کارمزد اوراق قرضه

احسان والیان

آموزش بورس قسمت بیست و یکم – کارمزد در بازار سرمایه

هر معامله‎ای که در بازار سرمایه انجام می‎شود دارای کارمزد مخصوص به خود می‎باشد. اینکه ورقه بهادار مورد معامله از چه نوعی باشد، معامله از نوع خرید یا فروش باشد و اینکه در کدام بازار (بورس، فربورس، بورس کالا و …) این معامله انجام شود، کارمزدها متفاوت خواهد بود. این کارمزد تنها به شرکت کارگزاری تعلق ندارد بلکه سازمان بورس ، شرکت مدیریت فناوری بورس ، شرکت سپرده‎گذاری مرکزی و بورس مربوطه نیز در این کارمزد سهیم می‎باشند.

در ادامه با ذکر مثال به نحوه محاسبه نرخ کارمزد مربوط به رایج‎ترین نوع معاملات در بازار سرمایه می‎پردازیم:مثال، فرض کنید آقای احمدی به شرکت کارگزاری الف مراجعه نموده است و دستور خرید تعداد 10000 سهم شرکت ایران خودرو به قیمت روز را تکمیل نموده و به به مسئول پذیرش مشتریان کارگزاری ارائه نموده است. پس از واریز وجه به حساب کارگزاری، معامله‎گر کارگزاری این تعداد سهام را به قیمت هر سهم 1500 ریال برای آقای احمدی خیرداری نموده است. از آنجاییکه که سهام ایران خودرو در شرکت بورس ثبت شده است. محاسبات نرخ کارمزد این خرید به شرح زیر در حساب آقای احمدی ثبت می‎شود:

جدول کارمزدهای مربوط به خرید و فروش سهام و حق تقدم سهام در بورس اوراق بهادار تهران به شرح جدول زیر می‎باشد:

یعنی آقای احمدی برای خرید 10000 سهم ایران خودرو به قیمت 1500 ریال بایستی مبلغ 15069900 ریال به حساب کارگزاری واریز نماید و یا حساب ایشان در کارگزاری به این میزان بستانکار باشد. این مبلغ شامل 1500000 ریال (10000*1500) خالص قیمت خرید سهام مورد نظر و 69900 ریال کارمزد خرید می‎باشد.

پس از چند روز و با افزایش قیمت سهام ایران خودرو، آقای احمدی تصمیم به فروش سهام مورد نظر به قیمت 1700 ریال می‎نماید. محاسبات نرخ کارمزد فروش سهام مورد نظر به شرح زیر می‎باشد:

یعنی از فروش 10000 سهم ایران خودرو به قیمت 1700 ریال مبلغ 17000000 ریال حاصل می‎شود که از این میزان، مبلغ 168810 ریال بابت کارمزد فروش کسر شده و مابقی به میزان 16831190 ریال به حساب آقای احمدی کارمزد اوراق قرضه واریز شده و یا حساب ایشان در کارگزاری به همین مبلغ بستانکار می‎شود. همچنین در صورتیکه آقای احمدی قصد خرید و فروش سهام و یا حق تقدم سهام ثبت شده در فرابورس ایران را نماید، محاسبات کارمزد به شرح جدول زیر می‎باشد و محاسبات آن همانند توضیح ارائه شده در مثال فوق‎الذکر خواهد بود.

برای مشاهده جدول محاسبات کارمزد خرید و فروش انواع اوراق مشارکت ، انواک صکوک، گواهی سپرده، قراردادهای آتی، واحدهای سرمایه‎گذاری انواع صندوق‎های سرمایه‎گذاری ، انواع معاملات در بورس کالا، معاملات بلوکی و عمده و سایر معاملات، به پیوست کتاب (جدول سقف نرخ کارمزدها و خدمات در بازار سرمایه ایران) مراجعه نمایید.

کارمزد اوراق قرضه

"بورس اوراق بهادار" به معنی یک بازار متشکل و رسمی سرمایه است که در آن خرید و فروش سهام شرکت‌ها یا اوراق قرضه دولتی یا موسسات معتبر خصوصی، تحت ضوابط و قوانین و مقررات خاصی انجام می‌شود. مشخصه مهم بورس اوراق بهادار، حمایت قانون از صاحبان پس‌اندازها و سرمایه‌های راکد و الزامات قانونی برای متقاضیان سرمایه است. بورس اوراق بهادار که به عنوان نبض اقتصاد کشور مورد توجه تحلیل‌گران اقتصادی می‌باشد، از سویی مرکز جمع‌آوری پس‌اندازها و از سوی دیگر، مرجع رسمی و مطمئنی، است که دارندگان پس‌اندازهای راکد، می‌توانند محل نسبتاً مناسب و ایمن سرمایه‌گذاری را جستجو کرده و وجوه مازاد خود را برای سرمایه‌گذاری در شرکت‌ها به کار انداخته و یا با خرید اوراق‌قرضه دولت‌ها و شرکت‌های معتبر، از سود معین و تضمین شده‌ای برخوردار شوند. بازار اوراق بهادار در واقع مکمل بخش بانکی در کارمزد اوراق قرضه تأمین نیازهای مالی بنگاههای خصوصی و دولتی می‌باشد. وجود یک بازار اوراق بهادار که در چارچوب مکانیزم بازار عمل کند می‌تواند در تخصیص بهینه منابع مالی و کاراتر عمل نماید. شاهد مدعا اینکه کشورهایی که دارای بازار سرمایه(بورس) تکامل یافته‌تر بوده‌اند، توانسته‌اند رشد اقتصادی زیادتر داشته باشند. وظیفه اصلی بورس اوراق بهادار، فراهم‌آوردن بازاری شفاف و منصفانه برای دادوستد اوراق بهادار پذیرفته شده و همچنین سیستمی مناسب برای نظارت بر جریان دادوستد، عملیات بازار و فعالیت اعضای آن است.

در آبان ماه ۱۳۸۷ به موجب دستورالعمل بازارهای خارج از بورس، شرکت فرابورس ایران ثبت گردید و فعالیت خود را آغاز نمود و پس از تدوین و تصویب دستورالعمل های اجرایی و ایجاد زیرساختهای لازم، در تاریخ ۶ مهرماه ۱۳۸۸ بطور رسمی فعالیت خود را آغاز نمود. تأسیس و راه اندازی بازارهای خارج از بورس در قانون بازار اوراق بهادار (مصوب 01/09/1384) پیش بینی شده است و بر اساس بند ۸ از ماده یک قانون بازار اوراق بهادار، بازار خارج از بورس، بازاری در قالب شبکه ارتباط الکترونیک یا غیر الکترونیک برای معاملات اوراق بهادار بر پایه مذاکره، معرفی شده است. طبق ماده ۴ قانون بازار اوراق بهادار صدور، تعلیق و لغو فعالیت‌های بازارهای خارج از بورس بر عهده شورای عالی بورس نهاده شده است و در ماده ۲۸ این قانون نیز تأسیس بازارهای خارج از بورس همانند تأسیس بورس‌ها و نهادهای مالی منوط به ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار است و فعالیت آن‌ها تحت نظارت سازمان انجام شود. در بازارهای فرابورس ایران، انواع سهام و حق تقدم سهام، اوراق مشارکت، برگه‌های دریافت تسهیلات مسکن، صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (ETF)، دارایی های فکری و . معامله می‌شوند.

واحد پذیرش مشتریان کارگزاری بانک سپه مفتخر است با به‌کارگیری مجرب‌ترین پرسنل دانش‌آموخته در زمینه ارائه خدمات سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه ایران در خدمت شما مشتریان گرامی ‌باشد. این بخش از کارگزاری با در اختیار گذاشتن چندین سیستم کامپیوتری مجزا و اینترنت پرسرعت جهت استفاده شما مشتریان عزیز تسهیلات لازم برای ایجاد محیط امن و آرام جهت سرمایه‌گذاری شما را فراهم آورده و سعی بر این دارد تا خدمات رفاهی خود به مشتریان را بهبود بخشیده تا همانند گذشته سرآمد ارائه دهندگان خدمات بازار سرمایه باشد.

• مراجعه به کارگزاری
• ارائه مدارک مورد نیاز جهت دریافت کد سهامداری:1.اصل شناسنامه 2.اصل کارت ملی
• تکمیل فرم مشخصات اشخاص حقیقی
• ارسال اطلاعات مشتری به شبکه فن‌آوری سازمان بورس و دریافت کد سهامداری (پس از ۲۴ تا ۴۸ ساعت کاری)

• مراحل دریافت کد سهامداری اشخاص حقوقی
• ارائه مدارک مورد نیاز جهت دریافت کد سهامداری:
• • 1-آگهی تاسیس (روزنامه رسمی)
  • 2-آگهی آخرین تغییرات (روزنامه رسمی)
  • 3-اساسنامه
  • 4-ترکیب سهامداری
  • 5-اصل شناسنامه و کارت ملی صاحبان امضا
  • 6-شناسه ملی شرکت

  سامانه معاملات برخط امکان دسترسی سریع و بدون وساطت معامله‌گر را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار می‌دهد. این سامانه دارای سرورهای اختصاصی و قدرتمند و سرعت بالا در ارسال سفارش می‌باشد و این امکان را به مشتریان می‌دهد تا به‌طور کامل بر سرمایه‌گذاری خود تسلط داشته باشد. مزایای این سامانه به شرح ذیل می باشد:

  • 1-ارسال سریع سفارشات
  • 2-انتقال وجه به صورت آنی از حساب بانکی خود به حساب نزد کارگزاری
  • 3-امکان مدیریت دارائی ها
  • 4-دسترسی سریع به اخبار بازار

  به این ترتیب شرکت کارگزاری بانک سپه پیشرفته‌ترین سامانه معاملاتی آنلاین (آنلاین پلاس) و همراه تریدر را در اختیار کاربران محترم آنلاین کارمزد اوراق قرضه خود قرار می‌دهد. مزایای آنلاین پلاس:

  • 1-فراهم شدن ارسال سفارش پیشرفته؛
  • 2-امکان ارسال سفارش پر سرعت و متوالی روی یک نماد؛
  • 3-ارسال سفارش همزمان در چند نماد با تعریف میانبرهای کیبورد؛
  • 4-امکان ارسال سفارش تا 3 برابر بیشتر از آستانه حجم سفارش؛
  • 5-امکان حذف گروهی سفارش های ارسال شده.

  جدیدترین، مطمئن‌ترین، کاربردی‌ترین و محبوب‌ترین ابزار معامله دربازار بورس همراه تریدر می‌باشد که به‌منظور دسترسی به معاملات برخط کارگزاری از طریق تلفن‌های همراه اندروید و IOS به مشتریان ارائه می‌گردد. مشتریان با استفاده از این اپلیکیشن می‌توانند همانند سامانه معاملات برخط به‌طور کامل بر سرمایه‌گذاری خود مسلط باشند.

  به‌منظور صرفه‌جویی در زمان و سهولت در انجام معاملات، خدماتی به عنوان خرید و فروش اینترنتی در کارگزاری ارائه شده که از طریق این سامانه مشتریان می‌توانند در هر ساعتی از شبانه روز سفارشات خود را ثبت نمایند و این سفارشات از طریق کارگزاران در کوتاه‌ترین زمان ممکن انجام می‌شود.

  کارمزد چیست؟ انواع کارمزد را بشناسید

  این روزها بحث بورس و تجارت های مرتبط با آن بسیار داغ است و هر چه می بینیم اطلاعات افراد مختلف فعال در این حوزه بسیار اندک تر از میزان فعالیت آن هاست. افرادی که در حوزه های مربوط به بورس و خرید و فروش انواع اوراق بهادار فعالیت می کنند بد نیست با اصطلاحات مهم و پرکاربرد مرتبط با این حوزه آشنا شوند. کارمزد و کارگزاری دو مورد از این اصطلاحات هستند که تا پایان مقاله هرآنچه باید در مورد آن ها بدانید را به شما توضیح خواهیم داد.

  برای شروع لازم است کمی در مورد کارگزاری ها و کارگزاران بورس بدانیم.

  آشنایی با کارگزاری ها و کارگزاران بورس
  کارگزاری چیست و کارگزار بورس به چه کسی گفته می شود؟
  بهترین توضیحی که می توان در مورد کارگزار ارائه داد این است که وی وکیل و مشاور مالی سرمایه گذار است. کارگزاران در واقع اشخاصی حقوقی هستند که از طرف مشتریان خود نسبت به خرید و فروش اوراق بهادار، اوراق مبتنی بر کالا و … می کنند.

  کارگزاری ها بنگاه های معاملاتی هستند که نسبت به خرید و فروش سهام اقدام می کنند. در کارگزاری ها، به نمایندگی از خریداران و کارمزد اوراق قرضه فروشندگان سهام معامله و خرید و فروش انجام می شود و در مقابل حق العمل کاری (حق کارگزاری) دریافت می شود.

  البته خوشبختانه هر کسی نمی تواند این کار را انجام دهد. برای انجام فعالیت در این زمینه به کسب مجوز تأسیس و فعالیت از سازمان بورس و اوراق بهادار نیاز خواهید داشت. علاوه بر این باید عضویت در کانون کارگزاران بورس و اوراق بهادار نیز تایید شود.

  کارگزاری چیست و کارگزار بورس به چه کسی گفته می شود؟
  کارگزاران بیشتر درآمد خود را از همین طریق کسب می کنند. یا از طریق کارمزد و یا از طریق کمیسیون ثبت معاملات مشتریان خود. البته لازم به ذکر است که کارمزدی مثل کارمزد خرید و فروش سهام در همه کارگزاری ها و همیشه یکسان است، اما کارگزاران بابت خدمات دیگری که انجام می دهند ممکن است کارمزد بیشتری دریافت کنند.

  کارمزد چیست؟
  کارمزدی که با عنوان حق کارگزاری دریافت می کارمزد اوراق قرضه شود تنها یکی از انواع کارمزد است. کارمزد که در زبان فارسی به آن بهره نیز گفته می شود و معادل آن در زبان انگلیسی Commission است، هزینه خدماتی است که بخاطر ارائه مشاوره در زمینه سرمایه گذاری، مدیریت خرید و فروش اوراق بهادار یا حتی براساس تراکنش های بانکی دریافت می شود. این هزینه معمولا به مشاور سرمایه گذاری، بانک ها و نهادهای مختلف و کارگزاران پرداخت می شود و در مقابل، خدماتی که در مورد آن توضیح دادیم دریافت می شود.

  فرمول محاسبه بهره و کارمزد
  برای محاسبه کارمزد و بهره فرمول به خصوصی وجود دارد که می توان از آن استفاده کرد. این فرمول نه چندان پیچیده به شکل زیر است:

  بهره = اصل * مبلغ * نرخ * زمان

  در یک مثال اگر بهره مبلغ 700 هزار ریال، برای مدت 30 روز با نرخ 9 درصد در سال باشد، نحوه محاسبه به شکل زیر خواهد بود:

  700000 * 100/9 * 360/20 = ………. ریال

  کارمزد بورس
  در مورد کارمزد بورس توضیحاتی دادیم. همانطور که می دانید معاملاتی که در بورس و فرابورس رخ می دهد همگی کارمزد دارند. البته باید به این نکته توجه داشت که مبلغ کارمزد در زمان خرید سهام با مبلغ کارمزد در زمان فروش سهام کمی متفاوت است و علت نیز این است که در هنگام فروش سهام، باید مالیات سهام نیز پرداخت گردد.

  برخی به اشتباه تصور می کنند کارمزدی که دریافت می وشود به جیب سازمان بورس می رود، در صورتی که اینطور نیست. کارمزد دریافتی علاوه بر مالیاتی که به صورت جداگانه از کسر می شود بین 5 شرکت تقسیم می شود.

  کارمزد خرید سهام چقدر است؟ آیا باید در گزارش فصلی ثبت شود؟
  کارمزد خرید سهام حدودا 49 صدم درصد است که مبلغ بسیار اندکی خواهد بود.

  یکی از سوالات رایج در مورد کارمزد خرید و فروش سهام این است که آیا ثبت حسابداری کارمزد کارگزاری در دفاتر شرکت ها و اعلام آن در صورت معاملات فصلی مسئله ای ضروری محسوب می شود؟

  در این مورد باید گفت که اگر شخص حقوقی درآمد یا هزینه ای دارد که با خرید و فروش سهام در ارتباط است، هر آنچه که باشد باید در دفاتر قانونی ثبت شود.

  البته لازم به ذکر است که در زمان خرید هر سهمی برای آن نقطه سر به سر مشخص می شود. نقطه سر به سر جایگاه قیمتی است که در آن اگر سهام به فروش برود یا خریداری شود هیچ سود و زیانی ندارد.

  کارمزد و مالیات فروش سهام
  کارمزد فروش کمی نسبت به کارمزد خرید متفاوت است. کارمزد فروش سهام در واقع 53 صدم مبلغ معامله است. بعد از اینکه سهام فروخته شد نیز علاوه بر پرداخت کارمزد، باید 50 صدم نیز بابت مالیات از فروشنده دریافت شود. بنابراین مجموع کارمزد و مالیات فروش سهام 3/1 درصد است.

  کارمزد خرید و فروش اوراق اجاره و مشارکت
  همانطور که گفتیم کارمزد، علاوه بر سهام به موارد دیگری نیز تعلق می گیرد. این موارد شامل کارمزد خرید و فروش اوراق اجاره و مشارکت است که در این بخش به توضیح آن می پردازیم و مورد دیگر کارمزد بانکی است که در بخش بعدی در مورد آن توضیحاتی ارائه می کنیم.

  کارمزد خرید و فروش اوراق مشارکت و اجاره در سازمان بورس و فرابورس نسبت به کارمزد سهام بسیار کمتر است. این کارمزد تنها 7 صدم درصد از مبلغ معامله است که یک هفتم کارمزدی است که در خرید و فروش سهام دریافت می شود. البته باید به این موضوع اشاره کنیم که برخلاف فروش سهام، به فروش اوراق اجاره و مشارکت مالیات تعلق نمی گیرد.

  کارمزد بانکی
  پرداخت کارمزد بانکی، جزئی از خدمات بانکی است. این کارمزد در واقع هزینه های اسمی بانک ها است که بابت تنظیم و نگهداری حساب ها و ارائه خدمات بانکی دریافت می شود. کارمزد بانکی بر اساس میزان هزینه تمام شده خدمات بانکی مشخص می گردد. نکته جالب اینجاست که کارمزد در بانک های سراسر دنیا رایج است و کارمزد بانکی که در ایران دریافت می شود از ارزان ترین کارمزدها در سراسر جهان است.

  اما یکی از نکات قابل توجه این است که محاسبه کارمزد وام های قرض الحسنه نسبت به دیگر خدمات بانکی متفاوت است.

  نحوه محاسبه کارمزد وام های قرض الحسنه به چه شکل است؟
  کارمزد وام های قرض الحسنه فرمول مشخصی دارد که در ادامه به این فرمول ها اشاره می کنیم:

  کارمزد سال 1 (از قسط 1) =100*12/ (تعداد ماه های سال) * (درصد کارمزد وام های قرض الحسنه) * (مبلغ وام قرض الحسنه)

  کارمزد سال 2 (از قسط 13) = (100*12/ (تعداد ماه های سال) * (درصد کارمزد وام های قرض الحسنه) * (مانده سال دوم وام قرض الحسنه)

  کارمزد سال 3 (قسط 25) = 100*12/ (تعداد ماه های سال) * (درصد کارمزد وام های قرض الحسنه) * (مانده سال سوم وام قرض الحسنه)

  اسناد خزانه اسلامی یا اخزا چیست؟

  

  احسان والیان

  • اشتراک‌گذاری

  

  اسناد خزانه اسلامی، اوراق بدهی هستند که دولت به طلبکاران خود می‌دهد و به نوعی ابزاری برای تامین کسری بودجه دولت محسوب می‌شود.

  گاهی اوقات دولت‌ها به دلایل مختلفی دچار مشکلاتی در تامین مخارج عمومی می‌شوند. زمانی که این گرفتاری‌ها پدیدار می‌شوند، دولت‌ها نیاز به تامین مالی پیدا می‌کنند. این تامین مالی روش‌های مختلفی دارد. یکی از این شیوه‌ها، استفاده از اسناد خزانه اسلامی یا اخزا است که از نمونه‌های بارز خلاقیت و راه‌گشایی محسوب می‌شود. اسناد خزانه اسلامی به عنوان ابزاری کارآمد امکان مشارکت بخش‌های غیر دولتی با دولت را هموار کرده است. اسناد خزانه چون به نوعی تعهد دولت‌ها به شمار می‌آیند، از آنان به عنوان اسناد بدون ریسک هم یاد می‌شود. در ادامه به بررسی زوایای این ابزار خواهیم پرداخت.

  اسناد خزانه اسلامی یا اخزا

  تا به حال نام انواع اوراق بهادار و اوراق قرضه و سپرده بانکی از کوتاه مدت تا بلندمدت را شنیده‌ایم. اگر برای اولین بار است که نام اسناد خزانه اسلامی یا اخزا را می‌شنویم پس باید آن را هم به جمع اوراق اضافه کنیم. البته با این تفاوت که اسناد خزانه اسلامی، اوراق بدهی هستند که دولت به طلبکاران خود می‌دهد و بعد عمومی خاصی ندارد. به ویژه از زمانی که خصوصی سازی در کشور افزایش پیدا کرده است بسیاری از نهادهای دولتی برای پیشبرد اهداف و برنامه‌های خود با شرکت‌های خصوصی وارد مذاکره می‌شوند و کار را به آن‌ها می‌سپارند. به دلیل حجم بالای این قراردادها، دولت برای این‌که بتواند مدتی وقت بخرد، به طلبکاران خود اوراق بدهی یا همان اخزا تحویل می‌دهد. این اوراق زمان مشخصی برای نقد شدن دارند و شرکت‌ها و افرادی که این اوراق را گرفته‌اند می‌توانند اسناد خزانه اسلامی را از طریق ابزارهای نوین مالی در فرابورس به فروش برسانند و به این ترتیب طلب خود را از دولت بگیرند. از روان‌ترین و کاربردی‎‌ترین راه‌های صاف کردن حساب استفاده از اسناد خزانه دولت است. اما باید در نظر داشت که این نوع اوراق ویژگی‌هایی دارد که در زمان معامله باید به آن‌ها آگاه بود.

  ویژگی‌های اسناد خزانه اسلامی (اخزا)

  همان‌طور گفتیم اسناد خزانه اسلامی در دسته بندی اوراق بهادار قرار می‌گیرند. در این دسته بندی به کارمزد اوراق قرضه آن‌ها اوراق بدهی هم گفته می‌شود. اگر جز دسته افرادی هستیم که در قالب پیمانکاری و یا سرمایه گذاری از دولت اوراق بدهی اخزا دریافت کرده‌ایم لازم است با ویژگی‌های این اوراق آشنا شویم تا بدانیم که چه نوع اوراقی در دست داریم و چطور می‌توانیم از آن‌ها استفاده کارمزد اوراق قرضه کنیم؛

  1. مدت زمان؛ باید دقت داشته باشیم که اسناد خزانه اسلامی دارای سررسید مشخص هستند. زمان سررسید این اوراق بدهی در کوتاه‌ترین حالت یک‌ساله است و در طولانی‌ترین مدت 3 ساله. این مدت زمان‌های مشخص شده به صورت هفته‌ای به ترتیب 4، 13، 26 و 52 هفته مشخص می‌شود.

  2. بی شک این سوال برای‌مان پیش آمده که پشتوانه اسناد خزانه اسلامی چه نهادی است؟ در پاسخ باید گفت که وزات امور اقتصادی و دارایی پیشتیبان این اوراق بدهی است و خزانه‌داری کل کشور هم برای پرداخت مبلغ اسمی اخزا متعهد است؛ بنابراین درجه اهمیت نقد شدن این کارمزد اوراق قرضه اوراق به اندازه پرداخت حقوق ماهانه کارمندان دولت است.

  3. سود اوراق بدهی اسناد خزانه اسلامی همان تفاوت قیمت خرید و قیمت اسمی آن یعنی بر مبنای (1000،000 ریالی) است. به این معنی که سود میان دوره و پایان دوره برای این اوراق وجود ندارد.

  4. در مورد کارمزد در معاملات اخزا باید گفت که بابت هر معامله برای فروش 0.000725 ارزش قرارداد است و برای خرید هم 0.000725 ارزش قرارداد است.

  انواع ریسک در اسناد خزانه اسلامی (اخزا)

  درست است که انواع اوراق بهادار در بازارهای سرمایه از کم ریسک‌ترین نوع سرمایه گذاری به حساب می‌آیند و عده بسیاری از صندوق سرمایه گذاری درآمدثابت به همین منظور استفاده می‌کنند؛ اما هیچ نوع دارایی وجود ندارد که به طور کامل خالی از ریسک باشد. اوراق بهادار ممکن است با دو ریسک نکول و ریسک عدم بازپرداخت همراه باشند. اما باید گفت که در مورد هر دو ریسک در تقابل با اوراق بدهی نیازی به نگرانی نیست. از آن‌جایی که پشتیبانی اسناد خزانه اسلامی به عهده وزارت امور اقتصادی و داریی کشور است پس خطر نکول یا همان عدم ادامه تعهد به قرارداد شامل حال این اوراق نمی‌شود. در مورد نقدشوندگی هم باید گفت تا زمانی که خزانه داری کشور وظیفه نقد کردن این اوراق را بر عهده دارد دلیلی برای پیش بینی ریسک عدم بازپرداخت وجود ندارد.

  مزایای انتشار اسناد خزانه اسلامی (اخزا)

  با توجه به شناختی که نسبت به هویت اسناد خزانه اسلامی (اخزا) پیدا کردیم می‌توان حدس زد که مزایایی هم شامل این اوراق بدهی می‌شود. این مزایا را به اختصار بیان می‌کنیم؛

  · اولین مزیت این است که این دست اوراق از معافیت مالیاتی برخوردار است.

  · نقدشوندگی بالا در زمان سررسید

  · استفاده از اسناد خزانه اسلامی در ابزارهای نوین مالی

  · از انواع اوراق بهاداری که تقریبا بدون ریسک است و نرخ سود مورد انتظار سرمایه گذار را در هر شرایطی از اقتصاد کشور برآورده می‌کند.

  · آسانی در پرداخت بدهی‌ها

  · راهی هوشمندانه برای دولت تا بتواند حساب‌های خود را تسویه کند.

  نام اسناد خزانه اسلامی در سامانه معاملاتی فرابورس

  دقت کرده باشیم در فرابورس و بورس دیده‌ایم که نام اختصاری اوراق بهادار گاهی با اعدادی همراه هستند. نام اسناد خزانه اسلامی که به اختصار با اخزا و سخاب شناخته می‌شود با اعدادی شبیه به 030425 همراه است. این اعداد همان تاریخ سر رسید اوراق است. عددی که برای مثال نوشتیم به تاریخ 1403/04/25 اشاره دارد. گفتنی است که این نام‌های اختصاری را سازمان بورس و اوراق بهادار برای انواع اوراق و سهام انتخاب می‌کند.

  محاسبه بازده اسناد خزانه اسلامی (اخزا)

  اشاره کردیم که در اسناد خزانه اسلامی خبری از تقسیم سود نقدی نیست. سود این اوراق بدهی در همان تفاوت قیمت خرید و فروش آن در بازار و قیمت اسمی آن است. این اوراق در زمان سررسیدشان به خاطر مدت زمانی که از آن‌ها گذشته سود کسب می‌کنند. اما این تفاوت هم با معادله‌ای ویژه محاسبه می‌شود که این معادله را به اختصار (YTM) می‌نامند. معادله و معنی هر کدام از این حروف را توضیح می‌دهیم؛

  معادله از این قرار است؛

  

  معنی حروف در معادله؛

  N = تعداد روزهای باقیمانده تا سررسید

  T = تعداد روزهای سال (365 روز)

  P = قیمت خرید اوراق

  F = قیمت اسمی اوراق

  لازم نیست دست به قلم شوید و برای محاسبه اسناد خزانه اسلامی زمان بگذارید. با مراجعه به سایت شرکت فرابورس بازده‌های مختلف اوراق بدهی اخزا را با کمک ماشین حساب موجود در وبسایت محاسبه کنید.

  تعیین قیمت اسناد خزانه اسلامی یا اخزا

  برای تعیین قیمت اسناد خزانه اسلامی به طور معمول از دو روش ثبت سفارش و حراج استفاده می‌شود؛

  1. روش حراج برای تعیین قیمت؛ در این روش جلسه‌ای برگزار می‌شود که در آن رقبا یا همان خریداران شروع به ارائه قیمت می‌کنند و دست آخر قیمت بر اساس همین رقابت تعیین می‌شود. با این روش بالاترین و پایین‌ترین قیمت‌های خرید و فروش انطباق داده می‌شوند و در نهایت قیمت مشخص می‌شود.

  2. روش ثبت سفارش؛ بر خلاف روش حراج، در این روش خبری از ارائه قیمت‌های وارد شده سرمایه گذاران نیست. یعنی ارقامی که ارائه کرده‌اند، مشخص نیست. ثبت سفارش باید در کم‌ترین حالت 80 درصد کل اوراق اسناد خزانه اسلامی باشد که تعدادشان می‌شود 8000 برگه. زمانی یک ثبت سفارش به تعیین قیمت می‌رسد که 80 درصد اوراق را از آن خود کند.

  نحوه خرید اسناد خزانه اسلامی یا اخزا توسط سرمایه گذاران

  چطور می‌توان اسناد خزانه اسلامی را خرید؟ شرکت‌ها، پیمانکاران و افرادی که از دستگاهای دولتی طلبکار هستند و تقاضای دریافت اخزا دارند می‌توانند به وزارتخانه بدهکار مراجعه کنند و درخواست تسویه حساب دهند. وزارت امور اقتصادی و دارایی هم از طرف دولت از محل بودجه اقدام به تسویه حساب می‌کند.

  اوراق مشارکت چیست و نحوه خرید و فروش آن در بورس و خارج از بورس چگونه است؟

  

  در این مقاله قصد داریم به شرح کامل اوراق مشارکت و نحوه خرید و فروش آن در بازار بورس ایران بپردازیم. بطور کلی می توان گفت که اوراق مشارکت نوعی اوراق بهادار است که به منظور تامین بودجه برخی پروژه ها منتشر می شود که امکان خرید آن از طریق سامانه معاملاتی البته باداشتن کد معاملاتی و همچنین بانک های عامل وجود دارد.

  با ما همراه باشید تا در ادامه با نحوه خرید و فروش اوراق بهادار در بورس و خارج از بورس و همچنین میزان کارمزد معاملات آشنا شوید.

  اوراق مشارکت چیست؟

  به اوراق بانام و بی نام که به مدت مشخصی به قیمت اسمی انتشار می یابد، اوراق مشارکت می گویند و سرمایه‌گذار نسبت به قیمت اسمی و مدت‌ زمان مشارکت در سود حاصل از پروژه‌ها مدعی است.

  به زبان ساده می توان گفت که اوراق مشارکت نوعی بدهی مالی برای شرکت انتشار دهنده آن می باشد که در قبال آن متعهد به پرداخت مبلغ ثابتی به عنوان سود که میزان آن در اوراق ذکر شده، در زمان های مشخص به شخص سرمایه گذار می شود.

  از رایج ترین اوراق مشارکت می توان به اوراق مشارکت اوراق با سود دوره‌ای ثابت و بازپرداخت اصل مبلغ اسمی اشاره نمود. از آنجایی که شما به میزان سود اعلامی در ورقه و در آخر دوره معادل ارزش اسمی هر ورقه را دریافت خواهید نمود باید دقت داشته باشید که قیمت تابلوی این نوع اوراق مشارکت باید با ارزش اسمی آن برابر باشد.

  چه نهادهایی مجاز به انتشار اوراق مشارکت می باشند؟

  اغلب نهاد های عمومی و غیر دولتی ، شرکت‌های تعاونی تولید ، مؤسسات عام‌المنفعه ، شرکت های دولتی ، شهرداری‌ها و مؤسسات و همچنین شرکت های وابسته به این نهاد ها و شرکت‌های سهامی عام و خاص جهت تامین بودجه لازم برای پروژه های ساختمانی ، عمرانی و خدماتی ، تأمین مواد اولیه تولید و تکمیل و توسعه طرح‌های سودآور تولیدی مجاز به انتشار اوراق مشارکت می باشند.

  برای انتشار اوراق مشارکت توسط هر یک از نهادهای فوق ، باید توجیهی وجود داشته باشد از این رو آنها هزینه پروژه مورد نظر را ارزیابی نموده و اعلام می نمایند و برای تشویق و ترغیب و ایجاد جذابیت برای سرمایه گذاران ، سود آن را 3 الی 6 درصد بیشتر از رخ سود سپرده بلندمدت یک‌ساله بانک‌ها در نظر گرفته می شود.

  نحوه خرید و فروش اوراق مشارکت در بازار بورس و خارج از آن

  

  اگر اوراق مشارکت در بازا فرابورس انتشار یابد امکان خرید و فروش و معامله آن در سامانه معاملاتی آنلاین از طریق ثبت سفارش همچون سهام عادی وجود دارد.

  اما خرید و فروش اوراق مشارکت در خارج از بورس، از طریق شعب بانکی عامل امکان پذیر می باشد. در این روش شخص سرمایه گذار باید پیش از هر کاری اوراق مشارکت مناسب را از طریق سایت های خبری و روزنامه ها شناسایی نمایند و سپس به همراه مدرک شناسایی خود (شناسنامه و کارت ملی) به یکی از شعب بانک های عامل مراجعه نماید.

  اوراق مشارکت چه بورسی باشند و چه غیر بورسی باید بانکی را تحت عنوان بانک عامل معرفی کند تا سرمایه گذاران بتوانند برای خرید و همچنین دریافت سود دوره ای سرمایه گذاری و اصل پول به آن مراجعه نمایند.

  قیمت اسمی اوراق مشارکت در طول چند سال گذشته برابر با یک‌ میلیون ریال شناسایی گردیده و معمولا هر سرمایه گذار باید حداقل 10 ورقه آن که برابر است با 10 میلیون ریال می باشد را خریداری نماید.

  • نحوه فروش اوراق مشارکت (دولت یا ارگان های دولتی) قبل از سررسید

  اگر قصد خرید اوراق مشارکتی دارید که توسط دولت یا ارگان‌های دولتی منتشر می شوند باید به بانک های عامل مراجعه نمایید زیرا انتشار این اوراق فقط از طریق بانک های عامل انجام می شود و اگر قصد فروش آنها پیش از سررسید را دارید باید مجددا به نهادی که در برگه اعلام میشود یا به بانک عامل مراجعه کنید.

  • نحوه فروش اوراق مشارکت (منتشر شده در بورس) قبل از سررسید

  اوراق مشارکتی که در بازار پایه فرابورس انتشار می یابند نیز، قابلیت فروش پیش از سر رسید را دارد و جهت معامله این گونه اوراق باید درخواست فروشتان را به کارگزاری خود بدهید. دو حالت در این شرایط وجود دارد ، یک اینکه متقاضی برای خرید آن وجود داشته و اوراق شما به راحتی نقد می شود و حالت دوم این است که اگر هیچ متقاضی برای خرید آن وجود نداشته باشد بازارگردان اوراق موظف است که این اوراق را از شما خریداری نماید.

  چه اطلاعاتی بر روی اوراق مشارکت ثبت شده است؟

  اطلاعاتی همچون : تعداد اوراق مشارکت و مبلغ سرمایه اسمی ، دوره‌های پرداخت سود ، درصد سود علی‌الحساب ، کارمزد اوراق قرضه بانام یا بینام و عمر اوراق مشارکت (دوساله الی ۵ ساله) بر روی اوراق مشارکت درج شده که هر سرمایه گذاری باید به هنگام خرید با آنها توجه نماید.

  نحوه پرداخت سود اوراق مشارکت چگونه است؟

  با توجه مطالبی که تا این بخش از مقاله در اختیار شما عزیزان قرار گرفت ، با مفهوم و کارایی اوراق مشارکت و نحوه خرید و فروش آن در بورس و خارج از بورس آشنا شدید. در این بخش از مقاله به نحوه پرداخت سود اوراق مشارکت می پردازیم.

  سود اوراق مشارکت راس تاریخ های مشخص شده واریز می گردد ، اگر شما قصد دارید اوراق مشارکت خود را پس از دریافت اولین سود به فروش برسانید، باید بدانید که نماد شرکت مذکور 3 روز قبل از پرداخت سود بسته می شود از این رو باید تا باز شدن نماد پس از پرداخت سود صبر نماید.

  سرمایه گذارانی که اوراق مشارکت خریداری می نمایند ، یک شماره حساب بانکی به منظور واریز سود مقرر به کارگزاری اعلام می کنند و شرکت انتشار دهنده اوراق مشارکت سود را به‌حساب سپرده‌گذاری مرکزی واریز خواهد شد و شرکت سپرده‌گذاری هم مبلغ سود شما را به‌ حساب اعلامی شما واریز خواهد نمود.

  خرید اوراق مشارکت در میان دوره یعنی شما اوراقی را خریداری می کنید که حداقل اولین سود آن توسط شرکت ناشر به سرمایه گذار پرداخت شده است.

  بطور مثال اگر شما قصد خرید اوراق مشارکتی در تاریخ 20 مهر را دارید که اولین سود آن در تاریخ 30 شهریور پرداخت شده ، باید علاوه بر پرداخت بابت قیمت تابلو که معمولا هم قیمت اسمی اوراق می باشد باید سود مربوط به ۱ تا ۲۰ مهر را که ۲۰ روز است به دارنده قبلی این اوراق بپردازید تا پس از خرید، در تاریخ بعدی پرداخت سود، مبلغی معادل سود یک ماه را دریافت خواهید کرد.

  کارمزد خرید و فروش اوراق مشارکت چقدر است؟

  بطور کلی کارمزد معامله همه اوراق بهادار بخصوص اوراق مشارکت برابر است با یک هفتم سهام عادی در بازار بورس اوراق بهادار می باشد. لازم به ذکر است که با توجه به ماده 73 دستورالعمل نحوه انجام معاملات، کارمزد عرضه اولیه اوراق مشارکت را باید شرکت انتشار دهنده پرداخت نماید.

  بهترین زمان برای خرید و فروش اوراق مشارکت

  شاید این سوال برایتان مطرح شود که بهترین زمان خرید و فروش اوراق مشارکت چه زمانی می باشد؟ همانطور که متوجه شدید اوراق مشارکت دارای سود ثابت علی الحساب می باشد به همین دلیل از این اوراق به منظور کاهش ریسک پرتفوی در بازارهای ریسکی استفاده می نمایند.

  اکثر فعالان بازار بورس سعی بر تشکیل پرتفوی متنوع دارند از این رو با توجه به میزان ریسک پذیری خود بخشی از سرمایه خود را صرف خرید سهام با ریسک بالا و بخش دیگر سرمایه را صرف خرید اوراق با ریسک کم همچون اوراق مشارکت می نمایند.

  می توان گفت بهترین زمان فروش اوراق مشارکت زمانی است که شاخص روند صعودی و رشدی دارد و بالعکس بهترین زمان خرید اوراق مشارکت زمانی می باشد که روند بازار خنثی و نزولی می باشد.