی از وجه تضمین هر یک از طرفین را به عنوان اباحه تصرف در اختیار دیگری قرار دهد و او حق استفاده از آن را خواهد داشت تا در سررسید با هم تسویه کنند. »
تحلیل فقهی قرارداد آتی
بنابراین قرارداد آتی، قراردادی است قانونی و الزام قرارداد آتی ترکیبی آور که طرفین تعهد می کنند معامله ای را در تاریخ معینی با ویژگیهای مشخص و با قیمت معین انجام دهند”؛ به نظر می رسد این نوع قرارداد میتواند به سه شیوه منطبق گردد:
- بیع یا خرید و فروش واقعی، البته پرداخت ثمن و مثمن به آینده موکول گردیده است.
- تعهد به بیع یعنی خریدار و فروشنده متعهد می گردند در آینده با هم خرید و فروشی با شرایط و ضوابط مشخصی انجام دهند.
- عقد شرط یا تعهد: یعنی دو طرف تعهد را مورد معامله قرار می دهند نه اینکه بیع واقعی کرده یا متعهد به بیع شوند. (همانند عقد بیمه که شرکت بیمه جبران خسارتی که محتمل الوقوع بوده را معامله می کند.)
بررسی فقهی چالش های قرارداد آتی
این استاد حوزه و دانشگاه در ادامه به اشکالات فقهی وارد بر قرارداد آتی چون قمار، غرر، اکل مال به باطل، احتکار، عدم قصد معامله واقعی پرداخت.
پکیج بازار آتی و استراتژی معامله
شاید قبلا اسم معاملات آتی را شنیده باشید، یا برایتان این سوال پیش بیاید که که معاملات آتی چیست؟ اهالی کسب و کار همواره از ریسک و نااطمینانی گریزان اند، مثلا یک تولید کننده دوست ندارد مواد اولیه مورد نیازش را هربار به یک قیمت بخرد یا یک کشاورز به دنبال یک بازار مطمئن برای فروش محصولاتش است تا براساس قیمت آن درباره ترکیب تولیدات خود تصمیم بگیرد. این دغدغه ها باعث تشکیل بازار آتی جهت پوشش ریسک شده است .
قرارداد آتی ، قراردادی است که بر اساس آن فروشنده متعهد می‌شود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمت مشخص بفروشد و در مقابل، طرف دیگر قرارداد متعهد می‌شود همان کالا با همان مشخصات را در سررسید معین بخرد و برای اینکه هر دو طرف به تعهدات خود عمل نمایند باید مبلغی را به عنوان وجه تضمین اولیه نزد اتاق پایاپای بگذارند که متناسب با تغییرات قیمت آتی این وجه تضمین اولیه تعدیل می شود . قراردادهای آتی دو طرفه است و می توانیم بدون در اختیار داشتن کالا، آن را با مشخصات معین بفروشیم و در آینده (پس از چند ماه) آن را با قیمتی که اکنون توافق کردیم تحویل دهیم و پول آن را دریافت کنیم. این نوع معامله برای افرادی مثل کشاورزان و تولیدکنندگانی که قصد دارند ریسک خود را کم کنند بسیار مفید است. کشاورزی که می خواهد مطمئن شود در فصل برداشت محصول از نوسان قیمت در امان است و کارخانه ای که می خواهد برای برنامه ریزی و بودجه بندی، مقدار و قیمت خریدهای آینده خود را مشخص کند، می توانند از قرارداد آتی آن کالا برای رسیدن به اهداف خود استفاده کنند.
زمانی که معامله‌گری در بازار آتی اقدام به اخذ موقعیت (خرید یا فروش) می‌کند تا زمانی که معامله معکوس موقعیتش را اتخاذ نکند، در اصطلاح گفته می‌شود که موقعیت یا Position وی باز است و حساب معامله‌گر، هر روز با قیمت تسویه روزانه در حالت سود یا ضرر قرار گرفته و تعدیل می‌شود . زمانی که معامله‌گر موقعیت معکوس با موقعیتی که دارد را اتخاذ کند (البته به همان تعداد و در همان سررسید) اصطلاحاً گفته می‌شود که او موقعیتش را بسته یا آفست (Offset) کرده است . سررسید در بازار آتی، عبارت است از آخرین روز معاملاتی که در مشخصات قرارداد آتی به منظور تعیین تکلیف قرارداد (بسته شدن قرارداد یا تحویل آن) اعلام می‌شود .
نماد معاملاتی در بازار آتی به چه صورت است؟
تاریخ سررسید قراردادهای آتی بر روی یک کالا به صورت استاندارد و مشخص توسط بورس تعیین می‌شود و فقط برای سررسیدهای معینی که تعیین شده، امکان انجام معاملات آتی وجود دارد . هر سررسید با یک نماد مشخص در تابلو معاملات نمایش داده می شود. هر نماد معاملاتی متشکل از نام کالا، ماه و سال قرارداد است و تمامی نمادهای معاملاتی بایستی به تصویب هیئت پذیرش رسیده باشند . به عنوان مثال نماد معاملاتی SAFME98 نشان دهنده قرارداد آتی زعفران نگین تحویل مهر 98 است.
اهرمی بودن قراردادهای آتی به چه معناست؟
همانطور که می دانید خاصیت اصلی اهرم چنان است که وارد آوردن نیرویی کوچک عملکردی چندین برابری بدست می آید. در قراردادهای آتی هم این خاصیت بر قرار است و سرمایه گذار با سرمایه گذاری در قرارداهای آتی بازدهی چندین برابری کسب می کند. عکس این موضوع نیز برقرار است و احتمال زیان چند برابری اصل سرمایه وجود دارد.
چه کالا هایی در بازار آتی معامله قرارداد آتی ترکیبی می شود؟
در حال حاضر در بورس کالای ایران محصولات کشاورزی زعفران و زیره به صورت قراردادهای آتی مورد معامله قرار می گیرند. اندازه هر قرارداد آتی زعفران 100 گرم و زیره 100 کیلوگرم است.به عبارتی با اخذ یک موقعیت در زعفران ، 100 گرم و در زیره 100 کیلوگرم معامله کرد. بازه قیمتی معاملات روزانه در قراردادهای آتی محدود به (۵%±) قیمت تسویه روز معاملاتی قبل است و امکان ثبت سفارش با قیمتی بالاتر و پایین تر از این بازه وجود ندارد . قیمت تسویه، قیمتی است که روزانه پس از پایان جلسه معاملات توسط بورس به منظور به روزرسانی حساب ها محاسبه و اعلام می شود و سود و زیان معامله گران براساس آن سنجیده می شود .این قیمت مبنای معاملات روز بعد نیزمی باشد. طبق دستورالعمل بورس، برای اخذ کد معاملات آتی، لازم است دو حساب بانکی توسط متقاضی افتتاح شود. در واقع یکی از این دو حساب تحت عنوان حساب عملیاتی (در اختیار بورس) شناخته می‌شود و حساب دیگر حساب مکمل مشتری است. زمان برداشت وجه از حساب در اختیار، مبلغ مورد نظرمشتری به حساب مکمل معرفی و تائید شده، واریز می‌گردد .
انواع قراردادهای مالی در بازار فارکس
بازار فارکس یا بورس جهانی بزرگترین بازار مالی دنیاست و بسیاری از معامله‌گران به دلیل ویژگی های منحصر به فرد آن نظیر گردش پول و قدرت نقدشوندگی بسیار بالا، ساعات معاملاتی طولانی و امکان استفاده از اهرم معاملاتی بالا جذب آن می‌شوند. در بازار فارکس قراردادهای مالی متفاوتی وجود دارد که ما در ایم مقاله به معرفی آن ها خواهیم پرداخت:
CFD Contract قرارداد مابه التفاوت
Option Contract قرارداد اختیاری
Future Contract قرارداد آتی
Spot Contract قرارداد نقدی
CFD Contract (قرارداد مابه التفاوت)
CFD مخفف contract for difference به معنای قرارداد مابه التفاوت است. در این نوع قرارداد نماد یا دارایی معامله شده به صورت فیزیکی جابجا نمی شود و با انجام معامله ما صاحب دارایی مورد معامله نخواهیم شد بلکه با بروکر در قیمت مشخصی اقدام به معامله خرید یا فروش می کنیم. در صورتی که معامله CFD خرید باز کنیم به این معناست که پیش بینی ما افزایش قیمت نماد معامله شده است و در صورت پیش بینی کاهش قیمت معامله CFD فروش باز می کنیم. اگر قیمت در راستای پیش بینی ما حرکت کند معامله ما سودده و در غیر این صورت زیان ده خواهد شد. لازم به ذکر است که در این نوع معامله ما می توانیم در هر قیمتی که بخواهیم معامله را با سود یا زیان ببندیم. دلیل اینکه این نوع معامله قرارداد مابه تفاوت نامگذاری شده است این است که بعد از عقد قرارداد ما به اندازه مابه تفاوت قیمت لحظه باز شدن تا بستن آن سود یا ضرر می کنیم. امروزه معامله گران می توانند نمادهای مختلفی مانند جفت ارزها، شاخص ها، کامادیتی ها مانند نفت و طلا، سهام شرکت ها و . را به صورت CFD ترید کنند.
برای درک بهتر چگونگی انجام معاملات CFD به مثال زیر توجه کنید:
فرض کنید می خواهیم یک معامله فروش روی جفت ارز GBP/USD انجام دهیم. قیمت در حال حاضر 1.3386 است و ما پیش بینی می کنیم تا 1.3204 کاهش پیدا خواهد کرد. پس وارد معامله فروش می شویم و با حجم 0.01 لات معامله Sell باز می کنیم. پس از پنج روز قیمت به هدف تعیین شده می رسد و ما می توانیم معامله را ببندیم. با محاسباتی که در زیر آورده شده است ما 18.2 دلار در این معامله سود خواهیم کرد.
(نحوه محاسبه سود یا ضرر در معاملات CFD فارکس به این صورت است که تغییر قیمت از لحظه باز شدن تا بستن معامله بر اساس پیپ را در حجم معامله و حاصل را در ارزش هر پیپ آن جفت ارز ضرب می کنیم)
Future Contract ( قرارداد آتی)
معامله فیوچر به معنای خرید یا فروش نماد معاملاتی با یک قیمت معین در زمانی مشخص در آینده است. معامله گری که معامله خرید فیوچر می کند باید نماد مورد معامله را در قیمت مشخص شده زمانی که معامله منقضی می شود خریداری کند. از آن سو معامله فروش فیوچر به معنای تعهد فروش یا تهیه نماد مورد معامله در نرخ تعیین شده در زمان انقضای قرارداد است. نرخ تمامی قراردادهای فیوچر بر اساس قیمت فعلی نماد مورد نظر تعیین می شود که در خصوص فارکس این نمادها جفت ارزها هستند. لازم به ذکر است که تمامی قراردادهای آتی در بازار فارکس با تاریخ انقضای مشخص بسته می شوند. مهم ترین کاربرد معاملات آتی در بازار فارکس پوشش ریسک است که غالبا توسط شرکت های بین المللی برای محافظت در مقابل نوسانات ارز انجام می شود با این حال معامله گران خرد نیز می توانند به صورت آتی در بازار فارکس معامله کنند.
به مثال زیر توجه کنید:
تریدری بعد از انجام تحلیل خود به این نتیجه می رسد که ارزش یورو در مقابل دلار آمریکا کاهش پیدا خواهد کرد لذا تصمیم به معامله فروش آتی EUR/USD می گیرد . او معامله فروش را در قیمت 1.0860 با تاریخ انقضای یک ماهه می گیرد به این امید که نرخ این جفت ارز تا ناحیه حمایتی 1.0726 پایین بیاید. با حجم قرارداد 125000 یورو در صورتی که قیمت به این ناحیه برسد او 1675 دلار سود خواهد کرد. به محاسبه زیر توجه کنید:
((1.0860 - 1.07260) x 125000)=1675$
در صورتی که مارجین مورد نیاز برای این معامله 3410 دلار باشد او در این معامله به اندازه 49 درصد مبلغی که ریسک کرده بود را سود خواهد کرد.
Option Contract (قرارداد اختیاری)
Option یا معامله اختیاری که به دو نوع اختیار خرید و فروش تقسیم می شود، قراردادی است که به معامله گران امکان خرید یا فروش نمادی را در نرخ دلخواه قبل یا هنگام تاریخ انقضای قرارداد می دهد . لازم به ذکر است که برخلاف معاملات فیوچرز در معاملات آپشن اجباری وجود ندارد. معاملات آپشن نیز مانند فیوچر یکی از متداول ترین روش ها برای شرکت ها و موسسات مالی برای پوشش ریسک ناشی از نوسانات ارز است.
به مثال زیر توجه کنید:
فرض کنید تریدری طبق تحلیلی که دارد معتقد است ارزش قیمت جفت ارز EUR/USD افزایش پیدا خواهد کرد. در نتیجه وارد معامله اختیار خرید می شود و قرارداد آپشن خود را در نرخ 115 دلار می خرد. (نرخ ارزها در معاملات آپشن 100 برابر نرخ تبدیل هستند برای مثال اگر قیمت فعلی EUR/USD 1.1 باشد ارزش هر واحد قرارداد معامله آپشن 110 دلار خواهد بود که با احتساب کمیسیون 115 دلار می شود) فرض کنید قیمت این جفت ارز در تاریخ انقضای قرارداد 1.18 باشد در این صورت سود معامله گر 100 *(118-115) خواهد بود که برابر 300 دلار می شود.
Spot Contract (قرارداد نقدی)
معامله اسپات به معنی خرید یا فروش یک نماد معاملاتی برای تحویل فیزیکی یا داشتن و نگهداری آن نماد به صورت دارایی است. معامله اسپات در بازار فارکس به صورت دادن یک ارز و مبادله آن با ارز دیگر به منظور نگهداری آن ارز انجام می شود. لازم به ذکر است تمامی معاملات بانک های تجاری و بین الملی که از طریق شبکه های ارتباطی با یکدیگر انجام می دهند (حجم روزانه این معاملات در حدود 5 تریلیون دلار در روز تخمین زده شده است) به صورت اسپات است. همچنین به قیمت فعلی جفت ارز در بازار فارکس قیمت اسپات نیز می گوییم.
توجه کنید که Forward Pricing یا قیمت آتی در بازار فارکس شامل ترکیبی از قیمت اسپات فعلی و ارزش بهره تا تاریخ قرار داد است.
نتیجه گیری
انواع مختلفی از معاملات در بازار فارکس وجود دارد اما ما به عنوان معامله گر خرد غالبا به صورت CFD یا مابه التفاوت در این بازار ترید می کنیم. در این نوع از معاملات هم می توانیم از لورج بالاتری استفاده کنیم در نتیجه به سرمایه اولیه کمتری برای شروع ترید نیاز خواهیم داشت و هم می توانیم بدون اینکه ارزها را به صورت فیزیکی خرید و فروش کنیم به کسب سود بپردازیم.
البته لازمه داشتن یک ترید موفق به صورت مابه التفاوت، آگاهی از روش های تحلیل بنیادی و تکنیکال است تا که بتوانیم به کمک این موارد، استراتژی معاملاتی خود را به بهترین نحو بچینیم. با این همه بهره گیری از این تحلیل ها در بازار فارکس، علاوه بر اشراف داشتن به مباحث تخصصی گاها پیچیده، همچنین نیازمند شناخت و توجه به عواملی همچون وضعیت اقتصادی و سیاسی و برای مقال سیاست‌های پولی بانک مرکزی و تمایل آنها به افزایش و یا کاهش نرخ بهره، میزان رشد اقتصادی، نرخ تورم و . است. در نتیجهف پیشنهاد ما برای شما قبل از هر چیزی یادگیری درست است.
دیدگاه شما