درک بازار سهام

درک بازار

موضوع تحقیقات در مورد بازار بین‌الملل، قبل از ورود به آن را هرگز نباید دست‌کم گرفت. بسیاری از کسب‌ و کارهای جدید به دلیل انجام منظم این امر به درک بالایی از بازار رسیده‌اند و این موضوع باعث تضمین موفقیت و عمر طولانی حضور آن‌ها در بازار شده است.

درک بازار و نگاه واقع ‌بینانه به شرایط موجود، ساده‌ترین راه برای کارآفرینان است تا موقعیت خود را در بازارهای داخلی و بین‌المللی حفظ کرده و با تسلط بر وضعیت فعلی، به تحلیل درستی از موقعیت‌ها و فرصت‌های موجود برای پیشرفت کسب‌ و کار خود برسند.

تحقیقات در مورد بازارهای داخلی و خارجی را می‌توان در هر مرحله‌ای از چرخه‌ی عمر کسب‌ و کار انجام داد. اما داشتن اطلاعات زیاد و درک درست از وضعیت فعلی و کمی پیش‌بینی بر پایه‌ی داده‌های کسب ‌شده از شرایط موجود، در حیطه‌ی کاری کسب‌ و کار از همان ابتدای به وجود آمدنش، می‌تواند افراد را قادر به ایجاد یک استراتژی خوب برای ورود به بازار کرده و به رشد نام تجاری آن‌ها کمک کند.

دامنه‌ی تحقیقات بازار، تحت تاثیر اهداف کلی کسب‌ و کار مجموعه است. به این معنی که مجموعه‌ای که می‌خواهد به بازارهای جهانی ورود کند، باید بداند که هدف او در ابتدا کسب چه میزان سهم از بازار است و بر این اساس نیاز به چه اطلاعاتی در مورد بازار دارد و چه عواملی روی این بازار تاثیر می‌گذارد؟

به‌ طور کلی تحقیقات در مورد بازارهای داخلی و جهانی به دو مرحله تقسیم می‌شود: تحقیقات اولیه و تحقیقات ثانویه.

تحقیقات اولیه بازار شامل نظارت بر نوع فروش رقبا، حصول اطمینان از کیفیت و خدمات ارائه ‌شده توسط رقبا و شناخت کانال‌های ارتباطی استفاده‌ شده توسط رقبا و ارزیابی رقبای فعال در بازار می‌شود.

تحقیقات ثانویه هم مواردی مانند بررسی گزارش‌های منتشرشده توسط شرکت‌ها، بررسی نقشه‌ها و تحقیقات موجود در مورد بازار، تحلیل گزارش روزنامه‌ها و دست‌یابی به داده‌های دولتی و اطلاعات منتشر شده توسط آن‌ها را پوشش می‌دهد.

تحقیقات اولیه‌ی بازارهای داخلی و جهانی با هدف جمع‌آوری داده‌های منحصر به ‌فردی صورت می‌گیرد که می‌تواند بر بهبود محصولات، خدمات و قابلیت‌های کلی یک کسب‌ و کار تاثیر گذاشته و آن را در ابتدای ورود به یک بازار در کنار رقبای قدیمی مقبول و مورد توجه قرار دهد.

تحقیقات ثانویه یک نوع متفاوت از تحقیقات است که در آن اطلاعاتی که در حال حاضر از منابع مختلف در دسترس است، برای تحلیل مورد استفاده قرار می‌گیرد و به ‌طور کلی یک نگاه آماری به وضعیت بازار در شرایط فعلی دارد که می‌توان به کمک آن مواردی را نیز پیش‌بینی کرد.

موضوع شناخت مشتریان یکی از مهم‌ترین اطلاعاتی است که باید در مورد بازاری که قرار است به آن ورود شود بر آن مسلط بود.

تحقیقات در مورد بازار به افراد کمک می‌کند، بدانند که گروه مشتریان هدف، چگونه فکر می‌کنند و به ‌این ‌ترتیب می‌توانند با نیازهای آن‌ها هماهنگ و هم‌ قدم شده و آن‌ها را به مشتریان ثابت و همیشگی تبدیل کنند.

اگر کسب‌ و کاری می‌خواهد مطمئن شود که محصولات و خدمات را پائین‌تر از حد ارزش واقعی‌اش قیمت‌گذاری نکرده است باید به دنبال شواهد و قرائنی باشد که به مشتریان بالقوه ثابت کند در کیفیت محصولات ارائه ‌شده هیچ شکی نیست و آن‌ها کاملاً قابل ‌اطمینان هستند. به ‌این ‌ترتیب مشتریان دانا به این نتیجه می‌رسند که خرید از این مجموعه به نفع آن‌ها است.

بسیاری از گزارش‌های منتشر شده در مورد بازارهای داخلی و خارجی به ‌صورت رایگان و آزادانه در کتابخانه‌ها، اتحادیه‌های صنفی و گروه‌های کسب ‌و کار موجود است.

با این ‌حال این مهم است که این اطلاعات چگونه تحلیل شود. بسیاری از این اطلاعات به‌ طور کامل در بازار قابل ‌استفاده نیستند و بعضی از آن‌ها مخصوص تقاضای مصرف‌کننده در یک منطقه‌ی خاص یا برهه‌ی خاص زمانی است. ضمن آن‌که زمان تهیه‌ی این گزارش‌ها نیز در میزان ارزش فعلی آن‌ها موثر است. به‌ عنوان ‌مثال در صنایعی مثل تکنولوژی که سرعت رشد بالایی دارد، گزارش‌هایی که مربوط به دو سال پیش می‌شوند، نیز قدیمی محسوب شده و چندان مفید و کاربردی نخواهند بود.

در آخر باید گفت بسیاری از کسب‌ و کارهای فعلی که به موفقیت‌های چشم‌گیری رسیده‌اند، در ابتدا ایده‌هایی بوده‌اند که با یک نگرش درست و علمی تحقیقاتی در مورد بازار، با قدم‌های مطمئن و استوار وارد آن شده‌اند.

*مدیر کریدور توسعه صادرات و تبادل فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری

آشنایی با مفاهیم پایه بورس / عرضه اولیه سهام چیست؟

آشنایی با برخی از مفاهیم پایه بازار سرمایه، درک بهتری از سرمایه‌گذاری در این بازار را برای اشخاص فراهم می‌کنند. از سوی دیگر آشنایی با برخی اصطلاحات رایج بازار سهام، امکان استفاده بیشتر از فرصت‌های سرمایه‌گذاری در بورس را به دنبال دارد.

• عرضه اولیه چیست؟
• روش‌های خرید عرضه اولیه
• عرضه اولیه چه مزایایی برای شرکت‌ها دارد؟
• عرضه اولیه، سودآور است؟

به گزارش اقتصادآنلاین، بسیاری از سرمایه‌گذارانی که در بازار سهام فعالیت می‌کنند، با مفاهیمی مانند عرضه اولیه، پذیره‌نویسی، افزایش سرمایه شرکت‌ها و. آشنایی دارند. در این سلسله گزارش، به مشروحی از تعاریف و کاربرد مفاهیم و اصطلاحات بورسی پرداخته می‌شود. در این گزارش نیز، مفهوم عرضه اولیه، کابرد و ویژگی‌های آن بررسی می‌شود.

عرضه اولیه چیست؟

این اصطلاح که ترجمه عبارت Initial Public Offering یا (IPO) است، به اولین روز عرضه سهام یک شرکت در بورس اشاره دارد که طی آن، درصد مشخصی از کل سهام شرکت برای نخستین بار در بازار سرمایه عرضه می‌شود. برای خرید عرضه‌های اولیه، باید به اطلاعیه‌های ناظر بازار توجه داشت. زیرا این اطلاعیه‌ها، شامل موارد مهمی از جمله بازه قیمت سهمیه مجاز هر فرد و زمان مجاز ارسال سفارش است.

روش‌های خرید عرضه اولیه

عرضه اولیه، به دو روش ثبت سفارش و بوک بیلدینگ قابل خریداری است. در روش ثبت سفارش، شرکت‌ها تعداد سهام منتشرشده، حداکثر تعداد سهمی که هر فرد می‌تواند خریداری کند و قیمت هر سهم خود را برای عرضه اولیه در بورس اعلام می‌کنند. سرمایه‌گذاران نیز با توجه به این اطلاعات می‌توانند اقدام به ثبت سفارش برای خرید سهام شرکت مورد نظر کنند.

روش بوک بیلدینگ در مقایسه با ثبت سفارش، روش جدیدتری محسوب می‌شود که مهم‌ترین مزیت آن، امکان ثبت سفارش به قیمت‌های متفاوت است. در روش بوک بیلدینگ، هر سفارش با توجه به حداکثر حجم مشخص‌شده و در قیمتی که خریدار تعیین می‌کند، در سامانه معاملات ثبت خواهد شد. درواقع در روش بوک بیلدینگ دیگر اولویت زمانی مدنظر نیست، بلکه اولویت قیمتی مدنظر است.

در این روش، هر خریدار درخواست خرید سهام را در ساعتی مشخص که از قبل توسط ناظر بازار اعلام می‌شود، در سیستم معاملاتی ثبت می‌کند. در روش بوک بیلدینگ هر کد بورسی تنها از طریق یک کارگزاری و از طریق یک درخواست می‌تواند در اولین عرضه شرکت کند.

یکی از معایب روش بوک بیلدینگ، قیمت و محدودیت مثبت و منفی ۱۰درصد است. با وجود آن که نهاد عرضه‌کننده، یک قیمت را به عنوان کف قیمت سهم مشخص می‌کند، اما سرمایه گذاران می‌توانند سفارش خرید خود را در بازه‌ای میان این قیمت کف و ۱۰ درصد بالاتر از آن قرار دهند. بنابراین این احتمال وجود دارد که افراد در سقف قیمتی، ثبت سفارش و خرید سهام را انجام دهند و موجب ایجاد صف خرید شوند.

عرضه اولیه چه مزایایی برای شرکت‌ها دارد؟

شرکت‌ها برای برخورداری از امکاناتی مانند سهولت تأمین مالی از طریق بورس، افزایش نقدشوندگی سهام و کاهش هزینه سرمایه، بهبود ساختار مالی و اقتصادی شرکت در نتیجه رعایت الزامات پذیرش اوراق بهادار و. اقدام به عرضه اولیه سهام و ورود به بازار سرمایه می‌کنند.

عرضه اولیه، سودآور است؟

عرضه اولیه سهام شرکت‌ها، از جمله روش‌های مناسب برای سرمایه‌ گذاران به ویژه افراد تازه ‌وارد در بورس است. دلیل این موضوع، سودآور بودن عرضه‌های اولیه در بیشتر موارد است. با این وجود، باید توجه داشت که عرضه اولیه همیشه سودآور نیست و به عواملی مانند وضعیت بازار و معاملات نیز بستگی دارد.

بر اساس تجربیات موجود، بیش از ۹۰درصد از عرضه‌های اولیه بازار سهام، سودآور هستند. لازم به ذکر است که عرضه اولیه یک شرکت در بورس، به این معنی نیست که آن شرکت به تازگی فعالیت خود را شروع کرده است، بلکه به این معنی است که به تازگی اجازه خرید و فروش سهام آن در بورس صادر شده است.

معرفی فاکتورهای مهم تابلوخوانی و بازارخوانی در بورس

در بخش‌های قبل درباره تابلو خوانی و بازار خوانی در بورس صحبت کردیم و گفتیم که تابلوخوانی و بازارخوانی یکی از ارکان مهم جهت تشخیص روند حرکتی سهم است یعنی با استفاده از مولفه های تابلو خوانی و با استفاده از تحلیل تکنیکال به سادگی می توان جهت حرکت سهم را تشخیص داد. در این بخش قصد داریم برخی از فاکتورهایی که سرمایه گذاران در این زمینه استفاده می کنند را بررسی کنیم و برخی تکنیک های معاملاتی در خرید و فروش سهام که میتواند برای سرمایه گذار موثر واقع شود را مرور کنیم. پس به دقت به آیتم های ذکر شده در بخش های بعدی توجه کنید تا در هنگام خرید سهام قادر باشید رفتارهای معاملاتی سرمایه گذاران را تشخیص دهید.

فاکتورهای تابلو خوانی و بازار خوانی در بورس

1) تعداد معاملات

در صفحه هر نماد تعداد معاملات آن نماد نوشته شده است که نشان دهنده تعداد دفعات انجام معامله در نماد است. این عدد به تنهایی نمی‌تواند معیاری برای تابلوخوانی و بازارخوانی در بورس و نوسان گیری در بازار باشد چرا که هر شخصی ممکن است برای خرید 100000 سهم، چندین بار سفارش خود را وارد سامانه کند. به عنوان مثال سرمایه گذار می‌تواند برای خرید 5000 سهم 5 سفارش 1000 تایی و یا تعداد دفعات سفارش بالاتر همراه با حجم های کمتر در سامانه معاملاتی قرار دهد.

به عنوان مثال شکل زیر مربوط به تعداد معاملات در صفحه هر نماد می باشد

2) حجم معاملات سهم

در یکی از مقالات سایت در خصوص حجم معاملات و اثرات آن بر قیمت سهم در خرید و فروش سهام صحبت شد که یکی از روش های مفید تابلوخوانی و بازار خوانی در بورس و گرفتن سیگنال خرید و یا فروش با استفاده از آن می باشد ( پیشنهاد میکنم حتما مطالعه شود )

3) خرید و فروش حقوقی ها

از دیگر راه های تابلو خوانی و بازار خوانی در بورس خرید و فروش حقوقی ها است. گاهی اوقات ممکن است حقوقی در جایگاه خریدار یا فروشنده باشد که با توجه به قرارگرفتن در جایگاه خریدار یا فروشنده هر کدام استراتژی خاص خود را می‌طلبد.

گاهی اوقات ممکن است یک حقوقی سهامدارعمده سهم باشد و در یک قیمتی که آن قیمت حمایت سهم می باشد شروع به خرید کند تا قیمت کاهش بیشتری نداشته باشد اما ممکن است دلیلی برای رشد سهم وجود نداشته باشد و زمانی که بازار وارد سهم شد و قیمت ها اندکی از قیمت حمایتی بالاتر رفت از خرید سهم صرف نظر کند و صرفا نظاره گر باشد. گاهی اوقات هم ممکن است با افزایش بی رویه قیمت سهم و رسیدن آن به پیک قیمتی حقوقی فروشنده سهم باشد و با عرضه خود موجب کاهش قیمت سهم شود. یعنی تابلوخوانی و بازار خوانی در سهم نشان دهد که با فروش حقوقی در بازار قیمت سهم کاهش می یابد. در این حالت اگر فکر میکنید قیمت سهم ارزنده است بهتر است صبر کنید تا فروش های حقوقی به پایان برسد و پس از آن اقدام به خرید سهم کنید. برای مطالعه کامل در خصوص خرید و فروش حقوقی بهتر است مقاله ” خرید و فروش حقوقی نشانه چیست ” را مطالعه کنید.

در بحث تابلو خوانی و بازار خوانی در بورس گاهی اوقات ممکن است حجم معاملات در سهم به یکباره افزایش داشته باشد و شما نیز با توجه به این سیگنال قصد ورود به سهم را داشته باشید. معاملات را چک می‌کنید و به این نتیجه میرسید که در چند روز گذشته یک حقوقی به شدت فروشنده سهم بوده است و حتی سهم نیز کاهش قیمت فراوانی داشته است. در این حالت بهتر است از خرید سهم صرف نظر کنید تا فشار فروش توسط حقوقی در بازار کاهش یابد و اگر باز هم سیگنال خرید سهم وجود داشت وارد سهم شوید. این یکی دیگر از تکنیک های تابلو خوانی و بازار خوانی در بورس می باشد.

4) سفارش های حمایتی در سهم

گاهی اوقات بررسی و درک صفحه سفارشات سهم یکی از راه های مناسب تابلو خوانی و بازار خوانی خواهد بود. گاهی اوقات در صفحه سفارشات می بینیم که سفارش های چند صد هزار تایی و یا سفارش های میلیونی در نماد ایجاد شده است . به عنوان مثال شکل زیر اردر حمایتی را در صفحه نماد نشان میدهد.

به عنوان مثال شکل زیر اردر حمایتی فولاد به حجم 2119718 سهم را در قیمت 6327 ریال نشان میدهد.

همانطور که در شکل بالا نشان داده شده است؛ در سطر دوم 22 سفارش مجموعا درخواست خرید دو میلیون و صدو نوزده هزار سهم در قیمت 6327 تومان را دارند. این حجم بالا نشان دهنده حمایتی است که سرمایه گذار حقیقی و یا حقوقی قصد دارد در سهم انجام دهد و این اطمینان را به سرمایه گذاران دیگری که قصد خرید سهم را دارند میدهد که سهم حمایت کننده دارد. این سیگنالها معمولا موجب می شود که خریدار برای سهم جلو بیاید و اطمینان نسبی در خریدار ایجاد شود. شناسایی و تشخیص این نوع سفارش ها یک نوع تابلو خوانی و بازار خوانی در بورس به حساب می آید.

گاهی اوقات در خرید سهمی می بینید که صفحه سفارشات نماد به شکل زیرمی باشد.

همانطور که در شکل بالا نشان داده شده است سفارش های فروش در سطر دوم و سوم حجم بالایی را به خود اختصاص داده است. در سط دوم 14 سفارش درخواست فروش هفتصد هزار سهم را در قیمت 426 تومان و در سطر سوم نیز 7 سفارش مجموعا چهارصد و پنجاه و دو هزار سهم را در قیمت 430 تومان برای فروش قرار داده اند. این دو سفارش در صفحه سفارشات برای سرمایه گذاری که قصد خرید سهم را دارد ترس ایجاد میکند و موجب می شود که از خرید سهم صرف نظر کند و ترجیح میدهد که صبر کند تا سفارش ها یا حذف شود و یا توسط سرمایه گذار دیگری خریداری شود تا سپس وارد معامله شود و تعداد سهم مورد نظر را خریداری کند.در خصوص اردر ترس در تابلو خوانی و بازار خوانی در بورس در یک مقاله جداگانه ای به بررسی این موضوع پرداخته ایم.

5) سهام شناور و ارتباط آن با سفته بازی

یکی از تکنیک هایی که سفته بازار برای خرید و فروش سهام از آن استفاده می کنند با لاستفاده از سهام شناور می باشد. سهام شناور تعداد سهامی است که در اختیار سرمایه گذاران حقیقی و حقوقی بازار می باشد که با آن معامله میکنند و قصد مدیریت و کنترل شرکت را ندارند. حال سفته بازان با استفاده از شناوری سهم و مبللغ مورد نیاز برای سفته بازی اقدام به جمع کردن سهام شناور موجود در بازار میکنند و با استفداه از منابع مالی فراوانی که دارند موجب رشد شارپ سهم می شوند. در خصوص سهام شناور و سفته بازی مقاله را مطالعه کنید تا از چگونگی سفته بازی در سهم آگاه شوید.

6) نوسان گیری با یک ابزار تکنیکالی

یکی از علایق سرمایه گذاران بعد از ورود به بازار سرمایه این است که نوسلان گیری کنند و معاملات متعدد و سود های کوتاه مدت داشته باشند. در خصوص نوسان گیری و خوبی و بدی آن در مقالات بسیاری صحبت کردیم. اما یکی از ابزارهایی که برای نوسان گیری استفاده می شود استفاده از اندیکاتور ATR در نرم افزار داینامیک تریدر می باشد که در مقاله ای جداگانه در لینک میتوانید آن را مطالعه کنید. البته استفاده از یک سری فیلترهای کاربردی در بورس هم میتواند زمینه نوسان گیری در بازار را فراهم کند که در مقالات متعددی در خصوص آن در بخش تابلو خوانی و روانشناسی بازار صحبت کردیم.

7) شناسایی رفتار بازار با استفاده از کندل استیک

کندل استیک یکی از روش های قدیمی تحلیل بازارها می باشد که در کشور ژاپن رواج داشته و قبل از الگوهای غربی از الگوهای کندل استیک برای بازارها استفاده می شد. امروزه نیز از الگوهای کندل استیک برای شناسایی رفتار معاملاتی معامله گران استفاده می شود که سرمایه گذار با ترکیب ان با الگوهای غربی می تواند به یک تحلیل جامع و درست دست پیدا کند. در حال حاضر از الگوهای کندل استیک در بازار سرمایه ایران زیاد استفاده نمی شود چرا که در مورد آن شناخت کافی وجود ندارد. به همین دلیل سعی کردم در مقاله های روانشناسی بازار با کندل استیک و روانشناسی با کندل استیک : الگوی ستاره در خصوص این کندل ها و استفاده از آن در نمودارها صحبت کنم.

حباب بازار سهام چیست و چگونه آن را درک بازار سهام تشخیص دهیم؟

حباب های بازار سهام معمولا ترس را به جامعه معامله گران می آورند. حباب بازار در طبقات مختلف دارایی به طور مکرر رخ می دهد. در حالیکه حباب بازار سهام می تواند برای برخی ها بسیار ترسناک باشد فرصتهای معاملاتی خوبی را برای سایرین فراهم می آورد.

جمله معروف سرمایه گذار بزرگ وارن بافت، اساس حباب بازار را بطور مناسبی تشریح می کند:

زمانیکه دیگران حریص هستند شما بترسید و زمانیکه دیگران می ترسند شما حریص باشید.

جمله بالا، این واقعیت غیر قابل انکار را بیان می کند که حرص و طمع سرمایه گذاران، آنها را به تصمیمات اشتباه وادار می کند. در این شرایط، سرمایه گذاران بسیاری را می یابید که در قله خرید می کنند و در کف قیمتی، سهام خود را می فروشند.

درک حباب بازار سهام و دلایل شکل گیری آن، به یک سرمایه گذار معمول کمک می کند تا در سرمایه گذاری و معاملات کوتاه مدت، تصمیمات بهتری بگیرد.

حباب بازار سهام چیست؟

یک حباب، زمانی در بازار شکل می گیرد که قیمت یک دارایی در طول زمان به بیش از ارزش واقعی آن برسد. زمانی این اتفاق رخ می دهد که سرمایه گذاران شروع به بی توجهی به مسائل بنیادی مالی می کنند. عامل دیگر، حرص و طمع سرمایه گذاران است که نقش مهمی در تشکیل حباب بازار دارد.

زمانیکه یک سهم یا یک بخش بخصوص، شروع به نشان دادن علائمی از رشد قیمت می کنند معمولا سرمایه گذاران بصورت توده ای به سمت این دارایی ها هجوم می آورند تا بتوانند در مدت زمان کوتاهی پول زیادی کسب کنند. گر چه در اغلب اوقات این موضوع، سرمایه گذاران را به یک شرایط پر ریسک هدایت می کند.

حباب بازار سهام می تواند به دو صورت شکل بگیرد:

• اولین نوع حباب بازار، زمانی شکل می گیرد که قیمت یک دارایی بطور سریعی رشد می کند. شما معمولا می توانید این افزایش را در نمودار سهام ببینید که تقریبا بصورت یک مخروط رشد می کند.
• نوع دوم حباب بازار، در بلند مدت شکل می گیرد. در این شرایط با ارزیابی های بازار، قیمت دارایی قابل توجیح نیست.

مطمئنا شناسایی حباب نوع اول ساده تر است. این نوع حباب در مدت کوتاهی که معمولا از چند ماه تا یک سال طول می کشد شکل می گیرد. تشخیص نوع دوم حباب مشکل تر خواهد بود. از نظر فنی، حباب نوع دوم را نمی توان حباب نامید و بیشتر شبیه به یک اصلاح حرکت بازار است.

گل لاله هلندی (The Dutch Tulip Mania)

زمانیکه صحبت از حباب بازار می شود داستان لاله هلندی به میان می آید. اولین حباب ثبت شده بازار در تاریخ، مربوط به لاله هلندی است. پیازچه های گل لاله قبل از اینکه در هلند معرفی شوند نقش مهمی در تاریخ داچ دارند. در میانه های قرن هفده، حباب قیمتی گل لاله ترکید چرا که قیمت پیازچه های لاله بشدت افزایش یافته بود. در آن زمان قیمتهای پیشنهادی در حال افزایش بودند زیرا سفته بازان شروع به خرید کردند. از آنجا که گل لاله در برابر سرمای سخت مقاوم است بعنوان یک منبع مهم تجارت برای آن منطقه محسوب می شد.

اندکی پس از آن گل های لاله محبوبیت پیدا کردند. سپس بازار ابزار مشتقه برای آن ایجاد شد و سفته بازان می توانستند در آن فعالیت داشته باشند. همه سرمایه گذاران جهت کسب سود فوری به سمت بازار گل لاله هجوم آوردند. زمانیکه خوشبینی ها به بازار بیشتر شد سرمایه گذاران خیلی زود تصمیم به فروش دارایی های خود گرفتند تا سود خود را شناسایی کنند. اگر بخواهیم بصورت تقریبی بیان کنیم قیمت گل لاله در عرض چند ماه 20 برابر شده بود.

این وقایع موجب ترکیدن حباب قیمت شد و خریداران قراردادهای مشتقه، تعهدات خود را نکول کردند. با انتشار اخبار نکول، سرمایه گذاران شروع به فروش موقعیت های خود کردند. این موضوع موجب شد فروشندگان در بازار، بسیار بیشتر از خریداران شوند و قیمت پیازچه های گل لاله سقوط کرد.

ساختار حباب در بازار سهام

حباب بازار دارای ویژگیهای منحصر به فرد است. البته این ویژگیها پس از وقوع حباب قابل تشخیص هستند. با این حال برخی الگوها دائما تکرار می شوند. جهت درک بهتر حباب بازار، نمودار بیت کوین را بعنوان نمونه ای از حباب قیمتی بررسی می کنیم.

نمودار بالا مراحل معمول حباب قیمتی در یک بازار را نشان می دهد. فازهای اصلی حباب به شرح زیر می باشند:

مرحله حرکت نهان (Stealth)

این مرحله آغاز تشکیل حباب یک دارایی است. در این مرحله، دارایی مورد درک بازار سهام نظر بعنوان یک گزینه سرمایه گذاری خوب محسوب می شود. همچنین، ارزشگذاری ها برای دارایی، غیرعادی نیست و دارایی توجه ها را به خود جلب نمی کند. در این فاز معمولا سرمایه گذاران حقوقی، بر روی دارایی سرمایه گذاری می کنند.

مرحله تیک آف (Take off)

در این مرحله، قیمت با سرعت بیشتری شروع به رشد می کند. با این حال هنوز دارایی توجه زیادی را به خود جلب نمی کند و اخبارها بیشتر منفی و انتقادی هستند.

مرحله حراج اول (Fist sell off)

در این مرحله فروش های سنگین رخ می دهد و یکبار دیگر توجه ها به بازار جلب می شود. ادعاهای منفی در مورد دارایی تایید می شوند و توجه به دارایی کمتر می شود. سرمایه گذارانی که پیش تر موقعیت معاملاتی ایجاد کرده بودند از تراس کاهش بیشتر قیمت تمایل به فروش دارند.

مرحله رشد بازار و طمع (Market hype and greed)

این مرحله زمانی شروع می شود که قیمتها پس از مرحله قبل، دوباره شروع به حرکت می کنند. این فاز نیز با برخی نگاه های انتقادی شروع می شود اما مدتی پس از آن توجه همه رسانه ها به آن جلب می شود. در این مرحله تعداد زیادی مقالات و اخبار درباره دارایی منتشر می شود. زمانیکه قیمت شروع به رشد بیشتر می کند تحلیلگران و صاحب نظران تمایل دارند که خود را لیدر معرفی کنند و این موضوع سرمایه گذاران بیشتر را به بازار جذب می کند.

مرحله تله گاو (Bull trap)

در این مرحله دومین حراج اتفاق می افتد. با این حال با توجه به رشد قیمت دارایی، خریداران در شیب صعودی وارد بازار می شوند. این موضوع کمک می کند تا قیمت دارایی اندکی رشد کند. موضوع قابل توجه در اینجا این است که قیمت به اوج قبلی خود نمی رسد و نمودار، قله کوچکتری تشکیل می دهد.

مرحله کاپیتولاسیون (Capitulation)

در این فاز، خریدارانی که در مرحله قبلی وارد بازار شده بودند اولین افرادی هستند که از معامله خود خارج می شوند. این مسئله موجب نزول مداوم قیمت می شود و به دنبال آن سرمایه گذاران بیشتری شروع به خروج از بازار می کنند. مرحله کاپیتولاسیون همان زمانی است که حباب می ترکد.

مرحله بازگشت به میانگین (Reversion to the mean)

پس از فروش های بسیار، دارایی از کف قیمت خارج می شود به خط میانگین می رسد. این مرحله بعنوان نقطه پایان حباب است و بازار به راه خود ادامه می دهد تا اینکه دوباره این چرخه شروع شود. روش های مختلفی برای شناسایی میانگین وجود دارد. ساده ترین روش، استفاده از میانگین متحرک 200 روزه است.

چگونه در بازار حبابی معامله و سود کنیم؟

حباب های بازار سهام رفتار غیرمنطقی زیادی دارند. یکی از اشتباهات رایج سرمایه گذاران زمانبندی در اوج روند است. در این شرایط به ندرت موفقیت حاصل می شود. در بسیاری از موارد، حباب های بازار سهام، تنها بعد از سقوط بازار مشخص می شوند. زمانیکه یک طبقه دارایی یا یک سهم برای مدت طولانی در شرایط حبابی قرار می گیرد فرصت مناسبی جهت کسب سود ایجاد می شود. سرمایه گذارانی که از ترس، موقعیتهای معاملاتی خود را می بندند متوجه خواهند شد که کمی زود از بازار خارج شده اند. از سوی دیگر سفته بازانی که خود را آماده فروش استقراضی کرده بودند متوجه زمانبندی نامناسب خود خواهند شد.

پس بهترین روش کسب سود از بازار حبابی چیست؟

برای تازه واردها نوسانگیری کوتاه مدت از سقوط بازار سهام می تواند روش کسب سود مناسبی باشد. سفته بازان می توانند بدنبال کسب سود از فروش استقراضی سهام یا ابزارهای مشتقه باشند. سفته بازان می توانند در سقوط بازار با استفاده از محصولات مالی متنوع در ابزار مشتقه مانند اختیار معامله و قراردادهای آتی کسب سود کنند.

اما قبل از اینکه حتی بخواهید به معامله در بازار حبابی فکر کنید ابتدا باید مراقب علائم باشید.

تمایلات بازار

مهمترین جنبه تشخیص صحیح حباب، جستجو برای پیدا کردن علائم حباب است. با این وجود تضمینی برای کسب سود نیست. یکی از اولین مواردی که جهت تشخیص تشکیل یک بازار حبابی باید جستجو کرد تمایلات و احساسات بازار است. این معمولا زمانی اتفاق می افتد که خریداران به فروشندگان غلبه می کنند.

همزمان با خوش بین شدن بازار، تحلیلگران بسیاری را می یابید که افراد را به سهم مورد نظر ترغیب می کنند. در اغلب موارد می توانید با رجوع به شبکه های خبری مالی این موضوع را تشخیص دهید. در بسیاری از موارد، شما می توانید در زمانی که تحلیلگران نظر کارشناسی خود را ارائه می کنند همراه با سایرین وارد بازار حبابی شوید. البته متکی شدن به چنین نظریه هایی با عواقب همراه است. زمانیکه با چنین الگویی پیش می روید همیشه باید مراقب باشید. سرمایه گذاران خرد و معامله گران کوتاه مدت به خرید در اوج قیمت مشهور هستند.

صبر

اگر می خواهید در بازار حبابی بدرستی عمل کنید داشتن صبر نقش مهمی را ایفا می کند. سفته بازانی که زودتر به دام افتاده اند متوجه خواهند شد که اشتباه کردن هزینه سنگینی دارد. زمانیکه تمایلات بازار دائما در بالا قرار دارد(خریداران زیاد هستند) پولهای بیشتری به بازار سرازیر می شود. این می تواند قیمت را اندکی بالاتر ببرد. بنابراین زمان نزول بازار فرا می رسد و این ممکن است فاجعه بار باشد.

اطمینان

همچنین اعتماد به نفس نقش مهمی در معامله بازار حبابی دارد. افرادی که به اصطلاح لیدر هستند تمایل دارند در تلویزیون ظاهر شوند و در رابطه با یک سهم یا یک طبقه دارایی با اطمینان اظهار نظر کنند. اگر شما به تحلیل های خود اعتماد نداشته باشید به راحتی قربانی توصیه های عمومی خرید و فروش در بازار می شوید. در بسیاری موارد دنباله روی کور کورانه چنین تحلیلگرانی موجب نا امیدی شما خواهد شد. ممکن است با مواردی مواجه شوید که تحلیل شما درست بوده ولی با مطالعه مقاله دیگران یا پیشنهاد یک دوست، تصمیم درست به اشتباه تبدیل شود.

اعتبار سنجی

اعتبار سنجی نظرتان درباره بازار می تواند یک روش خوب برای افزایش اعتماد به نفس شما باشد. برای مثال، شاخص نوسان بازار اختیار معامله شیکاگو(CEOB) یک روش عالی برای تایید موقعیت معاملاتی شما در زمانی است که بر روی شاخص S&P500 معامله می کنید. شاخص نوسان اختیار معامله(VIX)، یک نشانگر خوب از میزان ترس سرمایه گذاران است. برخی از بازگشت های اصلی بازار، همراه با بالا آمدن VIX رخ می دهد. نمودار زیر این واقعیت را نشان می دهد.

ابزار مشتقه

در بازار حبابی، ابزارهای مشتقه بهترین محل برای ورود هستند. البته در این بازار همه دارایی ها جهت معامله موجود نیستند و این بستگی به اهداف سرمایه گذاری و سفته بازی شما دارد. با توجه به اهرم موجود در اغلب ابزارهای مشتقه، سفته بازان می توانند در نزول بازارهای حبابی براحتی وارد معامله شوند.

حباب های بازار و تایید تکنیکالی

اگر نگاه دقیقی به بازار داشته باشید می توانید با استفاده از تحلیل تکنیکال در بازار حبابی کسب سود کنید. برای مثال، فازهای مختلف بازار حبابی شبیه به امواج الیوت می باشد. موج سوم که بزرگترین موج است بر اساس روانشناسی افراد می باشد. بازارها در طول زمان تمایل دارند بر اساس چرخه ها و الگوهای تکراری حرکت کنند.

روش دیگر درک بازار سهام بررسی بازار حبابی، بازگشت بازار به خط میانگین است. این یک تئوری مالی است که فرض می کند قیمت و ارزش یک دارایی در بلندمدت به میانگین باز می گردد. زمانیکه قیمت، فاصله زیادی از میانگین دارد می توان انتظار داشت که قیمت بالاخره به سمت میانگین باز گردد. البته جهت کسب سود بایستی زمان بازگشت به میانگین را تشخیص دهید.

در حالیکه حباب بازار ممکن است ترسناک به نظر برسد، سرمایه گذاران و سفته بازان می توانند با استفاده از ابزارهای مختلف، یک ایده واقع گرایانه برای خود شکل دهند. احساسات و روانشناسی انسان نقش مهمی در چرخه بازار حبابی دارد. حباب زمانی در بازار ایجاد می شود که احساسات، تصمیمات سرمایه گذاری را اتخاذ می کنند.

یک سرمایه گذار با درک بازار سهام نظاره دقیق تر بازارها و بررسی حبابهای قبلی بازار می تواند چشم انداز بهتری از این موضوع داشته باشد. این به شما کمک خواهد کرد تا در حباب بعدی بازار آماده تر باشید و بدانید که بایستی چه چیزی را جستجو کنید.

اگر این مطلب براتون مفید بود امتیاز بدین!

برای امتیاز روی ستاره ها کلیک کنید

امتیاز 3.8 / 5. تعداد آرا 5

شما اولین نفری هستید که به این پست امتیاز میدین!

الگوی فنجان و دسته در تحلیل تکنیکال

مقایسه متاتریدر 4 و متاتریدر 5

ساسان پرهون

کارشناسی حسابداری- دارای گواهینامه های حرفه ای سازمان بورس- پنج سال سابقه فعالیت در کارگزاری بورس با سمت معامله گر کالا و اوراق بهادار

نقره‌داغ خریداران عرضه‌اولیه‌های بورس

هر چند بیش از یک‌سال از ریزش تاریخی بازار سهام گذشته است اما همچنان سهامداران بازار سرمایه تلخی خاطرات آن را فراموش نکرده‌اند. گرچه سال ۱۳۹۹ می‌توانست سال شکوفایی بازار سرمایه و گسترش فرهنگ سهامداری بین عموم مردم باشد اما عملکرد دولتمردان و تصمیم‌گیران بورسی باعث از دست رفتن این فرصت شد. این درحالی است که حتی تغییرات در دولت و سازمان بورس نیز نتوانسته بورس را به ریل سابق خود بازگرداند.

به گزارش ایسنا، روزنامه «فرهیختگان» در ادامه نوشت: اعتماد عمومی به بازار مالی و سیستم حاکم بر آن اصلی‌ترین دارایی و موجودیت هر بازار مالی است که طی یک‌سال اخیر بنابر عملکرد دولت و اتخاذ تصمیمات عجیب‌وغریب سازمان بورس، بسیاری از سهامداران از بازار سهام ایران روی‌گردان شده‌اند و متاسفانه این اعتماد عمومی نسبت به بازار سهام ایران از بین رفته است.

در سال ۱۳۹۹، شاهد عرضه‌شدن ۲۵ نماد بورسی بوده‌ایم که پس از گذشت یک‌ سال، از این تعداد ۱۷ نماد بازدهی منفی داشته‌اند. هر چند این آمار در عرضه‌اولیه‌های سال ۱۴۰۰ بهبود پیدا کرده است اما همچنان ۵ نماد از ۱۵ نماد عرضه‌اولیه شده در این سال بازدهی منفی ایجاد کرده‌اند. وجود چنین آماری، شائبه بالا و حبابی‌بودن قیمت عرضه‌اولیه‌ها را بیش از پیش تقویت می‌کند و در زمانی که سهامداران زیادی بدون تجربه و دانش بورسی وارد بازار سهام شدند این سازمان بورس و شرکت‌های وابسته بودند که نمادهای عرضه‌اولیه را به قیمت‌های بالاتر از ارزش آنها به سهامداران فروختند و همین علت موجب بازدهی منفی اکثر این عرضه‌اولیه‌ها و ضرر سهامداران شد. از طرفی نیز از زمان ریزش بازار سهام بیش از ۷۵ درصد نمادهای حاضر و فعال در بازار بیش از ۵۰ درصد افت قیمتی را تجربه کرده‌اند اما شاخص کل بازار سهام تنها ۳۹ درصد و شاخص هم‌وزن ۴۰ درصد افت را نشان می‌دهد؛ بنابراین این شاخص‌ها نمی‌تواند گویای اتفاقات بازار سهام باشند و باید برای بازگوکردن بهتر اتفاقات بازار سهام، تعدیلاتی در این شاخص‌ها صورت گیرد.

بازدهی منفی ۶۸ درصد از عرضه‌اولیه سال ۹۹

در سال ۱۳۹۹ افراد بسیاری بدون تجربه و دانش بورسی وارد بازار سهام شدند و همین اتفاق علاوه‌بر داغ‌کردن بازار سیگنال‌فروش‌ها و فروش پکیج‌های آموزشی، موجب شکل‌گیری اضافه تقاضا در بازار سهام شد. از طرفی شدت این اضافه تقاضا موجب بالا رفتن قیمت نمادهای بورسی به‌صورت حباب بود. افزایش عرضه‌اولیه یکی از راهکارهایی بود که به‌عنوان پاسخی برای اضافه تقاضا از سوی سازمان بورس معرفی شد و رئیس‌جمهور و وزیر اقتصاد در دولت قبل بنابر این دیدگاه وعده هفتگی عرضه‌اولیه را به اهالی بازار سرمایه دادند. هرچند این وعده با توجه به وضعیت حاکم بر بورس عملی نشد ولی در نهایت در سال ۱۳۹۹ شاهد عرضه‌اولیه ۲۵ نماد بورسی بودیم. از دیرباز بین اهالی بازار سرمایه، عرضه‌اولیه به‌دلیل ماهیت خود و ارزنده‌بودن قیمت عرضه به‌عنوان یک سرمایه‌گذاری مطمئن که دارای یک سود اولیه است شناخته می‌شود و بسیاری از فعالان بازار تنها فعالیت‌های خود را در خریدوفروش نمادهای عرضه‌اولیه خلاصه می‌کردند، اما در سال۱۳۹۹، عرضه‌اولیه علاوه‌بر سودآوری بنابر همان اضافه تقاضای گفته‌شده به‌عنوان یک ابزار سیاستی در دست سازمان بورس قلمداد می‌شد که می‌توانست بخش زیادی از این اضافه تقاضا را پاسخ دهد، اما عملکرد سازمان بورس و شرکت‌های وابسته و ذی‌نفع در هر عرضه‌اولیه نشان می‌دهد بسیاری از این عرضه‌اولیه‌ها بیش از ارزش خود به سهامداران فروخته شده‌اند و پس از گذشت یک‌سال این عرضه‌اولیه‌ها به قیمت واقعی خود نزدیک شده‌اند و از مجموع ۲۵نماد عرضه‌اولیه شده ۱۷نماد بازدهی منفی داشته‌اند که این اشتباه سازمان بورس و شرکت‌های وابسته تنها موجب ضرر سهامداران شده و یکی از عوامل بی‌اعتمادی سهامداران به بازار سهام و سیستم تصمیم‌گیر حاکم بر بازار سرمایه است.

شرکت صنایع زرماکارون با نماد معاملاتی غزر که هنگام عرضه خود حاشیه‌های فراوانی داشت و اهالی بازار دوبار شاهد لغو عرضه‌اولیه آن بودند اکنون نسبت به قیمت عرضه خود، ۸۱درصد افت قیمتی درک بازار سهام را تجربه کرده است. پس از آن نمادهای معاملاتی زملارد با ۶۸درصد، بپیوند با ۵۸درصد و بگیلان، صبا و سپیدار با ۵۲درصد افت قیمتی بیشترین افت قیمتی را تجربه کرده‌اند. با وارد شدن به سال۱۴۰۰، هرچند عملکرد سازمان بورس در عرضه‌اولیه‌ها بهتر شد ولی همچنان ازمجموع ۱۵نماد عرضه‌اولیه شده ۵نماد معاملاتی بازدهی منفی داشته‌اند که در این بین شرکت توسعه و سرمایه غدیر با نماد معاملاتی سغدیر با ۱۳درصد افت قیمتی نسبت به قیمت عرضه، بیشترین افت قیمتی را تجربه کرده است. در این بین شرکت توسعه سامانه نرم‌افزاری نگین با نماد معاملاتی توسن از تاریخ ۲۲شهریور که عرضه‌شده تاکنون بازدهی ۲۳۴درصدی ایجاد کرده است اما با توجه به شرکت کردن بیش از ۲میلیون نفر در این عرضه به هر کد در حدود ۵۰سهم یا ۳۸هزار تومان تخصیص یافت که پس از حدود ۵ماه با بازدهی ۲۳۴درصدی آن، پول اولیه سهامداران به ۹۰هزار تومان رسیده است که به‌هیچ‌وجه نمی‌تواند رضایت سهامداران ناراضی از بازار سهام را جلب کند.

عامل رویگردانی سهامداران

هرچند همگان به رویگردانی سهامداران از بازار سرمایه واقف هستند اما برای اینکه تصور دقیق‌تر و روشن‌تری از این رویگردانی داشته باشیم می‌توانیم به تعداد شرکت‌کنندگان در عرضه‌اولیه رجوع کنیم. شرکت سرمایه‌گذاری تامین‌اجتماعی با نماد معاملاتی صبا به‌عنوان اولین عرضه‌اولیه در سال۱۳۹۹ شاهد مشارکت بیش از یک‌میلیون و ۸۰۰هزار نفر از سهامداران بود. در عرضه‌اولیه‌های بعدی به‌مرور این مشارکت بیشتر شد تا درنهایت در عرضه‌اولیه شرکت برق و انرژی‌گستر پیوند به ۵میلیون و ۵۷۰هزار نفر رسید که رکورد بیشترین مشارکت در عرضه‌اولیه رقم خورد، اما پس از آن با توجه به وضعیت حاکم بر بازار سرمایه و اتخاذ تصمیمات عجیب‌وغریب سازمان بورس، سهامداران خسته از وعده‌های دولتمردان مبنی‌بر بهبود اوضاع لقای سرمایه‌گذاری در بازار سهام را به عطایش بخشیدند و به‌مرور از بازار سرمایه خارج شدند تا درنهایت در عرضه‌اولیه شرکت پویازرکان آق‌دره با نماد معاملاتی فزر که در ۲۰بهمن سال جاری عرضه شد تنها یک‌میلیون و ۲۶۱هزار سهامدار در این عرضه مشارکت داشتند و این آمار گویای آن است که نسبت به عرضه‌اولیه بپیوند آمار مشارکت سهامداران به یک‌پنجم کاهش یافته است. این کاهش مشارکت سهامداران در عرضه‌اولیه تنها تصویری از رویگردانی سهامداران و بی‌اعتمادی آنها نسبت به بازار سهام است و با توجه به شرایط موجود به‌نظر می‌رسد دولت و سازمان بورس به‌جهت بازیابی اعتماد سهامداران کار بسیار سخت و دشواری در پیش خواهند داشت که در آینده‌ای نزدیک این امر محقق نخواهد شد.

لزوم بازنگری در شاخص‌ها

آن‌طور که در تعریف شاخص‌ها آمده، شاخص کل بیانگر میانگین ارزش سهام کل شرکت‌ها نسبت به سال پایه و شاخص هم‌وزن با دادن وزن یکسان به شرکت‌های بزرگ و کوچک، میانگین ارزش سهام کل شرکت‌ها را نسبت به سال پایه اندازه‌گیری می‌کند. آنچه از سال۱۳۹۹ تا به‌امروز بر بازار سرمایه گذشت درس‌های زیادی برای دولتمردان، تصمیم‌گیران و اهالی بازار سرمایه داشت که یکی از این درس‌ها مربوط به شاخص‌های بازار سهام است که نمی‌تواند تصویر دقیق و روشنی از اتفاقات بازار سهام را بازگو کند. مصداق چنین حرفی را می‌توان در میزان و تعداد نمادی که نسبت به سقف تاریخی خود افت قیمتی داشته‌اند، جست‌وجو کرد. ۴۷نماد فعال در بازار سرمایه، زیر ۳۰درصد، ۴۹نماد بین ۳۰ تا ۴۰درصد، ۵۶نماد بین ۴۰ تا ۵۰درصد، ۹۲نماد بین ۵۰ تا ۶۰درصد، ۱۱۸نماد بین ۶۰ تا ۷۰درصد، ۱۲۳نماد بین ۷۰ تا ۸۰درصد و ۱۰۳نماد بیش از ۸۰درصد افت قیمتی داشته‌اند. به‌طور مشخص ۷۵درصد از نمادهای فعال در بازار سرمایه بیش از ۵۰درصد نسبت به سقف قیمتی خود افت قیمتی داشته‌اند و تنها ۲۵درصد از نمادهای فعال در بازار سرمایه کمتر از ۵۰درصد نسبت به سقف قیمتی، افت قیمتی داشته‌اند. این درحالی است که شاخص کل افت بازار سهام را ۳۹درصد و شاخص هم‌وزن نیز افت بازار سهام را ۴۰درصد نشان می‌دهد. بنابراین شاخص کل و شاخص هم‌وزن که در تحلیل‌های روزمره بازار سهام مورد استفاده قرار می‌گیرند و ملاک تصمیم‌گیری دولتمردان نیز هستند، تصویر صحیح و دقیقی از اتفاقات بازار سهام نمی‌توانند ارائه کنند و نیاز هست در تعریف این‌گونه شاخص‌ها برای بهتر بازگو کردن بازار سرمایه تعدیلاتی صورت گیرد یا نقش این شاخص‌ها از تحلیل‌ها و تصمیم‌گیری به‌مرور زمان کمتر شود تا بتوان با درک بهتری از اتفاقات نسبت به بازار سهام تصمیم‌گیری کرد.