تاثیر نقدینگی در اقتصاد

تاثیر کنترل فساد و افزایش نقدینگی بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب در حال توسعه

پدیده فساد عارضه ای است که امروزه گریبان همه کشورها اعم از توسعه یافته و یا کمتر توسعه یافته را گرفته است. از طرف دیگر، انضباط و ثبات نقدینگی شرط اصلی ثبات اقتصادی است. رشد بی رویه نقدینگی باعث گسترش مانده های سوداگرانه پولی و بخش های نامولد در اقتصاد شده و موجبات گسترش فساد در اقتصاد را فراهم می نماید. با توجه به رابطه نقدینگی و فساد و اثرات آن ها بر رشد اقتصادی، هدف مقاله حاضر بررسی تاثیر کنترل فساد و نقدینگی بر رشد اقتصادی است. در این مطالعه از روش داده های تابلویی پویا برای 31 کشور منتخب در حال توسعه استفاده شده است. نتایج برآورد الگو در دوره 2002 تا 2014 گویای این است که کنترل فساد، رشد اقتصادی را در کشورهای منتخب افزایش داده است. همچنین نتایج پژوهش نشان می دهد در صورتی که همزمان کنترل فساد و نقدینگی افزایش یابند، نقدینگی بیشتر می تواند از طریق کنترل فساد به رشد اقتصادی بیشتر بینجامد. علاوه بر این افزایش جهانی سازی و سرمایه تاثیر نقدینگی در اقتصاد سرانه اثر مثبت و معنا داری بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب داشته است.

تشریح نحوه اثرگذاری رشد نقدینگی بر تورم در اقتصاد ایران

هرچند عرضه پول در بلندمدت رابطه تقریبا یک به یکی با نرخ تورم دارد، اما در کوتاه مدت عرضه و تقاضای پول می‌تواند رابطه بین نقدینگی و تورم را تحت تاثیر قرار دهد.

به گزارش اقتصادآنلاین به نقل از تسنیم، در بلندمدت رابطه تقریبا یک به یکی بین رشد نقدینگی و شاخص قیمت وجود دارد، به طوری که انتظار میرود نرخ تورم متناسب با اختلاف بین رشد نقدینگی و رشد تولید رشد داشته باشد."واشل" در فصل اول کتاب "نظریه و سیاست پولی" عنوان می‌کند که رابطه بلندمدت و رابطه تقریبا یک به یکی بین عرضه پول و نرخ تورم وجود دارد و این رابطه تقربیا در بیشتر کشورها مشاهده شده است. در خصوص علیت آن توافق کلی به دست نیامده است و نتایج مختلفی در مطالعات در رابطه علی بین عرضه پول و تاثیر نقدینگی در اقتصاد تورم حاصل شده است.

بنابراین عرضه پول در بلندمدت رابطه تقریبا یک به یکی با نرخ تورم دارد. اما در کوتاه مدت عرضه و تقاضای پول می‌تواند رابطه بین نقدینگی و تورم را تحت تاثیر قرار دهد. در کوتاه مدت عواملی که برروی تقاضا برای پول و شبه پول موثر است بر نرخ تورم و چگونگی رشد شاخص قیمتها متناسب با رشد نقدینگی اثر گذار است. در صورتی که تقاضا برای شبه پول افزایش یافته و سرعت گردش پول کاهش یابد می‌توان انتظار داشته باشیم که نرخ تورم کمتر از مقدار متوسط آن در بلندمدترشد داشته باشد.

در حالت مقابل در شرایطی که تقاضا برای پول افزایش می یابد نرخ رشد شاخص قیمتها می‌تواند فراتر از متوسط نرخ تورم در بلند مدت قرار گیرد. اما باید توجه داشت که رشد هر یک از اجزای نقدینگی مانند پول و شبه پول نمی تواند برای مدت زیادی به طور مستمر تفاوت قابل توجه با یکدیگر داشته باشد.

در شرایط نرخ‌های تورم بسیار بالا و یا ابرتورم که اصطلاحا پول بسیار داغ شده و عدم اعتماد به پول داخلی بسیار بالاست که در چنین شرایطی تقاضا برای شبه پول تقریباً به صفر رسیده و مردم هر گونه پول را تبدیل به سایر دارایی‌ها خواهند نمود.
در غیر این شرایط، زمانی که برای مدتی بر اثر سیاست های اقتصادی مانند تغییرات نرخ سود و غیره تقاضا برای یکی از اجزای نقدینگی به شدت افزایش می‌یابد باید انتظار داشت که در آینده نزدیک شرایط تغییر کرده و جزء دیگر نقدینگی با شدت بیشتری رشد کند.
طی سال‌های 93 تا 96 در حالیکه نقدینگی به طور متوسط سالیان 24 درصد رشد داشته اما به علت سیاست‌های پولی نامناسب و نظارت بانکی ضعیف طی این دوره که منجر به نرخ‌های بهره حقیقی بسیار بالا شد نرخ تورم متناسب با رشد نقدینگی رشد پیدا نکرده است.
در این سال‌ها نقدینگی به دلیل بالا بودن نرخ سود به صورت شبه تاثیر نقدینگی در اقتصاد پول در حساب‌های بانکی انباشت شده و سهم پول یعنی جز تورم زا و سیال نقدینگی از کل نقدینگی را کاهش و سهم شبهه را افزایش تاثیر نقدینگی در اقتصاد داده بود.
نگاهی به داده های رشد نقدینگی و شاخص قیمت نشان می‌دهد که طی سال‌های اخیر به خصوص از سال 93 به بعد نرخ تورم از متوسط بلندمدت آن فاصله گرفته است جدول زیر متوسط نرخ تورم و متوسط نرخ رشد نقدینگی را در دو دوره مختلف نشان می دهد.
تشریح سازوکار افزایش قیمت مسکن از اواخر سال 1396
همانطور که در جدول مشخص است در حالی که متوسط رشد نقدینگی طی سالهای 93 تا 96 تفاوت قابل توجهی با متوسط بلندمدت طی سال‌های 66 تا 92 نداشته اما نرخ تورم در این بازه زمانی تقریباً نصف دوره بلند مدت است. بالا بودن نرخ سود بانکی و کاهش تقاضا برای پول باعث شده تا نرخ تورم طی این سال‌ها از متوسط بلندمدت کمتر شده و انتظار یک تورم فزاینده در آینده نزدیک را ایجاد کرد.

آنچه در سال 97 رخ داد تخلیه شدن سهمی از نقدینگی افزایش یافته بر روی تورم بوده است.

بر اساس نمودار بالا نسبت نقدینگی به شاخص قیمت مسکن زودتر از سایرین روند نزولی را آغاز کرده و نقطه اوج آن در سال95 قرار دارد برای ارز و شاخص قیمت مصرف کننده از سال 96 به بعد این روند آغاز شده است.

افزایش قیمت دلار پیش از سایرین بوده و روند نزولی با شدت بسیار بیشتری طی شده است. همانطور که در نمودار مشخص است نسبت نقدینگی و شاخص قیمت مسکن همچنان روند نزولی را طی می‌کند به این معناست که رشد قیمت مسکن تا سال 95 که فراتر از رشد نقدینگی قرار گرفته همچنان بالاتر از رشد نقدینگی است.
نگاهی به تغییرات رخ داده در اجزای شاخص قیمت می‌تواند علت نزولی شدن نمودار را بهتر نشان دهد در سال 97 در حالی که نرخ رشد نقدینگی با 23 درصد تقریباً برابر با رشد 22 درصدی نقدینگی در سال 96 است اما در این سال رشد پول یعنی جزء تورم زای نقدینگی بسیار بیشتر از رشد شبه پول است.

تاثیر نقدینگی در اقتصاد

آزمون تکوینی درس 1 تا 5 هماهنگ اقتصاد دهم | ناحیه قروه: آذر 99

تیم مدیریت گاما

سری 1 سوالات میانترم: تاثیر نقدینگی در اقتصاد آزمون مجازی نوبت اول اقتصاد دهم (درس 1 تا 7)

تیم مدیریت گاما

آزمون مجازی اقتصاد دهم | درس 2: انتخاب نوع کسب و کار

تیم مدیریت گاما

سوالات آزمون نوبت اول اقتصاد دهم دبیرستان فاطمه الزهرا (س) | دی 1400

سوالات امتحان تستی نوبت اول اقتصاد دهم دبیرستان شهدای فرهنگیان | دی 1399

سوالات آزمون ترم دوم اقتصاد دهم دبیرستان آزرم کرمانشاه | خرداد 1401

آزمون پیشنهادی نوبت دوم اقتصاد دهم دبیرستان | خرداد 1400

125 پرسش و پاسخ درس اقتصاد دهم انسانی به تفکیک فصل

آزمون درس 2 و 3 اقتصاد دهم دبیرستان فاطمه الزهرا

مجموعه سوالات امتحانی اقتصاد دهم انسانی | درس 6: نقش دولت در اقتصاد چیست؟

تأثیر کنترل فساد و افزایش نقدینگی بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب در حال توسعه

پدیده فساد عارضه‌ای است که امروزه گریبان‌ همه کشورها اعم از توسعه یافته و یا کمتر توسعه یافته را گرفته است. از طرف دیگر، انضباط و ثبات نقدینگی شرط اصلی ثبات اقتصادی است. رشد بی‌رویه نقدینگی باعث گسترش مانده‌های سوداگرانه پولی و بخش‌‌های نامولد در اقتصاد شده و موجبات گسترش فساد در اقتصاد را فراهم می‌نماید. با توجه به رابطه نقدینگی و فساد و اثرات آن‌ها بر رشد اقتصادی، هدف مقاله حاضر بررسی تأثیر کنترل فساد و نقدینگی بر رشد اقتصادی است. در این مطالعه از روش داده‌های تابلویی پویا برای 31 کشور منتخب در حال توسعه استفاده شده است. نتایج برآورد الگو در دورۀ 2002 تا 2014 گویای این است که کنترل فساد، رشد اقتصادی را در کشورهای منتخب افزایش داده است. همچنین نتایج پژوهش نشان می‌دهد در صورتی که همزمان کنترل فساد و نقدینگی افزایش یابند، نقدینگی بیشتر می‌تواند از طریق کنترل فساد به رشد اقتصادی بیشتر بینجامد. علاوه بر این افزایش جهانی‌ سازی و سرمایه سرانه اثر مثبت و معنا‌داری بر رشد اقتصادی کشورهای منتخب داشته است.

کلیدواژه‌ها

20.1001.1.24765775.1395.7.28.4.9

عنوان مقاله [English]

The Impact of Corruption and Liquidity Control on Economic Growth in Selected Developing Countries

نویسندگان [English]

• S. Jmaledin Mohseni Zonouzi 1
• Samad Hekmati Farid 1
• Somayyeh Talebpour 2

Nowadays the corruption is a problem that is faced by all countries, whether developed or less developed.. On the other hand, the stability of liquidity are the main factor of economic stability. Uncontrolled growth of liquidity leads to higher speculative demand for money and growth of non-productive sectors in economy and the corruption occurs in such condition.
Due to the relationship between liquidity and corruption and their effects on economic growth, this paper is aimed to investigate the impact of controlling corruption on GDP through liquidity channel. In this study, GMM dynamic panel method for 31 selected developing countries is used. The results of estimation for the period 2002 -2012 indicates that Control of corruption in developing countries has a positive and significant impact on economic growth. Also in situation of Simultaneous increase in Control of corruption and Liquidity, increasing of Liquidity can improve economic growth via more Control of corruption. Moreover results indicate that increasing of globalization and per capita capital has a significant positive effect on economic growth.

کلیدواژه‌ها [English]

• Corruption
• Dynamic Panel Data
• Economic Growth
• liquidity

مراجع

- Afzal, M. (2007). The Impact of Globalization on Economic Growth of Pakistan. The Pakistan Development Review, 46(4), 723 – 734.

- Alimi, O.Y. & Akinwande A. (2011), Globalization, Business Cycle and Economic Growth in Nigeria. African Journal of Scientific Research, 7(1), 29-49.

- Almasi, M. & Sepahban, G.A. (2009). Examining the Relationship between Investments in Human and Physical Capital with Economic Growth During the Period 1384-1350. Journal of Research and Planning in Higher Education, 53, 157-186 (In Persian).

- Ashurzadeh, A., Mogaddasi, M. & Razavi, S.A. (2013). The Effect of Economic Globalization and Trade on Economic Growth in the Vector. Electronic Conference National Iranian Economic Outlook Supported the Approach of the National, 28 December (In Persian).

- Baltagi, B. (1391). Econometric. Translators: Taleblou, R. & Bagheri Pormehr, SH. Fourth Edition, First Prent; Tehran; Ney Publishing (In Persian).

- Bardhan, P. (1997). Corruption And Development: A Review Of Issues. Journal of Economic Literature, 35(3), 1320-1346.

- Campos, N., Dimova, R. & Saleh, A. (2010). Whither Corruption? A Quantitative Survey Of The Literature On Corruption And Growth. IZA Discussion Paper No. 5334.

- Dridi, M. (2013). Corruption and Economic Growth: The Transmission Channels Faculty of Economic Sciences and Management, University of Sousse, Tunisia, Published in. Journal of Business Studies Quarterly, 4(4), 121-152.

- Henryk, G. & Lukasz, L. (2014). Globalization And Economic Growth: Evidence From Two Decades Of Transition In CEE. Economic Modelling, 36, 99–107.

- Jafari Samimi, A., Elmi, Z. & Sayyadzadeh, A. (2011). Corruption, Government Size and the Pattern of Growth in the Economy Game. Journal of Commerce, 15(61), 113-134 (In Persian).

- Pagano,S.M., Kuvvet. E. & Jain, P.K. (2012). Corruption’s Impact on Liquidity, Investment Flows, and Cost of Capital. LEHIGH UNIVERSITY, In: www.lehigh.edu

- Rock, M.T. & Bonnett, H., (2004). The Comparative Politics of Corruption: Accounting for the East Asian Paradox in Empirical Studies of Corruption, Growth and Investment. World Development, 32(6), 999-1017.

- Sabahi, A. & Melkolsadati, S. (2009). Control Effect of Corruption on Economic Growth. Journal of Commerce, 53, 131-158 (In Persian).

- Saha, S. & Mallik, G. (2012). Is Corruption Always Growth-Inhibitory? A Cross-National Study In Non-Linear Frame Work. UNIVERSITY OF LINCOLN, In: 41st Australian Conference of Economists, July 8-11, 2012, Melbourne, Australia.

- Shakeri, A. (2008). Changes in the Growth of Liquidity in the Economy (Trend and Causes). Tehran, Islamic Council Parliament, Research Center, Office of Economic Studies (In Persian).

- Snowden, B., Win, H. & Kyyvch, P. (2004). Modern Guide to Macroeconomics. Translators: Dr. Iraqi Khalili, M. & Dr. Suri, A. The first edition, Tehran, Brothers (In Persian).

- Taghavi, M., Nykumaram, H., Ghaffari, F. & Tootian, S. (2011). The Relationship between Corruption and Economic Growth تاثیر نقدینگی در اقتصاد in OPEC Member Economies. Research Journal (Management), 8(21), 88-103 (In Persian).

افزایش پایه پولی در ایران چه اثری بر زندگی مردم دارد؟

پایه پولی که به آن «پول پرقدرت» نیز گفته می‌شود، در واقع همان پول‌های – سکه، اسکناس یا اعتبار – منتشرشده از سوی بانک مرکزی هستند.

شاید این پرسش تاثیر نقدینگی در اقتصاد برایتان پیش بیاید که چرا به این پول‌ها، پول پرقدرت می‌گویند؟ پول پرقدرت عبارت است از پولی که مستقیماً توسط بانک مرکزی به وجود می‌آید و شامل موارد ترازنامه بانک مرکزی می‌شود.

به بیان ساده، پول پرقدرت برابر است با جمع اسکناس و مسکوک – مسکوک یعنی پول فلزی یا همان سکه – به علاوه سپرده‌های بانکی نزد بانک مرکزی. در واقع، پایه پولی منبعی است که توسط بانک مرکزی منتشر می‌شود و در چرخه اقتصاد در اختیار بانک‌های تجاری قرار می‌گیرد، به گونه‌ای که بانک‌ها می‌توانند با استفاده از این منابع و از طریق خلق پول بانکی به گسترش حجم پول بپردازند.

منابع پایه پولی چه هستند؟ طلا، دارایی‌های خارجی، دارایی‌های ترازنامه، بانک‌های بدهکار، خالص دارایی‌های بانک مرکزی.

ماهیتاً محاسبه پایه پولی از دو روش منابع و مصارف قابل محاسبه است که در شکل زیر می‌توان آن را دید.

برگردیم به سؤال ابتدای متن که با افزایش ۹ هزار میلیارد تومان به پایه پولی کشور، چه اتفاقی در اقتصاد ایران در حال رخ دادن است؟

اسکناس و مسکوک در دست اشخاص که از اجزای پایه پولی بوده در بهار امسال کاهش یافته است . بر اساس تازه‌ترین گزارش پولی بانکی که بانک مرکزی منتشر کرده، پایه پولی در خرداد ماه سال جاری به بیش از ۲۷۴ هزار میلیارد تومان واحد رسید.

نقدینگی با رشد ۲۵٫۱ درصدی از ۱۵۸۲ هزار میلیارد تومان در خرداد ماه سال ۱۳۹۷ به ۱۹۸۰ هزار میلیارد تومان در خرداد ماه امسال رسید .

همچنین میزان رشد پایه پولی با ۲۵٫۵ درصد رشد از ۲۱۸ هزار میلیارد تومان در خرداد ماه سال گذشته به ۲۷۴ هزار میلیارد تومان تاثیر نقدینگی در اقتصاد در خرداد ماه امسال رسید.

این اعداد نشان می‌دهد در خرداد ماه امسال میزان رشد سالانه پایه پولی نسبت به نقدینگی بیشتر بوده است.

این اعداد به ما چه می‌گویند؟

این اعداد نشان‌دهنده این واقعیت هستند که هزینه عملکرد فعالیت مؤسسات خاکستری و عدم انضباط مالی و پولی، رشد سوداگری و دلالی در اقتصاد، و عدم شفافیت و فساد مالی باعث افزایش هزینه‌های دولت و بانک مرکزی در ساماندهی بازار پول شده است و اگر بهره‌وری و کارایی اقتصاد و مدیریت دولتی و بخش خصوصی بهتر نشود، که نخواهد شد، همچنان فشار برای افزایش پایه پولی و نقدینگی جهت تأمین نیاز رو به افزایش واحدهای اقتصادی به نقدینگی، نیازهای مؤسسات مالی، پرداخت سپرده‌های مردم، فشار بر بانک‌ها برای تزریق پول بیشتر افزایش خواهد یافت.

و با وجود رشد بالای نقدینگی و رشد پایه پولی، رشد اقتصادی همچنان بیشتر منفی خواهد شد.

در کنار نگرانی از اثر رشد پایه پولی و نقدینگی، و همچنین آثار التهابات و کمبود منابع ارزی، موضوع مطالبات معوق بانک‌ها نیز موضوعی است که بی‌توجهی به آن می‌تواند از یک سو اضافه‌برداشت بانک‌ها از بانک مرکزی و رشد مجدد پایه پولی و نقدینگی را به همراه داشته باشد و دور و تسلسل تأمین نقدینگی، مطالبات معوق، رشد پایه پولی و نقدینگی و تورم را ادامه دهد و از سوی دیگر، تنگنای مالی بانک‌ها، قفل شدن منابع، توان تسهیلات‌دهی بانک‌ها را تحت تأثیر قرار دهد.

بدهی دولت به پیمانکاران و سازمان‌ها و شرکت‌ها تاثیر نقدینگی در اقتصاد و بخش خصوصی، که رقم بزرگی را شامل می‌شود، نیز تحت تأثیر قرار خواهد گرفت، بدهکاران بانکی قادر به پرداخت بدهی خود نخواهند بود و مطالبات معوق بانکی باز هم افزایش خواهد یافت.

در این شرایط، طبیعی است که بانک‌ها در شرایط تنگنای مالی ‌به سمت اضافه‌برداشت از منابع بانک مرکزی هدایت شوند و، در نتیجه، اثر تورمی و سیل نقدینگی به سمت بازارهای گوناگون دامن زده می‌شود؛ امری که اکنون هر روزه با آن سرو کار داریم.