نحوه محاسبه سود بورس

سود مرکب در بورس چیست و نحوه محاسبه آن چگونه است؟

سود مرکب در بورس مفهومی است که با سود ساده متفاوت است و یکی از مهم‌ترین فاکتورهایی می‌باشد که برای سرمایه گذاری بلند مدت و افزایش ثروت در بازار سهام باید به خوبی با آن آشنا باشید. علاوه بر این دانستن نحوه محاسبه سود مرکب در بورس به شما کمک می‌کند تا سرمایه خود را به طور متناوب در طی زمان بیشتر کنید.

حتما نام کتاب اثر مرکب ( The Compound Effect ) نوشته «دارن هاردی» را شنیده‌اید. این کتاب که یکی از پرفروش‌ترین کتاب‌های حوزه موفقیت و کسب و کار است به تاثیر انجام کارها و عادات کوچک در زندگی می‌پردازد. کارهای کوچکی که در صورت مداومت در انجام دادنشان در طول زمان به نتایج بزرگی در زندگی می‌انجامند. در ادامه با ما همراه باشید تا مفهوم سود مرکب را که شباهت بسیاری به اثر مرکب دارد توضیح دهیم.

سود ساده چیست؟

سود ساده به نوعی از سود گفته می‌شود که همواره مقدار ثابتی دارد و در بازه‌های زمانی مشخص پرداخت می‌شود. از نمونه‌های سود ساده می‌توان به سود سپرده‌های بانکی و سود سرمایه گذاری در اوراق با درآمد ثابت اشاره کرد. اگر نحوه محاسبه سود بانکی برایتان همیشه جای سوال داشته است می‌توانید در ادامه مطلب با نحوه محاسبه آن آشنا شوید.

فرض کنید با مبلغ صد میلیون تومان حساب یک ساله ای با سود ۱۵ درصد در بانک باز کرده‌اید. در این صورت سود شما طی مدت یک سال به این شکل محاسبه می‌شود:

سود سپرده بانکی ۱۵ درصد = 100.000.000×0.15 = 15.000.000

اگر این عدد را که مربوط به سپرده یک ساله است به ۱۲ ماه سال تقسیم کنیم، سودی که هر ماه به ما تعلق می‌گیرد برابر با 1.250.000 تومان خواهد بود.

به این بهره، سود ساده گفته می‌شود. اگر شما سود ماهیانه خود را هم تا پایان سال برداشت نکنید، به سود نهایی شما مبلغی اضافه نمی‌شود و در نهایت همان مبلغ 15 میلیون تومان پس از پایان سال به شما تعلق می‌گیرد.

اگر دقیق‌تر بخواهیم به قضیه نگاه کنیم، پس از پایان ماه اول، حساب شما از 100.000.000 به 101.250.000 تغییر می‌کند ولی برای محاسبه سود ماه جدید، مبلغ دوم در نظر گرفته نمی‌شود و مبنای پرداخت سود به شما همان 100 میلیون تومان ابتدایی خواهد بود. در این نوع از سرمایه گذاری سودی به سودهای به دست آمده ما تعلق نمی‌گیرد. این تعریف سود ساده بود اما منظور از سود مرکب چیست؟

سود مرکب در بورس چیست؟

در این قسمت قصد داریم سود مرکب را به زبان ساده برای شما توضیح دهیم. سود مرکب ( Compound interest ) بهره‌ای است که:

1. هم به اصل سرمایه تعلق می‌گیرد.
2. هم به سودهایی که در دوره های قبلی از اصل سرمایه به دست آمده‌اند.

چند نکته درباره سود مرکب:

• مفهوم سود مرکب احتمالا برای اولین بار در قرن هفدهم میلادی و در ایتالیا استفاده شده است.
• به این نوع سود که نوعی بهره در بهره محسوب می‌شود، سود مرکب می‌گویند.
• سود مرکب، سودی است که شما با سرمایه گذاری در بازار بورس می‌توانید به دست بیاورید.

برای مثال فرض کنید امروز نماد «فجر» (فولاد امیر کبیر کاشان) را به ارزش 100.000.000 تومان خریداری کرده‌اید. با باز شدن بازار بورس در روز آینده، اگر نماد فجر با ۵ درصد افزایش قیمت رو به رو شود، ارزش پول شما معادل 105.000.000 تومان خواهد شد یعنی 5.000.000 تومان سود می‌کنید. اگر همین طور این پول را در حساب خود نگه دارید و فردا هم نماد فجر ۵ درصد افزایش قیمت داشته باشد. این ۵ درصد به کل پول شما به اضافه سود دیروزتان تعلق می‌گیرد. با این حساب سود امروز شما با همان ۵ درصد معادل 5.250.000 تومان خواهد بود و این سود مرکب در روزهای آینده در صورت ادامه رشد قیمت به همین منوال بیشتر می‌شود.

تفاوت سود ساده و سود مرکب در چیست؟

در سود ساده، روی بهره دریافتی سرمایه گذاری صورت نمی‌گیرد و فقط اصل پول است که به آن سود تعلق می‌گیرد اما در سود مرکب علاوه بر اصل پول یا سرمایه، سود حاصل از بهره دوره‌های زمانی قبل هم محاسبه می‌شود. با این حال چطور می‌توانیم مقدار سود مرکب را حساب کنیم؟

نحوه محاسبه سود مرکب چگونه است؟

قبل از توضیح روش محاسبه سود مرکب، از شما دو سوال می‌پرسیم:

1. ترجیح می‌دهید سرمایه خود را (مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان) در یک حساب سه ساله با نرخ سود مرکب ۱۰ درصد که سود آن در طی سه دوره به شما پرداخت می‌شود، بگذارید یا
2. ترجیح می دهید با سرمایه خود (مبلغ ۱۰۰ میلیون تومان) در یک حساب شش ماهه با نرخ سود مرکب ۵ درصد که سود آن طی ۶ دوره به شما پرداخت می‌شود حساب باز کنید؟

البته منظور ما از پرداخت سود در این سوالات، زمان محاسبه سود است و شما باید به جای دریافت سود و خارج کردن آن از چرخه سرمایه گذاری، آن را در حساب خود نگه دارید.

جواب شما کدامیک است؟ سود ۱۰ درصد را ترجیح می دهید یا ۵ درصد؟

بیایید با هم یک بررسی کوتاه در مقدار سرمایه نهایی پس از اتمام سرمایه گذاری در هر دو حالت داشته باشیم. در حالت شماره یک سود شما پس از اتمام سه سال برابر با 33.100.000 تومان خواهد بود. در حالت شماره ۲، سود شما پس از اتمام شش ماه برابر با 34.009.564 تومان خواهد بود.

همان طور که می‌بینید حالت شماره دو سود بیشتری نصیب شما می‌کند. اگر عنصر زمان را هم به آن اضافه کنید در می‌یابید که به دست آوردن این سود طی شش ماه بسیار با ارزش‌تر از به دست آوردن مقداری کمتر از آن طی مدت زمان سه سال است.

در این جا می‌توان به این نکته مهم پی برد که نه تنها میزان نرخ سود دریافتی مهم است بلکه تعداد دوره‌های دریافت سود نیز اهمیت دارد.

اگر برایتان این سوال پیش آمده که چطور این اعداد را به دست آوردیم در ادامه با ما همراه باشید تا فرمول به دست آوردن سود مرکب را شرح دهیم.

فرمول محاسبه سود مرکب

فرمول محاسبه سود مرکب برای سرمایه گذاری در بورس بسیار کاربردی است. فرض کنید که هر ماه به مقدار مشخص ۱۰ درصد در بورس سود می‌کنید و می‌خواهید مقدار کل سرمایه‌تان پس از پایان یک سال را بدانید. با استفاده از این فرمول می‌توانید به راحتی سودهای مرکبی را که قرار است به دست بیاورید محاسبه کنید.

سود مرکب = P [(1 + i) n – 1]

P = مبلغ سرمایه اولیه

i = نرخ سود (که به صورت اعداد اعشاری بیان می‌شود. مثلا نرخ سود 30 درصد به اعشار و در فرمول به شکل 0.3 نوشته می‌شود)

n = تعداد دوره های دریافت یا محاسبه سود مرکب

حالا که با فرمول محاسبه سود مرکب آشنا شدیم می‌توانیم اعداد مربوط به سرمایه گذاری حالت شماره یک و دو را که در قسمت قبلی شرح دادیم در فرمول جایگذاری کنیم.

حالت شماره یک = 33.100.000 100.000.000 [(1 + 0.1) 3 – 1]=

حالت شماره یک = 34.009.564 100.000.000 [(1 + 0.05) 6 – 1]=

البته لازم نیست به شکل دستی مقدار سود مرکب را حساب کنید، ماشین حساب‌هایی وجود دارند که به شکل رایگان این کار را برای شما انجام می‌دهند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به وب سایت Investor.gov که توسط سازمان بورس و اوراق بهادار ایالات متحده اداره می‌شود، اشاره کرد.

در کدام یک از بازارهای مالی می‌توان از سود مرکب استفاده کرد؟

همان طور که در ابتدای متن توضیح دادیم بانک‌ها به شما سود ساده پرداخت می‌کنند و هیچ وقت زیر بار پرداخت سود مرکب به مشتریان خود نمی‌روند. به همین خاطر است که سپرده گذاری بانکی در طول بیست سال گذشته کم بازده‌ترین بازار مالی در بین سایر بازارها در ایران بوده است. به نظر شما سود مرکب فقط در بورس وجود دارد؟

باید بگوییم خیر. سود مرکب در تمام بازارهای مالی وجود دارد. (به جز سپرده‌های بانکی در ایران) ولی هیچ کدام آن‌ها به پای سرمایه گذاری در بورس نمی‌رسد. برای این گفته می‌توان از دو دلیل محکم استفاده کرد:

1. بازار بورس پربازده‌ترین بازار مالی ایران در بیست سال گذشته بوده است. بنابراین بازده بیشتر به معنای نرخ سود بیشتر و نرخ بهره بیشتر به معنای سود مرکب بیشتر است.
2. سرمایه گذاری در سایر بازارهای مالی به غیر از بورس نمی‌تواند به شما سود مستمر بدهد. عدم دریافت سود مستمر به معنای کمتر شدن سود مرکب حاصله می‌باشد.

فرض کنید زمینی را خریده‌اید و با گذشت یک سال با دو برابر شدن قیمت آن قصد فروشش را دارید اما به دلیل رکود بازار مسکن کسی حاضر نیست زمین شما را بخرد. در این جاست که فرآیند دریافت سود مرکب شما با تاخیر زمانی همراه می‌شود چون نمی‌توانید زمین خود را بفروشید.

دلیل اهمیت سود مرکب در بورس

سود مرکب در بورس اهمیت فوق العاده زیادی دارد چون می‌تواند سرمایه شما را در طی مدت زمان مشخصی (نسبت به سود ساده) چندین برابر کند. از آن جایی که سود یا بهره مرکب به صورت تصاعدی میزان سرمایه اولیه را در طول زمان افزایش می‌دهد، می‌توان برای افزایش میزان ثروت روی آن حساب باز کرد.

روش استفاده از سود مرکب در بورس

اگر قرار باشد سرمایه خود را در سپرده‌های بانکی سرمایه گذاری کنید، نمی‌توانید چندان به ثروت خود اضافه کنید. اما اگر همان سرمایه را طوری استفاده کنید که به شما سود مرکب بدهد، هر روز به سرمایه شما اضافه شده و مسیر ثروتمند شدن برایتان هموار می‌شود.

یکی از مسائلی که خیلی‌ها آن را نادیده می‌گیرند، اهمیت پول‌ها و سرمایه اندک است. بسیاری از افراد به گمان این که نمی‌توان با استفاده از سرمایه اندک به ثروت رسید، با پول خود کاری انجام نمی‌دهند. بگذارید از کتاب «اثر مرکب» که در ابتدای نوشته از آن اسم بردیم مثالی بیاوریم.

اگر بین ۳ میلیون دلار به صورت نقدی و یک سکه یک سِنتی جادویی که در ۳۱ روز آینده هر روز ارزشش دو برابر می‌شود، به شما حق انتخاب بدهند، کدامیک را انتخاب می‌کنید؟ ۳ میلیون دلار یا سکه یک سنتی؟

احتمالا خیلی از شما تا الان ۳ میلیون دلار را انتخاب کرده و در حال نحوه محاسبه سود بورس خرج کردن آن هستید. اما بیایید به سکه یک سِنتی جادویی نگاهی بیندازیم.

روز اول= ۱ سنت/ روز دوم= ۲ سنت/ روز سوم= ۴ سنت/ روز چهارم= ۸ سنت/ روز پنجم= ۱۶ سنت و .

احتمالا الان از انتخاب خود خوشحال‌تر هم شده‌اید چون با گذشت ۵ روز سکه جادویی به ۱۶ سنت تبدیل شده و شما هنوز ۳ میلیون دلار دارید. (البته اگر تا الان آن را خرج نکرده باشید.) بیایید ادامه محاسبات سکه جادویی را پیگیری کنیم.

سکه در روز بیستم تبدیل به ۵۲۴۳ دلار می شود و در روز سی و یکم به عدد ۱۰۷۳۷۴۱۸.۲۴ می‌رسد که بیشتر از سه برابر پول شما است.(البته اگر تا الان چیزی از ۳ میلیون دلار باقی مانده باشد.)

از این مثال می‌توانیم این طور نتیجه بگیریم که سرمایه کم و اثر شگفت انگیز بهره مرکب می‌تواند ثروت زیادی تولید کند. اگر بتوانید سرمایه کمی که دارید را در بورس سرمایه گذاری کنید می‌توانید با ترکیبی از دانش معامله گری و سود مرکب سرمایه خود را در طول مدت زمان مشخصی بیشتر کنید البته به شرط این که صبر داشته باشید و به سودهایی که به دست می‌آورید دست نزنید تا آن‌ها هم به شما دوباره سود بدهند.

مزایا و معایب سود مرکب

مهم‌ترین مزیت سود مرکب در بورس، افزایش سرمایه اولیه به صورت تصاعدی در طول زمان است البته به شرطی که بیشتر معاملات شما موفق بوده باشند اما در حالتی که معاملات موفق شما کم باشند ضرر شما هم به صورت مرکب محاسبه می‌شود و در همین جاست که اهمیت آموزش بورس و معامله‌گری مشخص می‌شود و عدم بهره گیری از آموزش اصولی باعث تبدیل شدن مهم‌ترین مزیت سود مرکب در بورس به مهم‌ترین عیب آن می‌شود.

تصور کنید با سرمایه 100 میلیون تومان دو روز پشت سر هم (هر روز به اندازه ۵ درصد) سود می‌کنید. در این حالت با استفاده از سود مرکب توانسته‌اید به اندازه 110.250.000 تومان سود کنید ولی در روز سوم 10 درصد ضرر می‌کنید. در این صورت این ضرر متوجه کل سرمایه شما خواهد شد. با احتساب 10 درصد ضرر، مبلغ سرمایه شما به 99.225.000 می‌رسد در این جاست که می‌توانیم از اصطلاح ضرر مرکب در بورس استفاده کنیم.

ضرر مرکب در بورس به چه معناست؟

تا این جا از سود مرکب و نحوه محاسبه آن سخن گفتیم اما همان طور که می‌دانید ضرر بخش جدایی ناپذیر همه بازارهای مالی است. به همین علت تصمیم گرفته‌ایم در این بخش مفهوم ضرر ترکیبی یا ضرر مرکب در بورس را توضیح دهیم.

دوباره به سراغ مثال سرمایه گذاری با 100 میلیون تومان در بورس می‌رویم. اگر در روز اول 5 درصد ضرر کنید سرمایه شما به 95.000.000 تومان تبدیل می‌شود. اگر در روز دوم 5 درصد دیگر ضرر کنید سرمایه شما به 90.250.000 تومان تبدیل می‌شود. به عبارت دیگر در روز اول 5 میلیون تومان و در روز دوم 4.750.000 تومان ضرر می‌کنید.

اگر دقت کرده باشید میزان عددی ضرر شما در روز دوم کمتر می‌شود و اگر در روز سوم هم با 5 درصد ضرر رو به رو شوید، مبلغ 4.512.500 تومان از سرمایه‌تان کم می شود. (در این حالت مبلغ سرمایه اولیه معادل 94.762.500 تومان شده است.) پس ضرر مرکب به این معناست که با بیشتر شدن ضرر، مقدار آن کمتر می‌شود. البته در هر حالت سرمایه اولیه شما در طی زمان کمتر می‌شود.

ضرر ساده یا مرکب؛ کدامیک را انتخاب کنیم؟

همان طور که گفتیم مقدار ضرر مرکب با منفی شدن روند سهم، رفته رفته کمتر می‌شود. در این قسمت می خواهیم به مقایسه میان ضرر ساده و مرکب در بورس بپردازیم. پس بگذارید با همان مثال 100 میلیون و 15 درصد ضرر طی سه روز متوالی که در قسمت قبلی توضیح دادیم، شروع کنیم.

همان طور که قبلا محاسبه کردیم با در نظر گرفتن ضرر مرکب، میزان سرمایه 100.000.نحوه محاسبه سود بورس 000 تومانی ما طی سه روز منفی پشت سر هم به 94.762.500 تومان تغییر پیدا کرد.

اگر همین مبلغ سرمایه با ضرر ساده 15 درصدی مواجه می‌شود 15 میلیون تومان ضرر می‌کردیم و در نهایت 95.000.000 تومان برایمان باقی می‌ماند. پس مقدار عددی ضرر ساده کمتر از ضرر مرکب است.

پیشنهاد مطالعه: سبد پیشنهادی سهام بورس تهران

چطور می‌توان ضرر مرکب در بورس را جبران کرد؟

اگر با سرمایه 10 میلیون تومان سهمی را در بورس خریده باشید و 50 درصد ضرر کنید. پول شما به 5 میلیون تومان تبدیل می‌شود پس برای جبران ضرر خود بایست 100 درصد سود کنید تا به مبلغ اولیه‌ی 10 میلیون تومان برسید.

در ادامه فرمول محاسبه درصد کسب سود برای جبران ضرر در بورس و نحوه استفاده از آن را توضیح می‌دهیم.

n = درصد کسب سود برای جبران ضرر

فرض کنید با خرید یک سهم 20 درصد ضرر کرده‌اید حالا برای جبران این ضرر، چند درصد بایست سود کنید؟

با جایگذاری این اعداد در فرمول [[1 ÷ (1 – (20 ÷ 100))] – 1] × 100 = 25 به میزان سود ۲۵ درصد می‌رسیم یعنی برای جبران ضرر 20 درصد در بورس، بایست 25 درصد سود کنیم.

چگونه می‌توان به سود مرکب در بورس دست یافت؟

برای دستیابی به سود مرکب در بورس باید در وهله اول، دانش معامله گری را به خوبی بیاموزید تا بتوانید درصد معاملات موفق خود در بورس را بالا ببرید. پس از آن با داشتن صبر و حوصله و صرف زمان برای جذب بیشتر پول از طریق سود مرکب می‌توانید حتی با سرمایه کم هم کار معامله کردن در بورس را شروع کرده و به مبالغ بزرگی دست پیدا کنید.

سوالات متداول

۱- سود مرکب چیست؟

به حالتی که در آن هم به سرمایه اولیه و هم به سودهای حاصله از دوره‌های گذشته آن سود تعلق بگیرد، سود یا بهره مرکب گفته می‌شود.

۲- آیا سود مرکب در سرمایه گذاری با مبالغ اندک هم نحوه محاسبه سود بورس تاثیرگذار است؟

بله. اگر سود حاصل شده را در چرخه سرمایه گذاری نگه دارید، سرمایه شما در طول زمان به شکل تصاعدی رشد می‌کند.

۳- چطور می‌توان میزان سود در بورس برای جبران ضرر را به دست آورد؟

برای به دست آوردن میزان سود برای جبران ضرر فرمول مشخصی وجود دارد که در مقاله توضیح داده شده است.

سود و زیان در بورس

شاید از دیدگاه بسیاری از کاربران تازه وارد به بازار سرمایه، سود و زیان سهام همان عدد نمودار باشد، اما آن عدد برای حساب کردن سود و زیان کافی نبوده و باید معیار های دیگر را مورد ارزیابی قرار بدهید.از طرفی به دست آوردن میزان سود و زیان برای سرمایه دار، یک امر ضروری می باشد، زیرا برای مقیاس شاخص های متنوع شما نیاز به اطلاعات دقیق درباره سود و زیان سرمایه خود دارید.

محاسبه سود و زیان سرمایه در بازار بورس

ابتدا میزان دقیق قیمت خرید سهام خود را از کارگزاری دریافت کرده و سپس از قیمت فروش کم کنید. عدد که می بینید میزان سود یا ضرر شماست.

اگر میخواهیم میزان درصد درشد یا رکود سرمایه خود را بدست آوردید. پس از تفریق قیمت خرید و فروش، آن را بر مقدار اصلی قیمت خرید تقسیم کرده و سپس درعدد صد ضرب کنید. عددی که پیش روی شما است درصد تغییر در سرمایه میباشد.

اگر منفیه نشان دهنده ضرر سهام شماست. اما اگر درصد آن مثبت باشد. بیانگر میزان سود سرمایه شما در بازار بورس می باشد.

اما نحوه محاسبه سود بورس راه دیگری برای محاسبه سود و زیان نیز هست. کارگزاری های بورس برای محبوبیت خود به مشتریان وب هایی معرفی می کند. که در آن جا به راحتی میزان سود و زیان را مشخص کرده و هشدار های لازم را به سرمایه دارن می دهد.

راهی که برای شما عزیزان معرفی کردیم روشی دستی و پیش پا افتاده ای بود، که امکان خطا در آن وجود داشت. برای کاهش میزان خطای خود بهتر است با چند روش پر کاربرد آشنا شوید.

بر اساس نقاط خروجی و ورودی

بسیاری از معامله گران از روش تحلیل تکنیکال برای پیش بینی نقاط خروجی استفاده میکنند. در این روش سرمایه داران براساس نوسانات بازار میزان فاصله نقاط خروجی و ورودی را حساب می کند، تفاوت بین این دو نقطه همان میزان سود و زیان یک سهام است.

اعداد رند

روشی قدیمی اما موثر است. در این روش هنگام رسیدن قیمت به اعداد رند یک سری اتفاقا تازه در بازار رخ میدهد. سرمایه داران در تلاشند که میزان قیمت سهام خود را در نمودار به این اعداد برسانند. این روش بسیار قابل اعتماد است.

اندیکاتور

اندیکاتورها ابزاری پرکاربردو آسان می باشد، که به چهار دسته تقسیم می شنود.

این ابزار پر طرفدار برای بدست آوردن میزان دقیق سود و زیان کاربرد دارد، بیشتر کسانی که به تازگی با به دنیای بورس گذاشته اند به جای استفاده از روش اعداد رند، از اندیکاتور ها که روشی امروزی است به کار می گیرند.

فیبوناچی

از قدرتمند ترین ابزار در عرصه بازار سرمایه بورس میتوان فیبوناچی نام برد. این روش برای افراد که که مسلط به علم ریاضی هستند مناسب می باشد.

شما با ابزار فیبو ناچی به صورت بسیار دقیق نفع و ضرر خود را بدست آورده و پس از آن درصد تغییر خود را حساب کنید.

نکات کلیدی هنگام بدست آوردن میزان سود و زیان

• اول از هر کاری هزینه اصلی شهام خود را مشخص کرده و در صورت اطلاع نداشتن به کارگزاری خود مراجعه کنید.
• بعد از مشخص کردن قیمت اولیه عملیات تفریق را انجام دهید.
• برای نتیجه گیری بهتر حتما میزان درصد تغییر در سرمایه را حساب کنید.

کلام آخر

شما اگر به همه اصلاحات بازار سرمایه بورس مسلط بوده ولی قادر به حساب کردن سود و زیان خود نباشید، در واقع سواد بازار سرمایه شما صفراست.

شما برای کسب سود وارد بورس شدید. پس باید قبل از هرچیزی نفع و ضرر خودرا محاسبه کنید.

امروزه با وجود راه های مختلف محاسبه سود و زیان و همچنین وجود نرم افزارها و وب سایت های معتبر، دیگر پشت گوش انداختن این موضوع جایز نمی باشد.

0 تا 100 محاسبه محاسبه سود مرکب در بورس (2021)

سود مرکب در بورس یکی از مباحث مهم در سرمایه‌گذاری‌ها است. خصوصا در بورس که محدودیت نوسان ۵ درصد و سه درصد منجر می‌شود نتوان چندان سود کرد. ولی با وجود این محدودیت نوسان، سود مرکب باعث می‌گردد با همین نوسان ۵ درصد و حتی کمتر به سود زیادی رسید. این در جواب کسانی که بدنبال این هستند که بدانند بازده بورس چقدر است؟ می تواند کمک شایانی بکند.

محاسبه سود مرکب در بورس چگونه انجام می شود ؟

فرض بکنید سهمی دارید که در هر روز معاملاتی با پایانی 5+ درصد بسته می‌گردد. به فرض به اندازه 10 میلیون تومان از این سهم خریداری کردید، در چند روز معاملاتی ارزش سهمی که خریده‌اید دو برابر می‌گردد؟

بیایید حساب نماییم. اگر سهمتان هر روز 5+ درصد بخورد؛ در این حالت سهمی که خریده‌اید در نخستین روز معاملاتی 500 هزار تومان سود می‌دهد؛ زیرا

500.000 = 0.05 * 10.000.000 = 5% * 10.000.000

بنابراین داراییتان در پایان نخستین روز معاملاتی برابر 10 میلیون و 500 هزار تومان می‌شود.

10.500.000 = 500.000 + 10.000.000

حالا فرضاً که ارزش سهمتان در روز دوم معاملاتی هم 5 + درصد رشد نماید. در نهایت سودتان در دومین روز معاملاتی معادل 525 هزار تومان است.

525.000 نحوه محاسبه سود بورس = 0.05 * 10.500.000 = 5% * 10.500.000

پس داراییتان در دومین روز معاملاتی معادل 11 میلیون و 25 هزار تومان می‌گردد.

11.025.000 = 525.000 + 10.500.000

اگر به همین ترتیب حساب نمایید سودتان در روز سوم معاملاتی 551 هزار و 250 تومان و دارایینان در انتهای روز معاملاتی سوم 11 میلیون و 576 هزار و 250 تومان است.

حالا بگذارید آن‌چه گفته شد، جمع کنیم.

فرمول محاسبه سود مرکب در بورس چیست؟

فرض بگیرید داراییتان در روز n-ام را به ‌شکل FVn و سرمایه اولیه خود را با PV بیان کنیم. در این حالت داراییتان در روزهای اول، دوم و سوم به این شکل است:

اگر به همین شکل ادامه دهید، می‌بینیم سرمایه‌ اولیه شما PV و r میزان سود و میزان دارایی شما در روز n-ام FVn باشد، در این حالت خواهیم داشت:

پس به این روش اگر سهمی که به اندازه 10 میلیون تومان خریداری کردید هر روز 5% یا همان 0.05 سود نماید، داراییتان در ۱۴ روز کاری مساوی است با:

یعنی شما در 14 روز کاری 98% سود می‌کنید و داراییتان 19 میلیون و 799 هزار و 315 تومان است.

در این محاسبه می‌توانید سود نهایی را هم این‌ طور حساب نمایید. اگر سود هر روزه‌ای که می‌گیرید را با r نشان بدهید و میزان سودتان در روز n – ام را با rn نمایش بدهید، در این حالت سود نهاییتان چنین است:

همچنین با همین روش اگر سهمی که خریده‌اید یک روز دیگر هم 5+ درصد سود بدهد و در 15 روز کاری نیز مثبت 5 بگیرد، در مجموع 108 درصد سود می‌کنید؛ زیرا:

اگر به این اعداد بنگرید، می‌بینید که سود مرکبتان چه ارقام زیادی را می‌تواند حاصل نماید؛ چرا که شما 5 روزی کاری یا یک هفته در بازار بورس هر روز 5% سود کنید، داراییتان 28 درصد افزایش می‌کند. حال اگر به‌جای 5روز کاری، 10 روزی کاری برابر با دو هفته، روزانه ۵ درصد سود بگیرید، داراییتان 63% افزایش می‌یابد؛ ولی اگر 15 روز کاری یا 3 هفته روز %5 درصد سود بکنید، داراییتان 108% افزایش می‌یابد.

سود مرکب در بورس چیست؟ بازار منفی!

حالا حالت برعکس این را نیز در نظر بگیرید. فرضاً روزهای اصلاح عمیق که حجم معاملات در منفی دنبال می شود و سهمی که خریده‌اید هر روز منفی 5% ضرر می‌کند و دارایی‌تان کم می‌گردد. با این وجود اگر ارزش داراییتان اکنون 10 میلیون تومان باشد، در پنجمین روزی که هر روز منفی 5% ضرر می‌کنید داراییتان طبق فرمول متن طبعیت میکند :

یعنی در روز پنجم که 5- ضرر می‌کنید، داراییتان معادل 7 میلیون و 700 هزار تومان است. که یعنی شما در مجموع 23% ضرر می‌کنید. اگر به همین روش حساب نمایید، می‌بینید که در روز 10-ام که هر روز 5-% ضرر کرده‌اید، داراییتان 40 درصد کاهش‌ داشته و به 6 میلیون تومان رسیده. در روز 15-ام با ضرر 5-% در روز نیز داراییتان 54% کاهش یافته و 4 میلیون و 600هزار تومان می‌رسد. پس اگر 15 روز مستمر هر روز مثبت 5% سود نمایید، داراییتان 108% افزایش پیدا می‌یابد؛ ولی اگر 15 روز مستمر هر روز 5-% ضرر کنید داراییتان فقط 54% کاهش می‌یابد.

سود مرکب در بورس برای سهم‌های سنگین چگونه می باشد ؟

فرضاً سهمی خریده‌اید که سنگین است، سهام شناورش نیز کم است و در نهایت خیلی با هیجان‌های موجود بازار نوسان نمی‌کند؛ ولی اطمینان دارید که این سهم روزانه 2% سود را می‌دهد. با کمی بررسی متوجه می‌شوید که همچنین سهمی که فقط 2% در روز مثبت می‌خورد، در 36 روز کاری یا یک ماه و سه هفته، 99% بهتان سود می‌دهد. در حقیقت وارد شدن به همچین سهم‌هایی می‌تواند یک پلن کم ریسک باشد که به اطمینان بالا سود خوبی برایتان تامین کند.

سود مرکب در بورس به صورت ماهانه و روزانه

در کتاب‌های CFA سود سرمایه‌گذاری به دو صورت حساب می‌شود. یکی سود یک ‌جا و دیگری نیز سود مرکب ماهانه، روزانه یا چندماهه. فرض بگیرید یک صندوق سرمایه‌گذاری می‌تواند سالانه 20% سود بدهد. در این حالت داراییتان در انتهای سال 20% افزایش می‌یابد؛ یعنی:

به عنوان مثال اگر 10میلیون تومان سرمایه‌گذاری نمایید، در پایان سال برایتان 12 میلیون وجود خواهید داشت. فرض بگیرید در این نوع موسسه دیگری هم به شما می‌گوید که آن‌ نیز بهتان سالانه 20% سود می‌دهد، ولی سود این موسسه به‌شکل سود مرکب ماه‌شمار یا احتمالاً روزشمار است. یعنی این موسسه سودتان را برای یک سال تمام این‌گونه حساب می‌نماید:

اگر حساب بکنید که سودتان در انتهای 12 ماه یا همان یک سال به این‌شکل است:

در این روش داراییتان در انتهای سال 1.2193 برابر می‌گردد یعنی 21.93 درصد اتوماتیک افزایش می‌یابد. زمانی که این موسسه سود مرکب ماهانه برایتان حساب نماید، سود حقیقی یا همان سود موثری که در انتهای سال دریافت می‌نمایید، 21.93 درصد می‌گردد که زیادتر از سودی است که موسسه پیشین با 20% در نحوه محاسبه سود بورس سال ولی به‌ شکل یک جا به شما تحویل می‌داد.

اگر فرض بگیرید که شما تصمیم دارید تا در این موسسه دوم به خاطر همین سود زیادتر سرمایه‌گذاری نمایید ولی به‌جای یک سال، 3 سال سرمایتان را در آن نگهدارید. در این روش تعداد ماه‌هایی که سرمایتان دارای سود مرکب ماهانه است، 36 ماه برابر با 3 سال است. در نهایت سودتان در پایان سه سال معادل:

به عبارت دیگر در پایان 3 سال، دارایی شما معادل 81.3 درصد افزایش داشته است. در شکل کلی زمانی که قرار است یک سود مرکب ماهانه، روزانه یا چندماهه را برای چند سال حساب نمایید، می‌توانید از این فرمول بهره ببرید:

که در این باره FVN دارایی شما در انتهای سال N -ام

PV سرمایه اولیه شما

N تعداد سالهای سپرده‌گذاری

و m چگونگی تقسیم است؛ به طور مثال برای سود مرکب ماهانه معادل m=12، برای سود مرکب سه‌ماهه معادل m=4 و برای سود مرکب روزانه معادل m=365 است.

نکته مهم این جا است که در این نوع محاسبه سود مرکب در بورس و سایر بازارهای مالی، هر چه که تعداد ترکیب‌ها زیادتر باشد، مقدار سود حاصله نیز بیشتر است.

بگذارید برای فهمیدن این مطلب، این محاسبه را در یک سال که سود سالانه 20% است، برای سود سه‌ماهه، ماهانه و روزانه بررسی نماییم. سود مرکب سه ماه به این‌ شکل است:

سود سه‌ماهه 21.5% تا انتهای سال خواهد بود. همان‌طور که در مثالی سطور پیش‌تر هم محاسبه نمودیم، سود مرکب ماهانه هم در انتهای سال 21.93 % میگردد. اما سود روزانه به این شکل خواهد بود:

سود مرکب در بورس روزانه در پایان سال 22.13% است که زیادترتر از سود مرکب ماهانه و همچنین سه ماهه است.

نحوه مشخص نمودن سود مرکب در بورس را دانستیم. با کمک این فرمول‌ها و بررسی کردن مقدار سودتان در انواع بازار سرمایه و بورس می‌توانید از مقدار اندوخته خود اطلاع پیدا کنید.

EPS در بورس

EPS در بورس، در واقع همان سود به دست آمده از هر واحد سهم بوده و نحوه محاسبه سود هر سهم، با استفاده از فرمول محاسبه EPS است که نسبت میزان سود سهام، با کسر درآمد خالص شرکت، تقسیم به تعداد سهام های عادی سهامداران آن شرکت می باشد. مشاهده سود هر سهم نیز، از طریق سایت بورس اوراق بهادار تهران، امکان پذیر است.

برای مشاوره EPS در بورس

برای مشاوره EPS در بورس

عناوین اصلی این مقاله

سرمایه گذاری در بازار بورس اوراق بهادار و خرید و فروش نحوه محاسبه سود بورس در آن، صنعت بسیار بزرگی را ایجاد کرده است که هنوز بسیاری از افراد، آشنایی کامل را در رابطه با مفاهیم موجود در بازار سرمایه، ندارند. همچنین، بسیاری از افراد نیز، بدون هیچ آگاهی، اقدام به سرمایه گذاری در این بازار مالی، می ‌کنند.

یکی از مفاهیم مهم، در بازار سرمایه ایران، EPS می باشد. EPS یا همان سود هر سهم که عدد آن، برابر با تقسیم سود یک شرکت سرمایه گذار، به تعداد سهام های عادی آن شرکت و از آنجایی که سود هر سهم، یکی از مهم ترین عوامل برای تعیین قیمت سهام می باشد، لازم است که سرمایه گذاران، با این مفهوم پر کاربرد در بورس، آشنا شوند.

حال، با توجه به اهمیت میزان سود هر سهم، برای سرمایه گذاران، در بازار بور اوراق بهادار، در ادامه، در خصوص EPS در بورس، فرمول محاسبه EPS و همچنین، عوامل موثر در نحوه محاسبه سود هر سهم، در بازار بورس، مطالبی آورده شده است.

EPS در بورس چیست؟

مفهوم EPS ( Earnings Per Share ) یا همان، سود به دست آمده از هر سهم، در بورس، برابر است با نسبت سود یک شرکت سرمایه گذار، به تعداد سهام هایی که در اختیار سهامداران شرکت سپرده گذای مرکزی، قرار دارد و نتیجه به دست آمده از این تقسیم، به عنوان شاخص سود آوری آن شرکت، مورد استفاده قرار می گیرد.

حال، با توجه به اینکه سود هر سهم در بورس، زمان تعیین قیمت هر واحد سهم، تاثیر بسزایی دارد، EPS، یکی رکن های مهم، جهت محاسبه قیمت بر درآمد، در بورس یا همان (P/E)، می باشد که در این مفهوم بورسی، حرف E در آن، به مفهوم EPS، اشاره می کند. با استفاده از Earnings Per Share، سرمایه گذاران، می توانند ارزش سهام مد نظر خود را با ارزش به روز بازار، مقایسه نموده و در واقع، EPS، می تواند شاخص خوبی، برای انتخاب یک سهام باشد.

لازم به ذکر است که در حالت عادی، سرمایه گذاران شرکت سپرده گذاری نحوه محاسبه سود بورس مرکزی، دسترسی مستقیم، به درآمد شرکت سرمایه گذار، نخواهند داشت. در این حالت، سرمایه گذاران، می توانند EPS یا همان سود به دست آمده از هر سهم را با قیمت سهام، مقایسه نموده و با توجه به تحلیل خود، از آن سهام، اقدام به دریافت آن، کنند.

همچنین، توجه داشته باشید که سه نوع سود، برای هر واحد سهم، با توجه به داده های موجود، وجود دارد. از این رو، در ادامه، در خصوص، انواع سود هر واحد سهم، برای راهنمایی بیشتر سرمایه گذاران بازار سرمایه، توضیحات لازم آورده شده است.

سود پیش‌ بینی شده ( Forward EPS ) :

سود پیش بینی شده، در واقع، درآمد پیش بینی شده هر برگ از سهام بوده و مقدار سودی است که یک شرکت سرمایه گذار، زمان آغاز سال مالی خود، آن را پیش بینی می کند و به صورت هدف در نظر می گیرد که تا پایان همان سال مالی، به آن برسد.

همچنین، شرکت‌ های سرمایه گذار بورسی، موظف می باشند، در هر سال مالی، پیش از آغاز سال مالی جدید، یک پیش بینی، در رابطه با عملکرد مالی خود، به بازار بورس اوراق بهادار، ارائه نمایند. که در آن، بر اساس عملکرد مالی گذشته و همچنین، با توجه به نظر کارشناسان و مدیران شرکت سرمایه گذار، سود هر سهم یا همان EPS برای سال مالی جدید شرکت، پیش بینی خواهد شد.

سود جاری ( Current EPS ) :

سود جاری، عموما، درآمد سه ماهه چهارم، از سال مالی جاری را شامل شده و در نهایت، با توجه به اینکه ممکن است برخی از فرآیند درآمدی، هنوز به مراحل بعدی، نرسیده باشند، EPS برخی از داده ها پیش بینی شده و همچنین، سود بعضی دیگر، بر اساس ارقام واقعی می باشد.

سود دنباله ‌دار ( Trailing EPS ) :

محاسبه سود دنباله ‌دار، بر اساس عدد EPS سال گذشته بوده و از درآمد سه‌ ماهه چهارم آن و اعداد واقعی، استفاده می‌ شود و نسبت P به E، معمولا با استفاده از سود دنباله ‌دار، محاسبه می‌ گردد، زیرا، بر اساس آن چیزی است که در واقعیت اتفاق افتاده است، نه آن چیزی که ممکن است در آینده پیش آید.

لازم به ذکر است که معامله گران، پیش از سرمایه گذاری، در بازار سرمایه، می بایست در رابطه با افزایش سرمایه در بورس، مطالعه داشته باشند. برای جزئیات بیشتر در رابطه با نحوه افزایش سرمایه در بورس اوراق بهادار ایران، برروی لینک زیر کلیک نمایید.

فرمول محاسبه EPS در بورس

در بخش قبل، در رابطه با مفهوم EPS ، در بورس، توضیح دادیم؛ حال، قصد داریم در این بخش نیز، در رابطه با نحوه محاسبه سود هر سهم، صحبت کنیم. لازم به ذکر است در این قسمت، جهت محاسبه EPS ، نیاز به استفاده از فرمول محاسبه سود هر سهم است که در ادامه، در خصوص نحوه محاسبه سود هر سهم و فرمول محاسبه EPS ، توضیحات لازم آورده شده است.

افرادی که قصد دریافت استعلام کد بورسی را دارند، می توانند از طریق سایت estelam.ime.co.ir، به صورت اینترنتی، اقدام نمایند.

نحوه محاسبه سود هر سهم، به این صورت می باشد که می بایست از برگه تراز نامه، سود های پرداخت شده سهام ممتاز که از امتیازات ویژه ای نسبت به سهام عادی برخوردار می باشند و صورت حساب سود و زیان شرکت سرمایه گذار، جهت دریافت تعداد سهام عادی و همچنین، در آمد خالص آن، استفاده کرد. لازم به ذکر است، استفاده از میانگین وزنی سهام عادی، در زمان محاسبه EPS، می تواند دقیق تر از تعداد سهام باشد؛ زیرا، ممکن است پس از گذشت زمان، تعداد سهام، تغییر کند.

برای محاسبه EPS در بورس، سرمایه گذاران، می توانند به صورت غیر حضوری نیز، اقدام نمایند؛ زیرا همانطور که بیان شد، مقدار سود هر سهم، تاثیر بسیار زیادی، بر ارزش سهام دارد. حال، از آنجا که، نحوه محاسبه سود هر سهم، ممکن است برای سرمایه گذاران، دشوار بنظر برسد، در ادامه، فرمول محاسبه EPS در بورس، آورده شده است.

همچنین، ممکن است نمونه های پیش بینی نشده ای وجود داشته باشند که از اهمیت بالایی نیز، برخوردار باشند که منبع آن ها، از رویداد های خارج از فعالیت عادی شرکت می باشد که سبب این می شود که EPS یا همان سود هر سهم، چه به عمد و چه به صورت ناخواسته، تغییر کند.

البته، تحلیلگران بورسی، جهت جلوگیری از تغییر EPS، برای نحوه محاسبه سود هر سهم، فرمول دیگری را نیز، در نظر گرفته اند که در ادامه، فرمول محاسبه EPS در بورس، با توجه به نمونه های پیش بینی نشده یا همان اقلام غیر مترقبه، آورده شده است.

افرادی که قصد پیگیری سهام های قدیمی خود را دارند، می توانند از طریق سایت csdiran.ir، به صورت غیر حضوری، اقدام نمایند.

لازم به ذکر است، با توجه به اینکه سود عملیات مستمر در بورس، باقیمانده‌ سود بعد از محاسبه‌ تمام هزینه‌ های عملیاتی بوده، عواملی همچون، هزینه‌ های اجاره و بیمه، حمل ‌ونقل و کرایه، در محاسبه‌ سود عملیاتی، در نظر گرفته خواهند شد که در ادامه، فرمول محاسبه EPS در بورس، با در نظر گرفتن عملیات مستمر، آورده شده است.

همچنین، افرادی که قصد سرمایه گذاری، در بازار سرمایه ایران را دارند، می بایست در خصوص کارمزد انواع معاملات در بورس، مطالعه داشته باشند. برای دریافت جزئیات بیشتر در رابطه با کارمزد معاملات در بازار بورس، برروی لینک زیر کلیک نمایید.

نحوه مشاهده EPS در بورس

در بخش قبل، در رابطه با نحوه محاسبه سود هر سهم و فرمول محاسبه EPS ، در بورس، توضیح دادیم؛ حال، قصد داریم در این قسمت، در رابطه با مشاهده EPS در بورس، صحبت کنیم. از این رو، در ادامه، در خصوص نحوه مشاهده EPS در بورس، توضیحات لازم آورده شده است.

جهت مشاهده EPS در بورس، می بایست ابتدا وارد سایت tsetmc.com شوید. سپس، بر روی آیکون ذره بین شکل سبز رنگ کلیک کنید.

در این مرحله، می بایست نماد سهام مورد نظر خود را در کادر مربوطه جستجو نمایید. در این قسمت، برای مثال، نماد بورس فارس را جستجو کرده ایم.

حال، در این قسمت، امکان مشاهده میزان EPS نماد فارس، برای افراد متقاضی، وجود دارد.

به این ترتیب، از طریق ورود به سایت tsetmc.com، می توان به راحتی میزان EPS هر یک از نماد های بورسی را مشاهده کرد.

افرادی که قصد سرمایه گذاری در بازار بورس را دارند، می بایست با مفاهیم و انواع صندوق سرمایه گذاری در این بازار، همانند صندوق سرمایه گذاری قابل معامله، آشنایی داشته باشند. برای جزئیات بیشتر در رابطه با صندوق سرمایه گذاری قابل معامله ETF، برروی لینک زیر کلیک نمایید.

بیشتر بخوانید: ETF بیت کوین در بورس

عوامل موثر در محاسبه EPS در بورس

در بخش قبل، در رابطه با نحوه مشاهده EPS در بورس، از طریق سایت tsetmc.com، به صورت الکترونیکی، توضیح دادیم؛ حال، قصد داریم در این قسمت، در خصوص عوامل تاثیر گذار در زمان محاسبه EPS ( Earnings Per Share )، صحبت کنیم. از این رو، در ادامه، در رابطه با عوامل موثر در محاسبه EPS در بورس، توضیحات لازم آورده شده است.

افرادی که قصد دریافت برگ سهام های خود در بازار سرمایه را دارند، می توانند از طریق درگاه یکپارچه ذینفعان بازار سرمایه، به نشانی اینترنتی ddn.csdiran.ir، اقدام نمایند.

زمان محاسبه EPS، میزان سرمایه جهت رسیدن به درآمد خالص، یکی از موارد مهم می باشد.

سرمایه گذاران، می بایست از تغییرات سود پیش بینی شده هر واحد سهم، مطلع باشند.

همچنین، ممکن است سود پیش بینی شده شرکت ها، به صورت یکسان، نباشد؛ اما، برخی از این شرکت های سرمایه گذار، ممکن سود خود را به ازای هر سهم، با سرمایه گذاری کم، کسب کرده باشند. از این رو، شرکت هایی که توانسته اند با سرمایه کمتری، بازدهی بیشتری را زمان فعالیت خود، داشته باشند، پس از بررسی جوانب، گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری، محسوب خواهند شد.

افرادی که قصد سرمایه گذاری در بازار بورس ایران را دارند، می بایست با تمامی مفاهیم موجود در این بازار مالی، همانند NAV سهام، آشنایی داشته باشند. برای جزئیات بیشتر در رابطه با NAV سهام یا همان ارزش خالص دارایی شرکت سرمایه گذار، در بورس، برروی لینک زیر کلیک نمایید.

در ادامه بخوانید: NAV سهام در بورس چیست

برای دریافت اطلاعات بیشتر در مورد EPS در بورس در کانال تلگرام سرمایه گذاری عضو شوید، همچنین کارشناسان مرکز مشاوره سرمایه گذاری دینا نیز آماده اند تا با ارائه خدمات مشاوره سرمایه گذاری تلفنی دینا به سوالات شما عزیزان پیرامون EPS در بورس پاسخ دهند.

سوالات متداول

1- ✔️EPS در بورس چیست؟

✔️EPS در بورس در واقع همان سود به دست آمده از هر واحد سهم می باشد که در متن مقاله نیز در رابطه با آن توضیحات لازم آورده شده است.

2- ✔️فرمول محاسبه EPS در بورس چیست؟

✔️فرمول محاسبه EPS در بورس نسبت سود سهام با کسر درآمد خالص شرکت به تعداد سهام های عادی سهامداران آن شرکت است که در متن مقاله نیز توضیحات لازم آورده شده است.

3- ✔️نحوه مشاهده EPS در بورس به چه صورت می باشد؟

✔️برای مشاهده EPS در بورس می توان از طریق سایت tsetmc.com سپس جستجو نماد بورسی مورد نظر اقدام کرد که در متن مقاله نیز مراحل آن آورده شده است.

نحوه محاسبه سود بورس

نحوه محاسبه مالیات بر سهم در معاملات سازمان بورس و اوراق بهادار مطابق قانون مالیات‌های مستقیم (مصوب ۱۳۶۶ همراه با اصلاحات ۱۳۹۴)

بورس اوراق بهادار بعنوان بخش اصلی بازار سرمایه، نقش بسیار مهمی در توسعه اقتصادی کشورها بعهده دارد.

همچنین در بازار بورس اوراق بهادار با پس انداز نقدینگی بخش خصوصی، به تامین مالی پروژه های بلند مدت کمک میشود و از طرفی مرجع رسمی امنی برای سرمایه گذاران خرد با سرمایه های راکد است.

در بازار بورس اوراق بهادار، سهام شرکت ها، اوراق قرضه دولتی مطابق قوانین و مقررات خاصی مورد معامله قرار میگیرد.

با بررسی قوانین و نظام مالیات ستانی کشور در رابطه با بازارهای معتبر سرمایه گذاری از جمله بورس اوراق بهادار شاید بتوان بر رونق اقتصادی این بخش از چرخه اقتصاد و مشتاقان سرمایه گذاری در آن افزود. در زیر به نحوه محاسبه مالیات بر سهام در معاملات سازمان بورس و اوراق بهادار در ایران خواهیم پرداخت.

معافیت مالیاتی سود سهام

مطابق ماده ۱۴۵ از باب چهارم قانون مالیات های مستقیم در خصوص معافیت های مالیاتی، سود سهام بورس اوراق بهادار از پرداخت مالیات معاف است دلیل اصلی این معافیت مالیاتی نیز جلوگیری از اخذ مالیات مضاعف است. به عبارت دقیق‌تر، از آنجا که شرکت‌های سهامی قبل از آنکه سودی تقسیم کنند مالیات آن پرداخت کرده‌اند، لازم نیست سهامداران شرکت بابت سود نقدی که دریافت می‌کنند مالیات مضاعفی پرداخت کنند. ولی در مواد مختلفی صرفنظر از ریسک بازده سود سهام خریداری شده که ممکن است مثبت یا منفی باشد، در شرایطی که ذیلاً به آن میپردازیم، به صورت مستقیم یا غیر مستقیم فعالیت های مرتبط با سهام را مشمول پرداخت مالیات نموده است که مثال بارز آن در باب نقل و انتقال سهام است.

لزوم اظهار معاملات سهام از خارج از کشور

ماده ۱ ق.م.م.[۱] در بند ۲ اشخاص حقیقی ایرانی مقیم ایران را نسبت به کلیه درآمدهایی که در ایران یا خارج از ایران تحصیل، مینماید مشمول پرداخت مالیات قلمداد میکند:

مطابق این ماده اگر اشخاص حقیقی ایرانی در خارج از کشور سهام شرکتی را معامله نمایند، میبایست درآمد حاصل از این فعالیت را به سازمان امور مالیاتی ایران اعلام و مالیات آن را پرداخت نمایند مگر مدارک پرداخت این مالیات را به اداره مالیات کشور متبوع سهام به سازمان امور مالیاتی ارائه نمایند.

فعالیت های مشمول مالیات برای اشخاص حقوقی خارج از شمول پرداخت مالیات

ماده ۲ ق.م.م. (اصلاحی سال ۲۷/۱۱/۸۰) بطور کلی اشخاصی را از شمول پرداخت مالیات موضوع این قانون خارج نموده است :

اما فعالیت های اقتصادی خاص اشخاص حقوقی موضوع این ماده از جمله خرید و فروش سهام، مشمول پرداخت مالیات خواهد بود.

هزینه های غیر قابل قبول مالیاتی

باب چهارم از فصل دوم ق.م.م. به هزینه های قابل قبول پرداخته است، که مطابق آن میتوان نکاتی در خصوص هزینه های غیر قابل قبول برای سازمان امور مالیاتی ذکر نمود:

در بحث اخذ تسهیلات برای اشخاص حقوقی و نحوه ورود و استفاده آن در تشکیلات حقوقی، مواردی که میبایست رعایت گردد تا بازپرداخت تسهیلات اخذ شده بعنوان هزینه های قابل قبول دارایی تلقی شود، در قانون ذکر گردیده، نکته قابل توجه در بحث ما ردیابی موارد مصرف تسهیلات است که برای اداره مالیات اهمیت بالایی دارد و با وجودیکه این ردیابی بسیار سخت است اما سازمان امور مالیاتی راهکارها و قراینی برای اثبات آن دارد. دلیل اهمیت این ردیابی نیز این است که تسهیلات اخذ شده برای شرکت نباید در راه سرمایه گذاری صرف شود و باید در چرخه تولید و امثال آن صرف گردد، حال اگر مدیران شخصیت حقوقی تصمیم گرفته اند با تسهیلاتی که به نام شرکت دریافت نموده اند، سهام خریداری نمایند، اداره دارایی بلافاصله بخشی از هزینه مالی شرکت را برگشت می دهد قرینه این ردیابی بعنوان مثال میتواند افزایش در سرمایه شرکت باشد.

* بطور کلی ورود سهام شرکت ها در هر دارایی اشخاص حقوقی که معاف از پرداخت مالیات است یا مالیات آن با نرخ مقطوع محاسبه می گردد، ممنوع است.

معافیت سهام حساب تعدیلات سنواتی

* مطابق دستوالعمل ۲۱۰۱۲ مورخ ۲۵/۱۰/۱۳۹۱ با موضوع رسیدگی به حساب تعدیلات سنواتی و رأی شماره ۱۱۴۱ هیأت عمومی دیوان عدالت اداری مبنی بر ابطال بند الف ـ۱ این بخشنامه، از جمله درآمد سود سهام سال های قبل که توسط مودی ابراز نشده و در دوره مالی جاری ابراز گردیده است که با توجه به رای مذکور دیوان عدالت اداری، ادراه دارایی بابت معافیت آن بخش از درآمد ثبت اصلاحی زده و آن را از درآمد مشمول مالیات خارج می نماید.

مالیات بر ارث سهام

مطابق بند ۲ ماده ۱۷ ق.م.م. مالیات سهام و سهم الشرکه و حق تقدم آنها که در نتیجه فوت شخص اعم از فوت واقعی یا فرضی انتقال می یابد، معادل یک و نیم (۵/۱) برابر نرخهای مذکور در تبصره(۱) ماده(۱۴۳) و ماده(۱۴۳مکرر) این قانون طبق مقررات مزبور در تاریخ ثبت انتقال به نام وراث، محاسبه و اخذ می گردد.

مالیات سهام شرکت ها

مطابق ماده۴۸ ق.م.م. سهام و سهم الشرکه کلیه شرکتهای ایرانی موضوع قانون تجارت به استثنای شرکت‌های تعاونی براساس ارزش اسمی سهام یا سهم الشرکه به ‌قرار نیم در هزار مشمول حق تمبر خواهد بود.

نرخ مقطوع مالیات نقل و انتقال سهام

طبق ماده ۱۴۳ مکرر: هر نقل و انتقال سهام و حق تقدم سهام شرکت‌ها اعم از ایرانی و خارجی در بورس‌ها یا بازارهای خارج از بورس دارای مجوز، مشمول پرداخت مالیات مقطوعی به میزان نیم درصد (۵/۰%) ارزش فروش سهام و حق تقدم سهام خواهد بود و این در حالی است که از بابت این نقل و انتقال وجه دیگری به عنوان مالیات بر درآمد نقل و انتقال سهام* و همچنین حق تقدم سهام و مالیات بر ارزش افزوده خرید و فروش مطالبه نخواهد شد.

* در این ماده منظور از عبارت وجه دیگری به عنوان مالیات بر درآمد نقل و انتقال سهام مطالبه نخواهد شد، همان سود حاصل از نقل و انتقال سهام (اختلاف بین قیمت خرید و فروش) است که معاف از پرداخت مالیات میباشد.

و مطابق تبصره ۱ ماده ۱۴۳: از هر نقل و انتقال سهام و سهم الشرکه و حق تقدم سهام و سهم الشرکه شرکا در سایر شرکت‌ها (منظور شرکت هایی است که سهام آنها در بورس اوراق بهادار عرضه نشده است) مالیات مقطوعی به میزان چهار درصد (۴%) ارزش اسمی آنها وصول می‌شود. از این بابت وجه دیگری به عنوان مالیات بر درآمد نقل و انتقال فوق مطالبه نخواهد شد.

موارد مذکور در خصوص نقل و انتقال سهام شرکتها بطور خلاصه از این قرار است:

–مالیات مقطوع نقل و انتقال سهام شرکت های حاضر در بورس اوراق بهادار نیم درصد (۰.۵%) مبلغ فروش آن است

–مالیات مقطوع نقل و انتقال سهام سایر شرکت ها که در بورس حضور ندارند، ۴ درصد ارزش اسمی سهام است.

– پرداخت مالیات نقل و انتقال به عهده واگذار کننده سهام است.

معافیت شرکتهای بورسی و خارج از بورس

مطابق صدر ماده ۱۴۳ : شرکتهایی که در بورس کالا حضور دارند، معادل ده درصد (۱۰%) از مالیات بردرآمد حاصل از فروش کالاهایی که در بورس کالا به فروش می‌رسد معاف از پرداخت مالیات هستند و شرکت های که خارج از بورس هستند معادل ۵ % معافیت دارند.

اگر سهام شناور شرکتهای مذکور بالای ۲۰ % باشد و سازمان بورس اوراق بهادار این مطلب را تایید نماید، تاییدیه را به سازمان امور مالیاتی ارسال نموده و نرخ های معافیت مذکور در ماده ۱۴۳، ۲ خواهد شد، معافیت در شرایط ۱۰ درصد، معادل ۲۰ % و معافیت در شرایط ۵ درصد ، معادل ۱۰ % اعمال میشود. به بیان ساده تر نرخ مالیات برای شرکت‌های بورسی ۲۲.۵ درصد و برای شرکت‌های بورسی دارای سهام آزاد شناور بیش از ۲۰ درصد، برابر ۲۰ درصد محاسبه می‌شود.

با مطالعه اجمالی تطبیقی چند نظام مالیات ستانی از بورس و اوراق بهادار، در میابیم که در کشورهای توسعه یافته که گردش بازارهای سرمایه برای آنها از اهمیت ویژه ای برخوردار است، با کاهش شدید نرخ مالیات مقطوع خرید و فروش سهام، موفقیت بزرگی در جذب سرمایه گذاران کسب نموده اند و البته به این نکته باید اشاره کرد که در بحث جذب سرمایه های خارجی و رونق سرمایه گذاری مستقیم و غیر مستقیم خارجی، تفاوت پرداخت مالیات سهام از سوی سرمایه گذاران خارجی و داخلی مشهود و قابل تامل است بدینگونه که مالیات نقل و انتقال و همچنین سود سهام برای سرمایه گذاران خارجی تقریباً معادل نصف نرخ سود آن برای سرمایه گذاران داخلی است. همچنین با تفکیک سرمایه گذاری بلند مدت و کوتاه مدت در این بازار و اخذ مالیات کمتر در سرمایه گذاریهای بلند مدت نیز میتوان گام بلندی در تشویق سرمایه گذاران برای نگهداری سهام خود در بلند مدت برداشت.

با توجه به موارد مذکور و با در نظر گرفتن آیین‌نامه سرمایه‌گذاری خارجی در بورس‌ها و بازارهای خارج از بورس (تصویب نامه شماره ۱۷۷۹۳/۴۲۴۵۹ مورخ ۱۳۸۹/۰۱/۲۹ هیأت وزیران) به نظر میرسد با وضع قوانین مالیاتی جدید برای سرمایه گذاران خارجی در بورس اوراق بهادار و طرح تفکیک نرخ مالیات سرمایه گذاری بلند و کوتاه مدت میتوان به رونق این بخش مهم از اقتصاد کشور کمک شایانی نمود.