شرایط ثمن معامله چیست

املاکخدماتدانستنی های حقوقیدعاوی حقوقیدعاوی کیفریمجله حقوقی

ثمن معامله

ثمن واژه ای است که در هنگام انجام معاملات ملکی زیاد آن را می شنویم. ثمن معامله یا مبلغ قرارداد در واقع همان قیمت یا “مبلغ معامله” است. بنابراین ثمن همان پولی است که از طریق فروش یک مال مثل ملک بدست می آید. ثمن معامله ملک در حقیقت ارزش و بها و قیمت تمام آن ملک است.

رابطه ثمن معامله و مبایعه نامه

همانطور که گفتیم ثمن معامله در رابطه با خرید و فروش املاک کاربرد حقوقی و نوشتاری فراوان دارد. پس باید بدانیم برای خرید و فروش یک ملک ابتدا طرفین یک قرارداد در کنار هم قرار می گیرند. سپس اراده می کنند که یک نفر پول خودش را به نفر دیگر بدهد و در عوض ملک او را ابتیاع کند. انجام این کار از نظر قواعد و مقررات حقوقی یوسیله تنظیم مبایعه نامه انجام می پذیرد. در این مورد پیشنهاد می شود مقاله تنظیم مبایعه نامه را ببینید. توصیه می شود مقاله مراحل انتقال سند ملک را نیز مطالعه نمایید.

ارزش معاملاتی و ثمن معامله

ارزش معاملاتی و ثمن معامله

معمولاً وقتی مالی غیر منقول مانند آپارتمان را خریداری می کنیم با واژه ارزش معاملاتی مواجه می شویم. ارزش معاملاتی یک ملک همان پولی است که افراد حاضرند در قبال بدست آوردن آن ملک بپردازند. تا از این طریق ملک را به تصرف و تسلط خود درآورند. ارزش معاملاتی یک ملک با پرداخت ثمن معامله تعیین می شود. یعنی وقتی شما برای معامله یک آپارتمان یک میلیارد تومان می پردازید، ارزش معاملاتی آن ملک یک میلیارد تومان است. ثمن یا مبلغ قراردادنیز معادل یک میلیارد تومان تعیین و در مبایعه نامه قید شده است.

نحوه پرداخت ثمن معامله

بهترین شرایط برای انجام یک معامله و پرداخت ثمن ، روش نقدی است. در این روش ابتدا خریدار از کم و کیف ملک اطمینان حاصل می کند. همچنین اسناد ملک را مورد بررسی قرار می دهد. و بعد از آنکه اراده طرفین برای انجام معامله شکل گرفت، طی تنظیم مبایعه نامه، ثمن را می پردازد و ملک را در اختیار می گیرد. ممکن است بخش کمی از ثمن را پرداخت نماید و بعد از تنظیم مبایعه نامه، به فاصله چند روز با حضور در دفترخانه اسناد رسمی نسبت به تنظیم سند رسمی اقدام نماید. مابقی ثمن را نیز در آنجا بپردازد. اما همیشه مبلغ قرارداد نقدی نیست یا خریدار آمادگی لازم را برای پرداخت نقدی ندارد. یا حتی فروشنده هنوز نتوانسته مدارک لازم برای انتقال سند را آماده نماید.

در این موارد ممکن است بخشی از ثمن معامله نقدی و بخشی نیز به صورت اقساط و یا صدور چک پرداخت شود. نکته مهم آن است که وقتی طرفین یک قرارداد مبادرت به تنظیم و امضای مبایعه نامه می کنند باید از هر حیث آمادگی لازم برای این کار را داشته باشند. و از قبل راجع به معامله تحقیق و بررسی کرده باشند. زیرا با امضای مبایعه نامه، صرف نظر از اینکه خریدار، ملک را در تصرف خودش بگیرد یا خیر وی مالک ملک خواهد بود. بنابراین هیچگاه نباید تا حصول اطمینان از صحت و سقم معامله نسبت به تنظیم و امضای مبایعه نامه اقدام نمود.

اثبات پرداخت ثمن معامله

همانطور گه بیان شد برای پرداخت ثمن یا مبلغ قرارداد باید از صحت معامله و دارا بودن شرایط خود و طرف مقابل اطمینان حاصل کنیم. بعد از آن حتماً در قبال پرداخت پول مدارک قانونی ملک را رویت نموده و آن را در اختیار بگیریم. همچنین مشخص نماییم پول چگونه و در چه تاریخی توسط چه کسی و در وجه چه کسی پرداخت و یا تحویل چه کسی می شود.

بنابراین اگر پول به صورت بانکی به حساب فروشنده واریز می شود مشخص باشد که دلیل واریز وجه چیست؟ و به استناد کدام مدرک پول به حساب فروشنده واریز می شود؟ همچنین دقت نماییم حساب حتماً متعلق به فروشنده باشد نه فرد نامعلوم دیگر. اگر ثمن معامله نقدی پرداخت می شود حتماً در مبایعه نامه قید و رسید آن نیز دریافت شود.

اثبات پرداخت ثمن معامله

در این مورد بهتر است حتما دو نفر شاهد نیز حضور داشته باشند و مبایعه نامه و رسید پرداخت پول را امضاء نمایند. با انجام این کار راه اثبات پرداخت پول هموار می شود. در صورت بروز اختلاف نیز به سادگی می توان اثبات نمود ثمن معامله و یا بخشی از آن به فروشنده پرداخت شده است.

اقرارنامه و موضوع دریافت ثمن یا مبلغ قرارداد

در هنگام تنظیم مبایعه نامه ها و سایر اسناد معاملاتی مسکن مشاهده می شود گه اقرارنامه ملکی از طرف مقابل دریافت می شود. در این موارد باید بسیار مراقب بود که در متن اقرارنامه چه چیزی را می نویسیم و چه چیزی را امضاء می کنیم. به عنوان مثال ممکن است فروشنده در اقرارنامه اقرار نماید ملک را در ازای دریافت مبلغ قرارداد واگذار نموده است. حال آنکه اصلاً وجهی را دریافت نکرده باشد. پس اگر خودتان در اینگونه موارد نمی دانید باید چگونه عمل کنید حتماً با افراد با تجربه مشورت نمایید. لازم است در چنین شرایطی با حضور افراد خبره نسبت به تنظیم و امضاء مبایعه نامه و یا اقرارنامه فروش ملک اقدام کنید.

عدم پرداخت مبلغ قرارداد و الزام خریدار به پرداخت آن

ممکن است بر خلاف نعهدات طرفین یک قرارداد در خصوص پرداخت مبلغ قرارداد، مشکلی ایجاد شود. به عنوان مثال خریدار ملک، مبلغ قرارداد را پرداخت نکند و از تعهدات خود عدول نماید. در این صورت اگر همه چیز در مبایعه نامه و قرارداد بدرستی درج شده باشد، میتوان با مراجعه به دادگاه محل ملک، دادخواست الزام خریدار به پرداخت ثمن معامله را تنظیم و ارائه نمود. بدین ترتیب خریدار را ملزم به پرداخت مبلغ قرارداد نمود. حتی بابت ضرر و زیان وارده مطالبه ضرر و زیان را نیز درخواست کرد.

ممکن است در چنین شرایطی، فروشنده معامله را فسخ نماید . سپس اظهارنامه ای را برای خریدار ارسال و در آن فسخ قرارداد را اعلام نماید. در ادامه دادخواست تأیید فسخ قرارداد را به دادگاه ارائه نماید.

با توجه به گفته های بالا در صورت امتناع خریدار از پرداخت مبلغ قرارداد می توان برخی دادخواست ها را به دادگاه ارائه کرد. از جمله: دادخواست مطالبه وجه، دادخواست الزام به ایفای تعهد، دادخواست تأیید فسخ قرارداد بدلیل تأخیر در پرداخت ثمن معامله.

عدم ذکر ثمن یا مبلغ قرارداد

عدم ذکر ثمن معامله نافی صحت معامله ملکی نیست. زیرا قانون مدنی برای قراردادهای شفاهی نیز اعتبار قائل است. بنابراین وقتی یک معامله می تواند شفاهی باشد و طرفین نیز به آن پایبند باشند در نتیجه ذکر و عدم ذکر مبلغ یا ثمن معامله نیز می تواند مورد پذیرش قانون باشد.

بنابراین اگر در معامله ملک، ثمن معامله ذکر نشده باشد اما طرفین آن را قبول داشته باشند معامله صحیح است. لذا نمی توان به خاطر عدم ذکر ثمن معامله آن را باطل دانست. اما در عرف رایج نیست که ثمن معامله در قرارداد ذکر نشود . زیرا می تواند منشاء اختلافات بسیار زیاد گردد. بویژه آنکه قیمت املاک به صورت فزاینده ای روبه رشد است. بدیهی است عدم ذکر ثمن می تواند وسوسه انگیز باشد. و موجبات سوء استفاده در قراردادها را فراهم نماید. لذا در عمل کمتر مشاهده می شود که در هنگام تنظیم مبایعه نامه ذکری از ثمن معامله نشود. .

ممکن است فروشنده در قرارداد اقرار به دریافت ثمن کند، اما در واقع آن را دریافت ننموده باشد. در این فرض فروشنده باید اثبات کند بر خلاف مندرجات قرارداد و اقرار خود وجهی دریافت ننموده و پولی بابت این قرارداد دریافت نکرده است. در غیر این صورت حق مطالبه مبلغ قرارداد را نخواهد داشت که البته این امر کار دشواری خواهد بود.

دعوی استرداد ثمن معامله

ممکن است به دلایلی فروشنده در انجام معامله از تعهدات خود عدول کند. در این صورت خریدار می تواند ابتدا بدنبال فسخ قرارداد باشد. سپس دعوای استرداد ثمن معامله را با تنظیم دادخواست طرح نماید.

فسخ قرارداد بدلیل تأخیر در پرداخت ثمن معامله

ممکن است فروشنده آمادگی لازم برای انجام معامله و واگذاری ملک را داشته باشد اما خریدار به دلایل مختلف از تعهدات خود عدول نماید. در این صورت با توجه به شروط مندرج در قرارداد و بویژه خیار تأخیر ثمن می توان دادخواست فسخ قرارداد بدلیل خیار تأخیر ثمن را تنظیم و به دادگاه ارائه نمود.

وکیل الزام به تنظیم سند

اگر شما در زمره کسانی هستید که در اثر انجام معامله ملکی دچار مشکل شده اید بهتر است پیش از انجام هر کار با وکیل مشورت و در صورت لزوم مذاکره نمایید. در این صورت وکیل ملکی شرایط ثمن معامله چیست می تواند بهترین مشاوره شما باشد. با ما تماس بگیرید.

در صورت لزوم می توانید به قانون مدنی مراجعه و مواد مندرج در فصل سوم و چهارم را مطالعه نمایید.

نحوه پرداخت ثمن معامله چگونه است؟

امروزه در میان تمام قرارداد ها بحث ثمن معامله به گوش میرسد. کلمه‌ی ثمن در لغت به معنای نرخ و بها است. در قانون مدنی ایران در تعریف بیع عبارت« تملیک عین در مقابل عوض معلوم» آورده شده است که منظور از عوض معلوم چیزی نیست جز ثمن معامله. اما ثمن معامله چیست؟ در قانون شرایط عدیده‌ای برای انعقاد قراردادها پیش بینی شده است. شرایط مرتبط با ثمن معامله چیست و چطور در قانون ما تبیین شده است؟ قطعا هم‌صحبتی با بهترین وکیل قرارداد در روشن شدن شرایط به شما کمک خواهد کرد اما در مطلب پیشرو، اطلاعات جامعی در مورد ثمن معامله کسب خواهیم کرد.

منظور از ثمن معامله در مبایعه‌نامه چیست؟

پیش از آنکه به ثمن در مبایعه نامه بپردازیم، بهتر است ابتدا بررسی کنیم که مبایعه‌نامه چیست و چه ‌طور تعریف میشود؟

مطابق قواعد، مبایعه نامه همان قراردادی است که طی آن مالی از فروشنده به خریدار منتقل شده و در عوض آن، پول یا مال دیگر را دریافت میکند و صاحب میشود. به این روند خرید و فروش اموال منقول یا غیر منقول در اصطلاح حقوقی بیع گفته میشود. پس مبایعه‌نامه همان قراردادی است که در آن شرایط و اوصاف بیع ثبت میشود. یکی از این شرایط، ثمن معامله است.

بیع یک عقد معاوضی است. به این معنا که مبیع( مال مورد بیع) , و ثمن( آنچه در مقابل مبیع داده میشود)، با هم معاوضه می شوند. این ثمن باید با مبیع دارای ارزش برابر باشد. در تمامی مبایعه‌نامه‌ها بخشی تحت این عنوان برای مشخص کردن مقدار و شرایط ثمن معامله تعیین شده است.

ثمن معامله چقدر است؟

ثمن معامله دارای ارزشی برابر با ارزش مال مورد معامله( مبیع) است. مگر آنکه فروشنده به مبلغ کمتری رضایت دهد یا مشتری حاضر به پرداخت مبلغ بیشتری برای آن مال باشد. اما اصل بر برابر بودن عوض و عین است. اگر نمیدانید که در این معامله ثمن معامله چیست؟ و یا میخواهید در صحیح وارد کردن مطالب در مبایعه‌نامه‌تان اطمینان حاصل کنید، حضور و مشاوره با وکیل بهترین راه است. البته یک وکیل چک نیز به علت مالی بودن مسئله میتواند به شما مشاوره دهد اما عقود و قراردادها از حیطه وظایف یک وکیل کیفری حرفه ای خارج است.

نحوه پرداخت ثمن به چه صورت است؟

نحوه پرداخت ثمن معامله چیست؟ در جواب این سوال باید به ماده ۳۹۴ قانون مدنی اشاره کرد. این ماده در این باره بیان میکند:« مشتری باید ثمن را در موعد و در محل و بر طبق شرایطی که در عقد بیع مقرر شده است تادیه نماید.»

از این ماده می توان برداشت کرد که نحوه پرداخت ثمن معامله از جانب قانونگذار به رضایت و تراضی طرفین محول گشته است. اگر طرفین قرارداد یا همان متبایعین، شرایطی برای این امر مقرر نکرده باشند، قدم اول رجوع به عرف در جامعه است.علت این رجوع آن است که به نظر میرسد طرفین با سکوت خود در این مورد، نظر عرف را مورد قبول خود قرار داده و می خواهند مطابق آن رفتار کنند. اگر عرف خاصی وجود نداشته باشد خریدار باید ثمن معامله را فورا و در محل وقوع عقد تادیه نماید.

به طور کلی می توان نحوه پرداخت ثمن معامله را به دو صورت حال و موجل دسته‌بندی نمود.

منظور از نحوه پرداخت به صورت حال آن است که خریدار هم‌زمان با انعقاد عقد بیع، ثمن معامله را به بایع(فروشنده) پرداخت مینماید.

اما گاهی ممکن است که طبق توافق طرفین و به اسباب مختلفه، پرداخت ثمن به زمان و مکان مقرر دیگری محول شود. در اینصورت می گویند ثمن معامله موجل است. در پرداخت ثمن به طریق موجل فروشنده تا قبل از حلول زمان مقرر اجازه رجوع به خریدار جهت مطالبه طلب خود را نخواهد داشت.

چه کسی می تواند پرداخت ثمن معامله را اثبات کند؟

طبق قانون، اصل بر عدم پرداخت است. یعنی اگر بایع( فروشنده) ادعا کند که عوضی در مقابل مبیع(مال مورد معامله) دریافت ننموده است و خریدار مدعی پرداخت ثمن باشد، اثبات پرداخت ثمن معامله با خریدار خواهد بود. اگر خریدار نتواند پرداخت را اثبات کند، ولو آنکه واقعا پرداخت کرده باشد، طبق قانون موظف به پرداخت تمام ثمن به بایع خواهد شد.

خریدار میتواند با کمک رسید پرداختی، شهود حاضر در جلسه در هنگام پرداخت ثمن می تواند پرداخت خود را ثابت کند.

اگر فروشنده ابتدا اقرار کند که ثمن را دریافت کرده است اما در واقع عوضی دریافت نکرده باشد، اثبات عدم پرداخت به عهده وی و امری دشوار خواهد بود. چرا که باید بر خلاف مندرجات در قرارداد و اقرار قبلی خود، عدم دریافت وجه را به اثبات محاکم دادگستری برساند. اما این امر نشدنی نیست و با دادن وکالت به یک وکیل دادگستری انجام می پذیرد.

در صورت پرداخت نکردن ثمن معامله چه پیش می آید؟

در تمام معاملات طرفین نسبت به یکدیگر دارای تعهدات و وظایفی هستند. از جمله وظایف فروشنده تسلیم مبیع، تنظیم سند رسمی و. است. اما پرداخت ثمن معامله به عهده خریدار است که در قورت عدم پرداخت، با عواقبی مواجه خواهد شد.

۱-الزام به پرداخت:

به طور کلی در قراردادها در صورت عدم انجام تعهدات توسط یک طرف، طرف دیگر میتواند با مراجعه به دادگاه التزام فرد را به انجام تعهدش خواستار شود. در این مورد نیز فروشنده میتواند با ارائه دادخواستی خریدار را به اجرای تعهدات خود مبنی بر پرداخت وجه ملتزم کند.

۲-خودداری از انجام تعهدات:

اگر در طی قرارداد، انجام وظایف فروشنده منوط به پرداخت ثمن از جانب خریدار باشد، فروشنده می تواند مطابق ماده ۳۷۷ مدنی تا زمان پرداخت عوض از انجام تعهدات خود خودداری کند.

۳-فسخ معامله:

در برخی از معاملات اگر ثمن از جانب خریدار پرداخت نگردد، فروشنده می تواند با صرف اعلام به خریدار از طریق ارسال اظهارنامه، معامله را فسخ کند.سپی باید یک دادخواست تحت عنوان تایید فسخ را به دادگاه ارائه دهد.

نتیجه‌ی عدم ذکر ثمن معامله چیست؟

در همین ابتدا باید خاطرنشان شد که عدم ذکر ثمن در معامله با مشخص نبودن ثمن در معامله تفاوت دارد و نباید در تشخیص این دو دچار خلط مبحث شد.

زمانیکه که شرایط ثمن معامله چیست عقدی منعقد میشود، طرفین راجع به موازین آن به توافق رسیده اند و یا نسبت به آن آگاهی دارند. پس صرف آگاهی طرفین نسبت به مقدار ثمن معامله مکفا است و عدم ذکر آن در قرارداد به معامله آسیبی نمیزند. اما بهتر است برای پیشگیری از بروز اختلافات احتمالی، مقدار و میزان آن را در مبایعه نامه خود مذکور شوید.

تعهدات فروشنده منوط به پرداخت ثمن معامله

اگر تعهدات فروشنده منوط به پرداخت ثمن باشد، همانطور که در بالا ذکر شد می تواند تعهدات خود را تا زمان دریافت عوض انجام ندهد. به این حق، حق حبس می گویند. البته اگر پرداخت ثمن مطابق توافق دو طرف موجب شده باشد، فروشنده نمیتواند تعهداتی مثل تسلیم مبیع یا غیره را انجام ندهد.

حق فسخ در صورت عدم پرداخت ثمن معامله

در برخی از قراردادها و معاملات، این حق برای فروشنده در نظر گرفته شده است که اگر خریدار ثمن را پرداخت ننماید، معامله را فسخ و از آن خروج کند. این فرایند بدین صورت است که فروشنده مراتب فسخ کردن معامله را طی یک اظهارنامه به خریدار اطلاع میدهد و سپس برای تایید فسخ معامله به دادگاه دادخواست ارائه میکند.

ثمن معامله چیست؟

خریدار موظف است ثمن را در زمان و مکانی که هنگام عقد مشخص شده و مطابق با شرایطی که به وسیله طرفین تعیین گردیده، پرداخت نماید.

ثمن معامله در لغت، به معنی بها و نرخ است و در علم حقوق، پولی است که در ازای فروش مالی بدست می‌آید. زمانی‌که فرد، مالی را در معرض فروش قرار می‌دهد، مقدار پولی که از نظر ارزش با مال برابر است را مشخص کرده و در اثر فروش مال دریافت کند.

برای آشنایی بیشتر با این موضوع با مجله ملکی دلتا همراه باشید.

نحوه پرداخت ثمن معامله به چه صورت است؟

هنگام انعقاد قرارداد بین طرفین، خریدار موظف است که بهای مال مورد معامله را به فرد فروشنده پرداخت کند. در این حالت به اصطلاح می‌گویند، ثمن معامله حال است و در عرف بازار به آن معامله نقدی گفته می‌شود. با این حال ممکن است طرفین زمان خاصی یا شرایط خاصی را برای پرداخت پول مقرر کرده باشند. مانند خرید و فروش به شکل اقساطی که چک به عنوان ثمن معامله پرداخت می‌شود. در این مواقع فروشنده باید تا زمان تعیین شده حلول اجل و سررسید اقساط صبر کند و پیش از آن حق مطالبه پول را ندارد. به همین دلیل نحوه پرداخت به صورت نقدی، موجل و اقساطی است.

اثبات پرداخت ثمن معامله بر عهده‌ چه کسی است؟

زمان انجام معامله، وجهی بابت خرید توسط خریدار به فروشنده پرداخت می‌شود. حال اگر به دلیل عدم پرداخت ثمن معامله بین دو طرف مشکلی به وجود آید، خریدار باید ثابت کند که پول را پرداخت کرده است.

فرضی داریم که فروشنده در قرارداد اقرار به دریافت ثمن معامله کرده باشد، لیکن در واقع آن را دریافت ننموده باشد. در این صورت او باید ثابت کند که وجهی دریافت نکرده است وگرنه حق مطالبه نخواهد داشت. در نتیجه وی می‌تواند با مراجعه به دادگاه حقوقی، وجه را طلب کند. او با تقدیم دادخواست مطالبه وجه، خریدار را ملزم به پرداخت می‌کند.

حال اگر به هر دلیل، پرداختی از سوی خریدار انجام نشود، فروشنده توانایی فسخ قرارداد به صورت یک‌جانبه را دارد. او باید مراتب فسخ را به طرف دیگر اعلام نماید که معمولا از طریق ارسال اظهارنامه انجام می‌شود. پس از آن دادخواستی با موضوع تایید فسخ قرارداد به دادگاه صالح ارائه می گردد.

بنابراین می‌توان گفت عدم پرداخت ثمن معامله منشا دعاوی حقوقی متعددی می‌باشد. دعاوی حقوقی مانند مطالبه وجه، الزام به ایفای تعهدات قراردادی که حتی در برخی موارد منجر به انحلال قرارداد می‌شود.

البته ممکن است که خریدار و فروشنده هر دو به تعهد خود عمل کرده‌باشند. معامله نیز به درستی انجام شود اما بعد از آن به نحوی، باطل یا فسخ شود. در این شرایط طرفین باید ثمن و موضوع معامله را بازگردانند.

پیشنهاد مطالعه: مطلب «باید و نبایدهای حقوقی در معامله ملک» را در دلتا مگ مطالعه نمایید.

ثمن معامله چیست؟ (از نظر حقوق مدنی) شهریور 24, 1401

در نوشتار حاضر می خواهیم این موضوع را بررسی کنیم که ثمن معامله چیست؟ در فرهنگ فارسی واژه ثمن به معنای نرخ یا بها است. معنی ثمن در حقوق مدنی اصطلاحاً ثمن معامله مبلغ معینی است که طرفین به عنوان ما به ازای مورد معامله در قرارداد خرید و فروش تعیین می کنند. برای مثال طرفین ممکن است ثمن معامله را در قرارداد فروش یک واحد آپارتمان، ده میلیارد تومان قرار دهند. ثمن بهای قراردادی است که در مقابل مورد معامله پرداخت می شود.

ثمن مبیع چیست؟

در پاسخ به این پرسش که ثمن معامله چیست؟ باید گفت: منظور از مبیع همان مورد معامله است. برای مثال در قرارداد فروش خودرو، خودروی معین مبیع معامله محسوب می شود. در این صورت ثمن مبیع نیز همان مبلغی است که به عنوان بهای مبیع پرداخت می شود. این نوع از ثمن را اصطلاحاً ثمن المسمی نامیده اند، و منظور از آن ثمنی است که از آن در قرارداد نام برده شده و طرفین در مورد آن توافق نموده اند.

مبیع و ثمن چیست؟

منظور از مبیع و ثمن این است که در عالم حقوق، این دو در مقابل هم قرار می گیرند و این تقابل منشا ایجاد آثار حقوقی مختلف است. برای مثال می توان به حق حبس اشاره نمود. حق حبس در مورد مبیع و ثمن به معنای این است که فروشنده میتواند تا زمانی که خریدار تمام ثمن را پرداخت نکرده است، از تحویل دادن مبیع خودداری کند.

معنی ثمن در حقوق

اکنون می خواهیم بدانیم که از نظر حقوقی ثمن معامله چیست؟ از نظر حقوقی ثمن در دو معنای ثمن المسمی یا همان ثمن تعیین شده و ثمن تعیین نشده یا عرفی تقسیم می گردد. اصولاً طرفین در هنگام معامله نسبت به تعیین ثمن توافق می کنند. در واقع ثمن از ارکان معامله محسوب می شود و در صورتی که ثمن وجود نداشته باشد یا تعیین نگردد، عقد بیع محقق نخواهد شد.

با این حال در برخی از موارد، به دلیل اشتباه هر یک از طرفین یا عدم وجود شرایط اساسی معامله، ممکن است ثمن مال به شیوه عرفی تعیین شود. ثمن عرفی همان ارزش واقعی مورد معامله است که توسط قاضی دادگاه و با استفاده از نظریه کارشناسی تعیین می گردد.

معنی کلمه ثمن در حقوق

همانطور که اشاره شد ثمن در عالم حقوقی معانی و کاربردهای گوناگونی دارد. ولیکن به طور کلی همان معنای اصطلاحی آن از نظر حقوقی نیز صحیح است. ثمن به معنای بهای معامله خرید و فروش است که توسط خریدار در ازای مالکیت مبیع به فروشنده پرداخت می شود. پرداخت ثمن ممکن است به صورت حال و یا اقساطی باشد. ثمن از ارکان عقد بیع محسوب شده و طرفین باید در مورد مبلغ و نحوه پرداخت آن توافق نمایند.

اعتبار مبایعه نامه بدون ثمن

اکنون به این پرسش پاسخ خواهیم داد که اعتبار مبایعه نامه بدون ثمن معامله چیست؟ در عقد بیع یا همان قرارداد خرید و فروش، ثمن در برابر مبیع، از ارکان عقد به شمار می رود. بنابراین مقدار و نحوه پرداخت آن می بایست در ضمن قرارداد تعیین شود. اگر طرفین بدون تعیین ثمن نسبت به تنظیم مبایعه نامه اقدام نمایند، عقد باطل است و در واقع عقدی محقق نمی گردد.

مانند این که فروشنده، خودروی خود را در ازای ثمن نامعلومی مثل میوه های برخی از درختان باغ، بفروشد. در چنین حالتی بدون تردید مبایعه نامه فاقد اعتبار است. فرض دیگر در این مورد زمانی است طرفین نسبت به تعیین ثمن اقدام کرده، ولیکن از نظر عملی به دلیلی از قبیل اشتباه، مقصود آنها یکسان نباشد. در این صورت به جای ثمن المسمی، قاضی دادگاه ثمن عرفی را تعیین می کند.

ثمن قرارداد، ثمن چقدر است؟

منظور از میزان ثمن معامله چیست؟ در حقوق امروزی منظور از ثمن معامله وجهی است که طرفین عقد بیع در ازای مبیع تعیین می کنند و خریدار می بایست آن را به فروشنده (بایع) پرداخت نماید.

مقدار ثمن را طرفین قرارداد تعیین می کنند و می تواند هر مبلغی باشد. با این حال اگر ثابت شود میزان ثمن به طور فاحش با ارزش مبیع تفاوت داشته است، برای هر کدام از طرفین خیار غبن ایجاد می شود. خیار غبن به معنای وجود حق فسخ برای هر کدام از طرفین قرارداد می باشد که مغبون واقع شده اند، یعنی به صورت فاحشی از نظر ارزش مالی ضرر دیده اند.

دادخواست ابطال معامله و استرداد ثمن

دادخواست ابطال معامله و استرداد ثمن توسط خریدار و در دادگاه عمومی حقوقی مطابق با قانون آیین دادرسی مدنی طرح می گردد. ابطال یکی از موجبات انحلال معاملات به شمار می رود.

در واقع خریدار با تنظیم دادخواست ابطال معامله، یا از خیاری که به موجب قانون برای او ایجاد شده برای فسخ و بی اعتباری معامله استفاده می کند. و یا بطلان معامله به دلیل فقدان یکی از شرایط اساسی معامله، اعلام می کند. رسیدگی به دادخواست ابطال معامله و استرداد ثمن منوط به پرداخت هزینه دادرسی، مطابق با دعاوی غیر مالی می باشد. دادخواست ابطال معامله می بایست به دادگاه محل اجرای معامله تقدیم شود.

استرداد ثمن زمانی مطرح است که خریدار ثمن معامله را، به فروشنده تحویل داده باشد. تحویل ثمن معامله به فروشنده منشا آثار عملی حقوقی است. یکی از این آثار از بین رفتن حق حبس مبیع برای فروشنده می باشد. بنابراین اگر خریدار ثمن را پرداخت کرده باشد، فروشنده نسبت به حبس مبیع حقی ندارد، در نتیجه اگر مبیع در دست وی تلف شود، ضامن است. علاوه بر این در صورتی که بطلان معامله ای در دادگاه ثابت شده و خریدار ثمن را به فروشنده پرداخت کرده باشد، خریدار می تواند دادخواست استرداد ثمن بر علیه فروشنده به دادگاه عمومی حقوقی تقدیم کند.

پرداخت نقدی ثمن معامله

به طور کلی پرداخت ثمن معامله ممکن است، هر چیزی باشد که ارزش مالی دارد. بنابراین هرچند در تجارت امروزی ثمن غالباً پول و وجه رایج است، لیکن از نظر قانونی ممکن است ثمن چیزی غیر از پول باشد. به عنوان مثال ممکن است در مورد مبایعه نامه فروش یک دستگاه خودرو، بیست راس گوسفند به عنوان ثمن تعیین گردد.

همچنین ثمن ممکن است رمز ارزها باشد. در این حالت معامله می بایست به صورت نقدی انجام گیرد. چرا که نوسانات قیمت رمز ارزها چنانچه به صورت غیر نقدی ثمن معامله قرار گیرند، عقد بیع را از حالت مغابنه ای خارج می کند. یعنی احتمال و شانس را در آن وارد می نماید، که از موجبات ابطال معامله محسوب می شود.

عدم پرداخت مابقی ثمن معامله

حال می خواهیم بررسی کنیم که ضمانت اجرای عدم پرداخت ثمن معامله چیست؟ همانطور که اشاره شد، در صورتی که مبیع عین معین باشد، تا ثمن به طور کامل توسط خریدار پرداخت نشود، فروشنده نسبت به تحویل مبیع حق حبس دارد. از نظر اصولی به محض انعقاد قرارداد بیع خریدار نسبت به فروشنده در جهت پرداخت ثمن المسمی مدیون می شود. البته چنانچه پرداخت ثمن به صورت غیر نقدی توسط طرفین تعیین گردیده باشد، تا زمانی که موعد پرداخت اقساط ثمن فرا نرسیده باشد، فروشنده نسبت به مطالبه اقساطی که موعد آنها نرسیده حق مطالبه نخواهد داشت.

اثبات عدم دریافت ثمن معامله

با توجه به اصل استصحاب عدمی، اصل بر عدم پرداخت ثمن است. بنابراین در موارد اختلاف، این خریدار است که می بایست پرداخت ثمن را ثابت کند. شیوه های اثبات پرداخت ثمن نیز تابع اصول عمومی اثبات دعوا است. در نتیجه پرداخت ثمن با شهادت دو شاهد عادل، اقرار فروشنده و دیگر موارد قانونی ثابت می گردد.

اقرار به دریافت ثمن معامله

منظور از اقرار به دریافت ثمن معامله چیست؟ اقرار به دریافت ثمن معامله، توسط فروشنده یا نماینده قانونی او اعم از ولی و وکیل صورت می گیرد. اقرار به دریافت ثمن ممکن است شفاهی و یا کتبی باشد. در هر حال یک بار اقرار فروشنده، برای اثبات پرداخت ثمن توسط خریدار کافی است. خریدار می تواند در هنگام پرداخت ثمن یا اقساط آن، نسبت به دریافت رسید و امضا از فروشنده اقدام نماید. رسیدی که فروشنده هنگام دریافت ثمن امضا می کند، اقرار مکتوب محسوب می شود.

مطالبه ثمن معامله از وکیل

از نظر قانونی هر یک از طرفین معامله می توانند برای دریافت و پرداخت ثمن، وکیل داشته باشند. همچنین ممکن است هر دو برای پرداخت و دریافت ثمن یک نفر وکیل را انتخاب کنند. در هر دو صورت چنانچه وکیل ثمن را از خریدار یا نماینده او دریافت کند، نسبت به پرداخت آن به فروشنده مدیون است. بنابراین هم فروشنده و هم خریدار می توانند در صورت خودداری وکیل از پرداخت ثمن، علیه او دادخواست مطالبه طرح نمایند.

ثمن معامله چیست

املاکخدماتدانستنی های حقوقیدعاوی حقوقیدعاوی کیفریمجله حقوقی

ثمن معامله چیست

در این مقاله سعی داریم به تمام سوالات شما در خصوص ثمن معامله چیست پاسخ دهیم، پس با ما تا آخر این مطلب همرا باشید و جهت راهنمایی و مشاوره بیشتر در این خصوص می توانید با وکیل آپ در تماس باشید.

واژه ثمن به معنای ارزش، بها و قیمت است.ثمن معامله به بهایی گفته می شود که کالا در برابر آن معامله گردیده است.ثمن می تواند با ارزش متعارف کالا در بازار برابر، کمتر و یا حتی بیشتر از آن باشد.پس تعیین آن توسط توافق طرفین حاصل می شود.البته لازم بذکر است که امروزه در زندگی اجتماعی شرایط ثمن معامله چیست مردم دنیا و در سراسر آن قوانین یا دستگاه هایی بر این مقوله مهم نظارت می کنند.پس در تعریف اینکه ثمن معامله چیست میتوان اینگونه اذعان داشت ثمن به معنای بهای کالا مورد معامله است.از این عنوان در باب تجارت و به مناسبت در برخی دیگر از ابواب معاملات و نیز حتی عبادت هم یاد شده است.همانطور که می‌ دانیم هنگامی که معامله‌ ای صورت می‌ گیرد، خریدار باید وجهی را بابت خرید به فروشنده پرداخت کند.

زمانی که بین خریدار و فروشنده به خاطر پرداخت یا عدم پرداخت ثمن معامله مشکلی به وجود آید.

خریدار باید اثبات کند که پول را پرداخت کرده است و رسیدی از فروشنده بابت پرداخت وجه دریافت کرده است یا اینکه وجه قرارداد را به حساب فروشنده واریز کرده است و یا در حضور شخصی به عنوان شاهد، مبلغ را نقدی پرداخت کرده است.باید بدانید که طبق قانون، اصل بر عدم پرداخت وجه است و اگر خریدار نتوانست اثبات کند، باید کل مبلغ را به فروشنده پرداخت کند.اگر فروشنده اقرار کند که ثمن معامله را دریافت کرده است ولی در واقع چیزی دریافت نکرده باشد، در این هنگام فروشنده باید ثابت کند که برخلاف مندرجات ذکر شده در قرارداد و همچنین اقرار خود در قرارداد، پولی بابت فروش مال خود دریافت نکرده است و اگرنه در غیر این صورت حق ندارد پول خود را مطالبه کند و این کار امری دشوار است.

جهت راهنمایی و مشاوره بیشتر در این خصوص می توانید با وکیل آپ در تماس باشید.

ثمن معامله چیست

شرایط ثمن معامله چیست

گفتیم ثمن معامله یکی از موارد مهمی است که در قراردادها وجود دارد و باید به آن توجه شود.” ثمن معامله ” یا همان مبلغ قرارداد به این دلیل دارای اهمیت است که همچون دعوای الزام به تسلیم مبیع، یک دعوی با عنوان مستقل ” دعوی مطالبه ثمن ” دارد.زمانی که ما یک قرارداد را تنظیم می کنیم هدفمان این است که از تنظیم کردن آن سودی ببریم و منفعتی را بدست آوریم که ممکن است این منفعت در ثمن معامله باشد.در حقیقت زمانی که میان دو نفر قراردادی منعقد می شود، به موجب این قرارداد هر دو در مقابل یکدیگر متعهد به انجام وظایفی می شوند.

به عنوان مثال تعهد فروشنده تسلیم مبیع یا همان مال خریداری شده است و وظیفه و تعهد خریدار نیز پرداخت ثمن معامله است.در صورتی که خریدار به تعهد خود عمل نموده و ثمن معامله را بپردازد مشکلی ایجاد نمی شود، اما در صورتی که از تأدیه ثمن خودداری ورزید، فروشنده باید اظهارنامه‌ ای جهت مطالبه ثمن برای او صادر نماید و اگر بازهم پرداخت نکرد، علیه او طرح دعوای مطالبه ثمن معامله کرد.هزینه های تسلیم ثمن مطابق قانون بر عهده خریدار است.

ماده ۳۸۱ قانون مدنی در این باره می گوید :

«مخارج تسلیم مبیع از قبیل اجرت شمردن و وزن کردن آن به عهده بایع است و مخارج تسلیم ثمن به عهده مشتری است» حکم قانون مبتنی بر یک قاعده تکمیلی حقوقی که «هزینه های اجرای تعهد بر عهده متعهد است» می باشد؛ البته این قاعده آمره نبوده و اطراف قرارداد بیع می توانند برخلاف آن تراضی کنند.ماده ۳۸۲ قانون مدنی ناظر به این مسئله بوده و چنین مقرر می دارد : «هرگاه عرف و عادت از بابت مخارج معامله یا محل تسلیم برخلاف ترتیبی باشد که ذکر شد یا عقد برخلاف آن شرط شده باشد، باید طبق متعارف یا مشروط در عقد رفتار شود و همچنین متبایعین می توانند آن را به تراضی تغییر دهند.»

جهت راهنمایی و مشاوره بیشتر در این خصوص می توانید با وکیل آپ در تماس باشید.

شرایط ثمن معامله چیست

چگونگی و شرایط تعیین ثمن معامله

در نگاه مردم عادی، تفاوتی بین دو اصطلاح قیمت و ثمن وجود ندارد.اما باید توجه داشت که در علم حقوق، هر واژه و اصطلاح بار معنایی خاص و ارزش‌ های جداگانه دارد.در این مورد هم باید گفت که بین دو واژۀ «قیمت» و «ثمن» تفاوت‌ هایی وجود دارد.ثمن معامله می‌ تواند برابر با ارزش کالا، کمتر و یا حتی بیشتر از آن باشد.اما این مسئله دربارۀ قیمت صادق نیست.قیمت، به ارزش کالا در بازار و عرف گفته می‌ شود.تعیین‌ کنندۀ اصلیِ مبلغ قیمت، عرف است.نام دیگر قیمت نیز، ثمن المثل است.اگرچه در تعریف ثمن گفته‌ اند که می‌ تواند از بهای واقعی کالا بیشتر یا کمتر باشد، اما قانون با هدف حفظ حقوق اقشار مختلف جامعه و کنترل روند معامله‌ ها و قراردادها، محدودیت‌ ها و ضوابطی را تعریف کرده است.

چگونگی و شرایط تعیین ثمن معامله

• در پروژه های بزرگ ساختمانی و صنعتی، مبلغ و قیمت معامله، براساس واحد بهاء یا فهرست بهای پایه، صورت می گیرد.
• طبق ماده ۷۹ قانون محاسبات عمومی، معاملات موسسات و سازمانهای دولتی و…، صرفا از طریق مناقصه و مزایده، صورت می گیرد.

مناقصه : واگذاری کار و پروژه به اشخاص حقیقی و حقوقی را در معاملات دولتی ،به کمترین قیمت می باشد.

مزایده : واگذاری کارو پروژه، به بیشترین قیمت را در معاملات دولتی، مزایده می گویند.

پرداخت ثمن معامله

در حقیقت مناقصه و مزایده به منزله عقد محسوب می شود و نیاز به انعقاد قرارداد جدید نیست و اگر سازمانها و مراجع بخواهند علاوه بر مزایده و یا مناقصه ،قرارداد جدید با برنده مناقصه و مزایده ببندنند، به منظور جلوگیری از تضیع حق برندگان مزایده و مناقصه می بایست، اسناد آن را، در حین برگزاری مزایده و مناقصه در اختیار ذینفع، قرار دهند اگر قرارداد جدید مخالف با مزایده و مناقصه باشد، برنده مزایده و مناقصه، می تواند ادعای خسارت کند و تضامین را مسترد کند.

در جایی که طرفین قرارداد، افراد متعددی می باشد، مسئولیت طرفین قرارداد را نسبت به پرداخت سهم دیگران می بایست به صورت مسئولیت تضامنی، قرار دهید.

چرا که امکان دارد یکی از طرفین قرارداد کارشکنی کند و عملا اجرای پروژه مقدور نباشد و این مورد در فرضی که پس از فوت یکی از طرفین قرارداد، مسئولیت بین ورثه وی تجزیه به میزان سهم الارث می شود، متصور است در قراردادهای منعقده با شرکت، صرفا مسئولیت پرداخت قیمت مورد معامله با شرکت است و مدیر عامل را نمی توان بازداشت کرد مگر شرط مسئولیت تضامنی شرکت با مدیر عامل و سهامدار را در قرارداد نمود در خریدهای اقساطی بهتر است شرط شود، در صورت عدم پرداخت اقساط مورد معامله، کل دین حال می شود.

• در بعضی قراردادها و معاملات، تعین دقیق مقادیر قیمت مورد معامله در ابتدای قرارداد، مشخص و روشن نیست که در این فرض تخمین میزان هزینه براساس برآورد مخارج در آینده، حجم و میزان کار در آینده و.. صورت می گیرد.در این صورت بهتر است افزایش قیمت را، محدود به درصد خاصی از قرارداد، گردد و سقف آن مشخص گردد.

جهت راهنمایی و مشاوره بیشتر در این خصوص می توانید با وکیل آپ در تماس باشید.

شرایط تعیین ثمن معامله

الزام به پرداخت ثمن معامله

ثمن معامله یکی از ارکان اصلی در هر معامله و قراردادی است در نتیجه باید در قرارداد به صورت معین و معلوم درج شده باشد.علاوه بر آن زمان و مکان تأدیه ثمن نیز باید در قرارداد پیش بینی شده باشد تا به موجب آن خریدار در همان زمان و مکان مشخص شده ثمن را پرداخت کند.چنانچه خریدار امتناع ورزید از پرداخت ثمن به بایع یا فروشنده، وی می تواند با مراجعه به دادگاه الزام خریدار را به پرداخت تقاضا کند.در این خصوص ماده ۳۹۵ قانون مدنی مقرر کرده است : « اگر مشتری ثمن را در موعد مقرر تأدیه نکند بایع حق خواهد داشت که بر طبق مقررات راجع به خیار تاخیر ثمن، معامله را فسخ یا از حاکم اجبار مشتری به تأدیه ثمن را بخواهد .»

همچنین در بند ۴ از ماده‌ ی ۳۶۲ قانون مدنی حکم شده است که :

« عقد بیع مشتری را به تادیه ثمن ملزم می‌ کند.» در صورتی که شخصی با کلاهبردای و یا فروش مال غیر، اقدام به انجام معامله نماید و این امر در دادگاه کیفری به اثبات برسد، جهت استرداد ثمن معامله و یا مطالبه ثمن معامله، نیازی به تقدیم دادخواست مطالبه ثمن معامله و یا استرداد ثمن معامله نیست.دادگاه کیفری، ضمن صدور حکم محکومیت، حکم به رد مال نیز صادر می نماید.اما دریافت خسارت های دادرسی و خسارت تاخیر تادیه ثمن معامله و یا هر نوع خسارت قراردادی، نیاز به طرح دعوی حقوقی مطالبه خسارت ناشی از جرم، دارد که می توان به صورت همزمان در دادگاه کیفری مطرح نمود.

اما در پرونده حقوقی و دعوای مطالبه ثمن معامله و یا استرداد ثمن معامله، می توان خسارت های قراردادی و یا خسارت عدم انجام تهعدات را مطالبه نمود و دادگاه در صورت احراز تخلف خوانده، ضمن حکم محکومیت به پرداخت ثمن معامله، تکلیف خسارتهای مورد مطالبه را نیز روشن خواهد کرد.

جهت راهنمایی و مشاوره بیشتر در این خصوص می توانید با وکیل آپ در تماس باشید.