معرفی انواع بورس در ایران

معرفی انواع بورس‌های فعال در بازار سرمایه ایران

امروز به معرفی انواع بورس‌های فعال در بازار سرمایه ایران خواهیم پرداخت و ضمن آشنایی با کارکرد آن‌ها، انواع بازارهای موجود در این بورس‌ها را تشریح خواهیم کرد.

این هفته در ادامه معرفی بازار سرمایه ایران به معرفی انواع بورس‌های فعال در بازار سرمایه ایران خواهیم پرداخت و ضمن آشنایی با کارکرد آن‌ها، انواع بازارهای موجود در این بورس‌ها را تشریح خواهیم کرد.

به گزارش پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا)، در حال حاضر در بازار سرمایه ایران چهار بورس فعال هستند که عبارت‌اند از:

1. بورس اوراق بهادار تهران

1- بورس اوراق بهادار تهران

بورس اوراق بهادار تهران بازار رسمی، متشکل و خودانتظام در بازار سرمایه ایران است که در آن خریدوفروش سهام شرکت‌ها و اوراق بهادار تحت ضوابط، قوانین و مقررات خاصی انجام می‌شود و تعیین قیمت سهام در بورس، بر اساس عرضه و تقاضا صورت می‌گیرد. فکر اولیه ایجاد بورس اوراق بهادار در ایران، به سال ۱۳۱۵ برمی‌گردد. در این سال، یک کارشناس هلندی و یک کارشناس بلژیکی به‌منظور بررسی و اقدام در مورد تهیه و تنظیم مقررات قانونی به ایران آمدند؛ اما مطالعات آن دو، با آغاز جنگ جهانی دوم متوقف شد. در سال ۱۳۳۳، مأموریت تشکیل بورس اوراق بهادار به اتاق بازرگانی و صنایع و معادن، بانک مرکزی و وزارت بازرگانی محول شد. این گروه، پس از ۱۲ سال تحقیق و بررسی، در سال ۱۳۴۵ قانون و مقررات تشکیل بورس اوراق بهادار تهران را تهیه کردند. لایحه تشکیل بورس اوراق بهادار تهران در اردیبهشت ۱۳۴۵ در مجلس شورای ملی تصویب شد و در پانزدهم بهمن ۱۳۴۶، بورس تهران، با ورود سهام بانک صنعت و معدن و نفت پارس آغاز به کار کرد. از مهم‌ترین مزایای پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران به موارد زیر می‌توان اشاره کرد:

* سهولت در تأمین مالی از طریق انتشار سهام و سایر اوراق بهادار (اوراق قرضه)

* کاهش ریسک نقدینگی

* برخورداری از معافیت مالیاتی

* تعیین ارزش سهام شرکت

* سهولت در تغییر ترکیب سهامداری و انتقال مالکیت

* افزایش اعتبار داخلی و بین‌المللی

* سهولت در استفاده از تسهیلات بانکی و یا سایر ابزارهای تأمین مالی

* ارائه معیارهای جدید برای ارزیابی عملکرد مدیریت شرکت

* افزایش توان رقابتی و سهم از بازار

2- فرابورس

فرابورس ایران بازاری است که سهام شرکت‌هایی که بنا به دلایلی موفق به پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران نمی‌شوند مورد دادوستد قرار می‌گیرد. فرابورس ایران باهدف ایجاد بازاری کارآمد، منصفانه و شفاف، تمهیدات و بسترسازی لازم را در زمینه انتشار سریع و عادلانه اطلاعات با همکاری سازمان بورس و اوراق بهادار انجام داده تا صاحبان سرمایه با آگاهی و شناخت بیشتر در خصوص انواع اوراق بهادار، درجات ریسک و سایر شاخصه‌های مهم، به سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار پذیرفته‌شده در این بازار اقدام کنند. «دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل‌وانتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران (شرکت سهامی عام)» مصوب ۱۳۸۸ فعالیت این رکن بازار سرمایه را در قالب چند بازار مجزا به نام‌های بازار اول، دوم، سوم، پایه، بازار ابزارهای نوین مالی، بازار شرکت‌های کوچک و متوسط و بازار مشتقه تبیین کرده است. در حال حاضر این بازارها به لحاظ طی کردن فرایند پذیرش باهم متفاوت هستند و پذیرش سهام شرکت‌های سهامی عام صرفاً در بازارهای اول و دوم و پذیرش سایر اوراق بهادار صرفاً در بازار ابزارهای نوین مالی صورت می‌پذیرد. متقاضی پذیرش در صورت دارا بودن شرایط پذیرش، باید تقاضای پذیرش خود را دریکی از این بازارها به فرابورس ارائه کند . برخی از مزایای پذیرش شرکت‌ها در فرابورس عبارت‌اند از:

* تأمین مالی آسان و ارزان

* افزایش نقد شوندگی سهام

* بهره‌مندی از معافیت مالیاتی شرکت‌های پذیرفته‌شده در فرابورس

* نقل‌وانتقال سهام به‌صورت آسان- سریع و کم‌هزینه

* شفافیت و اعتبار قیمت سهام به‌واسطه مبادله در فرابورس

* اطلاع‌رسانی هماهنگ و عادلانه به سرمایه‌گذاران بالفعل و بالقوه

* بهره‌گیری از امکان وثیقه گذاری سهام و اخذ ساده‌تر تسهیلات بانکی

* معرفی شرکت و محصولات به طیف وسیعی از قشرها جامعه و افزایش اعتبار شرکت

3- بورس کالا

بورس کالا، بازار متشکل و منسجمی است که تعداد زیادی از عرضه‌کنندگان، کالای خود را عرضه و کالای مربوطه پس از بررسی‌های کارشناسی و قیمت‌گذاری توسط کارشناسان این بازار، به خریداران عرضه می‌شود. سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران در شهریورماه سال82 به‌عنوان اولین بورس کالای کشور فعالیت خود را آغاز کرد و پس‌ازآن نیز سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی در شهریورماه سال 83 شروع به فعالیت کرد. شرکت بورس کالای ایران نیز به‌موجب ماده 58 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان یک شرکت جدید و کاملاً مستقل از سازمان‌های کارگزاران بورس فلزات و بورس کالای کشاورزی، پس از پذیره‌نویسی در چهار گروه سهامداری و برگزاری مجمع عمومی از ابتدای مهرماه سال 1386 فعالیت خود را آغاز کرد. بدین ترتیب، هم‌اکنون بورس کالای ایران باتجربه‌ای بیش از 10 سال، به دادوستد انواع محصولات صنعتی و معدنی، فرآورده‌های نفت و پتروشیمی و کشاورزی در قالب معاملات نقد، نسیه، سلف، سلف استاندارد و معاملات ابزارهای مشتقه ازجمله قراردادهای آتی مشغول است . انواع بازارها، قراردادها و اوراق قابل معامله در بورس کالای ایران عبارت‌اند از :

قرارداد نقدی

قراردادی است که بر اساس آن، پرداخت‌ بهای کالای مورد معامله و تحویل آن در هنگام معامله و بر اساس دستورالعمل تسویه و پایاپای انجام می‌شود .

قرارداد سلف

قراردادی است که بر اساس آن، کالا باقیمت معین درزمانی مشخص در آینده تحویل گردیده و بهای آن در هنگام معامله و بر اساس دستورالعمل تسویه و پایاپای پرداخت می شود .

قرارداد نسیه

قراردادی است که بر اساس آن، کالا در هنگام معامله تحویل و بهای آن در تاریخ سررسید و بر اساس دستورالعمل تسویه و پایاپای پرداخت می شود .
قرارداد آتی

قراردادی است که فروشنده بر اساس آن متعهد می‌شود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمتی که الآن تعیین می‌کنند بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد می‌شود آن کالا را با آن مشخصات خریداری کند و برای جلوگیری از امتناع طرفین از انجام قرارداد، طرفین به‌صورت شرط ضمن عقد متعهد می‌شوند مبلغی را به‌عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بگذارند و متعهد می‌شوند متناسب با تغییرات قیمت آتی، وجه تضمین را تعدیل کنند و اتاق پایاپای از طرف آنان وکالت دارد متناسب با تغییرات، بخشی از وجه تضمین هر یک از طرفین را در اختیار دیگری قرار دهد و او حق استفاده از آن را خواهد داشت تا در سررسید باهم تسویه کنند .
قرارداد سلف استاندارد

قراردادی است که بر اساس آن عرضه‌کننده مقدار معینی از دارایی پایه را مطابق مشخصات قرارداد سلف استاندارد در ازای بهای نقد به فروش می‌رساند تا در دوره تحویل به خریدار تسلیم کند. خریدار می‌تواند معادل دارایی پایه خریداری‌شده را طی قرارداد سلف موازی استاندارد موضوع مواد 2 و 3 دستورالعمل اجرایی معاملات سلف استاندارد، به فروش رساند. قرارداد مذکور نیز در این دستورالعمل به‌اختصار قرارداد سلف استاندارد نامیده می‌شود .

قرارداد اختیار معامله

قرارداد اختیار معامله قراردادی است که در آن‌یک طرف، اختیار(حق) خرید و یا فروش کالایی را از طرف دیگر خریداری می‌کند. قرارداد اختیار معامله به دو نوع کلی اختیار خرید و اختیار فروش تقسیم می‌شود. در هرکدام از این دو نوع قرارداد، دو طرف خریدار و فروشنده با یکدیگر وارد معامله می‌شوند .

صندوق‌های کالایی

صندوق کالایی قابل معامله (ETC) یکی از ابزارهای مالی نوین هستند که به سرمایه‌گذاران این امکان را می‌دهند که به‌جای خرید و نگهداری کالای موردنظر و تحمل هزینه‌های حمل‌ونقل، انبارداری و خسارت‌های احتمالی آن، اوراق این صندوق‌ها را خریداری نمایند. با خرید این اوراق، سرمایه‌گذار در عین داشتن مالکیت کالای موردنظر، مسئولیت نگهداری از آن کالا را بر عهده ندارد. به‌عبارت‌دیگر، این صندوق‌ها بخش فراوانی از وجوه گردآوری‌شده خود را به سرمایه‌گذاری در کالایی خاص اختصاص می‌دهند و علاقه‌مندان به سرمایه‌گذاری در آن کالای خاص اقدام به خرید واحدهای این صندوق‌ها می‌کنند .

گواهی سپرده کالایی

بر اساس مصوبه شورای عالی بورس و اوراق بهادار گواهی سپرده کالایی اوراق بهاداری است که مؤید مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی کالا است و پشتوانه آن قبض انبار استانداردی است که توسط انبارهای مورد تائید بورس صادر می‌گردد .

4- بورس انرژی

بورس انرژی بازاری است که در آن حامل‌های انرژی با محصولات برق، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین حامل‌های انرژی، خریدوفروش می‌شود. بورس انرژی بازاری است که در آن هر کالایی که پایه انرژی داشته باشد، قابلیت معامله دارد. بنابراین این بورس به‌نوعی دومین بازار کالای متشکل کشور نیز محسوب می‌شود. دارایی‌های قابل معامله در این بازار هم شامل دارایی‌های فیزیکی و هم شامل دارایی‌های مالی از قبیل ابزارهای مشتقه مبتنی بر انرژی خواهد بود. بنابراین امکان معامله نفت، گاز، بنزین، نفت کوره، برق و نیز ابزارهای مشتقه مبتنی بر آن‌ها (شامل اوراق سلف موازی) در این بازار وجود دارد. این امر با توجه به ویژگی‌های کشور و برخورداری از منابع غنی انرژی اهمیت زیادی دارد خصوصاً آنکه یکی از کارکردهای مهم این بورس موضوع صادرات و فروش انرژی به کشورهای همسایه است که بحث کشف قیمت در آن اهمیت زیادی دارد.

در نوبت بعدی در مورد انواع بازارهای موجود در هرکدام از بورس‌ها به‌تفصیل خواهیم پرداخت

معرفی انواع شاخص‌ های بورس به زبان ساده

اگر با بورس و بازار سرمایه آشنایی داشته باشید، احتمالا بارها و بارها از اخبار، دوستان و آشنایان واژه‌ی شاخص‌‌‌های بورس را شنیده‌اید. این شاخص‌ها معیاری برای اندازه‌گیری وضعیت بورس و میزان رشد یا افت بازار هستند؛ بنابراین برای اینکه بتوانید نوسانات بازار را به خوبی اندازه‌گیری کنید و تحلیل درستی از بازار سرمایه و بورس داشته باشید، باید همیشه شاخص های بورس را در نظر بگیرید. چون شاخص بورس، نشان‌دهنده تغییرات قیمت سهام شرکت‌هاست. شاخص‌ها انواع مختلفی دارند که ما در این مطلب از بلاگ لندو ،آن‌ها را معرفی و بررسی کرده‌ایم.

۳ مورد از شاخص‌ های مهم بورس دنیا کدامند؟

برای سرمایه‌گذاری موفق در هر کجای این جهان (به ویژه سرمایه‌گذاری در بورس)، نیازمند اطلاعات مختلفی هستیم تا با این داده‌ها، به نتیجه‌ مطلوبی دست پیدا کنیم. یکی از این داده‌های پر اهمیت در بورس، اندازه‌گیری شاخص های بورس است. شما می‌توانید درباره ۳ مورد از معروف‌ترین شاخص‌های بورس جهانی در این بخش بخوانید و سطح آگاهی خود را افزایش دهید.

شاخص نزدک (Nasdaq)

این شاخص یکی معرفی انواع بورس در ایران از مهمترین شاخص‌‌های کشور آمریکا و معیاری برای سنجش ارزش سهام‌های موجود در بازار نزدک است. به صورت وزنی محاسبه می‌شود و بزرگترین شاخص بازار الکترونیک جهانی است. این شاخص از لحاظ سطح سرمایه‌گذاری به سه سطح سرمایه، جهانی و منتخب جهانی تقسیم می‌شود. همچنین جالب است بدانید که بیشترین سهام فروخته شده در روز بین تمام بازارهای بورس جهانی، متعلق به نزدک است. پس می‌توان گفت رقیبی ندارد.

شاخص داوجونز (Dow Jones)

داو جونز یکی از شاخص های بورس آمریکاست. سهام شرکت‌های معروف آمریکا که در زمینه‌های امور مالی، نفت و گاز، خدمات عمومی، کالاهای مصرفی، فناوری و مخابرات و مراقبت‌های پوستی فعالیت می‌کنند، شاخص داو جونز را تشکیل می‌دهند. جالب است بدانید که شرکت‌هایی مثل گوگل، آمازون و فیسبوک به علت گردش مالی زیاد، نمی‌توانند در تشکیل این شاخص نقش و حضور داشته باشند.

شاخص اس اند پی ۵۰۰ (S&P 500)

این شاخص از ۵۰۰ سهام شرکت‌های برتر بورس نیویورک و نزدک تشکیل شده است که قیمت سهام شرکت‌های بزرگ آمریکا را دنبال می‌کند. شرکت‌های حاضر در این شاخص، به عنوان نماینده هر صنعت عمده انتخاب می‌شوند و مجموع شرکت‌ها سازنده نام دارند. این شاخص هم مثل شاخص‌های فوق، برای اندازه‌گیری و درک عملکرد بازار بورس، قابل استفاده است.

علاوه بر مطالب فوق، شاخص‌های جهانی دیگری هم وجود دارد که ما ۳ مورد از مهم‌ترین‌ها را بررسی کرده‌ایم. همچنین در ایران هم ۸ شاخص وجود دارد که برای تحلیل‌گران، سرمایه گذاران و… اهمیت زیادی دارد. ضمن اینکه لازم است علاقه‌مندان بورس و بازار سرمایه به‌طور کامل با آن‌ها آشنا شوند. ما این شاخص‌ها را مفصل تشریح کرده‌ایم و درباره هریک صحبت کرده‌ایم. شما با کدام یک از این شاخص‌ها آشنایی داشتید و دارید؟ ممنون می‌شویم نظر خود را در کامنت‌های همین مطلب، با سایرین به اشتراک بگذارید.

انواع شاخص‌ های بورس ایران کدامند؟

فعالان حوزه اقتصادی در کشور با بررسی شاخص های بورس، روند بازار سرمایه را نسبت به گذشته و همچنین برای آینده پیش‌بینی می‌کنند. هر کدام از این شاخص‌ها ویژگی‌ها و روش اندازه‌گیری مربوط به خود را دارند. برای آشنایی با شاخص‌ های بورس ایران، خواندن این مطلب را از دست ندهید.

• شاخص کل بورس : این شاخص از وزن دهی و ارزش سهام‌های فعال در بازار بورس به دست می‌آید. ضمن اینکه تغییرات آن، نشانه تغییر در میانگین وزنی ارزش این شرکت‌هاست.
• شاخص فرابورس: این شاخص دقیقا مثل شاخص بورس است، با این تفاوت که با وزن‌دهی و ارزش شرکت‌های فرابورسی محاسبه می‌شود.

بهتر است با جزئیات بازار فرابورس بیشتر آشنا شوید و درباره این موضوع اطلاعات جامع و کاملی به دست آورید. پس همین حالا با ورود به صفحه فرابورس چیست؟ از تمامی ویژگی‌ها و شرایط فرابورس مطلع شوید.

• شاخص کل هم وزن: این شاخص از وزن یکسان تمام شرکت‌های بورسی تشکیل شده است. یعنی بزرگی و کوچکی شرکت در نظر گرفته نمی‌شود. فقط تغییرات قیمتی این شرکت‌ها باعث بالا و پایین شدن شاخص کل هم وزن می‌شود.
• شاخص قیمت و بازده نقدی: این شاخص، بازدهی کل بازار بورس اوراق بهادار را بیان می‌کند. از آن‌جایی که بازدهی در بورس از دو بخش بازدهی نقدی (سود نقدی پرداخت شده توسط شرکت‌ها) و بازدهی قیمتی ( ناشی از تغییرات قیمت) حاصل می‌شود، شاخص قیمت و بازده نقدی کل این بازدهی را به‌صورت یک‌جا نشان می‌دهد.
• شاخص بازده نقدی: یکی از شاخص های بورس، شاخص بازده نقدی است که صرفا بازدهی ناشی از پرداخت سود شرکت‌ها را محاسبه می‌کند و نشان می‌دهد.
• شاخص صنعت: هر شرکتی که در بورس فعالیت می‌کند، با توجه به نوع فعالیت تولیدی یا خدماتی خود در یک صنعت مشخص، مثلا پتروشیمی، بانکی، فولادی و یا … قرار می‌گیرد. پس برای هر صنعت به‌صورت میانگین یک شاخص جدا محاسبه می‌شود که نمایش‌دهنده عملکرد کلی آن صنعت است.
• شاخص سهام آزاد شناور: یکی دیگر از شاخص های بورس، شاخص سهام آزاد شناور است. در این شاخص، بخشی از کل سهام شرکت‌ها در اختیار عموم مردم قرار دارد و به‌صورت روزانه معامله می‌شود. همچنین معرفی انواع بورس در ایران صاحبان شرکت روی آن بخش هیچ‌گونه کنترلی ندارند. هر شرکت در بورس موظف است درصدی از کل سهام خود را شناور کند؛ بنابراین روش محاسبه این شاخص، مثل شاخص کل است. هدف اصلی این شاخص، پیگیری آن قسمت از بازار است که قدرت نقدشوندگی بیشتری دارد.
• شاخص ۵۰ شرکت برتر: روش محاسبه این شاخص مانند شاخص کل است. اما روی ۵۰ شرکت برتر بورس اعمال می‌شود و نشان‌دهنده تغییرات وزنی ارزشی در این شرکت‌هاست.
• شاخص ۳۰ شرکت بزرگ: روش محاسبه این شاخص مثل شاخص کل است. اما روی ۳۰ شرکت بزرگ بورس ‌اعمال می‌شود و نشان‌دهنده تغییرات وزنی ارزشی در این شرکت‌هاست.

حالا که با انواع شاخص‌ های بورس در ایران آشنا شدید، بهتر است با یکی از نکات حائز اهمیت در این حوزه هم آشنا شوید؛ حتما به دردتان می‌خورد.

نکات مهم درباره شاخص های بورس

با وجود اینکه شاخص بورس یک نمای کلی از وضعیت بورس را نشان می‌دهد، اما مثبت یا منفی بودن شاخص همیشه نشان‌‌دهنده مثبت و منفی بودن کل بورس نیست. چرا که شرکت‌های بزرگ تاثیر زیادی در وضعیت بورس دارند و می‌توانند وضعیت شاخص را به سمت منفی و مثبت حرکت دهند. در چنین شرایطی وضعیت کل بورس مثبت یا منفی نیست، بلکه شاخص بورس، تحت تاثیر این شرکت‌های بزرگ مثبت یا منفی شده است.

حتما حواستان باشد که شاخص هم‌وزن قیمت و شاخص کل هم‌وزن نمای بهتر و کامل‌تری از کل بازار ارائه می‌دهند. چون در شاخص هم‌وزن تمام شرکت‌های بورسی به صورت یکسان درنظر گرفته می‌شوند و شرکت‌های بزرگ به تنهایی کل بازار را تحت تاثیر قرار نمی‌دهند.

در نهایت اگر به سرمایه‌گذاری علاقه زیادی دارید اما ترجیح می‌دهید وارد حوزه‌های کم ریسک‌تری از سرمایه‌گذاری شوید، همچنین از بورس و بازار سرمایه گریزان هستید، می‌توانید به خرید طلا، سکه، مسکن، دریافت وام و… فکر کنید. شما از چه طریقی سرمایه خود را افزایش می‌دهید؟ لطفا نظر خود را برای مخاطبان ما به اشتراک بگذارید.

بازار سرمایه یا بازار مالی چیست؟

تحلیل تکنیکال بورس چیست؟ اصول تحلیل تکنیکال، مزایا و معایب آن کدامند؟ ما در این مطلب از سایت sdbroke .

چرا دانستن اصطلاحات بورسی مهم است؟ مهم‌ترین اصطلاحات بورسی کدامند؟ ما در این مطلب مهم‌ترین و پر کارب .

ارزش اسمی و بازاری سهام به چه معناست؟ ارزش‌های اسمی و بازاری سهام هرکدام چه ویژگی‌ها و تفاوت‌هایی دا .

اهمیت بازار اولیه و ثانویه چیست؟ چه تفاوت‌هایی دارند؟ ما در این مقاله از شرکت سرمایه‌گذاری سرمایه و .

منظور از ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک چیست؟ چه تفاوتی با هم دارند؟ در این مقاله از شرکت کارگزاری س .

بورس انرژی چیست؟ انواع بازار بورس انرژی ایران کدامند؟ چه افرادی می توانند وارد بورس انرژی شوند؟ در ا .

بورس کالا چیست و چه مزایایی دارد؟ نحوه انجام معامله در بورس کالای ایران به چه صورت است؟ در این مطلب .

یکی از دیگر از بازارها برای معامله سهام، بازار فرابورس است. در این مطلب به معرفی فرابورس و انواع باز .

انواع اوراق بهادار کدامند؟ نحوه سرمایه گذاری و معامله اوراق بهادار به چه صورت است؟ برای آشنایی و نحو .

بخش مهمی از اقتصاد هر کشور را بازار مالی آن تشکیل می‌دهد که طیف گسترده‌ای از بازارهای دیگر را شامل می‌شود. بسیاری از افراد با حضور و فعالیت در این بازارها به ثروت‌ها و موفقیت‌های بزرگی دست پیداکرده‌اند. یکی از معروف‌ترین انواع بازار سرمایه یا بازار مالی ، بازار بورس است.

تمام سرمایه‌گذاران به امید افزایش سرمایه و دریافت سود چشمگیر به بازارهای مالی قدم می‌گذارند؛ اما سودآوری و بازدهی بالای هر سرمایه‌گذاری ، تنها به کمک شناخت کافی از بازار، اصطلاحات و قوانین آن میسر می‌شود.

«بازار سرمایه» نیز معرفی انواع بورس در ایران یکی از اصطلاحاتی است که احتمالاً به ‌دفعات آن را شنیده و درباره آن خوانده‌اید. این بازار به نوبه خود بازارهای دیگری را شامل می‌شود و نقش بسیار مهمی در رشد اقتصادی کشورهای توسعه یافته دارد. به منظور آشنایی با بازار سرمایه ، در ادامه مطلب انواع بازار مالی و سرمایه و ویژگی آن‌ها را بیشتر موردبررسی قرار می‌دهیم.

بازار سرمایه چیست؟

بازار سرمایه به انواعی از بازارهای مالی یا Financial Market می‌گویند که به پل ارتباطی میان خریداران و فروشندگان اوراق بهادار تبدیل می‌شوند. این بازار را معمولاً با نام بازار بورس اوراق بهادار می‌شناسند. سرمایه مورد نیاز شرکت‌ها و سازمان‌ها و بودجه لازم برای راه‌اندازی، تکمیل یا توسعه پروژه‌های مختلف دولت را می‌توان به‌ واسطه سرمایه‌گذاری‌های میان مدت و بلند مدت (یک سال یا بیشتر) در بازار بورس تأمین کرد.

در واقع بازار سرمایه تنها یکی از بازارهای مالی است. بازار مالی شامل بازار پول و بازارهای سرمایه است که تفاوت آن‌ها در مدت ‌زمان و ابزارهای سرمایه‌گذاری در این بازارها است. هر سرمایه‌گذاری با مدت کمتر از یک سال، قدرت نقدشوندگی بالایی دارد و جزو بازار پول به شمار می‌آید. برخلاف انواع بازار سرمایه در ایران که از ابزارهایی مانند اوراق بهادار (سهام)، اوراق مشارکت و اوراق قرضه بهره می‌گیرند، بازار پولی با استفاده از ابزارهایی مانند سپرده‌ها، حواله، بروات و وام با وثیقه به حیات خود ادامه می‌دهد.

سرمایه جاری در بازار بورس یا سرمایه، پول افرادی است که به ‌صورت مستقیم یا غیر مستقیم به سرمایه‌گذاری در این بازار مشغول هستند ؛ یا به بانک‌ها، شرکت‌های بیمه، شرکت‌های لیزینگ و . تعلق دارند. در واقع کارگزاری‌ها نیز یکی از اجزاء این پل ارتباطی میان خریداران و فروشندگان اوراق بهادار به شمار می‌آیند که با پذیره‌نویسی اوراق قرضه و بهادار، در فروش آن‌ها به شرکت‌ها کمک می‌کنند.

ویژگی‌های بازار سرمایه

مدت ‌زمان و ابزارهای مورد استفاده این بازار را می‌توان از جمله مشخصه‌های آن به شمار آورد. سهام، اوراق بهادار و اوراق قرضه‌ای که توسط شرکت‌ها در بازار به فروش گذاشته می‌شوند، توسط سرمایه‌گذاران خریداری ‌شده و بودجه مورد نیاز انتشاردهندگان اوراق را تأمین می‌کنند. به این ترتیب، بازار سرمایه‌گذاری قادر است واحدهای مازاد یا سرمایه‌های بدون بازده را به سمت واحدهای کسری که همان شرکت‌های تجاری، صنایع و دولت هستند، سوق دهد. برخی از ویژگی‌های ترغیب‌کننده سرمایه‌گذاری در بازار بورس، شامل موارد زیر هستند:

یکی از ویژگی‌های بارز این بازار، بازدهی عالی و سود زیادی است که در مدتی کوتاه از طریق آن به سرمایه‌گذاران تعلق می‌گیرد. فعالان و سرمایه‌گذاران بازار بورس شرایط بازار را تحلیل و بررسی می‌کنند و با استفاده از نوسانات قیمت سهام و سرمایه‌گذاری‌های منطقی در زمان درست، سرمایه خود را افزایش می‌دهند. این در حالی است که سود سپرده‌های بانکی ثابت و بسیار کمتر از سود سرمایه‌گذاری در بازار بورس است.

سرمایه‌گذاری در ملک، خودرو، ارز و طلا دارای نوسانات غیرقابل پیش‌بینی هستند و نمی‌توان میزان سوددهی و مدت ‌زمان بازدهی را برای آن‌ها مشخص کرد. این در حالی است که بازار بورس اوراق بهادار، آگاهی لازم برای کسب سود از سرمایه‌گذاری را در اختیار شما قرار می‌دهد.

سرمایه‌گذاری بلند مدت

پس‌انداز بلند مدت شما می‌تواند در این بازار به سرمایه‌گذاری بلند مدت تبدیل شود. در بازار ایران، پس‌اندازهای بانکی بلند مدت می‌توانند ارزش خود را از دست بدهند. این در حالی است که قرار دادن آن‌ها در بازار سرمایه‌گذاری می‌تواند راهی برای حفظ ارزش پس‌انداز و افزایش آن در بلند مدت باشد.

تمام فعالیت‌ها و سرمایه‌گذاری‌ها در بازار سرمایه به روش‌های قانونی و بر اساس قوانین مشخص حاکم بر کسب سود و معاملات انجام می‌گیرند. بنابراین، امنیت بازار بسیار بالا است. حتی بازار فرابورس که نظارت‌های کمتری شامل حال آن می‌شود نیز بر اساس قوانین ثابت پیش می‌رود و قابل‌ اطمینان است.

یکی از ویژگی‌های این نوع بازار مالی، قدرت نقدشوندگی بالای آن است. شما می‌توانید سهام و اوراق مشارکت خود را هر زمان که بخواهید به فروش گذاشته و به پول تبدیل کنید. سهامداران می‌توانند سهم خود را به ‌صورت آنلاین در صف فروش قرار داده و بسته به شرایط بازار و شرکت، سهام خود را با قیمت مورد نظر خود بفروشند.
اوراق مشارکت را نیز می‌توان به ‌راحتی پیش از موعد سررسید به فروش رساند. این برخلاف بازار مسکن و ارز است که ناگهان دچار رکود شده و تا مدتی، هیچ بازاری برای فروش آن‌ها وجود ندارد.

جهت‌دهی سرمایه به سمت چرخه تولید

تمایل بالای افراد برای سرمایه‌گذاری و کسب سود بیشتر، سرمایه بیشتری را به بازارهای سرمایه وارد می‌کند. به این ترتیب، سرمایه مورد نیاز بخش تولید و بودجه لازم برای توسعه و راه‌اندازی پروژه‌های عمرانی و. از طریق سرمایه‌گذاری‌های میان‌ مدت و بلند مدت تأمین می‌شود.
به این ترتیب، رونق ملی، اشتغال‌زایی و رشد اقتصادی توسط بهبود عملکرد چرخه تولید میسر می‌شود. این امر در بازار پول که سرمایه‌گذاری‌های کوتاه مدت و کمتر از یک سال در آن صورت می‌گیرد، رخ نمی‌دهد.

یکی از ویژگی‌های بازار بورس اوراق بهادار، شفافیت بالای آن است که اعتماد و اشتیاق به سرمایه‌گذاری را افزایش می‌دهد. تمام اطلاعات شرکت‌ها، تاریخچه هر سهم، میزان رشد، نزول و نحوه نوسانات قیمت و . در سایت کدال در اختیار سرمایه‌گذاران، تحلیلگران، سهام‌داران و عموم مردم قرار می‌گیرند تا امکان سرمایه‌گذاری آگاهانه برای آن‌ها ایجاد شود.

سایت کدال در واقع به منظور حمایت از فعالان انواع بازار سرمایه در ایران ایجاد شده است و گزارش‌های متعددی از ناشران یا همان شرکت‌های عضو بازارهای سرمایه به ‌صورت دوره‌های ماهانه، سه ‌ماهه و سالانه در آن قرار می‌گیرد. تمام اطلاعات منتشر شده در این سایت توسط سازمان‌های مختلفی از جمله سازمان بورس و اوراق بهادار به‌طور کامل بررسی‌ شده و اعتبار آن‌ها تأیید شده است.

انواع بازار سرمایه یا بازار مالی

تمامی بازارهای سرمایه تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار و سایر قانون‌گذاران مالی قرار دارند؛ اما معمولاً بازار سرمایه ایران را تحت عنوان بورس اوراق بهادار تهران می‌شناسند. امروزه دسترسی به این بازارها به ‌صورت اینترنتی میسر می‌شود و برای سرمایه‌گذاری، نیازی به مراجعه حضوری شما به کارگزاری‌ها یا تالار بورس نیست. بازارهای سرمایه را می‌توان به دو نوع اولیه و ثانویه تقسیم کرد که شامل موارد زیر هستند:

بازار اولیه همان بازاری است که ناشران به ‌صورت مستقیم، اوراق مشارکت و سهام خود را تحت عنوان عرضه عمومی اولیه توزیع کرده و به فروش می‌گذارند. به این ترتیب، شرکت‌ها و سازمان‌ها می‌توانند بدون وام گرفتن از بانک‌ها و تنها با فروش بخشی از سهام خود به سرمایه‌گذاران و مردم، سرمایه و بودجه مورد نیاز برای توسعه شرکت یا پروژه خود را تأمین کنند.

اطلاعات کامل عرضه اولیه و شرکت یا سازمان به‌ صورت کامل توسط کارگزاری‌ها و سایت کدال در اختیار فعالان بازار بورس شامل سرمایه‌گذاران و سایر شرکت‌ها قرار می‌گیرد تا در زمان مشخص‌ شده بتوانند آن‌ها را خریداری کنند. این سرمایه‌گذاران می‌توانند معامله‌گران حقیقی یا حقوقی، شرکت‌ها، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک، مؤسسات مالی یا سایر نهادها را شامل شوند.

در صورت اتمام عرضه عمومی اولیه، مابقی معاملات در بازار ثانویه صورت می‌گیرد. در بازار ثانویه، تمامی اوراق و سهام منتشر شده توسط شرکت‌ها معامله می‌شوند تا سرمایه‌گذاران بتوانند سهام خود را به پول نقد تبدیل کنند. بنابراین، سهام و اوراق بهادار در این بازار مالی میان فعالان بازار بورس دست‌به‌دست می‌شوند.

به این ترتیب، نوسانات قیمت سهام در این بازار بالا است و به نسبت آن، ریسک سرمایه‌گذاری نیز بالا می‌رود. فعالیت در این بازار نیازمند اطلاعات، روحیه ریسک‌پذیر، مهارت و قدرت تحلیل بالا است.

کارکردهای بازار مالی

همان‌طور که می‌دانید، بازارهای 4 گانه اقتصاد کشور از بازار کالا، بازار کار، بازار پول و بازار سرمایه ایران تشکیل می‌شوند که بازار مالی، 2 مورد از آن‌ها را در برمی‌گیرد. بنابراین، عملکردها و فعالیت‌های این بازار در تحقق رشد اقتصادی از اهمیت بالایی برخوردارند. این عملکردها را می‌توان در قالب چند مورد زیر بیان کرد:

انتقال سرمایه میان واحدهای اقتصادی

همان‌طور که اشاره شد، بخش مالی اقتصاد از دو واحد مازاد و کسری تشکیل‌ شده است. واحدهای مازاد در دست پس‌اندازکننده‌ها قرار دارند و تا پیش از سرمایه‌گذاری، به ‌صورت پس‌انداز بلند مدت نگهداری می‌شوند. وجود انواع بازار مالی موجب تشکیل یک پل ارتباطی میان بخش مازاد معرفی انواع بورس در ایران و کسری می‌شود و این پس‌اندازهای بلند مدت به ‌صورت وام‌های میان ‌مدت یا بلند مدت در اختیار وام‌گیرنده‌ها قرار می‌گیرند که شرکت‌های تجاری، دولت و فعالان بخش صنعت کشور را شامل می‌شوند.
با توجه به اینکه همه واحدهای مازاد و سرمایه‌گذاران مهارت و دانش کافی برای فعالیت در انواع بازار سرمایه‌گذاری را ندارند، زمینه لازم برای سرمایه‌گذاری غیر مستقیم نیز توسط صندوق‌های سرمایه‌گذاری، شرکت‌های سبدگردان و. ایجاد شده است. به این ترتیب، فرصت حضور در بازارهای مالی برای همه یک اندازه خواهد بود.

تعیین قیمت وجوه و سرمایه

بازارهای مالی در واقع تعیین‌کننده قیمت وجوه و سرمایه هستند و از این طریق می‌توانند در تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها باشند. تعیین سرمایه از یک جهت می‌تواند به شرکت‌ها که وام‌گیرنده از پس‌اندازکننده‌ها هستند کمک کند تا برنامه‌ریزی‌های مالی و سرمایه‌گذاری‌های خود را با بازدهی بیشتر یا مساوی سرمایه خود انجام دهند.
از جهت دیگر، سرمایه‌گذاران می‌توانند با توجه به قیمت‌ها به تحلیل و تصمیم‌گیری بپردازند. زیرا در بازارهای رقابتی، عرضه و تقاضا است که قیمت وجوه و سرمایه را مشخص می‌کند. بنابراین، این کارکرد بازار مالی می‌تواند به اتخاذ بهترین تصمیمات توسط هردو طرف کمک کند.

انتشار و تحلیل داده‌ها

جمع‌آوری و انتشار اطلاعات در قالب قیمت‌ها، یکی دیگر از کارکردهای بازار مالی است. ارزیابی شرکت‌های عضو بازار سرمایه، مدیران و شرایط حاکم بر بازار سهام فرآیندی پرهزینه و نیازمند دانش و مهارت است که از توان بسیاری از فعالان این بازار خارج است. انتشار و تحلیل این اطلاعات و دسترسی عموم به این اطلاعات با حداقل هزینه، یکی دیگر از روش‌های افزایش تمایل واحدهای مازاد به سرمایه‌گذاری در بازار بورس و سوق دادن منابع به سمت واحدهای کسری است که توسط بازارهای مالی میسر می‌شود.

تسهیل خرید و فروش

بازارهای مالی و انواع بازار سرمایه در ایران درواقع پل ارتباطی یا نهادهای واسطه‌ای هستند که موجب کاهش هزینه معاملات و ساده‌تر و روان‌تر شدن خریدوفروش میان واحدهای اقتصادی می‌شوند. در این میان، هرچه هزینه معاملات کاهش پیدا کند، فعالیت‌ها تخصصی‌تر شده و کارایی سیستم بهتر می‌شود. به این ترتیب، با وجود نهادهای واسطه شاهد رشد اقتصادی بیشتر و سریع‌تر خواهیم بود.

توزیع و مدیریت ریسک

بازارهای مالی می‌توانند ریسک یا خطرات اقتصادی که متوجه یک شرکت هستند را میان سرمایه‌گذارانی با روحیه ریسک‌پذیری بالا توزیع کنند. افرادی که در رأس یک شرکت با فعالیت‌های اقتصادی پرخطر و بزرگ قرار دارند، با استفاده از انواع بازار مالی می‌توانند بخشی از سرمایه مورد نیاز خود را از طریق بازار پول و سرمایه تأمین کرده و از این طریق، سرمایه‌گذاران را در سود و زیان خود سهیم کنند. به این ترتیب، بخشی از بازدهی منفی یا مثبت شرکت میان سرمایه‌گذاران توزیع می‌شود.
از جهت دیگر، این بازار امکان تنوع در سرمایه‌گذاری و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری را در اختیار فعالان بازار بورس قرار داده است. به این معنی که هر سرمایه‌گذار با ایجاد یک سبد شامل سهام چندین شرکت می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری خود را از طریق سود ناشی از سایر سرمایه‌گذاری‌ها کاهش دهد. به این ترتیب، بازدهی منفی سرمایه‌گذاری در یک شرکت می‌تواند از طریق سود سرمایه‌گذاری‌های دیگر جبران شود.
بازارهای مالی می‌توانند ریسک عدم نقدشوندگی اوراق بهادار را نیز از طریق تسهیل معاملات و انتشار و تحلیل داده‌ها کاهش دهند. نقدشوندگی به معنای امکان تبدیل آسان سهام و اوراق بهادار به پول نقد و قدرت خرید است . ریسک عدم نقدینگی با افزایش هزینه‌های مبادلاتی و عدم تقارن اطلاعات افزایش ‌یافته و توسط کارکرد بازارهای مالی در جهت مخالف این روند، کاهش پیدا می‌کند.

بازار سرمایه به شما این امکان را می‌دهد در مدتی کوتاه به سودهای بزرگ دست پیدا کنید و سرمایه خود را چند برابر کنید. بنابراین، آشنایی با بازار سرمایه و کارکردهای بازار مالی به شما کمک می‌کند تا یک سرمایه‌گذاری پربازده و منطقی با ریسک کمتر انجام دهید. اطلاعات این بازارها را می‌توانید از طریق سامانه کدال به دست آورده و در جهت نفع بیشتر خود به کار بگیرید.

معرفی بازار بورس و انواع آن در ایران

چند وقتی است که بازار بورس در ایران دوباره در حال رونق گیری است و افراد زیادی به فکر سرمایه گذاری در این بازار افتاده اند.
ممکن است برخی از دوستان و اطرافیانتان به شما سرمایه گذاری در این بازار را پیشنهاد دهند و برخی دیگر آن را بسیار پیچیده و پر ریسک تلقی کنند.
برای شروع سرمایه گذاری در بازار های مختلف لازم است که در ابتدا آن بازار را به خوبی بشناسیم و با تمام پیچ و خم هایش آشنا شویم و بعد پول خود را در آن بازار سرمایه گذاری کنیم.
اگر شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که به فکر شروع سرمایه گذاری در بازار بورس هستید اما اطلاعات کافی را از این بازار ندارید پیشنهاد می کنیم که در ادامه مقاله با ما همراه باشید.
ما در این مقاله قصد داریم ابتدا بازار بورس را تعریف کنیم و سپس به معرفی انواع بازار بورس در ایران می پردازیم.

بازار بورس چیست؟

بورس در اصل واژه ای فرانسوی به نام کیف پول است.
برای تعریف واژه بازار بورس ابتدا بهتر است کمی با معنای بازار آشنا شویم.
بازار در واقع مکانی است که در آن خرید و فروش و معامله انجام می شود.
زمانی که شرایطی فراهم شود تا بتوان بین خریدار و فروشنده رابطه برقرار کرد می توان گفت بازار شکل گرفته است.
این شرایط برای انجام خرید و فروش یا معامله بین افراد می تواند به صورت فیزیکی یا بر بستر اینترنت باشد.
بورس نیز یک بازار است که در آن معامله های مختلفی صورت می گیرد.

انواع بازار بورس کدام اند؟

بازار بورس به چند دسته اصلی تقسیم می شود که در هر کدام معاملات مختلفی صورت می گیرد اما بورس در ایران به 4 گروه اصلی تقسیم می شود:

1 – بورس اوراق بهادار تهران

یکی از مهم ترین بخش های بورس که اغلب افراد در این قسمت فعالیت می کنند بورس اوراق بهادار است.
در این بازار سهام انواع شرکت ها و یا سایر اوراق بهادار مانند اوراق مشارکت خرید و فروش می شود.
می توان گفت پرسابقه ترین بازار بورس در ایران بورس اوراق بهادار تهران است که از سال 1345 در حال فعالیت است.
خرید و فروش سهام شرکت ها در بورس اوراق بهادار طبق قوانین و ضوابط خاصی انجام می شود و تعیین قیمت سهم ها در بازار بورس بر اساس میزان عرضه و تقاضا صورت می گیرد.
شرکت های پذیرفته شده در بازار بورس طبق شاخص های خاصی مثل سود دهی ، سرمایه ثبت شده ، شفافیت و . رتبه بندی می شوند و به دو دسته بازار اول و دوم تقسیم می شوند.
خود بازار اول نیز از دو بخش تابلو اصلی و تابلو فرعی تشکیل شده است.

2 – فرابورس

شرکت هایی که توانایی راه یابی به بازار بورس اوراق بهادار را ندارند می توانند در بازار دیگری به نام فرابورس سهام خود را معامله کنند.
در کشور های طراز اول جهان شرکت هایی که شفافیت مالی لازم را ندارند و یا سود دهی کمتری نسبت به بورس اوراق بهادار دارند در بازار فرابورس شروع به فعالیت می کنند.
اما بازار فرابورس ایران با ایجاد بستری مناسب برای شرکت هایی که توانایی فعالیت در بازار بورس اوراق بهادار را ندارند از سال 1388 شروع به فعالیت کرد.
فرابورس ایران طبق یک دسته بندی به بازار های اول ، دوم ، سوم و بازار پایه ( زرد ، نارنجی ، قرمز ) تقسیم می شود.
شرکت ها بر اساس ریسک سرمایه گذاری ، سود دهی ، میزان شفافیت و . در یکی از این دسته ها قرار می گیرند.

3 – بورس کالا

سومین نوع از بازار بورس ایران ، بورس کالا است که در آن تعداد زیادی از عرضه کنندگان ، کالای خود را عرضه می کنند و پس از قیمت گذاری آن توسط کارشناسان مورد نظر به خریداران عرضه می شود.
در این بورس غالبا کالا های خام و فرآوری نشده ای مانند گندم ، برنج ، زعفران ، فلزات و . داد و ستد می شود.
بورس کالا شامل قرار داد های مختلفی است و برای اشخاصی که می خواهند از ریسک نوسان کاذب قیمت ها در امان باشند و یا از نوسان قیمت ها استفاده کنند توصیه می شود.

4 – بورس انرژی

بورس انرژی آخرین دسته از انواع بازار بورس در ایران به شمار می رود و با سنی در حدود 7 سال جوان ترین بازار بورس در ایران محسوب می شود.هدف از تشکیل این نوع بورس ، عرضه محصولاتی نظیر نفت و مشتقات نفتی ، برق ، گاز ، زغال سنگ و هرنوع کالایی است که پایه انرژی داشته باشد.
بورس انرژی از دو بازار فعال فیزیکی و مشتقه تشکیل شده است.
تفاوت اصلی این دو بازار در این است که در بازار فیزیکی کالا ها مورد معامله قرار می گیرند اما در بازار مشتقه اوراق مبتنی بر این کالا ها معامله می شوند.

سخن اخر

انواع بورس در ایران که شامل 4 دسته اصلی می شود نهایت سعی خود را انجام می دهد تا بتواند انواع سرمایه گذاران خرد و کلان را در بازار سرمایه پوشش دهد و سرمایه گذارانی از هرقشر را پذیرا باشد.
اما مهم ترین نکته ای که در مورد سرمایه گذاری در این بازار باید در نظر داشت ، در اختیار داشتن اطلاعات کافی از آن و مشاوره با افراد حرفه ای و با تجربه است زیرا یک سرمایه گذاری اشتباه ممکن است تمام دارایی شما را از بین ببرد.

معرفی کامل انواع قیمت در بازار بورس ایران

در بازار های مالی انواع قیمت برای دارایی ها معرفی می شوند که ممکن است اشخاص را سردرگم کند. این قاعده در بازار بورس ایران نیز استثنا نمی باشد. در این مقاله قصد داریم تا با انواع قیمت که در بازار بورس ایران با آنها برخورد خواهید کرد، آشنا شویم.

انواع قیمت در بورس ایران

قیمت باز شدن (open)

قیمتی است که اولین معامله روز در آن قیمت انجام می‌شود.

قیمت آخرین معامله(close)

قیمتی که اخرین معامله در روز روی آن انجام می شود. این قیمت با قیمت پایانی که آنرا نیز معرفی خواهیم کرد، متفاوت می باشد.

قیمت پایانی

قیمت پایانی یکی دیگر از انواع قیمت می باشد. در هر جلسه معاملاتی، ممکن است سهام یک شرکت با قیمت‌های متفاوتی خرید و فروش شود. قیمت پایانی، میانگین وزنی از تعداد سهام معامله شده در هر قیمت است که ملاک محاسبه بازه روز معاملاتی بعد است. به این گونه که قیمت مثبت 5 و منفی 5 درصد بر اساس قیمت پایانی محاسبه می شود.

مثلا اگر 99 برگ سهم در قیمت 100 تومان و 1 برگ سهم در قیمت 200 تومان معامله شود، قیمت پایانی برابر 150 نمی شود؛ بلکه برابر 101 می شود چرا که بیشتر معاملات در قیمت 100 انجام شده است:

بالاترین قیمت(high)

بالاترین قیمتی است که یک سهم در جلسه معاملاتی، معامله شده است.

پایین‌ترین قیمت(low)

کمترین قیمتی است که یک سهم در جلسه معاملاتی، معامله شده است.

قیمت های باز شدن، آخرین معامله، بالاترین و پایین ترین قیمت، قیمت هایی هستند که نمودار کندل استیک را در تحلیل تکنیکال شکل می دهند:

علاوه بر قیمت‌های فوق بهتر است که در خصوص این قیمت‌ها نیز اطلاعاتی کسب کنید:

قیمت پایه

قیمت مشخص شده ای است که توسط فروشنده برای عرضه سهام در معاملات عمده تعیین می شود.

قیمت پیشنهادی

قیمتی است که کارگزاری برای هر برگه سهام وارد سامانه می کند.

قیمت محدود

قیمتی است که حداکثر یا حداقل آن از طرف مشتری یا سرمایه‌گذار به کارگزاری برای انجام خرید یا فروش سهام اعلام می‌شود.

قیمت معین

قیمت ثابتی است که توسط مشتری یا سرمایه‌گذار برای انجام معامله به کارگزاری اعلام می‌شود.

قیمت تعدیل شده‌ی پایانی

قیمتی است که بعد از اعمال افزایش سرمایه و یا تقسیم سود نقدی، در قیمت پایانی محاسبه می‌شود. برای جزئیات بیشتر بهتر است مقالات مربوطه را مطالعه نمایید.

علاوه بر این در تابلوی یک سهم، با موارد زیر نیز برخورد خواهید کرد:

قیمت بازه روز

بالاترین و پایین‌ترین قیمتی است که سهم در روز معامله شده است.

قیمت مجاز

قیمتی که خریدار و فروشنده مجاز است در آن بازه خرید و فروش انجام دهد.

اکثر نمادهای بورسی در بازه­ ی 5 درصدی معامله می شوند که با فرمول های زیر محاسبه میشود:

حد پایینی بازه مجاز برابر است با قیمت پایانی روز گذشته ضرب در 0.95

حد بالایی بازه­ی مجاز برابر است با قیمت پایانی روز گذشته ضرب در 1.05

بازه هفته

نمایانگر بالاترین و پایین‌ترین قیمتی است که سهم در طول هفته جاری معامله شده است.

بازه سال

نمایانگر بالاترین و پایین‌ترین قیمتی است که سهم در طول سال معامله شده است. گاهی ممکن است که قیمت بالایی بازه سال از قیمت حال حاضر سهم بسیار بسیار بالاتر باشد که این نکته بیانگر وجود افزایش سرمایه در طی سال گذشته است.

این قیمت ها در صفحه ی معاملاتی مربوط به هر نماد در سایت tsetmc قابل مشاهده می باشد:

مثال:

فرض کنید که نماد فولاد که متعلق به شرکت فولاد مبارکه اصفهان در بورس تهران است، قیمت پایانی برابر 40000ريال معادل 4000 تومان داشته باشد. می‌دانیم که این نرخ همان مبنای قیمتی فردای سهم خواهد بود. یعنی در روز بعدی که بازار برای معامله باز شود، نماد فولاد می ‎تواند به اندازه 5 درصد بیشتر یا کمتر از این قیمت نوسان کند. یعنی قیمت مجاز نماد فولاد 4000*1.05=4200 تومان در بازه بالایی و 4000*0.95=3800 تومان در بازه پایینی خواهد بود. بیشترین و کمترین میزانی که نماد فولاد امکان قیمت‌گذاری در روز را خواهد داشت، این دو قیمت خواهد بود. حال فرض کنید حجم معاملات و قیمت معاملات در این نماد، به ترتیب به قرار زیر باشد:

در قیمت 3900 تومان، 10000 عدد سهم معامله شود.

در قیمت 4200 تومان، 15000 عدد سهم معامله شود.

در قیمت 4100 تومان، 12000 عدد سهم معامله شود.

و اخرین معامله در قیمت 4000 تومان، 23000 عدد سهم معامله شود.

حال انواع قیمت برای این سهم، به این ترتیب محاسبه می‌شود:

قیمت باز شدن: 3900 تومان

بالاترین قیمت: 4200 تومان

پایین ترین قیمت: 3900 تومان

قیمت آخرین معامله: 4000 تومان

و قیمت پایانی سهم نیز با استفاده از رابطه زیر محاسبه می شود:

که این قیمت 4053 تومان درصورتی که حجم معاملات روز به اندازه یا بیشتر از حجم مبنای سهم باشد، همان قیمتی است که بازه مجاز فردا از طریق آن محاسبه می‌شود.

قیمت آخرین معامله سهم، طبق لیست بالا، 4000 تومان است که مشخص است که با قیمت پایانی متفاوت می‌باشد. دلیل این تفاوت هم این است که برای محاسبه قیمت پایانی، همانطور که گفته شد، یک میانگین وزنی از قیمت‌هایی که سهم در طول روز معامله شده، گرفته می‌شود.