مثالی در خصوص بازار آتی

بررسی معاملات آتی سکه

آیا تا به حال درباره قرارداد آتی فروش سکه چیزی شنیده اید؟ این روزها درباره شرعی بودن یا نبودن این معالات بحثهایی صورت گرفته است. ابتدا باختصار درباره قرارداد آتی توضیح می دهیم و بعد شرایط شرعی بودن آن را بررسی می کنیم

قرارداد آتی یا فیوچر، قراردادی که در آن خریدار و فروشنده توافق می کنند، مقدار معینی از کالای مشخص را با کیفیت مشخص، قیمت معلوم، در زمان و مکان مشخص معامله کنند. یک قرارداد آتی برای یک درجه ، مقدار ، ماه تحویل و قیمت معین منعقد می گردد. مثال : قرارداد آتی 500 تن مس کاتد با درجه خلوص 99 درصد جهت تحویل در ماه شهریور 84 به قیمت هر کیلو 3500 تومان، ( تحویل 30 /6/84 )، رتبه، مقدار، تاریخ تحویل، نحوه ارائه قیمت، میزان سپرده اصلی یا جبرانی برای هر نوع قرارداد همزمان با افتتاح معامله از طریق بورس تعیین و مشخص خواهد شد. در مجموع فقط تعیین قیمت در اختیار طرفین قرارداد آتی گذاشته می شود. داد و ستد این قرارداد تنها در تالار بورس صورت می گیرد. تدوین مقررات و برقراری ضمانت اجراء آن در خصوص چگونگی داد و ستد قراردادهای آتی در زمره اختیارات و مسئولیتهای بورس است .

هم اکنون چهار قرارداد آتی سکه دی ماه، اسفند ماه، اردیبهشت 91 و تیر 91 در بورس کالا مورد معامله قرار می گیرد. محمود رضا خواجه نصیری، مدیر امور بورس‌ها و بازارهای سازمان بورس و اوراق بهادار گفت: تأثیرگذاری بازارها بر یکدیگر باید به صورت علمی بررسی شود اما به نظر، برخی تحلیل‌ها ناشی از عدم آشنایی کامل با تئورهای قراردادهای آتی است.

خواجه نصیری افزود: قیمت تحویل سکه برای دوره‌های آتی در بورس کالا، به لحاظ نرخ بهره سرمایه گذاری مشخص می شود و سرمایه گذاران عمدتاً برای اینکه بتوانند برای دوره‌های بعدی سرمایه گذاری کنند با لحاظ کردن نرخ بهره‌ای که در بازارها موجود است، مبلغ پیشنهادی خود را برای آینده وارد می کنند.

مدیر امور بورس‌ها و بازارهای سازمان بورس تأکید کرد: معاملات کنونی سکه در بورس کالا بدان مفهوم نیست که نرخ این کالا در آینده الزاما به این قیمت می رسد. اگر به بازارهای جهانی آگاهی داشته باشیم، متوجه خواهیم شد که قیمت گذاری طلا با افزایش طول دوره باقی مانده تا تاریخ سررسید قیمت، افزایش پیدا می کند که دلیل آن هم لحاظ کردن قیمت نرخ بهره برای دوره مورد نظر در قیمت‌هاست.

ماهیت قراردادهای آتی در همه کشورها یکسان است، بنابراین کسانی که به صورت حرفه‌ای وارد این بازار می شوند، اطلاع دارند که الزاما قیمت سکه در آینده مطابق با قیمت آن در قراردادهای آتی نیست

خواجه نصیری در خصوص ماهیت قراردادهای آتی اظهار كرد: ماهیت قراردادهای آتی در همه کشورها یکسان است، بنابراین کسانی که به صورت حرفه‌ای وارد این بازار می شوند، اطلاع دارند که الزاما قیمت سکه در آینده مطابق با قیمت آن در قراردادهای آتی نیست و مبنا و پایه قیمت آتی سکه، قیمت بازار با لحاظ کردن نرخ بهره است.

وی در مورد شرایط کنونی بورس اوراق بهادار تهران اظهار كرد: بازار به لحاظ اطلاعات پایه‌ای و مبنایی در وضعیت مطلوبی به سر می برد و تنها هیجان‌های خبری و نگرانی‌ها موجب نوسان شده است که با آرام شدن شرایط و رفع التهاب‌های موجود، بازار روزهای بهتری را تجربه خواهد کرد.

بعد از اظهارنظر رئیس کل بانک مرکزی که شائبه غیر شرعی بودن این معاملات را به وجود آورد، مسئولان ذی ربط با توضیح در این باره در صدد رفع نگرانی معامله کنندگان برآمدند.

سیدشمس‌الدین حسینی در جمع خبرنگاران درباره اظهارات رئیس کل بانک مرکزی درباره معاملات آتی سکه اظهار داشت: بنده با آقای بهمنی صحبت نکردم و این صحبت‌های ایشان را هم نشنیده‌ام. اما از نظر بنده معاملات آتی سکه مصوبه شورای عالی بورس را دارد و کاری قانونی است.

وزیر اقتصادی تصریح کرد: هر مصوبه‌ای که در شورای عالی بورس داشتیم بلااستثناء سازمان بورس مکلف بوده و هست که نظریه فقهی شورای بورس را برای آن بگیرد.

وی ادامه داد: آنچه که هم‌اکنون در معاملات آتی سکه صورت می‌گیرد مصوبه شورای بورس و پیوست تایید کمیته فقهی شورای عالی بورس را دارد.

علی صالح آبادی در جمع خبرنگاران در پاسخ به سئوالی در مورد صحت طرح موضوع قمار بودن فیوچر سکه از سوی رئیس کل بانک مرکزی گفت: در این باره در ملاقاتی با بهمنی مذاکراتی را انجام دادم و از وی سئوال کردم آیا چنین موضوعی را مطرح کرده است یا خیر؟

معاون وزیر امور اقتصادی و دارایی افزود: رئیس کل بانک مرکزی عنوان کرده است که اگر معامله کالی به کالی باشد، قمار است، در عین حال بنده پاسخ دادم که معاملات بورس کالی به کالی نیست. بهمنی پاسخ داد من نگفته ام که معاملات بورس قمار است؛ بنابراین مسئله حل شد.

به گفته وی، تمام مراحل فقهی هر معامله ای که بخواهد در بورس شکل بگیرد در کمیته فقهی توسط فقها مورد بحث قرار می‌گیرد. با توجه به اینکه فیوچر دارای پیچیدگی هایی است، در جلسات مربوطه مورد بحث قرار گرفت؛ به طوری که 9 جلسه در کمیته فقهی در این مورد بحث شد.

صالح آبادی با بیان اینکه چارچوبهای طراحی شده برای معاملات آتی سکه هیچ گونه مشکلی ندارد، افزود: از نظر قوانین و مقررات هم در شورای بورس مورد تصویب قرار گرفته است. ابزار آن نیز در چهل و یکمین جلسه شورای بورس در تاریخ یکم بهمن ماه سال 86 به تصویب رسیده است.

قیمت همواره تابع عرضه و تقاضا است. سازمان بورس بستر شکل گیری عرضه ها و تقاضاهای مختلف را در بازار فراهم می کند. حجم بازار فیوچر سکه در حال توسعه یافتن است

سخنگوی سازمان بورس و اوراق بهاردار ادامه داد: در جلسه مذکور رئیس کل وقت بانک مرکزی حاضر بود و این معاملات را تایید کرد، حتی پس از آن محمود بهمنی طی نامه ای به بورس قرارداد آتی سکه را مثبت ارزیابی و عنوان کرد که با عرضه نقدی سکه در بورس کالا موافق است که البته در آینده این کار انجام خواهد شد.

وی در پاسخ به سئوال دیگر مبنی بر اینکه رئیس کل بانک مرکزی مطرح کرده است که قیمت‌های پیش بینی شده سکه برای مثلا تیرماه توسط بانک مرکزی بسیار کمتر از قیمت های معاملات آتی سکه بورس کالا در همان ماه است، آیا سازمان بورس نسبت به قیمتها نظارت دارد یا خیر؟ گفت: قیمت همواره تابع عرضه و تقاضا است. سازمان بورس بستر شکل گیری عرضه ها و تقاضاهای مختلف را در بازار فراهم می کند. حجم بازار فیوچر سکه در حال توسعه یافتن است.

صالح آبادی عنوان کرد: اینکه افراد مختلف در مورد بازار سکه بحث می کنند نشان دهنده بزرگ شدن ، افزایش نقد شوندگی، عمق و حجم این بازار شده است. بنابراین از این بازار می توان برای سیاست گذاری استفاده کرد منتهی در قالب سازوکارهای اعمال شده در چارچوب عرضه و تقاضا.

رئیس سازمان اوراق بورس و بهادار در مورد تاثیر وضعیت فعلی بازار سکه بر روی بورس گفت: شکل گیری بازارهای کاذب در اقتصاد کشور بر روی سایر بازارها تاثیرگذار است. آنچه مهم است این است که باید تفاوت نرخ رسمی سکه با نرخ بازار به حداقل برسد، زیرا هرگونه تفاوت قیمتی بین این دو نرخ باعث دو نرخی شدن قیمت ها و در نتیجه سفته بازی می شود.

وی افزود: مثالی در خصوص بازار آتی اگر این دو نرخ به هم نزدیک شوند بر روی تمام بازارهای واقعی اثر مثبت می گذارد و بازار سفته بازی را کاهش می دهد.

لازم به ذکر است که معامله کالی به کالی به شکل زیر تعریف می شود:

اگر در قرارداد بیع، هم برای تحویل مبیع(کالای مورد معامله) و هم برای پرداختن ثمن(قیمت) مدت تعیین کنند، بیع کالی به کالی نامیده می شود. خود این معامله به چند صورت قابل تصور است، صورت اول، کسی طلب مدت دار خود را با طلب مدت دار دیگری مبادله کند. در اصطلاح به این نوع معامله بیع دین به دین نیز میگویند. این نوع بیع به نظر مشهور و حضرت امام رحمة الله علیه، به نص و اجماع باطل است. صورت دوم این که فروشنده کالای تحویلی آینده را در مقابل ثمن مدت دار بفروشد. صورت سوم این که مبیع مدت دار در مقابل طلب مدت دار معامله شود. و صورت چهارم این که طلب مدت داری در مقابل ثمن مدت دار فروخته شود. مشهور فقها صور دوم تا چهارم را نیز باطل می دانند.

بنابر اظهارات رئیس سازمان بورس اوراق بهادار معامله آتی سکه در هیچ یک از موارد شرح شده در بالا نمی گنجد و شائبه غیرشرعی بودن آن کاملا باطل است. با این حال باید توجه داشت که بازار سرمایه همواره نسبت به چنین شرایطی بسیار حساس بوده است. از مسئولین اقتصادی کشور انتظار می رود که با دقت نظر بیشتر درباره شرایط بازار سرمایه و معاملات انجام شده در آن اظهارنظر کنند تا این بازار جدای از نوسانات خاص اقتصادی با مشکل نوسانات مدیریتی مواجه نباشد.

عمق و نقدشوندگی مناسب بازار قراردادهای آتی سکه طلا

ناصرپورمدیر توسعه بازار مشتقه بورس کالای ایران ضمن اشاره به بازار معاملات آتی سکه طلا به عنوان یکی از بازارهای نقد شونده در کشور ما که چندین سال از راه‌اندازی آن سپری شده است گفت:از ابتدای راه‌اندازی تا کنون علی رغم فراز و نشیب‌های بازار دارایی پایه آن یعنی سکه طلا، همواره بازار معاملات قراردادهای آتی سکه طلا یک روند صعودی در حال بهبود بوده داشته و در حال حاضر از عمق مناسبی برخوردار است.

به گزارش«پایگاه خبری بورس کالای ایران» علیرضا ناصرپور افزود: در متون مالی بازار عمیق به بازاری گفته می‌شود که در آن خرید و فروش به آسانی انجام می‌شود و مدت زمان انتظار برای مبادله ورقه بهادار، به حداقل ممکن کاهش یابد. به عبارت دیگرعمق بازار، بر مبنای توان خرید یا فروش تعداد زیادی ورقه بهادار در کوتاه‌ترین زمان بدون تاثیرگذاری شدید بر قیمت ها ست.

وی گفت: در واقع بازار عمیق، بازاری نقد شوندهاست که هیچ‌گاه سفارش خرید یا فروشی بی‌جواب نخواهد ماند. عمیق بودن یک بازار به معنی نوسان نداشتن و ثبات قیمتها در آن بازار نیست. چه بسا بازارهای با عمق بالا دارای نوسانات بالایی نیز باشند زیرا اصولاً نوسانات قیمت تحت تأثیر مولفه های بنیادی و تکنیکی و نیز نوع تحلیل فعالان بازار از تغییرات آن است به طور مثال در بازار قراردادهای آتی مهمترین و تأثیر گذار ترین عامل در نوسانات قیمت تغییرات قیمت دارایی پایه( به طور مثال سکه طلا)است.

ناصر پور در خصوص نقدشوندگی این بازار ها نیز توضیح داد: اصولاً برای سنجش عمق و نقدشوندگی در یک بازار شاخص های دقیق علمی وجود دارد و بیان مطالب کلی تحت عنوان بازار کم عمق بیان دقیقی نمی باشد.وی افزود اختلاف بین قیمت خرید و فروش (اسپرد) و حجم معاملات و تعداد معاملات رابطه قابل توجهی با نقدشوندگی دارد. علاوه بر این هزینه های معاملاتی و سرعت انجام معاملات نیز در نقدشوندگی تاثیرگذار است بنابراین برای بررسی عمق و نقدشوندگی یک بازار لازم است این شاخصها مورد بررسی قرار گیرند.

اختلاف بین قیمت خرید و فروش

مدیر توسعه بازار مشتقه بورس کالای ایران با اشاره به ساز و کار این بازار تشریح کرد: بازار قرارداد آتی سکه طلا مانند بسیاری از بازارهای اوراق بهادار در تمامی بورس های مطرح دنیا مبتنی بر سازوکار حراج پیوسته فعالیت می کند. وی گفت: در بازارهای مبتنی بر حراج پیوسته شکاف قیمتی بین سفارش های خرید و فروش در هر لحظه بسیار حائز اهمیت است.

ناصر پور در پاسخ به این سوال که وضعیت نقدشوندگی این بازار در حال حاضر چگونه است؟ گفت: در بازار قراردادهای آتی سکه طلا حداقل تغییر قیمت سفارش، ۵۰۰ تومان به ازای هر سکه است. با توجه به قیمت سکه این مبلغ معادل ۰.۰۳ درصد از قیمت سکه است. در نماد تیرماه ۱۳۹۷ از زمان راه اندازی این نماد که در تاریخ ۲۱ شهریور ۹۶ بوده است، در بیش از ۹۰درصد دوره معاملاتی اختلاف قیمت خرید و فروش برابر با ۵۰۰ تومان یا همان حداقل اختلاف قیمت خرید و فروش (Tick Size) بوده است. در واقع با توجه به این شاخص این بازار در نقدشونده ترین حالت خود قرار دارد. اهیمت این شکاف قیمیتی ناچیز ز مانی مشخص می شود که آن را با نقدشونده ترین اوراق بهادار موجود در کشور مقایسه کنید.

تعداد خریداران و فروشندگان

مدیر توسعه بازار مشتقه بورس کالای ایران در توضیح وضعیت کنونی این بازار افزود: در بازار قراردادهای آتی در روزهای اخیر با توجه به آمار معاملات منتشر شده در سایت بورس کالای ایران در چند روز اخیر تقریبا بیش از ۱۰۰۰ خریدار و ۱۰۰۰ فروشنده روزانه در نماد شهریور ماه وجود داشته است. بنابراین تعداد خریداران و فروشندگان در روزهای اخیر افزایش قابل توجهی داشته اند که موضوع نشان از افزایش نقدشوندگی و عمق بازار دارد.

ناصر پور به حجم معاملات قراردادهای آتی سکه اشاره کرده و گفت: از ابتدای امسال تا ۲۰آبان ماه میانگین روزانه حجم معاملات در بازار قراردادهای آتی ۸۸۰۰ قرارداد در روز بوده است. اما در دو هفته اخیر این عدد به بیش از ۳۳ هزار قرارداد رسیده است که حاکی از افزایش حدود ۴ برابری حجم معاملات در روزهای اخیر است. و نشان دهنده معامله روزانه بیش از ۳۳۰ هزار سکه در بازار آتی بورس کالای ایران می باشد. وی افزود: با توجه به توضیحات داده شده در مورد عمق بازار که تغییرات قیمتی با افزایش سفارشات خرید و فروش و درنتیجه حجم معاملات همراه است، این موضوع در مورد بازار قراردادهای آتی سکه طلا نیز صادق بوده است. در واقع اگر با افزایش فعالان بازار و حجم سفارشات خریدار و فروش تغییرات قابل توجه قیمتی اتفاق بیافتد نه تنها نشان از کم عمقی بازار نیست بلکه خود یکی ازنشانه های عمیق بودن بازار است..

محدودیت در میزان موقعیتهای باز مشتریان

وی افزود: در بازار قراردادهای آتی سکه طلا تعداد موقعیت باز اعم از خرید و فروش که هر مشتری میتواند اخذ کند دارای محدودیت است. در حال حاضر هر مشتری حقیقی در هر نماد معاملاتی میتواند حداکثر ۵۰۰ موقعیت باز داشته باشد و در مجموع تمامی ۵ نماد معاملاتی نیز بیشتر از ۱۰۰۰ موقعیت باز در یک طرف نمیتواند داشته باشد. همچنین مشتریان حقوقی نیز بر فرض داشتن سرمایه کافی حداکثر تا ۱۰ درصد موقعیت های باز هر نماد معاملاتی میتوانند موقعیت باز اخذ کنند، حتی با این وجود مشتریان حقوقی طی هفته اخیر کمتر از ۳ درصد معاملات را به خود اختصاص داده اند.طبق آمار منتشر شده در سایت بورس کالای ایران بیش از ۹۷ درصد حجم معاملات مربوط به مشتریان حقیقی بوده است. وجود محدودیت در تعداد موقعیتهای باز هر مشتری نیز خود عاملی است مثالی در خصوص بازار آتی که مانع از تغییر قیمت توسط یک یا چند مشتری میشود. زیرا یک مشتری در یک نماد معاملاتی بیشتر از ۵۰۰ موقعیت باز نمیتواند اخذ کند که با توجه به حجم معاملات متوسط بیش از ۳۳ هزار قراردادی در دو هفته اخیر تعداد ۵۰۰ قرارداد چیزی حدود ۱.۵ درصد از این حجم میشود که تاثیر بسیار ناچیزی در بازار خواهد داشت.

او در خصوص دیگر عوامل تاثیر گذار بر عمق بازار قراردادهای آتی تاکید کرد: هزینه های معاملاتی یکی از مواردی است که می تواند بر روی پارامترهای نقد شوندگی و در نهایت بر عمق بازار تأثیر گذارد. مقدار کارمزد خرید و همچنین فروش در معاملات آتی سکه طلا در حال حاضر عدد مقطوعی برابر ۳ هزار تومان برای هر قرارداد می باشد که در حال حاضر به صورت درصدی نسبت به میانگین ارزش قرارداد سررسیدهای آتی موجود کمتر از ۰.۰۲ درصد می باشد که کمترین میزان کارمزد معاملاتی بر روی تمامی اوراق بهادار موجود در کشور است که طبیعتاً این هزینه معاملاتی ناچیز خود به افزایش نقد شوندگی بازار کمک می‌کند.

وی در پایان گفت: با توجه به پارامترهای مورد بررسی میزان نقد شوندگی و عمق بازار قراردادهای آتی نسبت به بسیاری از بازارها در کشور از وضعیت مناسبی برخوردار است.که این امر مرهون سابقه قابل توجه این بازار و نیز حضور گسترده فعالان در این بازار است.

تولید محتوای بخش «وب گردی» توسط این مجموعه صورت نگرفته و انتشار این مطلب به معنی تایید محتوای آن نیست.

پکیج آموزش جامع بازار آتی

بازار آتی با ایجاد یک ساختار معاملاتی در آینده شکل گرفته است ، در بازار آتی معاملات خرید یا فروش بصورت دوطرفه انجام میپذیرد ، در بازار آتی طی قرارداد مشخصی فی ما بین خریدار و فروشنده کالای مورد نظر در آینده بازار مورد معامله قرار میگیرد . در حال حاضر در بازار ایران کالاهایی همچون زعفران ، زیره ، پسته و طلا (بصورت مقطعی) قابل معامله است .

پکیج اموزش بازار آتی دست مایه 30 سال حضور حرفه ای مجموعه سهامیر در بازار بورس کشور میباشد ، این محصول اموزشی سالانه طی دو مرحله دستخوش بروزرسانی و ویرایش قرار میگیرد و در آن آخرین تکنیک ها و قوانین معاملاتی گنجانده میشود ، از جهتی آخرین نسخه و ویرایش پکیج اموزش بازار اتی ایران در دی ماه 1399 انجام گرفته و اکنون در دسترس عموم میباشد . پکیج اموزش جامع بازار آتی به علت دارا بودن ویژگی هایی از قبیل سبک نوین آموزش ، تکنیک های انحصاری ، رده بندی مفاد آموزشی و … در نوع خود منحصر بفرد میباشد .

- ویژگی های محصول آموزشی :

• رتبه یک آموزش آکادمیک از سال 2012 توسط موسسه استاندارد اروپا
• مدرسان و اساتید سطح یک کشوری و بین المللی (انحصاری سهامیر)
• فضای آموزشی تئوریک و عملی مجهز به بروزترین ابزارهای معاملاتی بورس
• دارای تاییدیه سازمان استاندارد جهانی ISO1200, IS1102
• دارای تاییدیه جهانی از سازمان QT در امر مدیریت کیفیت آموزش
• آموزش مناسب برای افراد مبتدی و حرفه ای
مثالی در خصوص بازار آتی
• آموزش جامع پیشرفته ترین مباحث آموزشی
• جامع ترین بخش های آموزشی و کاربردی در صنعت بورس کشور
• آموزش مباحث پایه تا تخصصی بصورت کاربردی
• آموزش توسط بروکر رسمی بورس ایران و بازار جهانی
• 6 ماه پشتیبانی و مشاوره آموزشی
• 1 ماه پشتیبانی و مشاوره در امور معاملات

- مدرسان و اساتید آموزشی :

پکیج اموزش جامع بازار آتی بواسطه تلاش های جمعی از اساتید و اعضای هیئت علمی مرکز سهامی گرداوری شده است …. همچنین باید توجه داشت کلیه محصولات آموزشی که در قالب لوح فشرده در دسترس میباشند بصورت انحصاری توسط مرکز آموزش عالی سهامیر تدوین شده است ، سهامیر اکنون بالغ بر 120 مدرس برتر و بین المللی را در 7 کشور در اختیار دارد ، از طرفی مدرسان و اساتید مرکز که وظیفه آموزش مباحث فارکس را بر عهده دارند ، دارای گواهینامه سطح استادی از موسسه جهانی AWQ میباشند ضمن اینکه کلیه انها دارای حداقل 10 سال سابقه و تجربه کاری در صنعت بورس ایران و از تریدرهای بنام جهان هستند. همچنین با توجه به سرمایه گذاری های انجام شده توسط این مرکز که بصورت مداوم در امر توسعه و تحقیقات در بازار سرمایه انجام میشود ، سیستم آموزشی استاندارد و انحصاری را بوجود آورده است که در نوع خود منحصر بفرد است .

- اطلاعات عمومی محصول :

عنوان	شرح	سایر
نام محصول	بازار آتی	آموزش تخصصی
سال تولید	عرضه 2022	بروزترین نسخه
مدرس	سهامیر	اختصاصی
تاییدیه جهانی	eu193-Iso201	اروپا و آسیا

- سرفصل پکیج اموزشی بازار آتی :

مناسب دانش پذیرانی که هیچگونه تجربه در زمینه بازار آتی ندارند.

سرفصل های آموزشی پکیج آموزش تخصصی بازار اتی مشتمل بر 3 سرفصل اصلی بوده که در طول این دوره بطور کامل به آموزش آنها می پردازیم.

• مفاهیم اولیه بازار
• مقدمه ای بر بازار بورس ایران
• اقلام قابل معامله در بازار آتی
• قوانین و مقررات خاص
• مزایای معاملات قراردادهای آتی

معرفی قراردادهای آتی سبد سهام ، تعریف قراردادهای آتی ، مکانیزم قراردادهای آتی ، قرارداد آتی سبد سهام ، مشخصات قرارداد آتی سبد سهام ، تعیین ارزش آتی قرارداد سبد سهام ، نماد قراردادهای آتی سبد سهام ، سبد مرجع و سبد پایه

مزایای معاملات قراردادهای آتی ، استفاده از اهرم، افزایش ظرفیت سرمایه گذاری ، کسب سود از هر دو بازار صعودی و نزولی ، شناسایی سود و زیان روزانه و اعمال آن در حساب ، مدیریت ریسک پرتفوی ، کسب سود از تحلیل شرایط کلان اقتصاد ، امکان خروج از بازار در هر زمان قبل از سررسید ، معافیت مالیاتی و کمتر بودن هزینه های معاملات

ساز و کار و نحوه معاملات قراردادهای آتی ، شرایط معاملات قرارداد آتی سبد سهام ، نحوه انجام معاملات ، کارمزدهای قرارداد آتی ، اندازه قرارداد ، تاریخ های موجود در اطلاعیه معاملاتی قرارداد آتی ، مفاد قرارداد مشتری – کارگزار

وجه تضمین ، الزام طرفین قرارداد ، وجه تضمین اولیه ، وجه تضمین لازم ، حداقل وجه تضمین ، وجه تضمین جبرانی ، قیمت تسویه روزانه ، محاسبه سود و زیان روزانه

به روزرسانی حساب ها مثالی در خصوص بازار آتی ، اخطاریه افزایش وجه تضمین ، تسویه و پایاپای روزانه در سطح مشتری ، تسویه نهایی قراردادها ، محاسبه قیمت تئوری در سررسید ، فرایند تسویه نهایی ، تسویه نقدی قراردادهای آتی سبد سهام ، تسویه فیزیکی قرارداد آتی سبد سهام در سررسید ، تسویه نهایی ، جریمه نکول ، فرایند تخصیص ، هزینه های تسویه نهایی

استراتژی معاملاتی ، راهبرد معادل خرید سهام ، راهبرد معادل فروش سهام ، راهبرد پوشش ریسک سهام ، راهبرد معاملات اهرمی ، راهبرد ارزش نسبی (معامله جفتی) ، آربیتراژگران ،قرارداد سبد صنعت خودرو ، شرکت های موجود در شاخص صنعت خودرو ، سبد پایه صنعت خودرو ، بررسی سابقه معاملات و نمودار شاخص صنعت خودرو ، بررسی تاثیر معیارهای مختلف بر روند ارزش سبد سهام خودرو ، قرارداد سبد صنعت فلزات اساسی ، شرکت های موجود در شاخص صنعت فلزات اساسی ، سبد پایه صنعت فلزات اساسی ، بررسی سابقه معاملات و نمودار شاخص صنعت فلزات اساسی ، بررسی تاثیر معیارهای مختلف بر روند ارزش سبد سهام فلزات ، اساسی

قرارداد سبد صنعت بانکی ، شرکت های موجود در شاخص صنعت بانکی ، سبد پایه صنعت بانکی ، بررسی سابقه معاملات و نمودار شاخص صنعت بانکی ، بررسی تاثیر معیارهای مختلف بر روند ارزش سبد سهام بانکی ، درس یازدهم: قرارداد سبد صنعت کانه های فلزی ، شرکت های موجود در شاخص صنعت کانه های فلزی ، سبد پایه صنعت کانه های فلزی ، بررسی سابقه معاملات و نمودار شاخص صنعت کانه های فلزی ، بررسی تاثیر معیارهای مختلف بر روند ارزش سبد سهام کانه های فلزی ، قرارداد سبد صنعت محصولات شیمیایی ، شرکت های موجود در شاخص صنعت محصولات شیمیایی ، سبد پایه صنعت ، محصولات شیمیایی ، بررسی سابقه معاملات و نمودار شاخص صنعت محصولات شیمیایی ، بررسی تاثیر معیارهای مختلف بر روند ارزش سبد سهام محصولات شیمیایی ، قرارداد سبد صنعت فراورده های نفتی ، شرکت های موجود در شاخص صنعت فراورده های نفتی ، سبد پایه صنعت فراورده های نفتی ، بررسی سابقه معاملات و نمودار شاخص صنعت فراورده های نفتی ، بررسی تاثیر معیارهای مختلف بر روند ارزش سبد سهام فراورده های نفتی ، درس چهاردهم: قرارداد سبد سی شرکت بزرگ ، شرکت های موجود در شاخص سی شرکت بزرگ ، سبد پایه سی شرکت بزرگ ، بررسی سابقه معاملات و نمودار شاخص سی شرکت بزرگ ، بررسی تاثیر معیارهای مختلف بر روند ارزش سبد سهام سی شرکت بزرگ ، نکات مهم در معاملات قراردادهای آتی ، تفاوت های بین معاملات سهام و قرارداد آتی سبد ، بازده و ریسک ، اهمیت و مدیریت تاریخ سررسید ، نکات مهم و پایانی

مثالی درباره حجم مبنا و قیمت پایانی

حداقل تعداد برگه سهامی است که باید مورد معامله قرار گیرد تا سهم در پایان روز در قیمتی به ثبت برسد.

قیمت پایانـی

سهام یک شرکت، به میانگین قیمت‌هایی گفته می‌شود که آن سهم در طول روز، براساس آن قیمت‌ها مورد داد و ستد قرار گرفته است.

برای درک بهتر مثالی از حجم مبنا و قیمت پایانی می زنیم:

فرض کنید سرمایه شرکتی ۲میلیارد تومان است.(تعداد سهام این شرکت برابر با ۲۰ میلیون برگه سهم به ارزش اسمی ۱۰۰تومان است).در این حالت حجم مبنای این شرکت به شکل زیر محاسبه میشود:

‌حال فرض می‌کنیم قیمت روز قبل این سهم۲۰۰۰ریال بوده و امروز معاملات زیر برای سهم اتفاق افتاده است :

ساعت۹: ۴۰۰۰ برگه به قیمت۱۹۹۰ ریال

ساعت۱۰: ۱۰۰۰ برگه سهم به قیمت۲۰۲۰ ریال

ساعت۱۱: ۲۰۰۰ برگه سهم به قیمت۲۰۳۰ ریال

ساعت۱۲: ۳۰۰۰ برگه سهم به قیمت۲۰۴۰ ریال

برای محاسبه قیمت پایانی ابتدا میانگین وزنی می گیریم یعنی می گوییم:

که برابر کل ارزش معاملات آن سهم می باشد حال برای گرفتن میانگین آنرا تقسیم بر کل تعداد برگه سهام مورد معامله قرارگرفته می کنیم:

پس میانگین قیمت مورد معامله امروز۲۰۱۶ ریال بوده اگر تعداد برگه مورد معامله به حد نصاب می رسید(از حجم مبنا بیشتر می شد) این قیمت به عنوان قیمت پایانی مورد قبول بود اما چون تعداد برگه سهام مورد معامله قرار گرفته ده هزار تا و حجم مبنای سهم شانزده هزار برگه می باشد پس از تناسب استفاده می کنیم.

اگر ۱۶۰۰۰برگه مورد معامله قرار می گرفت قیمت سهام ۱۶ ریال رشد می کرد در حالی که ۱۰۰۰۰ برگه مورد معامله قرار گرفته قیمت چقدر رشد می کند؟

از تناسب بالا X بدست می آید ۱۰ ریال یعنی قیمت بسته شدن در پایان معاملات امروز برابر با ۲۰۱۰ ریال می شود.

مثالی در خصوص بازار آتی

به گزارش پایگاه خبری «عصر بازار»، بر روی تمامی سهام شرکتها اختیار معامله اعمال شده و فعالان بازار سرمایه قادر خواهند بود حتی در صورت نداشتن سهام شرکت، موقعیت فروش اتخاذ کرده و در روند نزولی سهام شرکت نیز سود کسب کنند. به بیان دیگر در کشورهای توسعه یافته با یک بازار تکامل یافته مواجه هستیم که تمامی ابزارها در بالاترین کیفیت خود و با بیشترین کارآیی مورد استفاده قرار می گیرند. حتی یک قدم فراتر رفته و در بازار مواد اولیه نیز اهرمهایی بسیار فراتر از انتظار مثالی در خصوص بازار آتی وجود دارد که به بهترین شکل ممکن سبدهای مختلف سرمایه گذاری را برای سرمایه گذاران مختلف اعم از سرمایه گذاران ریسک گریز و ریسک پذیر فراهم می سازد. در برخی از بازارهای مواد خام از جمله نفت خام، گاز طبیعی، قهوه، شکر و . برای انتخاب اهرم، حداقلی وجود دارد که برابر است با 100، به عبارتی برای انجام معامله در برخی از بورسهای دنیا، حداقل اهرمی که سرمایه گذار می تواند استفاده نماید 100 است. سود و ضرر خریدار در 100 ضرب می شود. البته امکان افزایش اهرم توسط سهامدار وجود دارد که قطعا فعالان ریسک پذیر از این مزیت استفاده خواهند نمود. به طور کل معاملات در بورسهای توسعه یافته از جذابیتهای خاصی برخوردار است که فعالان ریسک گریز و ریسک پذیر را در قالبی درست تفکیک و سبد مورد انتظار هر طبقه را به ایشان ارائه می نماید.

اما شرایط در بازار سرمایه کشور، مقداری متفاوت است. ابزارهای اختیار معامله آنطور که باید در بازار سرمایه جا نیفتاده و بسیار محدود و آن هم در مورد چند سهم اجرا شده است. در ماههای اخیر اتفاقات خوبی در خصوص استفاده از ابزار اختیار معامله رخ داده و گویا اراده استفاده از ابزارهای نوین مالی در بازار سرمایه و متولیان آن وجود دارد. اما بایستی در گذر زمان این مهم صورت پذیرد که امید است در آینده نزدیک شاهد تکامل یافتن هر چه بیشتر بازار سرمایه باشیم. اما در بین بازارهایی که در بازار سرمایه وجود دارد، بازار آتی سکه از جمله بازارهایی است که بیشترین شباهت را به بورسهای معتبر دنیا داشته، قانون اهرم در آن لحاظ شده است و کالای مورد معامله در این بازار که سکه طلاست با سررسیدهای مختلف مورد معامله قرار می گیرد. هرچه قراردادهای موجود در بازار بیشتر باشد به پویا بودن بازار کمک کرده و قدرت تحلیل سرمایه گذاران را در خصوص آینده قیمت سکه افزایش می دهد. این قانون در تمامی بازارها صادق است. به عنوان مثال در هفته گذشته تعداد 12 هزار قرارداد آتی در بازارهای نفت خام با قیمت 80 دلار با سررسید سال 2018 منعقد شد که می تواند تا حدودی روند قیمتی آینده نفت خام را از نظر فعالان بازار روشن کند.

در خصوص بازار آتی سکه نیز شرایط به همین صورت می باشد. در حال حاضر 6 قرارداد با سررسیدهای آبان 96، دی 96، اسفند 96، اردیبهشت 97، تیر 97 و شهریور 97 در بازار وجود دارد که نزدیکترین سررسید که عبارت است از 23 آبان 96 با قیمت 1 میلیون 400 هزار تومان و دورترین سررسید که عبارت است از 25 شهریور 97 با قیمت 1 میلیون 595 هزار تومان مورد معامله قرار می گیرد. در حال حاضر قیمت نقدی سکه برابر است با 1 میلیون 400 هزار تومان که افزایشی بیش از 100 هزار تومان در یک ماه گذشته را در کارنامه خود ثبت کرده است. اما فعالان بازار که در بازار آتی سکه مشغول بوده و یا تصمیم دارند در این بازار مشغول به خرید و فروش شوند، بایستی نکاتی را مورد توجه قرار دهند که در ادامه بدانها اشاره شده است.

اولین نکته حائز اهمیت رصد دقیق اخبار اقتصادی و قیمت جهانی اونس طلاست. پایش مستمر بازار طلا در داخل و خارج از کشور از مهمترین نکاتی است که می بایست فعالان بازار سکه بدان توجه نمایند. زیرا اهرمی بودن بازار آتی سکه ریسک بازار را 7 برابر نموده و برای فعالانی که بصورت آماتور وارد بازار می شوند، خطرناک است. در سالهای گذشته اهرم معاملاتی این بازار 1 به 10 بود که به دلیل احساسی عمل کردن برخی از فعالان بازار و بروز مشکلات اساسی، متولیان بازار، اهرم این بازار را کاهش داده و در حال حاضر اهرم بازار مذکور 1 به 7/7 میباشد.

نکته دیگری که در بازار آتی سکه بایستی بدان توجه شود، نرخ ارز است. چرا که قیمت سکه در داخل کشور یکبار از تغییرات قیمت اونس جهانی تاثیر می گیرد و یکبار نیز از تغییران نرخ ارز. زیرا قیمت اونس جهانی بر اساس دلار مشخص می گردد و در فرآیند تبدیل دلار به ریال، افزایش یا کاهش قیمت ارز تاثیرات خود را بر قیمت سکه می گذارد.

در حال حاضر قیمت قرارداد تحویل شهریور سال 97 با قیمت 1 میلیون 420 هزار تومان باز شد و در تاریخ 23 آبان 96 به قیمت 1 میلیون و 600 هزار تومان رسید تا سودی حدود 13 درصد به خریداران خود اعطا نماید. اما همانطور که گفته شد اهرم بازار آتی برابر با 7/7 می باشد، لذا با ضرب 13 در عدد 7/7 به سودی معادل 100 درصد در یک ماه می رسیم که برای هر فعال اقتصادی در هر بازاری بسیار جذاب می باشد. لذا همانطور که محاسبه شد سودهای مناسبی در بازار آتی سکه وجود دارد که می توان با تحلیل درست وقایع اقتصادی و سیاسی منطقه و جهان و پیش بینی روند آتی سکه و متغیرهای دیگر، به سودهای مذکور دست یافت. اما می بایست آن سوی قضیه را هم در نظر گرفت. همانطور که اهرم 1 به 7 بازار آتی می تواند سودهای مناسبی به فعالان خود برساند، به همان نسبت قابلیت متضرر نمودن را نیز دارد. یعنی در صورت تحلیل غلط و متضرر شدن، ضرر در عدد 7 ضرب خواهد شد.

نکته دیگری که در تحلیل بازار آتی سکه باید مورد توجه قرار گیرد، حباب قیمتی است که سکه در مراحل مختلف خواهد داشت. به دلیل آنکه قیمت سکه از متغیرهای مختلفی تاثیر می گیرد، لذا حباب قیمتی تقریبا همراه همیشگی قیمت سکه هست و خواهد بود. در حال حاضر قیمت سکه با نرخ دلار 4130 تومان، هزینه ضرب 7 هزار تومان و هزینه گمرک 25 هزار تومانی، حبابی برابر با 114 هزار تومان دارد. یعنی قیمت سکه نقدی در حال حاضر 114 هزار تومان گرانتر از قیمت واقعی خود معامله می شود که بیانگر وجود دو سناریو در خصوص علل افزایش قیمت مذکور است. سناریو اول، احساسی عمل کردن فعالان بازار در خرید سکه است که منجر به افزایش قیمت این کالا شده است. سناریو دوم تحلیلی است که فعالان بازار نسبت به آینده این کالا انجام داده اند. به عبارتی دیگر اگر تصور فعالان بازار از آینده سکه و یا آینده قیمت طلا، روند افزایشی باشد قطعا اقدام به خرید آن نموده و به عنوان سرمایه گذاری جدید با آن برخورد می کنند. در هر صورت هر دو سناریو می تواند توجیهی برای افزایش قیمت سکه در کوتاه مدت باشد. اما افرادی که در قیمتهای بالا اقدام به خرید می کنند، بایستی بسیار محتاط و با تحلیل هایی قوی، خریدهای خود را اجرایی نمایند تا دچار ضررهای سنگین نشوند. مخصوصا در بازاری که اهرم 7 داشته و ضررهای متحمل شده چند برابر می شود.

پیشنهاد می شود افرادی که به بازار سرمایه علاقه داشته و در بازارهای بورس و فرابورس به معامله می پردازند، انجام معامله در بازار آتی را نیز امتحان نمایند و از مزایای آن بهره مند شوند. نکته ای که برای فعالیت در این بازار می بایست مد نظر قرار داد، شروع با حداقل سرمایه ممکن است که برابر با 1 میلیون و 800 هزار تومان می باشد. به عبارتی اسفاده از حداقل سرمایه برای ارزیابی محیط معاملاتی می تواند بسیار مفید واقع شود. لازم به ذکر است بهترین زمان ورود به بازارهای مثالی در خصوص بازار آتی نو، زمانی است که تمامی هیجانات فروکش کرده و بازار به یک سطحی از تعادل رسیده باشد. در حال حاضر بازار آتی شدیدا درگیر هیجانات بوده و برای ورود مناسب نیست. اما افرادی که تمایل دارند فضای این بازار را تجربه کنند، بهتر است پس از برقراری تعادل در بازار، اقدام به ورود نمایند.