بدیهی است که مبادله مبادله ای ناخوشایند است، اما نشان دهنده یک گام بزرگ به جلو از وضعیت خودکفایی است که در آن هر مردی باید در همه کارها پیشتاز باشد و استاد هیچکدام باشد. … اگر بخواهیم تاریخ را بر اساس خطوط فرضی و منطقی بسازیم، طبیعتاً باید از عصر پیروی کنیم مبادله پایاپای در عصر پول کالایی
با سیستم ارز فیات یا پول بی پشتوانه آشنا شوید
ارز فیات یک نوع ارز یا یک نوع سیستم ارزی می باشد که در قرن ها پیش در کشور چین پایه گذاری شد و از آن موقع تا کنون بسیاری از کشور ها مانند کشور های اروپایی و ایالت متحده آمریکا آن را مورد استفاده قرار دادند ولی بعد از مدتی آن را به صورت کامل کنار گذاشتند.
ارز فیات یا پول بی پشتوانه همانند خیلی از ارزهای واقعی مانند دلار آمریکا یک پول قانونی می باشد ولی بر خلاف پول کالایی ارزش و بهای آن به یک کالای فیزیکی هیچگونه وابستگی ندارد و به موارد دیگر هم وابستگی دارد.
اگر می خواهید در رابطه با ارز فیات یا همان پول بی پشتوانه اطلاعات کاملی به دست آورید می توانید تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
چگونگی به وجود آمدن ارز فیات
اگر بخواهیم به صورت دقیق چگونگی پیدایش ارز فیات را مورد بررسی قرار دهیم میتوانیم بگوییم شکل گیری ارز فیات به چند قرن پیش و در کشور چین باز میگردد و در زمانیکه استان سی چوان این تصمیم را گرفت تا پول های کاغذی خود را چاپ نماید.
در ابتدا که این نوع ارز تولید منشأ پیدایش پول فیات می گردید به صورت ابریشم، طلا و یا نقره تولید میشد. اما پس از اینکه فردی به نام قوبلای خان به قدرت رسید توانست سیستم ارز فیات را در قرن سیزدهم میلادی راه اندازی نماید.
سیستم ارز فیات برای امپراتوری مغول بسیار گران در آمد به طوری که بسیاری از تاریخ شناسان هزینه کردن های بی رویه این ارز و همچنین تورم بسیار بزرگ و قدرتمند این ارز یکی از مهمترین دلایل سقوط امپراتوری مغول می دانند.
در قرن هفدهم میلادی در اروپا و همچنین در بسیاری از کشورها مانند کشور اسپانیا، هلند و سوئد استفاده گردید. سیستم ارزی فیات در کشور سوئد سقوط نمود و دولت کشور سوئد استاندارد نقره را به جای آن قرار داد.
در دو قرن گذشته فرانسه و همچنین مستعمرات ۱۳ گانه که در آمریکای شمالی می باشند نیز این سیستم ارزی را مورد استفاده قرار دادند و همچنین بعد ها نیز دولت فدرال ایالت متحده امریکا نیز از این سیستم ارزی استفاده نمود.
در قرن بیستم میلادی دولت کشور امریکا مجددا به سیستم پول کالایی یا همان ارز های امروزی تغییر جهت داد و از سال ۱۹۳۳ میلادی دولت امریکا مبادله پول های کاغذی با طلا را به صورت کامل متوقف نمود.
در سال ۱۹۷۲ به دستور رئیسجمهور آن زمان ایالات متحده یعنی ریچارد نیکسون استاندارد طلا را به صورت کامل کنار گذاشت.
ارز فیات یا همان پول های بی پشتوانه و استاندارد طلا
استاندارد طلا استانداردی می باشد که این اجازه را به اسکناس های کاغذی می دهد تا آنها بتوانند به طلا تبدیل شوند. اگر بخواهیم این موضوع را به طور دیگری بیان کنیم میتوانیم بگوییم که پشتوانه تمامی پول های کاغذی یا همان ارز های کالایی منابع محدود طلا بودند که این منابع توسط دولت ها نگهداری می شدند.
با استفاده از سیستم ارزی با پشتوانه طلا دولت ها می توانستند در صورتی که ذخایر طلای بالایی داشته باشند مقدار جدیدی از ارز را به بازار معرفی نمایند. نوع سیستم ارزی نمیگذاشت تا دولتها بتوانند پول تولید بنمایند.
از طرف دیگر در صورت استفاده از سیستم ارز فیات پول دیگر این قابلیت را نداشت تا به دارایی منشأ پیدایش پول فیات یا کالای بخصوصی تبدیل شود.
همچنین مقام های کشور می توانستند با استفاده از ارز فیات بر روی ارزش ارزها و پول های ملی تأثیر گذاشته و آن را به شرایط اقتصادی کشور متصل نمایند. در این نوع سیستم ارزی، دولت ها و بانک های مرکزی هر کشور مهم ترین نقش را در مقابله با رویدادهای مالی مختلف داشتند.
افرادی که طرفدار استاندارد طلا هستند به این موضوع معتقد می باشند که سیستم ارزی فیات به دلیل اینکه از یک دارایی فیزیکی و با ارزش پشتیبانی میشود از ثبات و پایداری بسیار بیشتری نسبت به سایر سیستم های ارزی برخوردار می باشند.
از سوی دیگر افرادی که طرفدار سیستم ارزی فیات یا همان پول های بی پشتوانه بودند این عقیده را داشتند که قیمت طلا خود به تنهایی از ثبات و پایداری چندانی برخوردار نمی باشد.
در حالت کلی هر دو نوع سیستم ارزی دارای نوسانات مختلفی می باشند، اما در سیستم ارز فیات دولت در هنگام مشکلات اقتصادی این قابلیت را دارد که اقدامات بیشتر و بهتری را انجام دهد.
بررسی مزایا و معایب ارز فیات یا همان پول بی پشتوانه
در حالت کلی ارز فیات دارای مزایا و معایب مختلفی می باشد که در ادامه به بررسی برخی از آنها می پردازیم. یکی از مزایای ارز فیات این می باشد که هیچ گونه تاثیری از کسری کالا یا دارایی های فیزیکی مانند دارایی طلا نمی پذیرد.
یکی دیگر از مزایای ارز فیات این می باشد که برای تولید ارز فیات نسبت به تولید ارز کالایی از نظر اقتصادی هزینه برمیدارد. یکی دیگر از مزایای ارز فیات که در قبل هم به آن اشاره نمودیم این است که به دولت ها و بانک های مرکزی این اجازه را می دهد تا بتوانند در بحران ها و مشکلات اقتصادی انعطاف بیشتری داشته باشند.
یکی دیگر از مزایای ارزشیابی این می باشد که با استفاده از ارزشیابی توسط بسیاری از کشورها مبادلات بین المللی بسیار آسان تر و راحت تر می شود.
از دیگر مزایای ارز فیات میتوان به این موضوع اشاره نمود که ارز فیات برخلاف طلا نیازمند نگهداری و محافظت نمی باشد و همچنین هزینه کمتری را در بر دارد.
یکی از معایب ارز فیات این می باشد که فاقد ارزش ذاتی هستند در واقع این نوع ارز ها به دولت ها این امکان را می دهند تا از هیچ چیز پول تولید نمایند و به همین دلیل باعث میشود تا در کشورها تورم های بسیار زیادی رخ دهد و در نهایت منجر به سقوط و از بین رفتن سیستم اقتصادی یک کشور شود.
در حالت کلی با توجه به نمونه های تاریخی می توان گفت که ارز فیات و به کار گرفتن آن معمولاً باعث میشود تا نظام ها و سیستم های اقتصادی کشورها سقوط نمایند و آن کشور دچار بحران اقتصادی بسیار شدیدی شود.
مقایسه ارز فیات و ارز دیجیتال
ارز فیات و ارز دیجیتال دارای یک نوع تفاوت می باشند و آن این است که ارز فیات تا حدودی توسط دولت ها و بانک های مرکزی هر کشور قابل کنترل و پیگیری می باشد.
ولی ارز های دیجیتال توسط هیچ دولت و یا ارگانی و یا بانکی قابل کنترل و پیگیری نمی باشند.
ارز فیات یا پول فیات چیست؟ 15 ارز فیات مشهور
ارز فیات (currency Fiat) یکی از مهمترین مفاهیم در حوزه پول و بانکداری است. این عبارت امروزه اصطلاحا به پولهای مرسوم کاغذی در کشورهای مختلف گفته میشود. این مفهوم در واقع انقلابی در عرصه تجارت و خرید و فروش کالا در دنیا بوده است. تاریخچه پول و انواع مختلف آن در تاریخ بشر نشان داده است که انسان همواره به دنبال بهبود این ابزار برای تسهیل مبادلات تجاری، کالایی و خدماتی خود بوده است.
در روند تاریخی تغییر ابزار مورد استفاده بشر به عنوان پول، عوامل زیادی از جمله دسترسپذیری، کمهزینهبودن تولید، اعتبار با توجه به موقعیت مکانی و ارزش مالی پول تأثیر زیادی داشتهاند. همچنین محدودیتهای فیزیکی و کمبود برخی منابع مانند طلا و نقره نیز نقش جدی در تغییر شکل پول داشتهاند.
در این مقاله ابتدا معنا و مفهوم پول فیات بررسی میشود. سپس تاریخچه پول فیات و پیدایش آنها مورد بحث قرار میگیرد. در ادامه مطلب نیز به مزایا و معایب مدل از پول پرداخته میشود. کاربردها و تفاوتهای نوع مذکور از ارز منشأ پیدایش پول فیات نیز در قیاس با ارزهای دیجیتال بررسی خواهد شد.
فهرست عناوین مقاله
ارز فیات چیست؟
پول فیات یا پول بدون پشتوانه نوعی ارز کاغذی است که پشتوانه فیزیکی مانند طلا یا نقره ندارد. تمام ارزش و اعتبار این پول به قدرت، اعتبار و سیاستهای صادرکننده آن مربوط میشود. بنابراین هرچه کشور صادرکننده ارز اعتبار و قدرت بیشتری داشته باشد، ارزش ارز آن نیز بیشتر خواهد بود. مثلا پول فیات کشور ایالات متحده آمریکا، دلار آمریکا است که با نماد USD شناخته میشود. این ارز تمام اعتبار و قدرت خود را مدیون نفوذ و قدرت صادرکنندهاش است؛ ابرقدرتی به نام آمریکا!
پول فیات چیست؟
در پاسخ باید بیان کنیم که پول و ارز فیات در کاربرد بازار مفهوم مشابهی دارند و بیانگر پولهای کاغذی هر کشور هستند که با پشتوانه سیاسی کشورها ایجاد حمایت میشوند. تفاوت پول و ارز فیات در واقع یک مسئله علمی در اقتصاد است که در میان عموم مردم جایگاهی ندارد. در تعریف علم اقتصاد پول یک مفهوم عددی، شمارشی و غیرقابللمس است. اما ارز به همین پولهای سکهای و کاغذی قابللمس گفته میشود.
عموم مردم پول را از ارز جدا نمیدانند. آنها تصور میکنند که هرنوع پول خارجی ارز است. این درحالی است که پول رایج و رسمی کشور ایران نیز یک ارز به حساب میآید. در واقع هر پول رسمی یک کشور به نوعی یک ارز است.
البته نکته مهمی درباره ارزش برخی ارزهای فیات در جهان وجود دارد. بعضی کشورها مانند چین، با وجود قدرت بسیار بالا از نظر اقتصادی و سیاسی، اما در مقایسه با دلار فیات آمریکا، یورو یا پوند، ارز کمارزشی دارند. دلیل اصلی این امر سیاستهای اقتصادی و پولی کشور چین است. چینیها با نگهداشتن ارزش یوان (پول فیات چین) در یک محدوده پایین در مقایسه با ارزهای معتبر جهانی، به دنبال جذب سرمایهگذاران بینالمللی هستند.
بنابراین ارزهای فیات انواعی از پول هستند که ارزش دستوری و وابسته به صادرکننده دارند. به همین دلیل است که با تضعیف یا بحران اقتصادی در یک کشور، ارز آن کشور نیز کمارزش میشود و سقوط میکند. مثال بارز از سقوط ارزش پول فیات یک کشور در اثر بحران اقتصادی، ایران است. پول کاغذی ایران هرساله به دلایل اقتصادی و سیاسی در مقایسه با سایر پولهای فیات جهان مانند دلار آمریکا کمارزشتر میشود.
بنابراین میتوان موارد زیر را از این قسمت نتیجه گرفت:
- پول فیات، همان پول کاغذی مرسوم هر کشور است که پشتوانه فیزیکی مانند طلا ندارد. البته برخی پولهای کاغذی به دلیل تفاوتهایی که در پشتوانه دارند، در مجموعه ارزهای فیات قرار نمیگیرند.
- این ارز به بانکهای مرکزی در هر کشور امکان تسلط و احاطه فوقالعاده به بازارهای مالی را میدهد. زیرا کنترل میزان چاپ آن در اختیار دولتها است.
- اکثر ارزهای مشهور کاغذی جهان مانند دلار آمریکا، یوان چین، یورو و پوند انگلیس پول فیات هستند.
- یکی از معایب بزرگ این پول این است که دولتها ممکن است برای جبران کسری بودجه، اقدام به چاپ گسترده این ارزها کنند که منجر به رشد فوقالعاده تورم میشود.
تاریخچه پیدایش و تکامل پول فیات
چین را میتوان اولین خاستگاه ارز فیات دانست. سلسلههای یوآن، تانگ، سونگ و مینگ اولین قدرتهای سیاسی بودهاند که پول فیات در آنها رواج داشته است. در سلسله تانگ (سالهای 618 تا 907 میلادی) در یک دوره زمانی، تقاضا برای ارز و پول فلزی (سکهای) شدیدا افزایش یافت. این میزان تقاضا اختلاف فاحش و قابلتوجهی با میزان عرضه فلزات مورد نظر در آن مقطع داشت.
در این مقطع مردم با مفهوم اولیه اسکناس و اعتبار کاغذ به عنوان پول آشنا شدند. بنابراین تکههای پیشنویس شده کاغذ به جای اسکناسهای معتبر به راحتی رد و بدل میشد. اما به صورت رسمی و قانونی، اولین بار سلسله یوآن (سالهای 1276 تا 1367 میلادی) اقدام به رواج پولهای بدون پشتوانه کاغذی کرد. در زمان سلسله مینگ (سالهای 1344 تا 1668 میلادی) نیز مالکیت انحصاری چاپ و صدور این پولها به وزارت دارایی واگذار شد.
اما در جهان غرب، استفاده از این نوع ارز در قرن هجدهم آغاز شد. کشورهای غربی خصوصا در زمان جنگ، از ارزهای فیات برای محافظت از ذخایر طلا و نقره خود استفاده میکردند. برای مثال در آمریکا و همزمان با جنگهای داخلی این کشور، دولت قابلیت تبدیل پول کاغذی آن زمان یعنی Greenbacks به طلا و نقره را لغو کرد. این در حالی بود که مبادلات عادی در کشور با پول کاغذی انجام میشد. با این روش، ذخایر فلزات گرانبهای این کشور، سختتر در دسترس قرار میگرفت.
بعدها برای ایجاد ارتباط بین پول و فلزات گرانبها و تسهیل تبادل آنها، در توافقنامه برتون وودز (Bretton Woods) قیمت هر اونس طلا معادل 35 دلار فیات آمریکا تعیین شد. اما در سال 1971 و در دوران ریاست جمهوری نیکسون، به دلیل کاهش ذخایر فلزات گرانبها در کشور، قابلیت تبدیل مستقیم دلار به طلا مجددا لغو شد. از این زمان به بعد، کشورهای بزرگ و مشهور دنیا سعی کردند انواعی از ارزهای فیات را ارائه کنند که قابلیت تبدیلکردن آنها در سراسر دنیا به یکدیگر وجود داشته باشد. امروزه صرافیها مرجع اصلی مبادلات ارزی در جهان هستند.
نحوه تأثیرگذاری و عملکرد ارز فیات
همانطور که گفتیم هیچ کالای فیزیکی پشتیبان این مدل از پول نیست. اعتبار این پول به صادرکننده و قدرت آن است. پول فیات به عنوان یک جایگزین برای سیستم مبادله کالا با کالا طراحی شده است. این پول بسته به محدوده جغرافیایی که در آن به رسمیت شناخته میشود، قدرت خرید و ارزش ایجاد میکند. بنابراین با استفاده از پولهای بیپشتوانه میتوان بدون نیاز به مبادله کالا، هر محصولی را خریداری کرد.
با استفاده از مدل مذکور از پول، قدرت خرید برای مردم ذخیره میشود. آنها میتوانند بدون درنظرداشتن محدودیت زمانی، برای خریدها و کالاهای مد نظر خود برنامهریزی زمانی انجام دهند. همچنین پرداخت دستمزدها و هزینه خدمات با استفاده از ارزهای فیات، شفاف میشود و به راحتی امکانپذیر است.
ارزش پول فیات به سیاستهای پولی و مالی کشورها، نرخ بهره و روش اداره کشور بستگی دارد. کشورهایی که از نظر سیاسی یا اقتصادی ثبات نداشته باشند، تورم بیشتری خواهند داشت. طبیعی است که در چنین شرایطی ارزش پول فیات کاهش داشته باشد و قیمت کالاها و خدمات افزایش یابد. بنابراین قدرت خرید کاهش مییابد و فشار اقتصادی مضاعفی به مردم وارد میشود. مثال روشن این شرایط، ریال ایران و شرایط اقتصادی چندساله اخیر ایران است.
به طور کلی یک ارز بدون پشتوانه زمانی عملکرد مناسبی خواهد داشت که بتواند قدرت خرید و اطمینان برای اکثریت جامعه در تأمین کالاهای مورد نیاز ایجاد کند. همچنین دولتها باید با اتخاذ سیاستهای درست اقتصادی برای حفظ و حتی افزایش ارزش پول ذکرشده، به دنبال افزایش قدرت خرید مردم از این راه باشند.
انواع ارز فیات
ارزهای فیات انواع مختلفی دارند که در قسمت زیر تعداد 15 ارز مشهور را همراه با نماد رسمی آنها و صادرکننده آوردهایم:
ارز فیات | نماد | صادرکننده |
دلار آمریکا | USD | ایالات متحده آمریکا |
پوند | GBP | بریتانیا (انگلستان) |
ین | JPY | ژاپن |
یوان | CNY | جمهوری خلق چین |
ریال ایران | IRR | جمهوری اسلامی ایران |
یورو | EUR | اتحادیه اروپا |
دینار کویت | KWD | کویت |
دلار کانادا | CAD | کانادا |
ریال عمان | OMR | ریال عمان |
فرانک سوئیس | CHF | سوئیس |
درهم امارات | AED | امارات متحده عربی |
روپیه هند | INR | هندوستان |
کرون نروژ | NOK | نروژ |
روبل روسیه | RUB | روسیه |
لیره ترکیه | TRY | ترکیه |
نکته مهم: برای برخی واحدهای پولی در ستون اول نام کشور ذکر شده است. این منشأ پیدایش پول فیات امر به دلیل وجود واحدهای پولی در کشورهای دیگر با نام متفاوت است. مثلا واحد پول دانمارک و نروژ هردو کرون است. اما ارزش کرون دانمارک با کرون نروژ و همینطور نمادهای آنها با یکدیگر متفاوت هستند. بنابراین با دو نوع ارز مواجه هستیم.
مزایا ارز فیات
مهمترین ویژگی پول فیات، ثبات ارزش آن است؛ دقیقا مخالف با آنچه در پولهای کالایی طلا، مس و نقره وجود دارد. استفاده از ارزهای فیات به صورت گسترده در سراسر جهان در قرن بیستم رواج یافت. زیرا استفاده از این سیستم به جای استفاده از پولهای کالایی و سکهای توجیههای اقتصادی بیشتری داشت. همچنین با استفاده از پولهای کاغذی، ذخایر فلزات گرانبها در کشورها حفظ میشود و خروج آنها از مرزهای کشور سختتر خواهد بود.
مزیت دیگر استفاده از پول فیات این است که امکان کنترل گسترده سیستم مالی و بانکی کشور را با کنترل میزان چاپ پول، نقدینگی و نرخ بهره به دولتها میدهد. مثلا استفاده از این سیستم باعث شد تا در بحران مالی جهانی سال 2008، صدمات وارده به ایالات متحده مدیریت شود و به حداقل برسد.
معایب ارز فیات
اما کارشناسان این پول را نیز بی عیب و نقص نمیدانند. ارز فیات هیچ محدودیتی ندارد و بنابراین میتواند در میلیونها یا میلیاردها نسخه حتی در روز چاپ شود. همین امر میتواند عاملی باشد که ارزش این مدل از پول کاهش پیدا کند. اما فلزات گرانبها مانند طلا و نقره به دلیل محدودیت موجودی و عرضه، چنین نقصی ندارند.
از سوی دیگر، جعل و تقلب در پولهای فیات بسیار ساده و آسان بوده است. هرچند امروزه از روشهای مختلفی برای هوشمندسازی اسکناسها و جلوگیری از کپی آنها استفاده میشود. اما استفاده از این روشها نیز هزینه تولید چاپ پول را به شکل قابلتوجهی افزایش میدهد. همچنین دیگر نقص مدل مذکور از پول این است که با تغییر نظامهای حاکم بر کشورها ممکن است کاملا دگرگون شود.
تفاوتهای ارز دیجیتال با ارز فیات؛ آیا چیزی به نام ارز دیجیتال فیات وجود دارد؟
پول فیات و ارز دیجیتال دو مفهوم کاملا مستقل و جدای از هم هستند. بنابراین اصطلاح ارز دیجیتال فیات کاملا بیمعنا است. ارز دیجیتال یا رمزنگاریشده، نوع جدیدی از سرمایه مالی است که میتواند تا سالهای آینده جایگزین پولهای فعلی شود. اما راه پر فراز و نشیبی در این مسیر وجود دارد. زیرا جایگزینی ارزهای فیات با رمزارزها مستلزم یک پذیرش و مقبولیت جهانی و اجماعی از سوی اکثریت مردم، شرکتهای بزرگ و کوچک جهان است.
ارزهای رمزنگاریشده مانند بیت کوین نیز مشابه دلار فیات و سایر ارزهای فیات، شکلی از پول هستند. تفاوت این دو در روش عملکرد و نحوه تأثیرگذاری آنها است. ارزهای فیات ارزش خود را از دولت صادرکننده میگیرند این در حالی است که ارزهای دیجیتال ارزش خود را مستقیما از بلاکچین خود میگیرند. بنابراین هرچه بلاکچین قدرتمند، بروز و پیشرو در ارائه پاسخ به نیازها باشد، ارز دیجیتال آن نیز قدرتمندتر خواهدبود.
نظارت بر ارزهای فیات بر عهده بانکهای مرکزی و نهادهای بالادستی حوزه اقتصادی هر کشور است. اما بلاکچینها با پروتکلهای مخصوص، اجماع کاربران و رأیگیری اداره میشوند. همچنین دیگر تفاوت این دو ارز در توزیع آنها است. ارز فیات برای توزیع نیاز به واسطه دارد. اما ارزهای دیجیتال مبتنی بر شبکههای غیرمتمرکز هستند که با ساختاری خاص امکان برقراری معاملات ناشناس را فراهم میکنند.
سؤالات متداول
ارز فیات یعنی چی؟
ارز فیات یعنی پولی که در حالت عادی و بدون پشتوانه سیاسی هیچ ارزش و اعتباری نداره و کل ارزشش رو مدیون صادرکننده خودشه. هرچی صادرکننده از نظر سیاسی و اقتصادی قویتر باشه، ارز تحت حمایتش هم میتونه قویتر بشه.
ارزهای فیات کدامند؟
ارزهای فیات واحد پول کشورهای مختلف هستن که با همدیگه فرق دارن. مثلا دلار آمریکا، ریال ایران، پوند انگلیس، یورو، فرانک سوئیس و…
فیات در بایننس چیست؟
فیات در بایننس یعنی قابلیت تبدیل ارزهای دیجیتال به پول فیات در صرافی بایننس. مثلا تبدیل بیتکوین به دلار آمریکا در صرافی یادشده.
فیات در ارز دیجیتال چیست یا ارز دیجیتال فیات چیست؟
چیزی به اسم ارز دیجیتال فیات نداریم. ارزهای دیجیتال شکل جدیدی از پول هستن که تفاوتهای زیادی با پول فیات دارن. اما اینارو میشه به هم دیگه تبدیل کرد. یعنی تو صرافیها و بروکرهای بزرگی مثل بایننس با استفاده از جفتهای ارزی میشه ارزهای دیجیتال رو به پول فیات یا برعکس تبدیل کرد. اینو بعضیا اصطلاحا بهش میگن فیات ارز دیجیتال.
فرق رمز ارز با ارز دیجیتال چیه؟
هیچ فرقی ندارن و دوتاشون یکین. ارز دیجیتال ترجمه برگردان واژه انگلیسی Digital currency هست و رمزارز هم ترجمه برگردان واژه cryptocurrency. اما در کاربرد و مفهوم این دوتا یکین و فرقی ندارن.
نتیجهگیری؛ پول فیات یک ارز قدیمی است
بررسی تاریخچه پول و اشکال مختلف آن در سراسر جهان نشان میدهد که با پیدایش نیازهای جدید، اشکال قدیمی منسوخ میشوند و جای خود را به جدیدترها میدهند. این دقیقا همان دلیلی است که باعث رونق ارز فیات و از رونق افتادن پولهای مبتنی بر کالا ( مانند طلا، نقره و مس) شد.
امروزه تمایل به انجام معاملات سریع، مطمئن و بدون نیاز به احراز هویت در جهان شدیدا افزایش یافته است. ارزهای فیات، کارتهای اعتباری، پرداخت موبایلی و حتی استفاده از سیستمهای سریع بینالمللی بانکی جهانی امروزه دیگر پاسخگوی این نیاز نیستند. اما یک مفهوم پولی جدید به نام ارز رمزنگاریشده یا همان ارز دیجیتال در حال ارائه بستری با سرعت خیرهکننده برای انجام چنین معاملاتی به صورت ناشناس است.
با در نظر گرفتن این نیازها و همچنین محدودیتهای فیزیکی، امنیتی و دسترسی ارزهای فیات، آینده از آن اشکال جدید پول خواهد بود. پولهای جدیدی که بتوانند دغدغهها را در این زمینهها برطرف کنند. امروزه ارز دیجیتال پیشروترین و جدیدترین نوع پول در پوشش این نیازها و دغدغهها است. بنابراین پیشبینی میشود در آیندهای نزدیک، استفاده از ارزهای فیات نیز از رونق بیفتد.
ارز چیست؟ 2 نظریه درباره منشاء پول
این نشانه می تواند یک کالا یک نشانه چاپ شده بر روی کاغذ مانند اسکناس یا یک نشانه ممهور بروی فلز مانند سکه، یا صرفا یک نشانه دیجیتال و اسمی باشد.
ارز اصلی ترین وسیله مبادله در دنیای مدرن است که مدت ها پیش جایگزین مبادله کالا به عنوان وسیله ای برای تجارت کالاها و خدمات شده است.
ارز به دوشکل عرفی یا خصوصی و حساب بدهی یا دولتی میتواند در هر جامعه ای رواج داشته باشد.
مقیاس پذیری در برابر کالاها یا به زبان ساده تر قابل شمارش بودن و پذیرش یا باور اجتماعی مهمترین عوامل رواج یک ارز هستند.
در قرن بیست و یکم، شکل جدیدی از ارز وارد فرهنگ لغات شده است، پول مجازی. ارزهای مجازی مانند بیت کوین وجود فیزیکی یا پشتوانه دولتی ندارند و به صورت الکترونیکی معامله و ذخیره می شوند.
ریشه های تاریخی
قدیمی ترین سکه جهان شیر لیدیایی
درباره ریشه های دقیق تاریخی ارز ابهام زیادی وجود دارد.
شواهد باستانشناختی ظهور ارز به مثابه وسیله ای برای تسویه بدهی ها را در اقتصاد کاخی بین النهرین نشان می دهند.
این در حالی است که تحقیقات مردمشناختی نشان میدهد ارز در جوامع ابتدایی به اشکال مختلف دیده میشود.
هر دو نوع ارز یعنی ارز به مثابه تسویه بدهی و بازتوزیع اقتدار سیاسی بیشتر و به مثابه وسیله ای برای مبادله کمتر در تحقیقات مردمشناسان دیده می شود.
نظریه اقتصاد کاخی
منشأ بدهیهای پولی و ابزار پرداخت مبتنی بر شیوههای حسابداری است که توسط معابد و کاخهای سومری ابداع شده است.
3000 سال قبل از میلاد برای مدیریت یک اقتصاد عمدتاً کشاورزی که به تجارت خارجی برای به دست آوردن فلز، سنگ و سایر مواد غیر قابل دسترس داخلی نیاز داشت.
این مؤسسات منشأ پیدایش پول فیات بزرگ کارکنانی از بافندگان و سایر پرسنل صنایع دستی را استخدام میکردند که از محصولاتی که در زمینهای کاخ یا معبد رشد میکردند یا کشاورزانی که به این مؤسسات کرایه یا هزینه پرداخت میکردند تغذیه میشدند و پشم را از گلههای معبد و قصر که توسط کارآفرینان یا کارآفرینان مدیریت میشد تأمین میکردندکه متعلق به خارج از این مؤسسات بود
ایجاد زیرساختهای عمومی مستلزم تغذیه و تامین غذا، ابزار و آبجو برای کارگران و صنعتگران و همچنین تهیه جشنوارههای جشن بود.
به منظور محاسبه بودجه برای برنامهریزی آینده و محاسبه مازاد یا کمبودها، این جریانها باید اندازهگیری میشد و حسابهایی برای مدیریت 46 زمین زراعی و گله، فروش آبجو، پخت نان، و تولید صنایع دستی به کاخ ارائه میشد.
انتقادها
برخلاف دانه و نقره که به عنوان دو معیار ارزش برای ارزیابی تولید و توزیع بینالنهرین عمل میکردند، هیچ مخرج مشترک پولی در حسابداری یافت نمیشود.
1400-1200 قبل از میلاد فهرستهای ادای احترام و تحویل از مراکز و کارگاههای کشاورزی «در نوع» بود، بدون هیچ نشانهای از پول بهعنوان معیار ارزش یا ابزار کلی پرداخت.
پول و قیمت
در پایان هزاره سوم، مؤسسات بزرگ ارزش تجارت خارجی و سایر شرکتهای کاخ را بر حسب نقره، که به عنوان «پول جهان» ظاهر شد، بیان میکردند.
طلا در زمینههای عمومی کمتر مورد استفاده قرار گرفت، مانند سرمایهگذاری در سرمایهگذاریهای تجاری خارجی آشور پس از ۲۰۰۰ سال قبل از میلاد.
قیمت آن نسبت به نقره از شهری به شهر دیگر و از دوره ای به دوره دیگر متفاوت بود.
اما هر تلاشی برای پیوند دادن تغییرات قیمت به تغییرات عرضه پول تا آنجا که به منشأ پیدایش پول فیات عصر برنز بینالنهرین مربوط میشود، نابهنگام خواهد بود.
دلیلش این است که «پول» به سادگی شکل کالاهایی را به خود گرفت که برای پرداخت به معابد و کاخ ها قابل قبول است.
با قیمت های تضمینی این مؤسسات بزرگ با پذیرش پرداخت مالیات و هزینه به گندم، پشم و سایر محصولات کلیدی ارزش پولی می بخشیدند.
پول و حاکمیت
قدمت انحصار ضرب سکه در ایران بر مبنای شواهد تاریخی و باستان شناختی به دوران داریوش بزرگ باز می گردد.
در این دوره شاهنشاهی هخامنشی اقدام به تعریف پول رایج کرد. سکه های طلا با عیار و وزن مشخص به نام دریک برای تسهیل تجارت در امپراتوری گسترده هخامنشی ضرب می شد.
سنگین ترین مجازات ها (نشاندن مجرم بر روی نیزه ) در انتظار کسانی بود که سکه های تقلبی دریک ضرب می کردند.
شواهد سکه شناسی نشان میدهد که دارابگرد در استان فارس کنونی از گذشته های دور تا مدتی پس از اسلام مرکز ضرب سکه های رسمی بوده است.
گاهی در کنار پول و سکه های رسمی سکه های دیگری نیز بین تاجران در گردش بوده است.
در زمان هخامنشیان نوع دیگری از پول به شکل لوح های گلی و ممهور به مهر مقامات شاهنشاهی در گردش بود که برای پرداخت دستمزد کارگران شاهی استفاده می شده است.
طبق سنت حقوقی رم، قدرت حاکم بر نظام پولی در ابتدا با حق ضرب سکه (ius cudendae monetae) مشخص شد.
قاعده ای که به طور مداوم در سیستم های حقوقی غربی به رسمیت شناخته شده بود این بود که ضرب سکه در انحصار حاکمیت است.
این قاعده در نسخه ای از امپراتور روم کنستانتین به تاریخ 326 قابل ردیابی است و در کدکس ژوستینیانوس بازتولید شده است:
اگر کسی از طریق ریخته گری تقلبی (falsa fusione) سکه ضرب کند، دستور می دهیم که تمام دارایی او به خزانه ما سپرده شود.
زیرا ما آرزو می کنیم که ضرب سکه فقط در ضرابخانه های ما انجام شود… هرکسی که بتواند کشف کند که جعل سکه است یا توسط کسی افشا شود، باید فوراً و با تمام تأخیر، به دادگاه تحویل داده شود.
شعله های آتش سوزان (زنده سوزانده شود). (Justinian, Frier (ed) 2016, C.9.24.2)
سکه داریک یا دریک از دوران هخامنشی
دو باور در باره پول
ریشه کلمه سکه شناسی (مطالعه یا جمع آوری سکه ها) nomos، «قانون» یا «عرف» است.
ارسطو نوشت (اخلاق، 1133) که پول «نومیسما (پول معمولی) نامیده می شود، زیرا طبیعتاً وجود ندارد، بلکه نوموس است.
این “با توافق پذیرفته شده است (به همین دلیل است که آن را نومیسما، ارز عرفی می نامند.”
اولویت دولت در تامین پول همیشه در درجه اول قانونی و مالی بوده است.
پیامد سیاست این «نظریه دولت» برای دوران مدرن این است که دولتها مجبور نیستند از بانکهای خصوصی و دارندگان اوراق قرضه زمانی که کسری دارند، وام بگیرند.
آنها میتوانند از هزینههای خود با پول واقعی درآمدزایی کنند – و همانطور که ارسطو اضافه کرد، «این در اختیار ماست که ارزش پول را تغییر دهیم و آن را بیفایده کنیم»، صرف نظر از ارزش مصرف واقعی آن. (همچنین رجوع کنید به Aristotle, Pol. 1257b10-12.)
تئوری دولتی پول گئورگ فردریش ناپ (1924 [1905]) توضیح می دهد که چگونه پول به واسطه نقش مالی آن ارزش داده می شود: تمایل دولت به پذیرش آن در پرداخت مالیات.
اینس (1913، 1914) با توصیف منشأ پول در پرداخت بدهی ها، بعد مهمی را اضافه کرد.
این پول را به فرآیند اعتباری مرتبط میکرد، نه به کالایی به این شکل. (Wray 2004 تاریخ نگاری پول اولیه را مرور می کند و مقالات اینس را تجدید چاپ می کند.) کارل پولانی (1944؛ پولانی و همکاران 1957) یک مدرسه را رهبری کرد. با تأکید بر این که اقتصادهای «بازتوزیعی» با معادلهای قیمتی ادارهشده بر قیمتهای مبادلهای بازار بر اساس عرضه و تقاضا اولویت دارند (هادسون 2018).
رنگر (1979، 1984) ویژگی اداری اقتصادهای قصری بین النهرین را تشریح کرد.
این گونههای نظریه دولتی پول (که چارتالیسم نیز نامیده میشود) نقش سودجویی شخصی و صرفاً تجاری را بازی میکردند که بر اکثر دیدگاههای قبلی درباره منشأ پول تسلط داشت.
نظریه فطری بودن مبادله
کارل منگر (1892 [1871]) با تشریح آنچه آدام اسمیت به عنوان غریزه افراد برای « مبادله» توصیف کرد، نسخه کلاسیک نظریه کالا را در مورد چگونگی پیدایش پول بدون اشاره به پرداخت مالیات یا سایر بدهی ها به مردم ارائه کرد.
بر مبنای فرض او پول حاصل مبادله ای بین تولیدکنندگان و مصرف کنندگان فردی است.
بر اساس این دیدگاه، ترجیح فلز به دلیل توانایی آن در انجام سه کارکرد اصلی، به عنوان مطلوب ترین رسانه برای چنین تجارتی پدیدار شد:
1. ذخیره فشرده و یکنواخت ارزش، که در آن قدرت خرید صرفه جویی شود، ارزش (پس انداز) در یک فضای نسبتاً کوچک فشرده شود و خراب نشود (بر خلاف غلات).
2. وسیله پرداخت مناسب، قابل تقسیم به واحدهای وزن کسری استاندارد (با فرض اینکه درجه خلوص یا آلیاژ آنها تأیید شده باشد).
3. معیار ارزش. به دلیل کارکردهای فوق، نقره و طلا به طور گسترده ای کالاهای قابل قبولی بوده اند که برای اندازه گیری قیمت سایر محصولات بر اساس آن ها می توان اقدام کرد.
کاستیهای نظریه مبادله مبادلات پولی
کتاب درسی کالج با مسلط طولانی مدت توسط پل ساموئلسون منطق نظریه مبادله مبادله ای را که به نسل ها از دانشجویان اقتصاد آموزش داده شده است، خلاصه می کند:
بدیهی است که مبادله مبادله ای ناخوشایند است، اما نشان دهنده یک گام بزرگ به جلو از وضعیت خودکفایی است که در آن هر مردی باید در همه کارها پیشتاز باشد و استاد هیچکدام باشد. … اگر بخواهیم تاریخ را بر اساس خطوط فرضی و منطقی بسازیم، طبیعتاً باید از عصر پیروی کنیم مبادله پایاپای در عصر پول کالایی
ساموئلسون با نادیده گرفتن ترتیبات اعتباری و کنار گذاشتن هرگونه اشاره به کاخها یا معابد در آغاز کسب درآمد در خاور نزدیک، سعی منشأ پیدایش پول فیات میکند با روی آوردن به انسانشناسی شبه، این حدس و گمان را در شواهد ظاهراً تجربی مستقر کند: از نظر تاریخی، تنوع زیادی از کالاها در یک زمان به عنوان وسیله مبادله خدمت کرده اند: … تنباکو، چرم و پوست، خز، روغن زیتون، آبجو یا ارواح، برده ها یا همسران … سنگ های عظیم و مکان های دیدنی و ته سیگار. عصر پول کالایی جای خود را به عصر پول کاغذی می دهد… بالاخره در کنار عصر پول کاغذی، عصر پول بانکی یا همان سپرده های چک بانکی نیز وجود دارد.
کاخهای باستانی نقش عمدهای در واردات نقره و تامین آن برای کل اقتصاد داشتند.
نقره جایگاه خود را مدیون ارزش استفاده تکنولوژیکی آن در تولید نیست، بلکه مدیون نقش آن در تسویه بدهی های قصر، و همچنین اهدای مذهبی یا کارمزد نمونه به معابد است.
تاریخچه بهره و پول
بهره همیشه یک پدیده ذاتی پولی بوده و به طور رسمی تنظیم شده است.
نرخ بهره استاندارد در اقتصاد های کاخی سومر و آشور 20 درصد بوده است.
شواهد نشان میدهند که این نرخ بهره در امپراتوری روم باستان و همچنین یونان نیز کمابیش همین مقدار بوده است.
واژههای باستانی برای علاقه – mash (بز) در سومری و اکدی، و tokos و faenus (گوساله) در یونانی و لاتین در معنای استعاری برای “آنچه متولد میشود یا تولید میشود” استفاده میشود. آنچه که “متولد” شد، بز یا گوساله نبود، بلکه بهره بود.
همانطور که نظریه مبادله پول تجارت را به عنوان منجر به ظهور پول بدون نیاز به رابط عمومی فرض میکند، طرفداران آن یک نظریه بهرهوری پیش پولی فردگرایانه منشأ پیدایش پول فیات را مطرح کردهاند.
بر اساس این افسانه مبدأ، سود اولیه توسط بدهکاران فردی به طلبکاران ثروتمند «در نوع»، از دانه ها یا حیوانات پرداخت می شد.
این سناریو منشأ بدهیهای بهرهدار را بهعنوان مولد و در نتیجه توجیه اقتصادی – و بدون نقره یا سایر پولهای رسمی نشان میدهد.
منشاء پول
افسانه های منشأ پول که مغایر با سوابق تاریخی هستند نتیجه تضاد بین دو گروه از اقتصاد دانان است که آیا سیستم پولی و اعتباری باید توسط بانک ها کنترل شود یا توسط دولت ها.
آیا اعتبار و بدهی باید توسط قوانینی که به نفع طلبکاران است اداره شود یا باید از رفاه جمعیت بدهکار در کل محافظت شود؟
روشی که نویسندگان اقتصادی به این سؤال پاسخ میدهند، کلید اولویت آنها در رابطه با مبادله کالایی یا نظریههای دولتی در مورد منشأ و ویژگی پول، اعتبار و بهره است.
تحقیقات آشورشناسی و مردمشناسی تأیید میکند که پول و سود پولی توسط افراد با مبادله محصولات و صنایع دستی یا قرض دادن محصولات و حیوانات به یکدیگر ایجاد نشده است.
اقتصادهای باستانی با اعتبار عمل می کردند و پول را به عنوان وسیله ای برای پرداخت بدهی ها، عمدتاً به کاخ ها و معابد بین النهرین ایجاد می کردند.
بهره به عنوان وسیله ای برای تأمین مالی تجارت از راه دور و پیشبرد زمین به کشاورزان یا مدیران آن، که عمدتاً توسط مقامات کاخ اداره می شد، پدیدار شد. شناخت این خاستگاه ملکی پول و بهره در تضاد با انگیزه بانکداران تجاری برای به تصویر کشیدن کنترل خود بر پول و اعتبار به عنوان طبیعی و اولیه است.
از زمانی که قانون روم به نفع طلبکاران نوشته شد، تاریخ برای دفاع از این دیدگاه نوشته شده است که اعتبار خصوصی و «قداست» بدهی های پرداخت شده طبیعی است.
اسطوره شناسی حاصل برای توضیح منشأ پول و بهره نشان دهنده لابی گری روابط عمومی توسط بانکداران و سایر طلبکاران است.
چرا حاکمیت بدنبال انحصار پولی بود؟
اکثر کشورها ارزهای خود را منتشر می کنند.
برای مثال واحد پول رسمی سوئیس فرانک سوئیس و واحد پول ژاپن ین است.
یک استثناء یورو است که توسط اکثر کشورهای عضو اتحادیه اروپا پذیرفته شده است.
180 تعداد ارزهای رسمی به رسمیت شناخته شده توسط سازمان ملل متحد.
برخی از کشورها علاوه بر ارزهای خود، دلار آمریکا را نیز به عنوان ارز قانونی می پذیرند. کاستاریکا، السالوادور و اکوادور همگی دلار آمریکا را می پذیرند.
مدتی پس از تأسیس ضرابخانه ایالات متحده در سال 1792، آمریکایی ها به استفاده از سکه های اسپانیایی ادامه دادند، زیرا آنها سنگین تر بودند و احتمالاً احساس ارزشمندی می کردند.
همچنین ارزهای مارک دار مانند امتیاز خطوط هوایی و کارت اعتباری و دلار دیزنی وجود دارد.
اینها توسط شرکتها صادر میشوند و فقط برای پرداخت هزینه محصولات و خدماتی که به آنها مرتبط هستند استفاده میشوند.
انحصار مالی منبع درآمد قابل اتکایی برای حاکمیت هاست.
فارکس
تجارت ارز نرخ تبدیل، ارزش فعلی هر ارز در ازای ارز دیگری است.
این نرخ در واکنش به رویدادهای اقتصادی و سیاسی دائماً در نوسان است.
این نوسانات بازار معاملات ارز را ایجاد می کند. بازار ارز که این معاملات در آن انجام می شود یکی از بزرگترین بازارهای جهان از نظر حجم است.
همه معاملات در حجم بالا، با حداقل لات استاندارد 100000 است.
اکثر معامله گران ارز حرفه ای هستند که برای خود یا برای مشتریان نهادی از جمله بانک ها و شرکت های بزرگ سرمایه گذاری می کنند.
بازار ارز آدرس فیزیکی ندارد.
تجارت کاملاً الکترونیکی است و 24 ساعت شبانه روز برای پذیرایی از معامله گران در هر منطقه زمانی ادامه دارد.
تبدیل ارز برای بقیه مردم عادی ، بیشتر در کیوسک فرودگاه یا بانک در حین سفر انجام می شود.
حامیان مصرف کننده می گویند که مسافران بهترین ارزش را با مبادله پول نقد در یک بانک یا یک دستگاه خودپرداز درون شبکه به دست می آورند.
گزینه های دیگر ممکن است کارمزد بالاتر و نرخ ارز ضعیف داشته باشند.
بانک و انتشار پول
انتشار پول توسط بانک مرکزی فقط کسر کوچکی از خلق پول است.
بانک ها سهم عمده را در انتشار پول بر عهده دارند.
در آمریکا بانک ها با خرید اوراق قرضه دولتی و تحویل آن به خزانه داری آمریکا هم ارزش اوراق قرضه خود چک هایی با نام باند دریافت میکنند.
بانک ها تا 7 برابر میزان باند مجاز به وام دهی و خلق پول هستند.
ظهور ارزهای دیجیتال در بستر اینترنت
برخی از اقتصاد دانان مانند فردریش فون هایک از پول خصوصی حمایت میکنند.
پول خصوصی از پیش در برخی مناطق وجود داشته است.
با ظهور اینترنت پول های خصوصی مانند دیجی کش، ایگولد بوجود آمدند.
این پول ها وابسته به یک مرکز بودند.
برخی از موسسات مانند ایگولد توسط دولت فدرال آمریکا مسدود شدند.
رمزارز ها
با توسعه اینترنت و پیشرفت علم رمزنگاری و ثبت امن دادها در شبکه های اینترنتی امکان ظهور رمزارزها مهیا شد.
بیت کوین نخستین رمزارز همتا به همتا و بدون نیاز به شخص ثالث برای پرداخت بود که در سال 2009 پا به عرصه نهاد.
در حال حاضر هزاران پول خصوصی به شکل رمزارز در بستر اینترنت و شبکه های اختصاصی تراکنش به نام بلاک چین هر روز مبادله می شوند.
ارز فیات چیست + بررسی تفاوت ارز دیجیتال و فیات
آیا میدانید ارز دیجیتال فیات چیست و چطور میتوان از آن برای خرید ارزهای دیجیتال دیگر استفاده کرد؟ منشا پیدایش پول فیات به قرنهای پیش در کشور چین برمی گردد در ابتدا این پول به ابریشم، طلا یا نقره قابل تبدیل بود اما در نهایت این سیستم ارزی در قرن ۱۳ راه اندازی شد؛ در قرن ۱۷ پول فیات در قاره اروپا و کشورهای اسپانیا، هلند و سوئد نیز مورد استفاده قرار گرفت که البته سیستم ارز فیات در سوئد با شکست مواجه شد و دولت آن را با استاندارد نقره جایگزین کرد و در قرن های بعدی فرانسه نو و مستعمرات سیزده گانه در آمریکای شمالی نیز از این سیستم استفاده کردند و بعدها دولت فدرال ایالات متحده نیز از آن بهره برد، در قرن ۲۰ میلادی دولت آمریکا بار دیگر به سیستم پول کالایی تغییر جهت داد و از سال ۱۹۳۳ مبادله پول های کاغذی را با طلا متوقف ساخت و در سال ۱۹۷۲ به دستور رئیس جمهور وقت نیکسون، ایالات متحده استاندارد طلا را کنار گذاشت و افول سیستم پولی با پشتوانه را با استفاده از پول فیات در جهان رقم زد.
ارز فیات چیست ؟
در پاسخ به این سوال که ارز فیات چیست می توان گفت که به واحد پولی گفته می شود که دولتها آن را منتشر می کنند اما پشتوانه فیزیکی ندارد و ارزش این پول به جای اینکه وابسته به ارزش ذاتی دارایی های دیگر به عنوان پشتوانه باشد فقط میزان عرضه و تقاضا ارزش این پول را تعیین می کند، ارز فیات یا پول بدون پشتوانه در واقع یک پول قانونی است که ارزش خود را از دولت صادر کننده اش می گیرد و برخلاف پول منشأ پیدایش پول فیات کالایی، یک کالای فیزیکی ارزش آن را تعیین نمی کند. معنی واژه لاتین فیات است، در حال حاضر، کشورهای زیادی از سیستم ارز فیات برای خرید کالا، خدمات، سرمایه گذاری و سپرده گذاری استفاده می کنند و این سیستم پولی در واقع جایگزین استاندارد طلا و پول کالایی شده است ارز فیات مزایا و معایبی دارد که عبارتند از:
کمیابی : این پول از کمیابی کالا یا دارایی فیزیکی تاثیر نمی پذیرد.
هزینه : از نظر اقتصادی خلق پول فیات نسبت به پول کالایی به صرفه تر است.
واکنش پذیری : این پول قدرت را در اختیار دولت و بانک مرکزی قرار می دهد که در مقابله با بحرانهای اقتصادی انعطاف پذیری بیشتر و بهتری داشته باشند.
مبادلات بین المللی : کشورهای زیادی در سرتاسر جهان از ارزهای فیات استفاده می کنند و همین موضوع باعث ارائه فرم قابل قبولی از پول جهت مبادلات تجاری شده است.
راحتی : پول فیات برخلاف طلا به ذخایر فیزیکی که نیازمند نگهداری و محافظت باشند نیازی ندارد.
نبود ارزش ذاتی : ارزهای فیات ارزش ذاتی ندارند و به خاطر همین مسئله به دولت ها امکان خلق پول از هیچ چیز را می دهد و می تواند منجر به ابرتورم و یا سقوط سیستم اقتصادی یک کشور شود.
سابقه تاریک : آنچه که نمونه های تاریخی نشان می دهد اینست که پیاده سازی سیستم ارزی فیات اصولا به سقوط نظام های مالی پایان گرفته است که نشان دهنده خطرناک بودن استفاده از این سیستم پولی است.
انواع ارز فیات
ارزهای فیات واحد پول کشورهای مختلف هستند که با همدیگر فرقهایی دارند مثلا دلار آمریکا، پوند انگلیس، یورو، فرانک سوئیس و …
تفاوت ارز دیجیتال و فیات چیست؟
تنها مشابهت بین این دو ارز نداشتن پشتوانه فیزیکی آنهاست ولی ارز فیات توسط دولت ها و بانک های مرکزی کنترل می شوند ولی ارزهای دیجیتال ماهیت غیرمتمرکز دارند، تفاوت دیگر این دو سیستم پولی، چگونگی ایجاد پول های جدید در هر یک از آنهاست به طور مثال بیت کوین به عنوان ارز دیجیتال برتر در مقایسه با پول های فیات که در کنترل بانک هاست و بدون هیچ پایه و اساسی ایجاد می شود عرضه و تعداد سکه محدودی دارد.
در صورتی که تمایل دارید در ارزهای دیجیتال مثل بیت کوین ، اتریوم و … سرمایه گذاری امن کنید و از امتیاز ۱۰ درصد تخفیف کارمزد در معاملات رمزارزها بهره مند شوید، میتوانید از طریق لینک زیر اقدام به ثبت نام نمایید؛
یکی دیگز از تفاوت ها اینست که ارزهای دیجیتال هیچگونه وجود فیزیکی ندارند و به هیچ مرزی محدود نمی شوند و همچنین تراکنشها در ارزهای دیجیتال برگشت ناپذیر است ولی در ارزهای فیات اینگونه نیست، بازار ارزهای دیجیتال در مقابل بازارهای سنتی بسیار کوچکتر و پرنوسانتر است و این موضوع یکی از دلایلی است که مانع از پذیرش گسترده و فراگیر شدن این ارزها در عرصه بین المللی شده است.
تفاوت های این دو نوع ارز
یکی از موضوعات مهمی که هر معامله گر و یا سرمایه گذار ارزهای دیجیتال لازم است که از آن مطلع و آگاه باشد تفاوت های این دو ارز است از جمله ارز فیات مهم می توان به دلار آمریکا، یورو و پوند انگلیس اشاره کرد، اکثر ارزهای کاغذی مدرن مانند دلار آمریکا ارزهای فیات هستند پول فیات به بانکهای مرکزی امکان کنترل بیشتری بر اقتصاد را می دهد زیرا که می شود میزان چاپ پول را کنترل کنند ولی یکی از مشکلات پول فیات خاصیت تورم زایی آن است و ارزش پول فیات فقط وابسته به ارزشی است که دولت خلق می کند.
ارز دیجیتال توسط هیچ نهاد دولتی و مرکزی مدیریت نمی شود و این ویژگی جزء بنیادی ترین شکل این پولهاست و به تعبیر دیگر هیچ نهاد دولتی مالک ارز دیجیتال نیست و ارزش قیمتی ارزهای دیجیتال تحت تاثیر تصمیمات دولتی قرار نمی گیرد و فقط تابع نیروهای خام بازار در شکل عرضه و تقاضاست، تراکنش رمزارزها از طریق شبکه جهانی از کامپیوترها که نامیده می شود انجام می گیرد و برخلاف پول فیات، رمزارزها هیچگونه وجود فیزیکی نداشته و یک نمونه کاملا مجازی از ارز می باشند بنابراین نتیجه می گیریم که کنترل این نوع پول در حوزه اختیارات دولتها نبوده و فقط توسط صاحبان آنها اداراه می شوند.
ارزهای فیات غیر قابل دستبرد و سرقت هستند: رمزارزها بر اساس یک تکنولوژی به نام بلاک چین به وجود آمده اند و اطلاعات ذخیره شده به دلیل بلک چین غیر قابل تغییر هستند اما ارزهای فیات با شرایط مختلف می توانند مورد دستبرد و تغییر قرار بگیرند، سطوح بالای حریم خصوصی و امنیت شخصی برخلاف پول فیات که استفاده از آن حتماٌ ثبت نام کردن و تاٌیید از طریق هویت دولتی می باشد رمزارزها هیچگونه نیازی به این نوع ثبت نام ها ندارند.
معاملات در ارزهای دیجیتال برخلاف ارزهای فیات با دو رمز امکانپذیر است یکی کلید خصوصی و دیگری کلید عمومی، در ارزهای دیجیتال تراکنش ها شفاف و قابل پیگیری هستند و برخلاف رمزارزها، پیگیری ارز فیات به هیچ عنوان شفاف نبوده و نهادهای دولتی و موسسات مالی می توانند تمام نشانه های آن ارز را تغییر داده یا از بین ببرند.
نوسانات بسیار زیاد قیمت ارزهای دیجیتال بی ثبات بوده.
شباهت های این دو ارز
هر دوی این ارزها ارزششان را از استقبال عمومی و گسترده در سراسر جهان به دست می آورند و پذیرش بیشتر به معنای اعتبار بیشتر هر دو ارز است، هر دو قابل تقسیم شدن هستند به عنوان مثال یک دلار را می توان به صد سنت و هر بیت کوین را به ۰۰۰۰۰۰۰۱ درصد بیت کوین تقسیم کرد؛ از هر دو می توان برای پرداخت، خدمات یا خرید کالا استفاده کرد، از هر دوی آنها می توان برای پس انداز یا هدیه استفاده کرد.
فیات در بایننس به چه معناست؟
فیات در بایننس یعنی قابلیت تبدذیل ارزهای دیجیتال به پول فیات، مثلا تبدیل بیت کوین به دلار آمریکا در صرافی بایننس، چیزی به نام ارز دیجیتال فیات نداریم ارزهای دیجیتال شکل جدیدی از پول هستند و همانطور که گفته شد تفاوتهای زیادی با پول فیات دارند اما این دو را می شود به هم تبدیل کرد یعنی در صرافی ها و بروکرهای بزرگ مثل بایننس، ولی به همین ویژگی بعضی ها اصطلاحا فیات ارز دیجیتال می گویند.
امروزه که تمایل به انجام معاملات سریع و مطمئن بدون نیاز به احراز هویت بسیار افزایش پیدا کرده دیگر ارزهای فیات، کارتهای اعتباری، پرداخت موبایلی، پاسخگوی این نیازها نیستند و به همین خاطر یک مفهوم پولی جدید به نام ارز رمزنگاری شده در حال ارائه زمینه ای با سرعت خیره کننده برای انجام چنین معاملاتی هستند و با در نظر گرفتن این نیازها، آینده از آن اشکال جدید پول خواهد بود و امروزه ارز دیجیتال جدیدترین و پیشروترین نوع پول در پوشش این نیازها و احتیاجات است بنابراین پیش بینی می شود در آینده ای نزدیک، استفاده از ارزهای فیات نیز از رونق بیفتد.
نتیجه گیری و کلام پایانی
در ابتدا سوال این بود که ارز فیات چیست و در طول مقاله متوجه شدیم که ارز فیات یکی از مهمترین مفاهیم در حوزه بانکداری است و این عبارت امروزه به پولهای مرسوم کاغذی در کشورهای مختلف گفته می شود و به وجود آمدن این مفهوم، در واقع انقلابی در عرصه تجارت و خرید و فروش کالا بوده استف اگر تاریخچه پول و انواع آن را در تاریخ مطالعه کنید متوجه خواهید شد که انسان همواره به دنبال بهبود ابزاری برای تسهیل مبادلات تجاری، خدماتی و کالایی خود بوده است.
آینده هیچیک از سیستم های ارزی از قاطعیت لازم برخوردار نیست، با وجودی که ارزهای دیجیتال راه زیادی برای پیمودن و مواجه شدن با موانع مختلف در پیش رو دارند تاریخ ارزهای فیات نشان دهنده آسیب پذیر بودن آنهاست و این یکی از دلایل برخی از مردم به سوی ارز دیجیتال و استفاده از آن در تراکنش های مالی است، بیت کوین می تواند به عنوان یک شبکه اقتصادی جایگزین ارزهای فیات در تراکنش های مالی آینده باشد.
همان طور که در ابتدای مطلب قول داده بودیم، در این مطلب به این پرداختیم که ارز فیات چیست و چه تفاوتی با ارزهای دیجیتال عادی دارد.
همچنین اگر دوست دارید همه چیز درباره ارزهای دیجیتال را یاد بگیرید، توصیه می کنم حتما این مقاله را بخوانید.
پول یا ارز فیات (Fiat Currency) چیست؟
ارز فیات یا پول بیپشتوانه مانند دلار آمریکا، در واقع یک پول قانونی است که ارزش خود را از دولت صادرکنندهاش میگیرد و برخلاف پول کالایی ارزش آن به یک کالای فیزیکی بستگی ندارد. فیات از واژه لاتین به همین نام و به معنی «بگذارید انجام شود» گرفته شده است. دولتی که پول فیات را چاپ میکند، عامل تعیینکننده در ارزش آن است. در حال حاضر بسیاری از کشورها از سیستم ارز فیات برای خرید کالا، خدمات، سرمایهگذاری و سپردهگذاری استفاده میکنند. این سیستم پولی در واقع جایگزین استاندارد طلا و پول کالایی شده است.
پیدایش پول فیات
منشا پیدایش پول فیات به قرنها پیش در کشور چین و زمانی که استان سیچوآن تصمیم گرفت پول کاغذی خود را در قرن ۱۱ چاپ کند، برمیگردد. در ابتدا این پول به ابریشم، طلا یا نقره قابل تبدیل بود. اما در نهایت با روی کار آمدن قوبلای خان، سیستم ارزی فیات را در قرن ۱۳ به راه انداخت. این سیستم ارزی برای امپراتوری مغول گران تمام شد، به طوری که مورخان هزینهکردنهای بیرویه و ابرتورم ناشی از آن را از دلایل اصلی سقوط این امپراتوری میدانند.
در قرن ۱۷ام پول فیات در قاره اروپا و کشورهای اسپانیا، هلند و سوئد نیز مورد استفاده قرار گرفت. سیستم ارز فیات در سوئد با شکست مواجه شد و دولت آن را با استاندارد نقره جایگزین کرد. در دو قرن آتی، فرانسه نو و مستعمرات سیزدهگانه در آمریکای شمالی نیز این سیستم را به کار گرفتند و بعدها دولت فدرال ایالات متحده نیز از آن استفاده کرد.
در قرن ۲۰ام میلادی دولت ایالات متحده بار دیگر به سیستم پول کالایی تغییر جهت داد و از سال ۱۹۳۳ به بعد دولت، مبادله پولهای کاغذی با طلا را متوقف ساخت. در سال ۱۹۷۲ نیز به دستور رئیسجمهور وقت، ریچارد نیکسون، ایالات متحده استاندارد طلا را کنار گذاشت و افول سیستم پولی با پشتوانه را با استفاده از پول فیات در مقیاس جهانی رقم زد.
ارزهای فیات و استاندارد طلا
استاندارد طلا اجازه تبدیل اسکناسهای کاغذی به طلا را میداد. در واقع پشتوانه تمامی پولهای کاغذی منابع محدود طلا بود که توسط دولت نگهداری میشد. تحت سیستم ارزی با پشتوانه طلا، دولتها و بانکها تنها در صورت داشتن ذخایر طلا، قادر به معرفی مقدار برابری از ارز جدید به اقتصاد بودند. این سیستم پولی، جلوی دولت را از خلق پول و افزایش ارزش آن تنها بر مبانی فاکتورهای اقتصادی میگرفت.
در سوی دیگر، تحت سیستم ارز فیات پول دیگر به دارایی یا کالای به خصوصی قابل تبدیل نیست. دولتمردان با پولهای فیات، به طور مستقیم میتوانند بر روی ارزش ارزهای ملی تاثیر گذاشته و آن را به شرایط اقتصادی کشور پیوند زنند. در این سیستم پولی، دولت و بانکهای مرکزی اساسیترین نقش را در مواجهه با رویدادهای مالی مختلف مانند ایجاد بانکداری ذخیره کسری یا تسهیلات کمی ایفا میکنند.
طرفداران استاندارد طلا معتقدند که این سیستم ارزی به دلیل پشتیبانی شدن توسط یک دارایی فیزیکی و باارزش، از ثبات بیشتری برخوردار است. در مقابل طرفدران پولهای فیات عقیده دارند که قیمت طلا به خودی خود بیثبات است. در قالب این مفهوم، ارزش هر دو نوع سیستم پولی نوسان خواهد داشت. اما در سیستم ارزی فیات، دولت در دوران اضطرار اقتصادی انعطاف بیشتری در اقدامات ضروری خواهد داشت.
مزایا و معایب پول فیات
متخصصین حوزه مالی و اقتصاددانان در حمایت از ارزهای فیات هم عقیده نیستند. مدافعان و مخالفان آن مزایا و معایب زیر را برای ارزهای فیات مطرح میکنند:
کمیابی (Scarcity): پول فیات از کمیابی کالا یا دارایی فیزیکی مانند طلا تاثیر نمیپذیرد.
هزینه: خلق پول فیات از نظر اقتصادی نسبت به پول کالایی بهصرفهتر است.
واکنشپذیر: پول فیات این قدرت را در اختیار دولت و بانک مرکزی قرار میدهد که نسبت به بحرانهای اقتصادی انعطاف کافی را داشته باشند.
مبادلات بینالمللی: ارزهای فیات توسط تعداد زیادی از کشورها در سرتاسر جهان مورد استفاده قرار میگیرند. این باعث ارائه فرم قابل قبولی از پول برای مبادلات تجاری شده است.
راحتی: برخلاف طلا، پول فیات به ذخایر فیزیکی که نیازمند نگهداری، محافظت، نظارت و دیگر امور هزینهزا باشد، نیست.
نبود ارزش ذاتی: ارزهای فیات فاقد ارزش ذاتی هستند. این به دولتها امکان «خلق پول از هیچ چیز» را میدهد که میتواند به ابرتورم و در نهایت سقوط سیستم اقتصادی یک کشور منجر شود.
سابقه تاریک: از نظر نمونههای تاریخی، پیادهسازی سیستم ارزی فیات معمولاً به سقوط نظامهای مالی ختم شده است که بیانگر خطرناک بودن استفاده از این سیستم پولی است.
ارز فیات و ارز دیجیتال
تنها مشابهت بین ارز فیات و ارز دیجیتال در نداشتن پشتوانه فیزیکی آنهاست. در حالی که ارز فیات توسط دولتها و بانکهای مرکزی کنترل میشود، ارزهای دیجیتال ماهیت غیرمتمرکزی دارند.
تفاوت آشکار این دو سیستم پولی، در نحوه ایجاد پولهای جدید در هر یک از آنهاست. بیت کوین به عنوان نمونه برتر ارزهای دیجیتال، در مقایسه با پولهای فیات که در کنترل بانکهاست و اساساً میتوانند بدون هیچ پایه و اساسی به وجود آیند، عرضه و تعداد سکه محدودی دارد.
به عنوان شکل دیجیتالی پول، ارزهای دیجیتال هیچ قرین فیزیکی ندارند و به هیچ مرزی محدود نمیشوند. علاوه بر این، تراکنشها در ارزهای دیجیتال برگشتناپذیر است در حالی که در ارزهای فیات اینگونه نیست.
لازم به اشاره است که بازار ارز دیجیتال دربرابر بازارهای سنتی و مبادلات ارزی بسیار کوچکتر و پرنوسانتر است. این یکی از دلایلی است که مانع از فراگیر شدن و پذیرش گسترده این ارزها در عرصه بینالمللی شده است. اما با رشد بازار ارزهای دیجیتال، به احتمال زیاد نوسان آن نیز کمتر و کمتر خواهد شد.
نتیجهگیری
آینده هیچ یک از سیستمهای ارزی از قطعیت لازم برخوردار نیست. در حالی که ارزهای دیجیتال راه زیادی برای پیمودن و مواجه شدن با موانع مختلف در پیش دارند، تاریخ ارزهای فیات بیانگر آسیبپذیر بودن این نوع از پول بوده است.
این از دلایل اصلی حرکت برخی از مردم به سوی سیستم ارز دیجیتال و استفاده از آنها در تراکنشهای مالی است.
یکی از تفکرات اصلی بیت کوین و ارزهای دیجیتال، کشف شکل جدیدی از پول بر روی شبکهای توزیع شده و همتا به همتا بوده است. بیت کوین میتواند به عنوان یک شبکهی اقتصادیِ جایگزین نقش مهمی در آینده اقتصاد جهانی ایفا کند.
دیدگاه شما