اثر سرریز سرمایهگذاری مستقیم خارجی و نقش قابلیت جذب بنگاه‌های داخلی در بخش صنعت: مورد ایران (1386-1376)
در دهه‌های اخیر سرمایهگذاری مستقیم خارجی نقش مهمی در ایجاد توسعه و بهبود رشد اقتصادی کشورهای جهان داشته است. سرمایهگذاری مستقیم خارجی می‌تواند در کنار انتقال سرمایه، به‌عنوان کانالی برای انتقال فناوری‌های جدید به کشور میزبان عمل کند. با این حال مطالعات تجربی، نتایج متفاوتی از نظر جهت و میزان اثرگذاری سرمایهگذاری خارجی روی بهره‌وری بنگاه‌های کشور میزبان به‌دست می‌دهند. از سرمایه‌ی انسانی به عنوان شاخص قابلیت جذب بنگاه‌های داخلی در سرریز بهره‌وری به این بنگاه‌ها استفاده شده است.
در مقاله‌ی حاضر با استفاده از مدل داده‌های ترکیبی برای تعدادی از زیرگروه‌های بخش صنعت، اثرات سرریز سرمایهگذاری مستقیم خارجی طی دوره‌ی زمانی 1386-1376 مورد آزمون قرار می‌گیرد. نتایج نشان می‌دهد که وجود بنگاه‌های خارجی از طریق پیوندهای عمودی روی بهره‌وری بنگاه‌های داخلی، اثر مثبت و معنی داری داشته است و پیوندهای افقی بین بنگاه‌های داخلی و خارجی بهره‌وری بنگاه‌های داخلی را کاهش می‌دهد. اما با افزایش سطح سرمایه‌ی انسانی و هزینه‌های تحقیق و توسعه در بنگاه‌های سرمایهگذاری خارجی چیست ؟ داخلی، رفته رفته اثرات منفی پیوندهای افقی مثبت و افزایشی می‌شود.
طبقه بندی JEL: ,L60, D24, F21 ,O3 E24
کلیدواژه‌ها
- تحقیق و توسعه
- سرریز افقی و عمودی
- سرمایه‌ی انسانی
- سرمایهگذاری مستقیم خارجی
- قابلیت جذب
20.1001.1.00398969.1391.47.4.11.2
عنوان مقاله [English]
Spillover Effects of FDI and Absorptive Capacity of Iranian Industrial Domestic Firms (1997-2007)
نویسندگان [English]
- Hussein marzban 1
- Mehdii Nejati 2
In recent decades, foreign direct investment (FDI) has played a vital role in economic growth of developed and developing countries. FDI brings new capital and technology to the host country beside a possibility of spillover to local firms. Hence, FDI is considered as an important channel of technology transfer. However, in empirical studies, the size and direction of effects of FDI on productivity of host country firms is in doubt. Furthermore, the absorptive capacity of domestic firms is also important in determining the direction and size of the spillover effect to the host country’s domestic firms.
In this study, we examine spillover effects of FDI in a number of industry sub-sectors over the period 1997-2007, using a panel data model. Moreover, the human capital and R&D expenditures are considered as indicators of the absorptive capacity of the domestic firms.
The results show that horizontal linkages between foreign and domestic firms reduce the productivity of domestic سرمایهگذاری خارجی چیست ؟ firms, while vertical linkages increase it. Gradual increase of human capital investment can reverse the negative effects of horizontal linkages.
JEL Classification: F21, D24, L60, O3, E24
منظور از سرمایهگذاری امن چیست و چه مشکلاتی را همراه دارد؟
سرمایهگذاری (Investment) در یک تعریف کلی به معنای خرید وسایل یا دارائی‌هایی، به امید سودآوری در آینده است که در علم اقتصاد و نیز علم ملی جایگاه ویژه‌ای دارد. به عبارتی دیگر سرمایه‌گذار پس از تحلیل و بررسی اوضاع اقتصادی اقدام به خرید، پس‌انداز و یا قرض اموالی را می‌نماید تا پس از یک بازه زمانی اصل سرمایه به همراه سود حاصل از آن به او برگردد. در این میان برخی سرمایه‌گذاری‌ها دارای ریسک زیاد و برخی دیگر از ریسک کمتری برخوردار هستند. عوامل زیادی را باید سرمایه‌گذار در نظر بگیرد تا بتواند یک سرمایهگذاری امن را ایجاد کرده و کمتر دچار مشکل شود و درواقع یک سرمایهگذاری پر سود اما کم‌خطر را انجام دهد که در ادامه بیشتر به این نوع سرمایهگذاری پرداخته می‌شود.
بررسی کلی بازار مالی جهت سرمایهگذاری در ایران
سرمایهگذاری در ایران با توجه به شرایط داخلی و خارجی کشور و نوسانات ارز و نیز تحریم‌ها همواره با چالش‌های فراوانی روبرو بوده است. در این شرایط پیش‌بینی میزان سودآوری سرمایهگذاری گاهی سخت به نظر می‌رسد.
اما اساساً سرمایهگذاری با ریسک همراه است در این بین نکته‌ای که وجود دارد این است که گاهی سرمایهگذاری امن باشد اما سود کمتری هم بدهد و در مقابل سرمایهگذاری با ریسک بالاتری سوددهی بیشتری با خود به همراه بیاورد. بهر حال سرمایه‌گذار با توجه به هدف خود از سرمایهگذاری، میزان نقدینگی و بررسی کامل شرایط اقدام به سرمایهگذاری در بازارهای مالی می‌کند.
اگر به دنبال حفظ ارزش پول خود باشد، باید به سراغ بازارهای امن اما با سود کم برود.
انواع بازارهای سرمایهگذاری
- طلا و سکه
- بورس و فرابورس
- ارز
- مسکن
- سپرده‌‌گذاری در بانک
کدام بازار مالی برای سرمایهگذاری امن مناسب است؟
در شرایط کنونی کشور که بازار سکه و ارز با نوسانات و تغییرات شدیدی همراه است، عملاً سرمایهگذاری در این دو بسیار پرخطر بوده و توصیه نمی‌گردد. همچنین بازار مسکن نیز با اینکه طی یک سال گذشته رشد چشمگیر داشته اما در مقابل رشد پایین ساخت‌وساز بوده و نیز در پی افزایش شدید قیمت مسکن، معاملات مسکن با کاهش زیادی روبه‌رو شده است. بنابراین سرمایهگذاری در این بخش نیز دارای ریسک فراوانی است.
بنابراین به گفته کارشناسان اقتصادی، با توجه به خطرپذیری و ناامن بودن سرمایهگذاری در بازار ارز، طلا و مسکن، سرمایهگذاری در بورس به سرمایه‌گذاران ریسک‌پذیر و سپرده‌های بانکی به سرمایه‌گذاران کم ریسک پیشنهاد می‌شود.
درواقع سرمایهگذاری در بازارهای سکه، ارز و مسکن از نوع غیر مولد است، در حالی که اگر سرمایه‌گذاران با آگاهی وارد بازار بورس شوند، سرمایهگذاری مولد را تجربه خواهند کرد.
شیوه سرمایهگذاری امن در بورس
طبق آمار به دست آمده طی نیمه اول سال ۹۷، بازار سرمایه با رکوردی بی‌سابقه مواجه شده و رشد ۱۰۲ درصدی داشته است که بر این اساس سرمایهگذاری در بورس به‌عنوان بهترین بازار سرمایهگذاری سرمایهگذاری خارجی چیست ؟ در ایران به شمار می‌آید.
به عقیده کارشناسان بهترین و مطمئن‌ترین راه برای سرمایهگذاری امن در بورس، آموزش و ورود از طریق صندوق‌های سرمایهگذاری است. هم‌اکنون بیش از ۲۰۰ صندوق وجود دارد که برای افراد مبتدی و تازه‌کار که قصد دارند سرمایهگذاری امنی را در بورس داشته باشند، اما بلد نیستند، با کمک کارشناسان مسلط به بورس شیوه سرمایهگذاری در بورس را به آنها یاد می‌دهند.
نکات طلایی برای ایجاد سرمایهگذاری امن
همانطور که اشاره شد برای سرمایهگذاری امن و کم‌خطر باید با آگاهی و دانش قدم برداشت. در این راه یک سری نکات کلیدی وجود دارد که دانستن آنها کمک بزرگی برای سرمایهگذاری امن به حساب می‌آید.
۱. سرمایهگذاری همواره با ریسک همراه است. پس باید منتظر هر اتفاق و ضرر و زیانی بود.
۲. سرمایهگذاری فرآیند بلندمدت است و نتایج آن در آینده مشخص خواهد شد.
۳. برای سرمایهگذاری نیاز نیست سرمایه‌گذار دارای تخصص خاصی باشد اما باید با اصول و تکنیک‌های سرمایهگذاری آشنا باشد.
۴. برای سرمایهگذاری نباید فرصت‌ها را از دست داد و بهتر است هر چه زودتر شروع کرد تا فرصت جبران وجود داشته باشد.
۵. زمان نقش مهمی در میزان ریسک سرمایهگذاری دارد. به طوری که هر چه بازه زمانی بیشتری باشد، قدرت ریسک‌پذیری بالاتر می‌رود در نتیجه سرمایهگذاری کم‌خطرتر خواهد بود.
۶. سرمایهگذاری در موارد مختلف امن‌تر از سرمایهگذاری تمام دارائی بر روی یک زمینه است.
۷. سرمایهگذاری پروسه‌ای هزینه‌بر است و هر میزان پول بیشتری برای آن صرف شود، میزان ریسک آن نیز دچار تغییر خواهد شد.
جمع‌بندی
سرمایهگذاری فقط برای ثروتمندان نیست و هر فرد با هر مقدار دارایی بهتر است در شرایط کنونی که نرخ تورم و میزان نوسانات شاخص‌های اقتصادی زیاد است، اقدام به سرمایهگذاری پول‌های نقد خود کند. در این راه ارز، مسکن، طلا، بورس و سود بانکی پنج زمینه سرمایهگذاری در ایران هستند. میزان سودآوری سرمایهگذاری و ریسک آن رابطه مستقیمی با هم دارند. به عبارتی دیگر معمولاً سرمایه‌گذاری‌های امن سود کمتری داشته و هر چه میزان سود یک سرمایهگذاری بیشتر باشد، به همان نسبت ریسک‌پذیرتر است. در این راه شناخت محیط سرمایهگذاری در امن بودن آن بسیار تأثیرگذار است. در اصل چنانچه سرمایه‌گذار با اطلاع کامل و دید دقیق وارد فضای سرمایهگذاری انتخابی شود، خطر کمتری داشته و میزان موفقیت او بیشتر است که در نتیجه سرمایهگذاری امنی خواهد داشت.
انواع سرمایه گذاری
سرمایه گذاری خرید دارایی یا اقلامی است که با هدف ایجاد درآمد انجام می شود. وقتیکه شخصی کالایی را با هدف سرمایه گذاری خریداری می کند، هدف این نیست که کالای مورد نظر را مصرف کند؛ بلکه هدف، فروش آن در آینده برای ایجاد ثروت است. یک سرمایه گذاری همیشه مربوط به هزینه برخی از دارایی های امروز به امید بازدهی بیشتر در آینده می باشد. سرمایه گذاری را از نقطه نظرهای متفاوتی می توان به انواع مختلفی تقسیم کرد که در این مقاله قصد داریم تا با تعدادی از انواع سرمایه گذاری ها آشنا شویم.
سرمایه گذاری به چه معناست؟
به طور کلی، هر اقدامی که به امید افزایش درآمد در آینده انجام شود نیز می تواند یک سرمایه گذاری تلقی شود. به عنوان مثال، هنگام ورود به تحصیلات تکمیلی در دانشگاه، هدف اغلب افزایش دانش و ارتقا مهارت ها (به امید تولید درآمد بیشتر) است. در خصوص انواع سرمایه گذاری می توان نکات زیر را بیان کرد:
- سرمایه گذاری، دارایی یا اقلامی است که با این امید خریداری می شود که در آینده درآمدزایی کند یا ارزش آن افزایش یابد.
- یک سرمایه گذاری همیشه مربوط به هزینه برخی از دارایی های امروز (زمان، پول، تلاش و. ) به امید بازدهی بیشتر در آینده می باشد.
- یک سرمایه گذاری می تواند به هر مکانیسمی که برای تولید درآمد در آینده استفاده می شود، اشاره داشته باشد؛ از جمله اوراق قرضه، سهام، املاک و مستغلات و.
در ادامه مقاله با انواع سرمایه گذاری و جزییات مربوط به آن آشنا می شویم.
الف) انواع سرمایه گذاری از نقطه نظر تماس با سرمایه
انواع سرمایه گذاری را از این نقطه نظر می توان به سرمایه گذاری مستقیم و غیرمستقیم تقسیم کرد که تعریف آن ها مطابق زیر می باشد:
1. سرمایه گذاری مستقیم یا شخصی
در این روش فرد به طور مستقیم اقدام به سرمایه گذاری می کند و باید تمام مراحل فرآیند سرمایه گذاری را خودش، به تنهایی انجام دهد.
2. سرمایه گذاری غیرمستقیم یا نهادی
در این روش فرد از نهادهای مالی کمک می گیرد. آن ها رابط بین او و طرح سرمایه گذاری هستند. واسطه های مالی از طریق انتشار حق مالی، همراه با تعهدشان و عرضه آن به مشارکت کنندگان، به کسب پول در بازار سرمایه می پردازند سرمایهگذاری خارجی چیست ؟ و سپس این وجوه را سرمایه گذاری می کنند.
ب) انواع سرمایه گذاری از نقطه نظر افق زمانی
انواع سرمایه گذاری را از نقطه نظر افق زمانی، به طور کلی می توان به سرمایه گذاری های بلندمدت و کوتاه مدت تقسیم کرد.
در سرمایه گذاری کوتاه مدت، مدت زمان مدنظر سرمایه گذار معمولا کمتر از یک سال برای رسیدن به بازده مورد انتظار می باشد. در این نوع از انواع سرمایه گذاری، دستیابی به نقدینگی با سرعت بالایی همراه است. در مقابل، سرمایه گذاری بلندمدت، زود بازده نمی باشد. افرادی که در این نوع از سرمایه گذاری شرکت می کنند، انتظار زیادی برای بازگشت سرمایه فوری ندارند. آن ها دید استراتژیک گسترده تری دارند. این نوع سرمایه گذاری معمولا با ریسک کمتری روبرو می باشد. به علاوه، میزان سود کسب شده در سرمایهگذاری خارجی چیست ؟ این نوع از سرمایه گذاری، بیشتر است.
ج) انواع سرمایه گذاری های اقتصادی
در داخل یک کشور، رشد اقتصادی به سرمایه گذاری ها مربوط می شود. وقتیکه شرکت ها و سایر نهادها به شیوه های مناسب سرمایه گذاری در تجارت روی می آورند، به طور معمول منجر به رشد اقتصادی می شود.
به عنوان مثال، اگر یک نهاد مالی در تولید کالا مشارکت داشته باشد، ممکن است تجهیزات جدیدی را تولید یا خریداری کند که به آن امکان می دهد کالاهای بیشتری را در مدت زمان کوتاه تری تولید کند. این امر می تواند کل تولید کالای تجاری را افزایش دهد. این افزایش تولید در ترکیب با فعالیت های بسیاری از نهادهای دیگر، می تواند باعث افزایش تولید ناخالص داخلی (GDP) کشور شود.
املاک و مستغلات
وقتی به سرمایه گذاری در املاک و مستغلات فکر می کنید، اولین چیزی که احتمالاً به ذهن شما می رسد، خانه و زمین است. مطمئناً، سرمایه گذاران املاک و مستغلات گزینه های دیگری هنگام انتخاب سرمایه گذاری دارند و همه آن ها اقلام فیزیکی نیستند. به عنوان مثال، خرید سهام شرکت های انبوه سازی نیز نوعی سرمایه گذاری در املاک است.
کالاهای فیزیکی
کالاها به منابع اساسی گفته می شود که ما هر روز از آن ها استفاده می کنیم. این محصولات شامل محصولات کشاورزی مانند ذرت و شکر، منابع مرتبط با انرژی مانند گاز طبیعی و نفت خام و محصولات اساسی مانند آلومینیوم و فولاد است. فلزات گرانبها مانند نقره و طلا نیز در دسته ی کالاها (فلزات) گرانبها هستند.
خرید سهام شرکت ها در بازار بورس اوراق بهادار به منظور کسب درآمد، یک سرمایه گذاری مالی محسوب می شود.
ریسک سرمایه گذاری در بازار بورس می تواند بسیار بالا باشد و کسانی که دانش آن را در این بازار دارند، می توانند با مدیریت ریسک در این بازار فعالیت کنند و بازدهی بیشتری نسبت به سایر دارایی ها بدست آورند. البته دریافت سود، منوط به کسب دانش و آموزش های لازم می باشد.
اوراق بدهی
اوراق بدهی دارایی های مالی هستند که صاحبان آن ها را به جریان پرداخت سود واگذار می کنند. برخلاف دیگر اوراق بهادار، اوراق بدهی به وام گیرنده نیاز دارد تا اصل وام گرفته شده را بازپرداخت کند. نرخ بهره برای تضمین بدهی به اعتبار قابل درک وام گیرنده بستگی دارد.
سپرده بانکی
سپرده های بانکی شامل پول هایی است که برای نگهداری در موسسات بانکی قرار می گیرد. این سپرده ها به حساب های سپرده سرمایهگذاری خارجی چیست ؟ گذاری مانند حساب های پس انداز، حساب های چک و حساب های بازار پول واریز می شود. دارنده حساب حق دارد وجوه واریز شده را برداشت کند؛ همانطور که در شرایط و ضوابط حاکم بر توافق نامه تنظیم شده است.
صندوق های سرمایه گذاری
صندوق سرمایهگذاری خارجی چیست ؟ های سرمایه گذاری متعلق به سرمایه گذاران زیادی است که برای خرید جمعی اوراق بهادار استفاده می شود؛ در حالیکه هر سرمایه گذار مالکیت و کنترل سهام خود را حفظ می کند.
ویژگی های یک صندوق سرمایه گذاری عبارت اند از:
- انتخاب گسترده تری از فرصت های سرمایه گذاری
- فراهم کردن تخصص مدیریت بیشتر و هزینه های سرمایه گذاری کمتر نسبت به آنچه سرمایه گذاران می توانند به تنهایی بدست آورند.
- انواع صندوق های سرمایه گذاری شامل صندوق های سرمایه گذاری مشترک، صندوق های قابل معامله در بورس، صندوق های بازار پول و صندوق های تامینی است.
صندوق سرمایه گذاری درآمد ثابت
درآمد ثابت به طور کلی به آن نوع از سرمایه گذاری اشاره دارد که تا زمان سررسید آن به سرمایه گذاران سود ثابت پرداخت می کند.
- سرمایه گذاران مبلغ اصلی را که سرمایه گذاری کرده اند دریافت می کنند.
- اوراق قرضه دولتی و شرکتی، متداول ترین انواع محصولات با درآمد ثابت هستند. برخلاف حقوق صاحبان سهام که ممکن است هیچ جریان نقدی به سرمایه گذاران پرداخت نکنند، می توان پرداخت ها را براساس برخی اقدامات اساسی تغییر داد. مانند نرخ بهره کوتاه مدت، پرداخت های اوراق بهادار با درآمد ثابت از قبل مشخص است.
صندوق سرمایه گذاری در سهام
در واقع این صندوق ها درصد مشخصی از دارایی خود را به سهام شرکت های سرمایهگذاری خارجی چیست ؟ بورسی و مابقی را به اوراق مشارکت اختصاص می دهند. به این ترتیب ریسک بالاتری به نسبت صندوق های درآمد ثابت دارد و همچنین احتمال بازدهی بیشتر نیز وجود دارد.
صندوق سرمایه گذاری قابل معامله (ETF)
صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله در بورس را می توان یک دارایی در سبد دارایی هر سرمایه گذار (از مدیران مالی تا یک سرمایه گذار مبتدی که تازه کار خود را شروع کرده است) یاد کرد. همچنین ETF را می‌توان همانند سهام در طول یک روز معاملاتی، معامله کرد.
طرح و برنامه مالی سرمایه گذاری
یک طرح سرمایه گذاری بخشی از یک برنامه مالی جامع است که یک استراتژی سرمایه گذاری را ترسیم می کند تا به شما کمک کند اهداف بلندمدت و کوتاه مدت خود مانند بازنشستگی یا خرید خانه را با در نظر سرمایهگذاری خارجی چیست ؟ گرفتن موارد زیر برآورده کنید:
- تحمل ریسک
- متنوع سازی و تخصیص دارایی
برنامه های سرمایه گذاری به طور معمول برای کمک به شما در تصمیم گیری در مورد سرمایه گذاری در سهام، اوراق قرضه، پول نقد و املاک و مستغلات، جهت به حداکثر رساندن بازده، طراحی می شوند.
آن ها همچنین به شما کمک می کنند تا از بین طیف وسیعی از انواع سرمایه گذاری های موجود، از جمله سرمایه گذاری های داخل برنامه بازنشستگی تحت حمایت شرکت، یکی را انتخاب کنید.
اهداف سرمایه گذاری
اگر می خواهید یک سرمایه گذار موفق باشید، بیش از همه یک سوال وجود دارد که باید به آن پاسخ دهید و سوال مذکور این است که" چرا من این کار را می کنم؟"
آیا می توانید هر کدام از اهداف فعلی خود را در زیر مشاهده کنید؟
- خرید خانه
- آینده فرزندان
- ذخیره برای موارد اضطراری
- بازنشستگی
- رشد خانواده
- ازدواج كردن
- یک تغییر شغلی
- شروع کار
- تعطیلات شغلی
- .
همه افراد برای سرمایه گذاری به دلیل نیاز دارند. اگر هنگام تنظیم سرمایه گذاری هدف مشخصی در ذهن ندارید، موفق نخواهید سرمایهگذاری خارجی چیست ؟ شد. دلیل سرمایه گذاری اولین قدم در راه رشد شماست.
جمع بندی
در این مقاله با انواع سرمایه گذاری آشنا شدیم و سرمایه گذاری را از نقطه نظرهای مختلف مانند افق زمانی و یا اقلام سرمایه گذاری می توان به روش های مختلف تقسیم بندی کرد که در اینجا به تعدادی از آن ها اشاره شد. همچنین برای داشتن یک سرمایه گذاری موفق همیشه باید هدف خود را از سرمایه گذاری مشخص کنید. این امر به انتخاب نوع سرمایه گذاری و استراتژی شما بسیار کمک خواهد کرد.
سرمايه‌گذاری مستقيم (direct investment)
سرمایهگذاری مستقیم یا ‘Direct Investment’ که اغلب با عنوان سرمایهگذاری خارجی مستقیم (foreign direct investment) به اختصار FDI نیز شناخته می‌شود، سرمایهگذاری در یک کسب و کار خارجی است که با هدف بدست آوردن منافع از داشتن کنترل بر آن کسب و کار انجام می‌گیرد.
سرمایهگذاری مستقیم شامل ارائه سرمایه در ازای دریافت سود و بهره است که بدون خرید سهام معمولی آن شرکت انجام می‌شود.
هدف سرمایهگذاری خارجی مستقیم بدست آوردن سهام کافی برای داشتن حق کنترل و مدیریت بر آن شرکت است. در برخی مواقع، این کار شامل تاسیس شعبه یا تشکیلات یک شرکت در کشوری دیگر است و در مواقع دیگر شامل بدست آوردن کنترل کسب و کاری است که از قبل در کشور خارجی وجود دارد.
سرمایهگذاری مستقیم به دلیل اینکه عنصر در کنترل گرفتن کسب و کار اهمیت دارد، از سرمایهگذاری مبتنی بر تشکیل پرتفوی (Portfolio Investment) و خرید سهام شرکت خارجی متفاوت است.
این اصطلاح در واژه‌نامه جامع بورسینس منتشر شده است.سایر اصطلاحات و واژه‌های اقتصادی و مالی را ببینید .
قصد شروع سرمایهگذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:
برای سرمایهگذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:
رییس انجمن علمی اقتصاد در گفتگو با الف مطرح کرد: نفع سرمایه گذاری خارجی بیشتر از معایب آن است/ سرمایهگذاری خارجی باید از نیروی کار ایرانی استفاده کند/باید شرایطی فراهم کنیم که تا شرکت‌های خارجی مجبور شوند؛ شرایط ما را قبول کنند
استاد اقتصاد دانشگاه تهران با بیان اینکه سرمایه گذاری خارجی می تواند در بلند مدت کشور را تحت سلطه خود ببرد، گفت: واقعیت این است سرمایه گذاری می تواند یک ابزار سلطه برای وارد کردن فشار استفاده شود تا ما را مجبور به تسلیم کنند؛ این جنگی است که بین ما و آنها وجود دارد و باید مراقب آن و جذب سرمایه گذاری خارجی باشیم.
به گزارش الف؛ برای افزایش تبادلات تجاری- اقتصادی در قالب «سرمایهگذاری خارجی در ایران» علاوه بر فراهم‌سازی مقدمات کار که عادی‌سازی روابط بین کشورها است، «حضور بخش خصوصی»، «ثبات اقتصادی» و «پایین آوردن ریسک‌های سیاسی و اقتصادی» از دیگر پارامترهای موردنیاز است. سرمایه‌گذاری‌ها همواره به‌عنوان یکی از چهار پایه اصلی نظام‌های تامین مالی شناخته می‌شود. ناچیز ایران از حجم کل جریان سرمایهگذاری خارجی نشان از راه طی نشده فراوانی دارد.
در نظام تامین مالی، «سرمایهگذاری خارجی» یکی از ۴ پایه اصلی تامین مالی در یک اقتصاد است و ازنظر میزان سرمایهگذاری خارجی با فرض تحقق در قیاس با رقیب‌های فعلی در منطقه بسیار عقب‌تر از آنها هستیم. ایران پس از پشت سر گذاشتن دوران پرفرازونشیب اقتصادی، خیزی بلند برای تبدیل‌شدن به قدرت اول منطقه برداشته است که این روند می‌تواند با سرمایهگذاری خارجی سرعت بیشتری به خود بگیرد. شکی نیست که ایران کشوری با منابع و ظرفیت‌های فراوان است و در دهه‌های اخیر به جایگاه اقتصادی که لیاقت و پتانسیل آن را دارد نرسیده است؛ اما سرمایهگذاری خارجی همانطور که دارای مزایای بسیاری است می‌تواند دارای معایب هم باشد؛ هنوز ورشکستگی یک‌شبه مالزی در ذهن‌ها وجود دارد و نباید سرمایهگذاری خارجی برای کشور تعیین تکلیف کند.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب روز 29 بهمن ما امسال در دیدار با مردم تبریز در تبیین «اولویت‌های کنونی کشور»، مسئله «اقتصاد» را بسیار مهم دانستند و فرمودند: اقتصاد مقاومتی همان‌گونه که بارها گفته‌ایم و همه مسئولان نیز سیاست‌های آن را تصدیق کردند، به معنای محصور شدن در داخل نیست بلکه درون‌زا و برونگراست بنابراین نگویند می‌خواهیم با دنیا ارتباط داشته باشیم، زیرا ارتباط با دنیا در اقتصاد مقاومتی وجود دارد اما اعتماد و تکیه باید بر مردم باشد نه به بیگانگان.
ایشان به‌کارگیری استعدادها، ظرفیت‌ها و سرمایه‌های درونی را نیازمند تدبیر خواندند و افزودند: رونق اقتصاد داخلی نیازمند صادرات خوب، واردات در حد نیاز و جلب سرمایهگذاری خارجی هست اما سررشته و تدبیر کار باید دست مدیران داخلی باشد و کار به بیگانگان سپرده نشود.
رهبر فرزانه انقلاب زلزله اقتصادی و ضربه فوق‌العاده شدید حدود یک دهه قبل به برخی کشورهای پیشرفته شرق آسیا را عبرتی بزرگ خواندند و افزودند: این ضربه که یک‌شبه این کشورها را به فقر و فلاکت کشاند نتیجه وابستگی به سرمایه خارجی بود.
میثم موسایی رئیس انجمن علمی اقتصاد در گفتگو با خبرنگار اقتصادی الف؛ در مورد هشدار رهبر انقلاب در مورد جذب سرمایهگذاری خارجی، گفت: این سخن درست و صحیح است، البته باید تلاش کنیم تا جایی که امکان دارد، سرمایهگذاری خارجی را جذب کنیم، اما درعین‌حال می‌بایست بیشترین اختیارات در اختیار نیروهای داخل باشد، یعنی سررشته آن در دست خودمان قرار گیرد تا فنّاوری به کشور منتقل شود.
وی با بیان اینکه ورود فنّاوری در کشور باید بومی شود؛ افزود: سرمایهگذاری خارجی باید نیروی انسانی داخل استفاده کند و سرمایه‌گذاران ایرانی هم بتوانند در آن شریک باشند؛ البته جذب سرمایهگذاری خارجی بستگی به تمایل شرکت‌های خارجی دارد.
موسایی با اشاره فضای کسب‌وکار و جذب سرمایهگذاری خارجی، ادامه داد: باید شرایطی فراهم کنیم که تا شرکت‌های خارجی مجبور شوند؛ شرایط ما را قبول کنند؛ البته اگر این موضوع رخ نداد، به این معنا که سرمایهگذاری باعث سلطه خارجی‌ها بر ما شود (که بستگی به درجه سلطه‌ای که حاضر هستیم بپذیریم یا نه)، ازنظر فقهی، جذب این سرمایهگذاری کاملاً اشکال دارد.
رئیس انجمن علمی اقتصاد تصریح کرد: بر اساس نثر صریح قرآن؛ خداوند سلطه کفار بر مسلمانان را قبول نخواهد کرد؛ بنابراین باید از خیر چنین سرمایه‌گذاری‌هایی پرهیز و اجتناب کنیم؛ زیرا از طریق سرمایهگذاری می‌خواهیم به رفاه و اقتصاد پویا برسیم و نمی‌خواهیم عزت‌نفسمان از دست دهیم.
وی بیان کرد: اگر قرار باشد ذلیل باشیم و ذلت را بپذیریم در مقابل شکممان پر یا وضعمان خوب باشد، درست نیست؛ بلکه باید هم کرامت و عزت لازم را داشته باشیم و هم درعین‌حال اقتصادمان هم خوب باشد؛ البته طبیعتاً عزت را مقدم بر رفاه زیادتر از حد ضرورت می‌دانیم.
استاد اقتصاد دانشگاه تهران با اشاره به ورشکستگی یک‌شبه مالزی و مقایسه آن با ایران، اظهار کرد: ایران می‌توانست مانند مالزی باشد، اما بخش عمده سرمایهگذاری توسط خارجی در کشورهای شرق آسیا رخ داد، زیرا مثلاً مالزی را جزئی از نظام جهانی می‌دانستند و می‌دانند درحالی‌که ایران را جزء این نظام نمی‌دانند.
وی ادامه داد: بنابراین هیچ زمانی اتفاق رخ‌داده در کشورهای شرق آسیا، کشور ما رخ نخواهد داد؛ زیرا سرمایهگذاری خارجی کلان در ایران انجام نمی‌دهند؛ بخصوص اینکه مرتباً بر طبل ناامنی و جنگ می‌کوبند تا شرکت‌های خارجی احساس ناامنی کنند و در ایران سرمایهگذاری نکنند.
موسایی در پاسخ به این سوال که آیا یکی از دلایل عدم جذب سرمایهگذاری خارجی، خواستن اختیارات تام از سوی شرکت‌های خارجی است؛ یعنی اینکه اختیار تام می‌خواهند و ما نمی‌دهیم؟ بیان کرد: ممکن است یکی از دلایل این موضوع باشد.
رئیس انجمن علمی اقتصاد اضافه کرد: واقعیت این است سرمایهگذاری می‌تواند یک ابزار سلطه برای وارد کردن فشار به استفاده شود تا ما را مجبور به تسلیم کنند و این جنگی است که بین ما و آنها وجود دارد و باید مراقب آن و جذب سرمایهگذاری خارجی باشیم.
به گفته وی؛ البته نباید همه سرمایه‌گذاران خارجی را با یک چوب زد؛ زیرا در موضوع سرمایهگذاری خارجی کشورهای متعادل وجود دارد که حاضرند در ایران سرمایهگذاری کنند؛ شاید در جذب سرمایه‌گذار از آمریکایی و برخی کشورها مراقب باشیم، ولی قاعدتاً کشورهایی مانند روسیه، چین و یا کشورهای بلوک شرق یا کشورهایی مانند دانمارک؛ حتی فرانسه، آلمان، ایتالیا و. نگاه متعادل‌تری نسبت به ایران دارند و وابسته به یک نظام نیستند و متفاوت هستند که باید از تفاوت در جذب سرمایهگذاری استفاده کنیم.
موسایی در مورد اینکه سرمایهگذاری خارجی باید که باعث انتقال فنّاوری؛ ایجاد بیشترین شغل و به نفع کشور و مردم باشد؛ در مورد اینکه هیئت‌های خارجی به ایران آمدند و سرمایهگذاری رخ نداد؛ بیان کرد: هم فضای کسب‌وکار و هم فضای جهانی که تبلیغات شدیدی علیه کشور در حال انجام است، باعث عدم تحقق سرمایهگذاری شد.
این استاد دانشگاه با اشاره به تبلیغات رسانه‌ای علیه کشورمان، توضیح داد: سیمایی که از جمهوری اسلامی در شبکه‌های خارجی تبلیغ می‌شود، سیمای یک کشور در آستانه جنگ، دارای ناامنی است که مرتباً آن را در فکرها القا می‌کنند که ایران امنیت ندارد و ممکن است آمریکا و. به آن حمله کنند یا اینکه آمریکا، شرکت‌های سرمایه‌گذار در ایران را جریمه خواهد کرد؛ در این وضعیت شرکت‌ها حاضر نیستند ریسک بالایی بپذیرند و احتمال این اتفاقات را می‌دهند و در ایران سرمایهگذاری نمی‌کنند.
وی تصریح کرد: از سوی دیگر شرایط و تغییراتی که اتفاق افتاد مانند انتخاب ترامپ رئیس‌جمهور دیوانه آمریکا و همدستی کشورهای عربی با رژیم صهیونیستی نیز نقش زیادی داشتند در اینکه امنیت در کشور ما را مخدوش نشان دهند که تا حدودی هم موفق بودند؛ از طرف دیگر آمریکا قدرتی است که می‌تواند اقداماتی مانند مجازات شرکت‌ها را انجام دهد.
موسایی در مورد اینکه سرمایهگذاری خارجی چه مزایا و معایبی دارد؛ پاسخ داد: نفع آن خیلی بیشتر از معایب است؛ زیرا میزان سرمایهگذاری که نیاز داریم؛ در حدی نیست که بتواند مشکلی را برای استقلال کشور ایجاد کند و اینکه آنها به این میزان در ایران سرمایهگذاری نخواهند کرد.
رئیس انجمن علمی اقتصاد در مورد هشدار رهبر انقلاب در این مورد بیان کرد: باید بتوانیم در کوتاه به هر قیمتی سرمایهگذاری خارجی جذب کنیم و اکنون مشکل ما جذب سرمایه است؛ البته تذکر رهبری کاملاً صحیح و درست است، اما در که یک بحث کلی و درازمدت عنوان کردند.
وی تاکید کرد: سرمایهگذاری در کوتاه‌مدت در آن میزان نخواهد رسید؛ اما در بلندمدت اگر سهم آنها در اقتصاد ایران بیشتر و زیادتر شود و شرایط تعیین‌شده به نفع کشور نباشد؛ می‌تواند به نفوذ و سلطه آنها بر کشور منجر شود که ممکن است به سمت این فضا حرکت کرده باشیم.
دیدگاه شما