سرمایه گذاری چیست
سرمایه گذاری چیست و چی نیست؟ این سؤال را بهتر است به این شکل بپرسیم و تعریف کنیم. در یک کلام میتوان گفت سرمایه گذاری یعنی کارهایی که باعث رشد دارایی شود. با همین تعریف میتوان به سادگی فهمید که چقدر این موضوع در زندگی ما تاثیر گذار است و چه اندازه نیاز به سرمایه گذاری داریم.
آخرین باری که تصمیم به سرمایه گذاری گرفتید را به یاد بیاورید. شاید همین چند ساعت پیش یا چند روز قبل یا شاید هم سال گذشته و سالهای قبلتر باشد. اما نکته اینجاست که عمل هم کردهاید، در سرمایه گذاری موفق بودهاید؟ ممکن جواب بسیاری منفی باشد و دلیل آن هم این است که قبل از سرمایه گذاری تعریف دقیق آن را نمیدانند و با چارچوب معنایی این فعالیت تخصصی آشنا نیستند.
در این مقاله از بلاگ داراتو قرار است به صورت کامل و جامع به تعریف سرمایه گذاری و اهمیت آن در زندگی بپردازیم. همچنین ببینیم که این کار مهم چه مزایا و چه اصولی دارد. در ادامه این مقاله با ما همراه باشید تا با سرمایه گذاری بیشتر آشنا شده و بتوانید برای سرمایه گذاریهای آینده خود تصمیم گیری بهتری داشته باشید.
فهرست موضوعات مقاله
سرمایه گذاری چیست؟
سرمایه گذاری یعنی قرار دادن سرمایه در مسیری که باعث کسب سود شود. یعنی شما از طریق خرید داراییهای مختلف بتوانید در آینده نزدیک یا دور با فروش آن دارایی سود کنید. از نظر اقتصاددانها سرمایه گذاری یعنی خرید انواع کالا که در حال حاضر استفاده نمیشوند و در آینده به آن نیاز پیدا خواهید کرد.
در بازار بورس فرآیند خرید سهم به عنوان دارایی و پیش بینی اینکه سهم در آینده سودآور خواهد بود یا خیر، سرمایه گذاری نامیده میشود. همانطور که مشاهده میکنید در تعریف سرمایه گذاری واژه سود و کسب سود بیشترین کاربرد را دارد.
دلیل آن هم این است که سرمایه گذاری با هدف کسب سود یا حداقل حفظ ارزش دارایی اولیه انجام میشود. البته امکان ضرر و از دست دادن سرمایه هم وجود دارد، اما ترجیح این است که افراد قبل از شروع سرمایه گذاری احتمال ضرر دارایی را به حد ناچیز برسانند.
سرمایه گذاری را میتوان از نظر زمانی و میزان ریسک به دستههای مختلفی تقسیم کرد. در ادامه تعریف سرمایه گذاری از نظر زمانی را قرار دادهایم.
انواع سرمایه گذاری از نظر زمانی
به طور معمول سرمایه گذاریها از نظر زمانی به سه دسته سرمایه گذاری کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت تقسیم میشوند. در ادامه با این مفاهیم بیشتر آشنا خواهیم شد.
سرمایه گذاری کوتاه مدت
هدف افرادی که وارد این مدل از سرمایه گذاری میشوند، کسب سود در بازه زمانی کوتاه مدت است. ریسک این روش سرمایه گذاری بسیار بالاست. گاهی از طریق نوسان گیری بازار بورس، فرصت طلبی در نوسانات قیمتی بازار سکه و طلا و همچنین خرید خودرو یا ملک در بازارهای ناثابت میتوان به صورت کوتاه مدت به سودهای بالایی دست یافت. البته این روش همیشه روی خوش نشان نمیدهد و ممکن است ضررهای جبران ناپذیری را به شما متحمل کند.
سرمایه گذاری میان مدت
در این مدل از سرمایه گذاری هدف از قرار دادن پول در بازارهای مختلف کسب سود در بازههای چند ماهه (معمولا بیشتر از یک ماه) و تا 2 سال است. ریسک این مدل کمتر از سرمایه گذاری کوتاه مدت است. افرادی که قصد اینگونه از سرمایه گذاری را دارند، باید شناختی نسبی از بازار مورد نظر خود داشته باشند. سرمایه گذاری در سپردههای بانکی و صندوقهای سرمایه گذاری از انواع میان مدت به حساب میآید. برای مثال صندوق درآمد ثابت یا صندوق طلا در بازه زمانی یک ساله بازدهی قابل قبولی دارد.
سرمایه گذاری بلند مدت
سرمایه گذاری بلند مدت معمولا در بازههای زمانی 2 تا 5 سال و حتی گاهی بیشتر انجام میشود. هدف از این نوع کسب سود در بلند مدت است. سرمایه گذاران برای این مدل باید صبر بالایی داشته باشند و براساس نوسانات و جو بازارهای مختلف تصمیم گیریهای احساسی نداشته باشند. وارن بافت غول سرمایه گذاری جهان میگوید: «اگر میخواهی پول دار شوی، وقتی میبینی همه حریص سرمایه گذاریاند، آرام باش و وقتی همه آرامند حریص سرمایه گذاری باش.» این جمله برای سرمایه گذاران بلند مدت خیلی کاربرد بیشتری پیدا میکند. البته برای این مدل سرمایه گذاری باید بازار را خیلی خوب شناخته باشید.
برای مثال اگر از سال 80 تا سال 90 در بازار بورس سرمایه گذاری میکردید، سود زیادی نصیب شما نمیشد. در مقابل اما بازار طلا در این مدت رشد بسیار زیادی داشته است. اما در بازه زمانی سال 90 تا 1400 بازدهی بازار سهام از بازار طلا خیلی بیشتر بوده است.
مزایای سرمایه گذاری
سرمایه گذاری در هر کجا از دنیا مزایای بسیاری دارد. در ایران اما وضعیت متفاوت است. تورم و کم شدن هرروزه ارزش پول باعث شده تا همه افراد به هر طریقی به فکر حفظ ارزش پول یا افزایش سرمایه خود باشند. در ادامه با توجه به همین اوضاع، مزایای مختلف سرمایه گذاری در ایران را بررسی کردیم.
دور زدن تورم با سرمایه گذاری
تورم در دو دهه گذشته صدمات زیادی را به اقتصاد ما وارد کرده و بار تحمل آن بیش از هر چیز بر دوش مردم بوده است. در این شرایط سرمایه گذاری میتواند تا حدی باعث حفظ ارزش دارایی در برابر تورمهای افسار گسیخته باشد. گاهی هم ممکن است حتی سرمایه گذاری به گونهای انجام شود که ارزش پول و دارایی از تورم پیشی بگیرد.
برای درک این موضوع به این مثال توجه کنید:
در سال 1380 قیمت معمول یک خانه 60 متری در تهران حدود 10 تا 15 میلیون بود. در بهترین حالت قیمت همان خانه در تورم امروز در مرکز تهران حدود 3 میلیارد تومان است. اما اگر همان زمان دارایی خود را در یک سرمایه گذاری با سود سالانه 30 درصد قرار میدادید، امروز سرمایه شما حدود 7 میلیارد تومان میشد. با این سرمایه در حال حاضر میتوان در مرکز تهران دو خانه 60 متری خرید.
حفظ ارزش پول
یکی از تاثیرات مستقیم افزایش تورم، از بین رفتن ارزش پولی کشور است. در این وضعیت پس انداز نه تنها گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری نیست، بلکه بسیار غلط و زیان ده است. به همین دلیل افراد باید برای حفظ ارزش پولی خود سرمایه گذاری کنند تا در آینده پشیمان نباشند.
آرامش خاطر بیشتر
وقتی با سرمایه گذاری آشنا باشید، هیچ وقت در آینده حسرت فرصتهای مالی از دست رفته را نمیخورید و میتوانید رفاه و آسایش بیشتری برای خودتان و خانوادهتان فراهم کنید.
رسیدن به اهداف مالی و غیر مالی
همه ما اهداف مالی و غیر مالی بسیاری داریم که برای رسیدن به آنها برنامه ریزی میکنیم. اما برای رسیدن به اهداف مالی و حتی گاهی اهداف غیر مالی تنها راه موجود سرمایه گذاری است. خرید خانه، زمین، ویلا، وسیله نقلیه، لوازم منزل، تجهیزات کامپیوتری و مواردی از این دست همه با سرمایه گذاری میسر میشوند. از طرفی اهداف غیر مالی مثل ازدواج هم نیاز به سرمایه گذاری درست و اصولی دارند.
چند اصل مهم برای موفقیت در سرمایهگذاری
سرمایه گذاری کاری تخصصی است و برای انجام آن باید اصول خاصی را رعایت کرد. افرادی که قصد سرمایه گذاری دارند باید ابتدا هدف خود را مشخص کنند و سپس مواردی مثل شرایط مالی، خصوصیتها، ریسک، بازدهی و نقد شوندگی بازار مورد نظر را بسنجند. در ادامه هر کدام از این موارد را به تفصیل بررسی کردیم.
مشخص کردن هدف سرمایهگذاری
اولین اصل در شروع سرمایه گذاری مشخص کردن هدف است. اهداف سرمایه گذاری شما ممکن است خیلی بزرگ باشند، مثل خرید یک خانه مجلل یا تبدیل شدن به یکی از ثروتمندان جهان. گاهی هم اهداف کوچکتر هستند، مثل خرید لپ تاپ یا دوچرخه و مواردی از این دست.
بهتر است هدفی که برای سرمایه گذاری انتخاب میکنید، واضح و روشن باشد. مثلا اگر هدف خرید خانه است، مشخص کنید که خانه در کدام منطقه است و چه متراژی دارد. وقتی هدف مشخص و واضح باشد بهتر میتوان برای دستیابی به آن برنامه ریزی کرد.
تعیین افق زمانی سرمایه گذاری
هر مدل سرمایه گذاری باید افق زمانی مشخص داشته باشد. در واقع اگر برای سرمایه گذاری افق زمانی تعیین نکنید، هیچ گاه موفق نخواهید شد. برای مثال اگر قصد سرمایه گذاری در بورس را دارید باید از ابتدا تعیین کنید که قرار است طی دو سال پول خودتان را به خرید سهام یا سرمایه گذاری در صندوقهای سرمایه گذاری اختصاص بدهید.
توجه به شرایط مالی
برای سرمایه گذاری باید شرایط مالی را در نظر گرفت. به طور معمول به افراد مختلف پیشنهاد میشود که با کل دارایی خود وارد سرمایه گذاری در یک بازار یا حتی چند بازار نشوند. بهتر است قبل از قرار دادن دارایی در یک سرمایه گذاری ابتدا هزینههای زندگی را تخمین بزنید و سپس در صورتی که مبالغی برای شما باقی مانده باشد که به آنها نیازی ندارید، میتوانید این مبالغ را وارد انواع مختلف سرمایه گذاریها کنید.
سن سرمایهگذار
افراد در سنین مختلف، استراتژیهای متفاوتی برای سرمایه گذاری دارند. مثلا افراد بین 20 تا 25 ساله ریسک پذیری بیشتری دارند و منابع مالی خود را راحتتر میتوانند در سرمایه گذاریهای مختلف وارد کنند. اما در مقابل افراد 60 تا 65 ساله که در دوران بازنشستگی به سر میبرند، بیشتر به فکر حفظ سرمایه خود هستند و به کارهایی مثل پس انداز کردن و سرمایه گذاری در داراییهای ثابت مثل صندوق درآمد ثابت روی میآورند.
تعیین زمان
یکی از اصول مهم سرمایه گذاری تعیین مدت زمان سرمایه گذاری است. شما باید این نکته را بدانید که سرمایه گذاری یک کار از نظر زمانی نامحدود نیست. حتما قبل از شروع سرمایه گذاری باید با خودتان عهد ببندید که مثلا میخواهم تا دو سال این پول را در صندوق طلا قرار بدهم یا میخواهم طی پنج سال آینده با این روش سپرده گذاری یک سود معقول به دست بیاورم.
گاهی هم ممکن است براساس هدف خود، زمان را مشخص کنید. مثلا خرید دوچرخه تا آخر سال هدف شماست. در این حالت شما باید پول خود را در بازه یکساله سرمایه گذاری کنید تا بتوانید به نتیجه دلخواه خود برسید.
تعیین زمان تا حد زیادی هم به مدل شخصیت شما ارتباط دارد؛ مثلا اگر آدم صبوری نیستید، بهتر است وارد سرمایه گذاریهای بلند مدت نشوید. برای مثال صندوقهای سهامی و طلا در کوتاه مدت احتمال بازدهی بالایی ندارند و برای سرمایه گذاری در آنها باید صبر بیشتری داشته باشید.
کسب دانش سرمایهگذاری
سرمایه گذاری کاری تخصصی است و برای موفقیت در آن باید علم آن را کسب کرده باشید. البته هر سرمایه گذاری نیازمند دانش متفاوتی است. برای مثال برای ورود به بازار بورس نیاز به تخصص و مهارتهای بسیاری دارید، اما در مقابل صندوقهای سرمایه گذاری خیلی نیاز به دانش و مهارتهای بالا ندارند.
بررسی میزان ریسک پذیری
سرمایه گذاری و ریسک دو مقوله از هم جدا نشدنیاند. یعنی نمیتوان بدون در نظر گرفتن ریسک و بدون ریسک سنجی وارد سرمایه گذاری شد. برای مثال صندوق درآمد ثابت یک صندوق کاملا کم ریسک است، اما در مقابل صندوق سهامی ریسک بالایی دارد. سرمایه گذاری در این دو صندوق بدون در نظر گرفتن میزان ریسک ممکن است شما را به یک سرمایه گذار همیشه شکست خورده تبدیل کند.
در نظر گرفتن بازدهی مورد انتظار
هدف اصلی سرمایه گذاری کسب بازدهی است، اما نکته اینجاست که میزان بازدهی مقداری بی نهایت نیست و به همین دلیل شما باید مقدار بازدهی مورد انتظار خود را مشخص کنید. یا اینکه میزان بازدهی مورد انتظار سرمایه گذاری را تعیین کنید. البته برای بررسی میزان بازدهی همیشه باید میزان ریسک را هم در نظر گرفت و این دو مقوله کاملا با یکدیگر هم سو هستند. به طوری که میتوان گفت ریسک بیشتر احتمال بازدهی بیشتر دارد و ریسک کمتر احتمال بازدهی کمتری دارد.
بررسی نقدشوندگی
مقوله نقد شوندگی خیلی مهم است و افراد نابلد آن را نادیده میگیرند. نقد شوندگی یعنی دارایی که برای سرمایه گذاری خریده شده، به راحتی در بازار قابل خرید و فروش باشد و نقد کردن آن سخت نباشد. برای مثال خرید مسکن یا یک دستگاه صنعتی گران قیمت ممکن است از نظر اقتصادی خیلی پر سود باشد، اما از نظر نقد شوندگی در مقایسه با خرید سهام یا صندوق سرمایه گذاری در رتبه پایینتری قرار میگیرد.
چه چیزهایی سرمایه گذاری نیست؟
در این مقاله از چیزهایی گفتیم که از جنس سرمایه گذاری هستند، اما جالب است که خیلی از کارها با اینکه سرمایه گذاری نیست، اما سرمایه گذاری به حساب میآید؛ برای مثال سپرده گذاری. بسیاری از افراد فکر میکنند که سپرده گذاری بانکی و دریافت سود نوعی سرمایه گذاری است، اما این نکته درست نیست.
نوسان گیری هم از نظر بسیاری از افراد نوعی سرمایه گذاری به حساب میآید، که تعبیر غلطی است. افرادی که از نوسان بازار سود میکنند، معمولا در کوتاه مدت به دنبال سود گرفتن از تلاطمهای بازارند. این کار پر ریسک معمولا بدون دانش خاصی انجام میشود و بعید است افرادی که به این کار مشغولند دچار ضررهای هنگفت نشده باشند.
سرمایه گذاری در داراتو
یکی از روشهای سرمایه گذاری، قرار دادن پول در صندوقهای سرمایه گذاری است. سرمایه گذاری در داراتو به همین شیوه انجام میشود. اما نکتهای که باعث تمایز داراتو از سایر شرکتهای خدمات دهنده صندوق میشود، مدیریت سبد داراییها و تحلیل شرایط بازار برای انجام بهتر این مدیریت است.
داراتو به پشتوانه کارگزاری آگاه و با کمک متخصصان مالی با تجربه از الگوریتمهای پیشرفتهای استفاده میکند تا با بررسی روند تغییرات بازار بتواند با بهترین عملکرد و تحلیل، بهترین ترکیب دارایی را به شما پیشنهاد بدهد. همچنین پیش از سرمایه گذاری در داراتو با شرکت در آزمون ریسک سنجی میتوانید با شخصیت مالی خود آشنا شوید و در نهایت بهترین سبد داراتو به شما پیشنهاد داده میشود.
پیشنهاد میکنیم برای آشنایی بیشتر با سبدهای داراتو وارد صفحه طرحهای داراتو شوید.
سخن پایانی؛ هیچ وقت برای سرمایه گذار شدن دیر نیست
در این مقاله توضیح دادیم که سرمایه گذاری چیست و سعی کردیم مزایا و اصول مهم آن را توضیح بدهیم. اما نکته مهم اینجاست که سرمایه گذاری امری بسیار مهم و حیاتی برای داشتن زندگی بهتر است. به همین دلیل همه افراد میتوانند با هر مدل شخصیتی سرمایه گذاری خود را آغاز کنند. برای این کار به شما پیشنهاد میکنیم که ابتدا اصول مهم سرمایه گذاری را یاد بگیرید و سپس شخصیت مالی خودتان را بشناسید. در پایان میتوانید بازار مناسب خودتان را پیدا کنید و با دید بازتری وارد سرمایه گذاری شوید.
از شما خواهشمندیم نظرات و پیشنهادات خودتان را در قسمت نظرات وارد کنید. همچنین میتوانید سؤالات خودتان را درباره سرمایه گذاری در قسمت نظرات بنویسید. کارشناسان ما در داراتو پاسخگوی شما خواهند بود.
تحریریه داراتو
ما در تیم تحریریه داراتو امیدواریم با مطالب آموزشی بتوانیم سطح دانش مالی شما را ارتقا بدهیم تا در آینده سرمایه گذاری را به شکل بهتری تجربه کنید. در این راه حمایتهای شما با نظرات و پیشنهادات بیشترین کمک را به ما خواهد کرد. پس منتظر شنیدن نظرات شما در بخش ارسال دیدگاهها هستیم. همیشه در سود باشید.
بازار دوطرفه چیست و مزایای آن کدامند؟
بطور کلی و عام دو نوع بازار یا مارکت را میتوان متصور بود: بازارهای یک طرفه و بازارهای دوطرفه. در بازارهای یک طرفه مانند بورس تهران شما صرفا می توانید با آورده مالی خود سهامی را خریداری کنید. بعد از سپری شدن زمان سهامی را که از قبل معالمه کردید را با سود یا ضرر بفروشید. اما در بازار دوطرفه نظیر آتی سکه در ایران یا بازارهای جهانی شما می توانید علاوه بر خرید، فروش هم انجام دهید. فروش سهامی که از قبل نداشته اید! و همچنین میتوانید از کاهش قیمت ها نیز سود کسب کنید. در ادامه این مقاله که در سایت کلینیک اقتصاد منتشر شده به آموزش انواع معاملات در بازارهای یک طرفه و دو طرفه می پردازیم.
بازار دوطرفه به چه صورت است؟
بازار دو طرفه به نوعی بازار مالی می گویند؛ که سهامداران آن قادر است از موقعیتهای مختلف به منظور کسب سود استفاده نماید. یکی از این فرصتهای کسب سود حالت short sell و یا فروش استقراضی می باشد. در این حالت سهامداران بدون این که سهم مورد معامله مال خودشان شده قادر است کسب سود کند. به طور کلی در فروش استقراضی سهامداران و تریدرها متعهد می گردند که در آینده سهم آن شرکت را پس بدهند. در این حالت دیگر حتی زمانی که بازارهای مالی روند ریزشی به خود گرفته باشند شما خواهید توانست اقدام به کسب سود نمایید. در حالت عادی و در بازارهای یک طرف امکان همچین سودگیری وجود نخواهد داشت.
حال اگر پیش بینی اشتباه شده باشد و قیمت خودرو نزولی گردد و به ۱۰۰میلیون تومان نزدیک شود. قادرید با خرید خودرو در بازار به قیمت ۱۰۰ میلیون تومان و تحویل آن طبق قرارداد، مبلغ ۳۰۰ میلیون تومان از خریدار دریافت نمایید. شما با انجام این قرارداد میتوانید ۷۰ % بازدهی کسب کرده. علاوه بر کسب بازدهی بالا و مداوم از بازار، مزایای دیگری هم برای بازاردوطرفه میتوان بیان نمود. در واقع در بازارها یا بورسهای جهانی، یک ابزار یا روش سرمایهگذاری تحت عنوان فروش استقراضی (Short Selling) وجود دارد. که میتوان از نزول قیمت سهام سود نمود.
حال این حالت را برای تفهیم بیشتر موضوع، با بازار یک طرفه مقایسه کنید:
به عنوان نمونه فرض کنید شما سهام شرکت خودرو را به قیمت ۲۰۰ تومان معامله نموده اید. حال اگر قیمت سهام افزایش یابد شما هم به سود خوبی میرسید . اما در صورت کاهش قیمت کمتر از مبلغی که خریداری گردیده، شما وارد زیان در این معامله خواهید شد. پس در بازارهای یک طرفه اصل سود کردن شما به این صورت است که شما باید سهام را ارزان بخرید و بعد گران بفروشید. اما در بازار دو طرفه هم می توان سود نمود. به این صورت که از افزایش قیمت در هنگام خرید یک سهام وهنگام کاهش قیمت در زمان فروش سهام، سود کسب کنید. فعالان قدیمی بورس که دوران رکود بازار را لمس کردند، بیشتر میتوانند به مزایای بازار دو طرفه اشراف داشته باشند.
مزایای بازار دوطرفه
- افزایش عمق معاملات: در بازارهای دوطرفه چون بر مبنای تحلیل و ارزیابی معاملات صورت گرفته است عمق بیشتری دارد و با تامل بیشتری نسبت به خرید یا فروش سهام تصمیمگیری خواهد شد.
- امکان کسب سود در شرایط نزولی: با توجه به سازوکاری که مطرح گردید.این بازار این امکان را فراهم خواهد کرد تا معاملهگران در شرایط نزولی بازار نیز کسب سود نمایند.
- افزایش درصد نقدشوندگی: با توجه به تعهدات از پیش مشخص شده در این بازار، خریدار و فروشنده به وظایف خود آگاه است و متعهد به اجرای آن می باشند که همین موضوع یاعث نقدشوندگی سهام در زمان تعیین شده می گردد.
بازار یک طرفه و مشکلات آن
۱– ریسک نقدشوندگی سرمایه
یکی دیگر از مشکلات یک طرفه بودن بازار بورس صحبت نقدشوندگی این بازار در دوران رکود بازار بورس می باشد. سرمایهگذاران کلان و بزرگ در دوران رکود بورس با مشکلات فراوان قادرند کل سهام خود را نقد کرده و تغییر رویکرد سرمایهگذاری نمایند. به همین دلیل، یکی از عوامل اصلی که پولهای درشت به سمت بورس وارد نمیشوند همین ترس از دوران رکود احتمالی است که قابلیت نقدشوندگی سرمایه را تا حد زیادی کاهش میدهد.
جهت اطلاعات بیشتر در مورد ریسک نقد شوندگی میتوانید به سایت ویکی پدیا مراجعه نمایید.
۲– طولانی شدن دوران رکود بازار بورس
در بازار یک طرفه مانند بورس ایران به دلیل فضای تورمی، سهامداران تمایلی به فروش دارایی خود با زیان را ندارند. این سهام داران حاضرند مدتها سهام را در پرتفوی خود نگهداری کنند تا سرانجام با افزایش قیمت سهام از زیان خارج شوند. این مسئله باعث میگردد تا از لحاظ نموداری شیب رشد قیمتها و اصلاح قیمتها متغیر باشد. همین مورد کارایی برخی ابزار تحلیل تکنیکال را در بورس ایران بسیار پایین آورده و حتی به صفر رسانده است.
۳– حباب در دوران رونق بازار های سرمایه
دوران رونق بورس همواره با بازدهیهای خوبی همراه گردیده. رشد نقدینگی در جامعه ما و سرازیر گشتن آن به سمت بازارهای سرمایه با دقت به عمق پایین این بازار باعث رشدهای نجومی درقیمت برخی سهام بازار خواهد شد. بازار یک طرفه سبب میشود تا به تعادل رسیدن بازار به تاخیر بیانجامد. در این بازار برخی سهام در بازار دچار ایجاد حبابهای سنگین خواهد شد. در چنین شرایطی تحلیل های بازار عم از تکنیکال و بنیادی، نقشی کم تری به خود میگیرند. سهام مختلف در این بازار صرفاً بخاطر ورود نقدینگی رشد قیمتی را تجربه میکنند نه ارزش ذاتی سهام. اما دغدغه بازار یک طرفه تنها به ایران منتهی نمی گردد
ازدهههای گذشته کشورهای مختلف جهان سعی در برطرف کردن این مسئله و حرکت به سمت بازارهای دوطرفه را در دستور کار داشتهاند. حتی بطوری که در حال حاضر ایران از جمله معدود کشورهاییست که بازار بورس آن به صورت ریسک نقدشوندگی چیست؟ یکطرفه معامله میشود.
فروش تعهدی چه میباشد؟
اگر فکر می کنید که قیمت یک سهمِ بهخصوص امکان دارد افت نماید و شما خودتان این سهم را در اختیار نداشته باشید، قادرید این سهم را از دارنده آن قرض نمایید و به قیمت بالا در بازار بفروشید. در مقابل، شما «متعهدخواهید شد» که اصلِ سهم و یک نرخ بهره را به قرضدهنده پرداخت نمایید. در واقع سهمی را که ندارید، قرض کرده و گران میفروشید و بعد همان سهم را ارزان خریداری می کنید و به قرضدهنده باز می گردانید. فروش تعهدی (Short یا Short selling) این امکان را به شما خواهد داد که از این اطلاعات، آن هم در صورتی که قیمت یک سهم در حال نزول می باشد، سود کسب کنید.
از شگرد فروش تعهدی با کاربرد ریسک نقدشوندگی چیست؟ فروش استقراضی به منظور به تعادل رساندن بازار و دو طرفه کردن آن استفاده خواهد شد. با توجّه به مسائل شرعی و فقهی از فروش استقراضی در ایران استفاده نخواهد شد و بجای آن از فروش تعهدی مورد استفاده است. کلیت فروش استقراضی و فروش تعهدی شبیه به هم می باشد اما تفاوت هایی بین آنها می بینیم.
ریسک مالی چیست؛ آشنایی با انواع ریسک مالی در بازار ارز دیجیتال
در بین بازارهای مالی سراسر دنیا، دنیای ارز دیجیتال یکی از بازارهای محبوب برای سرمایهگذاری است. اما بدلیل نوسانات بسیاز زیاد این بازارها، ریسک مالی در بازار ارز دیجیتال و خطر از دست دادن سرمایه نیز به مراتب نسبت به سایر بازارها بیشتر است.
در این مقاله از والکس، سعی داریم انواع ریسک مالی در بازار ارز دیجیتال را به اختصار بررسی کنیم.
ریسک مالی چیست؟
ریسک مالی به ریسکی گفته میشود که خطر از دست دادن پول یا هر سرمایه ارزشمند دیگری در آن وجود داشته باشد. نکته مهم این است که ریسک مالی و خطر از دست دادن سرمایه به معنای ضرر قطعی نیست، در واقع، این ریسک خطری است که ممکن است در آینده رخ بدهد و به آن ریسک ذاتی آن بازار میگویند.
تمامی بازارهای مالی این ریسک ذاتی را در خود دارند. بنابراین هر سرمایهگذاری در معرض این ریسکها قرار دارد.
انواع ریسک مالی
در ادامه، ۸ نوع ریسک مالی را با هم بررسی میکنیم.
۱. ریسک سرمایهگذاری
این مدل ریسک رابطه مستقیم با تبادل و سرمایهگذاری دارد و بازارهایی که اساس آنها تبادل مالی و داد و ستد است، شامل این مدل ریسکها میشوند. مانند پلتفرم ترید ارز دیجیتال که به صورت P2P (کاربر به کاربر) فعالیت میکنند. اعتبارسنجی این بازارها قبل از شروع هر گونه فعالیتی، از جمله نکات مهم برای مدیریت ریسک سرمایهگذاری است.
۲. ریسک بازاری
این مدل از ریسک همراه با سرمایه یا مال ارزشمند به وجود میآید و ارتباط مستقیم با تغییر نرخ یا قیمت دارد.
به عنوان مثال اگر شخصی بیت کوین یا هر رمزارز دیگری را خریداری کند بدلیل نوسانات موجود در بازار رمزارزها، در معرض ریسک بازار قرار دارد.
ریسک بازاری در دنیای رمزارزها بیشتر از نوع ریسک مستقیم است. مثلاً ممکن است بعد از خرید بیت کوین ناگهان و خارج از انتظار ما، قیمت بیت کوین کاهش پیدا کند و در کمتر از چند دقیقه متضرر شویم.
مدیریت ریسک بازاری کاملاً در اختیار شخص سرمایهگذار است اما سختیهایی نیز در این بین وجود دارد. به عنوان مثال ممکن است افت نرخ بیت کوینی که خریداری کرده باشیم بیشتر از مقدار پیشبینی شده ما باشد. بنابراین برای مدیریت چنین شرایطی باید از قبل برنامهای برای جلوگیری از متضرر شدن داشته باشیم.
۳. ریسک نقدینگی
فرض کنیم شخصی ۵۰۰ واحد از یک ارز دیجیتال را به نرخ هر واحد ۳ دلار خریداری کرده باشد. اینکه ارز دیجیتال خریداری شدهی وی با چه سرعتی به فروش میرسد و نقد میشود، از جمله ریسکهای نقدشوندگی است.
ممکن است حتی تغییری در نرخ ارز خریداری شده رخ ندهد اما سایر معاملهگران حاضر به خرید یا فروش این ارز با نرخ ۳ دلار نیستند و نقدشوندگی این ارز سختتر از قبل خواهد شد.
برای مدیریت این ریسک بهتر است همواره بازار ارز موردنظر خود را رصد و از تحلیل و هدفگذاری غافل نشویم.
۴. ریسک اعتباری
گاهی اوقات برای ما پیش آمده است که مبلغی را به شخصی قرض دادهایم اما آن شخص هرگز پول ما را پس نداده است. یا در مثالی دیگر، دوستی از ما تقاضای مبلغی پول کرده است اما ما مطمئن نیستیم که این شخص توان بازپرداخت مبلغ را دارد یا خیر. به این شرایط ریسک اعتباری میگویند. در بازار رمزارزها این مدل ریسک بر خلاف تصور عموم کاربران، استفاده زیادی دارد.
بیشتر سرمایهگذارانی که به تازگی وارد بازار ارزهای دیجیتال شدهاند، در این زمینه تجربه کافی ندارند و ترجیح میدهند سرمایههای خود را در اختیار تریدری حرفهای قرار دهند. بررس اینکه آیا این شخص قادر به بازگرداندن اصل سرمایه آنها و رساندن سود موردنظر آنها باشد، از جمله ریسکهای اعتباری در بازار ارزهای دیجیتال به شمار میرود.
۵. ریسک عملیاتی
این مدل از ریسک در واقع به شرایطی اطلاق میشود که بدلیل اشتباه انسانی، بلایای طبیعی یا حتی کلاهبرداری و دزدی، سرمایه و ارزش آن مال از بین میرود. ممکن است شرکتی از سرمایه و ارزش خود در فعالیتهای فاسد اقتصادی مانند پولوشویی استفاده کند. چنین ریسکهایی به از بین رفتن تقریباً صددرصدی ارزش آن سرمایه منجر خواهند شد و شرکتهای بزرگی را به نابودی خواهد کشاند.
۶. ریسک روان شناختی
در تمام مراحل زندگی ما انسانها، احساسات تاثیر فراوانی در تصمیمگیریهای ما دارند. هر چقدر هم تجزیه و تحلیل انجام دهیم و تلاش کنیم منطقی با شرایط برخورد کنیم، باز هم نقش احساسات در تصمیمگیریهایمان را نمیتوانیم انکار کنیم.
اما وقتی بحث پول در میان باشد، این احساسات تاثیرات بیشتری بر روی ما خواهند گذاشت. سقوط یا رشد ناگهانی و بسیار زیاد یک ارز مثل بیت کوین، هیجانات درونی ما را به جنب و جوش انداخته و دوست داریم سریعاً تصمیمی در خصوص رسیدن به سود یا جلوگیری از ضرر انجام دهیم.
این مدل ریسک را ریسک روان شناختی میگویند. مدیریت این نوع ریسک کاملاً به خود سرمایهگذار بستگی دارد؛ اینکه برای چنین روزهایی، برنامهریزی داشتهایم یا نه و اینکه تا چه حدی در کنترل احساسات و رفتارهای هیجانی خود موفق بودهایم.
۷. ریسک سازگاری
برای تمامی وب سایتها، موسسات، بانکها، شرکتها و هر سازمانی که در زمینه مالی فعالیت میکند، قوانین و آیین نامههای قضائی در نظر گرفته شده است که عدم رعایت آنها میتواند مشکلات جدی برای سرمایهگذاران ایجاد کند.
بیشتر این سازمانها قوانین سفت و سختی برای سازگاری با آیین نامهها برای خود در نظر گرفتهاند؛ مانند احراز هویت از مشتریهای خود یا قوانین ضد پولشویی و سختگیریهای مالی.
۸. ریسک سیستمی
افتادن مهرههای دومینو را در نظر بیاورید، با افتادن اولین مهره، سایر مهرهها نیز به طبع آن سقوط خواهند کرد. ریسک سیستمی دقیقاً مشابه رفتار مهرههای دومینو است.
ممکن است بی ثباتی و هرج مرج در یک بازار مالی، یک شرکت بزرگ سرمایهگذاری و یا یک بانک بزرگ، زمینهساز فروپاشی یک اقتصاد مالی گردد.
فرض کنید دو یا سه مورد از بانکهای دولتی یک کشور اعلام ورشکستکی کنند، در اینصورت هرج و مرج بوجود آمده در نظام اقتصادی آن کشور به حدی خواهد بود که ممکن است بسیاری از شرکتها و سازمانهای دیگر را نیز درگیر و باعث رکود اقتصادی شدید و حتی تعطیلی بسیاری از کارخانهها و شرکتها شود.
صحبت پایانی
مدیریت احساسات و رفتارهای هیجانی ما، شناخت و استفاده از تحلیل های تکنیکال مختلف مانند سطوح مقاومتی و حمایتی تاثیر بسزایی در جلوگیری از ضرر ما در بازارهای مالی خواهد داشت.
بررسی دقیق وایت پیپر رمزارزهای جدید و شناسایی شرکتهای سرمایهگذار این بازار، به ما این امکان را میدهد که ریسک مالی در بازار ارز دیجیتال را بهتر مدیریت کنیم. همچنین داشتن برنامه و هدف مشخص نیز در کاهش ریسک مالی در بازار ارز دیجیتال و جلوگیری از متضرر شدن ما بسیار سودمند خواهد بود.
از نظر شما کدام ریسک بیشترین تاثیر را در تصمیمگیری برای سرمایهگذاری دارد؟
ضامن نقدشوندگی چیست و چه کاربردی دارد؟
ضامن نقد شوندگی یکی از ارکان صندوقهای سرمایهگذاری است.
صندوقهای سرمایهگذاری یکی از راههای غیرمستقیم مدیریت سبد دارایی و پرتفوی سرمایهگذاری هستند.
سرمایهگذارانی که دانش و تخصص کافی برای مدیریت سرمایه خود ندارند، میتوانند از صندوقهای سرمایهگذاری مشترک استفاده کنند و این کار را به متخصصان بسپارند.
عوامل مختلفی در انتخاب صندوق مناسب برای سرمایهگذاری موثرند؛ از جمله آنها میتوان به مسئله بازده سالانه، تجربه و نوع صندوق اشاره کرد.
بسته به میزان ریسکپذیری ممکن است اشخاص برای مثال صندوق سرمایهگذاری درآمد ثابت یا صندوقهای سهامی را انتخاب کنند.
ضامن نقد شوندگی در صندوق سرمایه گذاری یکی از ارکان مهم و از همین عوامل پراهمیت است. در ادامه به این میپردازیم که ضامن نقد شوندگی چیست و چه اهمیتی دارد.
ضامن نقد شوندگی و کاربرد آن
سرمایهگذاران صندوق در هر زمان ممکن است که تمایل به ابطال واحدهای خود در صندوق داشته باشند و بخواهند آن را نقد کنند.
اما ممکن است در همان موقع، صندوق وجه نقد کافی برای ابطال واحدهای سرمایهگذاران یا پرداخت سود دورهای به آنها در اختیار نداشته باشد. در این موقعیت ضامن نقد شوندگی وارد عمل میشود.
نقدشوندگی از مهمترین معیارها برای سنجش ابزار و ریسک نقدشوندگی چیست؟ داراییهای مالی است. نقدشوندگی به این مفهوم اشاره دارد که از وقتی تصمیم به نقد کردن دارایی خود گرفتید، چقدر باید هزینه (زمانی، پولی و…) بپردازید تا به هدف خود برسید.
هر چه یک دارایی نقدشوندهتر باشد، محبوبتر و ارزشمندتر میشود و بهتر میتواند نقشی مشابه پول ایفا کند.
درباره صندوقهای سرمایهگذاری هم همین مسئله مطرح است. وقتی سرمایهگذاران تصمیم به ابطال واحدهای صندوق میگیرند، چقدر باید منتظر باشند تا به خواسته خود برسند؟
به عنوان مثال فرض کنید صندوق سهامی باشد و سهام صندوق مورد نظر در وضعیت صف فروش باشند و در عین حال صندوق دارایی نقدی کافی نداشته باشد؛ در این صورت فروش سهام در لحظه ممکن نبوده و وجه نقد کافی هم در اختیار صندوق نیست. در این حالت چه اتفاقی میافتد؟ ضامن نقد شوندگی آمده تا همین مشکل را برطرف کند.
ضامن نقد شوندگی به عنوان یکی از ارکان صندوق، به صورت قانونی این اطمینان را به سرمایهگذاران میدهد که در هر لحظه که بخواهند واحدهای خود را ابطال کنند، این عمل امکانپذیر است و اصطلاحاً نقدشوندگی صندوق را ضمانت میکند.
همچنین در مواقعی که قرار است سود دورهای سرمایهگذاران پرداخت شود و وجه نقد کافی موجود نیست، ضامن نقد شوندگی وارد عمل میشود و مشکل را حل میکند.
ریسک نقدشوندگی صندوق توسط ضامن نقد شوندگی بسیار کاهش یافته و به صفر میرسد.
آیا داشتن ضامن نقدشوندگی مهم است؟
ضامن نقدشوندگی مزیت و نکته مثبتی برای یک صندوق سرمایهگذاری محسوب میشود اما در عین حال باید به این مسئله توجه کرد که وجود ضامن نقدشوندگی الزامی و ضروری نیست.
مزیت ضامن نقدشوندگی برای صندوق و سرمایهگذاران روشن است اما هزینههایی را هم به صندوق تحمیل میکند. وجود ضامن نقدشوندگی موجب افزایش هزینههای صندوق شده و ممکن است بازدهی آن را کاهش دهد.
بنابراین لزوماً وجود ضامن نقدشوندگی واجب نیست؛ بلکه باید با توجه به موقعیت و شرایط بررسی کرد که فایده آن بیشتر است یا سرمایهگذارانِ صندوق را متحمل هزینههای غیرضروری میکند.
صندوقهایی هم وجود دارند که از رکن ضامن نقدشوندگی برخوردار نیستند ولی سود دورهای خود را به موقع پرداخت کرده و درخواست ابطال سرمایهگذاران را هم در زمان کم اجرا و مبلغ آن را به حساب آنها واریز میکنند.
جمعبندی
ضامن نقدشوندگی به عنوان یکی از ارکان صندوقهای سرمایهگذاری نقش مهمی ایفا کرده و خیال سرمایهگذاران را از نقدشوندگی دارایی خود آسوده میکند.
این رکن صندوق در عین حال هزینهها را افزایش داده و بازده را کاهش میدهد. بنابراین لازم است که سرمایهگذاران صندوق، این عامل را در کنار عوامل مهم دیگر بسنجند و اهمیت این مورد را بیش از آنچه هست تصور نکنند.
در این صورت افراد میتوانند صندوق مناسبتر را انتخاب کرده و پول خود را در محلی سرمایهگذاری کنند که به صورت بهینه مدیریت میشود و بازده قابل قبولی به آنها میدهد.
قصد شروع سرمایهگذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاریها انجام دهید:
برای سرمایهگذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه میشود:
جزئیات خبر
سهام شناور آزاد یکی از مفاهیم مهم در بازار بورس به شمار میرود که لازم است سرمایهگذاران با آن آشنا شوند. یکی از مشخصات نماد که در سایت مدیریت فناوری بورس تهران (tsetmc) با آن مواجه میشویم، سهام شناور است و میتواند معیاری باشد که با استفاده از آن، میزان نقدشوندگیو ریسک سرمایهگذاری در یک سهم را تخمین بزنیم. در این مقاله سعی داریم شما را بیشتر با این مفهوم و نحوه محاسبه آن آشنا کنیم.
در ادامه عناوین زیر را بررسی خواهیم کرد:
O سهام شناور آزاد در بورس چیست؟
O نحوه محاسبه سهام شناور آزاد چگونه است؟
O آیا مقدار سهام شناور آزاد همیشه ثابت است؟
O تاثیر سهام شناور آزاد بر قیمت سهام چیست؟
O بهترین مقدار سهام شناور چقدر است؟
O سهام شناور بر حباب قیمتی چه تاثیری دارد؟
سهام شناور آزاد در بورس چیست؟
سهام شناور آزاد بخشی از سهام شرکت محسوب میشود که دارندگان آن معمولا، در هر شرایطی آماده فروش هستند. آنها با مالکیت بر آن قسمت از سهم، قصد مالکیت بر مدیرت آن شرکت را ندارند و در شرایط مختلف به حتم یقین در بازار مورد معامله قرار خواهد گرفت. شما با بررسی سهام شناور آزاد میتوانید تا حدودی میزان ریسک معاملات سهم مد نظر را تخمین بزنید. به عنوان مثال هر مقدار که این نسبت بزرگتر باشد نشاندهنده آن است که سهامداران تمایل زیادی به نگهداری سهم ندارند و برعکس. به این نکته توجه داشته باشید که هر مقداری که یک شرکت دارای سهام شناور بیشتری باشد، افزایش قیمت آن سهم به سرمایه کلانی نیاز خواهد داشت.
نحوه محاسبه سهام شناور آزاد چگونه است؟
برای محاسبه سهام شناور آزاد یک شرکت شما ابتدا باید ترکیب سهام داران را بررسی و تعداد سهام داران عمده را تعیین کنید. در گام بعدی عدد به دست آمده را از کل سهامداران کسر میکنیم و به این ترتیب، میتوانیم به تعداد سهام شناور آزاد سهم و درصد آن به کل سهام شرکت دست بیابیم.
آیا مقدار سهام شناور آزاد همیشه ثابت است؟
سهام شناور آزاد در بازار بورس دارای پتانسیل نقدشوندگی بالایی است. مقدار این سهام به هیچ عنوان ثابت نیست. ممکن است سهامداران عمده این شرکت در زمان رشد قیمتی، دارایی خود را در بازار به فروش برسانند و دقیقا به همین دلیل امکان ندارد که میزان سهام شناور آزاد در بازار ثابت بماند. طبق آخرین اطلاعیههایی که از جانب سازمان بورس در راستای سهام شناور آزاد یک شرکت ارائه شده است، هر شرکت باید به میزان ۲۵ درصد دارای سهام شناور در بازار باشد.
تاثیر سهام شناور آزاد بر قیمت سهام چیست؟
در اکثر بازارهای بورس دنیا به این شکل است که اگر سهام شناور یک شرکت کمتر از ۲۵ درصد باشد، آن شرکت از لیست بورس مد نظر خارج خواهد شد. به این دلیل که اگر شرکت مایل نباشد یک چهارم سهامش را در بازار عرضه کند، زیاد مورد استقبال سرمایه گذاران قرار نمیگیرد و در نقطه مقابل اگر سهام شناور آزاد یک سهم بیشتر باشد، آن سهم در بازار بیشتر مورد معامله قرار خواهد گرفت. در نظر داشته باشید که اگر سهام شناور آزاد کم باشد غالبا میتوان با سرمایه اندک، قیمت آن را مدیریت و از نوسانات زیاد آن جلوگیری کرد و با تزریق هیجانات و شایعات قیمت آن را بالا برد تا مورد استقبال مردم قرار بگیرد.
در شرکتهایی که سهام شناور آزاد بالا دارند، شرایط برعکس است و به راحتی نمیتوان معاملات سهم مورد نظر را در هیجانات بازار غرق کرد. چون سهامدار چنین شرکتهایی مردم هستند و آنها نمی خواهند که سرمایهشان متضرر شود به همین دلیل اجازه اجرای چنین سیاستهایی را برای سهمشان نمیدهند و سهم زیاد مورد معامله قرار میگیرد. معمولا سهمهای کوچک که دارای سهام شناور پایینی هم هستند بهترین موقعیت را برای سفتهبازان میسازند که به راحتترین شکل ممکن با سرمایه کم در قیمت سهم تاثیر بگذارند.
بهترین مقدار سهام شناور آزاد چقدر است؟
طبق آخرین مصوبات، کمترین میزان سهام شناور آزاد در بازار بورس ۵ درصد است. از نظر حداکثری نمیتوان به عددی اشاره کرد چون یک سهامدار عمده بنا به دلایل مختلف میتواند کل سهام خود را در بازار عرضه کند که همین امر باعث افزایش میزان سهام شناور شرکت در بازار خواهد شد. معمولا هر مقدار این درصد به میانگین شناوری نزدیکتر باشد، وضعیت متعادلتر خواهد بود. همانطور که اشاره کردیم در حال حاضر شرکتها میتوانند تا ۲۵ درصد سهام شناور آزاد در بازار داشته باشند.
تاثیر سهام شناور بر حباب قیمتی چیست؟
تا این بخش از مقاله روشن شد که بین سهام شناور و قیمت سهم ارتباط مستقیمی وجود دارد. در همین راستا شرکتهایی که سرمایه پایینی دارند، قابلیت بالایی برای رشد قیمتی در آینده بازار خواهند داشت اما باید به این نکته توجه داشته باشید که میزان ریسک این شرکتها نسبت به بقیه بیشتر است. همین فرایند برای شرکتهای بزرگتر برعکس است و دارای پتانسیل کمتر و ریسک کمتری برای سرمایه گذاری خواهند بود.
یکی از فاکتورهای مهم برای سرمایهگذاری در هر بازاری، سنجیدن میزان ریسکپذیری آن بازار است. برای سرمایهگذاری در بازار بورس باید با در نظر گرفتن میزان ریسکپذیری و سود مورد انتظار، سهام مورد نظر خود را انتخاب کنید. یکی از دغدغههای موجود در بازار سهام برای سرمایهگذاران، پایین بودن مقدار سهام شناور آزاد شرکتها است که همین امر موجب فعالیت پررنگ سفتهبازان میشود و هیجانات بر قیمت سهم غالب میشود. همین فرآیند باعث کمرنگتر شدن اعتماد سرمایهگذاران نسبت به بازار بورس میشود که البته خوشایند نیست.
بنابراین میتوان نتیجه گرفت شرکتهایی که سهام شناور پایینی دارند، موقعیت مناسبی برای سرمایهگذاری نیستند چرا که یک بازار کاملا شکننده را تداعی میکنند. از طرف دیگر هر مقدار که سهام شناور آزاد شرکتی بالاتر باشد، میزان نقدشوندگی آن بالا و ریسک سرمایهگذاری آن کمتر است. با این حال، هنگام سرمایهگذاری باید مجموعهای از عوامل را در نظر گرفت و نمیتوان فقط بر اساس سهام شناور تصمیمگیری کرد.
کلام آخر
در این مقاله سعی کردیم شما را با سهام شناور آزاد شرکتها در بازار بورس بیشتر آشنا کنیم. سهام شناور یکی از فاکتورهایی است که میتوان برای سرمایهگذاری در نظر گرفت و میزان ریسک نقدشوندگی سهم را تا حدودی تشخیص داد. در نهایت پیشنهاد میکنیم بیشتر روی سهمهایی که سهام شناور بالایی دارند تمرکز داشته باشید. این پیشنهاد از این جهت مناسب است که در گام اول سرمایهگذاری، دچار زیان و از دست رفتن سرمایه خود نشوید. ریسک نقدشوندگی در این سهمها کمتر است و بنابراین سادهتر میتوانید سرمایه خود را نقد کنید.
دیدگاه شما