افت معاملات خرد سهام

ظهور علائم مثبت بورس در بازار - حقیقی ها با نمادهای بزرگ آشتی کردند

سرویس اقتصادی - سبزپوشی بازار سرمایه در کنار ورود پول حقیقی پس از 13 روز کاری، نشانه های مثبت بورس در روزهای گذشته بوده است.

به گزارش سرویس اقتصادی برخط نیوز به نقل از فارس - بازار سهام این روزها درگیر صعود و سقوط است و به نظر می رسد سهامداران خرد بیشترین تاثیر را در افت و خیزهای بورس دارند.

معامله گران در شرایطی به استقبال آخرین روز معاملاتی هفته رفتند که روز گذشته شاخص کل پس از 6 روز رشد کرد. سبزپوشی بازار سرمایه در کنار ورود پول حقیقی پس از 13 روز کاری، نشانه های مثبت بورس در روزهای گذشته بوده است.

به عبارت دیگر، رشد شاخص کل بورس و ورود پول به بازار دو نشانه مثبت معاملات دیروز بود. بررسی نوع معاملات در بازار سهام نشان می دهد حقیقی ها با نمادهای بزرگ بازار آشتی کرده اند.

تحلیلگران تکنیکال سطح یک میلیون و 390 هزار واحدی شاخص کل را مرز حمایت شاخص می دانند که موجب برگشت شاخص شده است. اما در جریان معاملات امروز، برای دومین بار طی هفته جاری این سطح حمایتی شکسته شده و باید منتظر روزهای آینده ماند.

* شاخص در محدوده حمایتی قرار دارد

رضا گلستانی، کارشناس بازار سرمایه در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی می گوید: این احتمال وجود دارد که در هفته آینده شاهد چرخش بازار از سمت نمادهای کوچک به سمت سهم های بزرگ و شاخص ساز باشیم که البته با توجه به ریسک های موجود در بازار سرمایه این اتفاق با احتیاط کامل خواهد بود.

وی ادامه داد: در شرایط فعلی، خریداران برای خرید، چندان دست افت معاملات خرد سهام بالا قیمت نمی دهند و نهایت سعی خود را برای خرید در قیمت های پایین، به کار می گیرند.

این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: این انتظار برای همه اهالی بازار وجود دارد که شاخص در محدوده حمایتی قوی که قرار دارد، چند روزی نوسان کند و به نظر می رسد نقطه برگشت بازار در همین حوالی باشد.

* افت شاخص های عملکردی بورس

در پایان معاملات روز چهارشنبه، شاخص کل بورس نسبت به روز کاری قبل 4 هزار و 47 واحد افت کرد و به رقم یک میلیون و 389 هزار و 79 واحد رسید. بازدهی این شاخص منفی 29 صدم درصد بوده است.

شاخص کل هموزن نیز با کاهش 369 واحدی در سطح 404 هزار و 887 واحدی ایستاد. بازدهی این شاخص نیز منفی 9 صدم درصد بوده است. همچنین شاخص کل فرابورس 36 واحد افت کرد و در سطح 18 هزار و 732 واحد قرار گرفت.

* رشد ارزش کل معاملات بازار سرمایه

امروز ارزش معاملات کل بازار سهام به رقم 24 هزار و 727 میلیارد تومان افزایش یافت که نسبت به روز سه شنبه رشد 69 درصدی را نشان می دهد. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه با رشد 76 درصدی به 15 هزار و 58 میلیارد تومان رسید که 60 درصد از ارزش کل معاملات بازار سرمایه را تشکیل می دهد.

ارزش معاملات خرد سهام با کاهش 15 درصدی نسبت به روز کاری قبل به رقم 2 هزار و 529 میلیارد تومان رسید. سهم این معاملات از کل معاملات بورس 10 درصد بوده است.

* شروع مجدد خروج سرمایه حقیقی از بازار سهام

امروز ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار منفی شد و 143 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد.

در معاملات روز چهارشنبه بیشترین خروج پول حقیقی به سهام آسیاتک (شرکت داده گستر عصر نوین)، خساپا (شرکت سایپا) و بپاس (شرکت بیمه پاسارگاد) اختصاص داشت.

* رشد صف های فروش در بورس

در معاملات چهارشنبه 61 نماد در صف خرید و 41 سهم نیز در صف فروش باقی ماندند. 240 نماد با رشد قیمت و 405 سهم نیز با افت قیمت روبرو شدند.

در پایان معاملات امروز ارزش صف های فروش پایانی بازار 190 میلیون تومان بود و ارزش صف های خرید نیز در رقم 94 میلیارد تومان ایستاد.

در پایان معاملات نماد بالبر (شرکت کابل البرز)، حپترو (شرکت حمل و نقل پتروشیمی) و گدنا (شرکت تهیه و توزیع غذای دنا آفرین فدک) بیشترین صف خرید را داشتند.

بیشترین صف فروش بازار در پایان معاملات به نماد غاذر (کشت و افت معاملات خرد سهام صنعت پیاذر ) و غمهرا (تولیدی مهرام) تعلق داشت.

افت معاملات خرد سهام

ریزش قیمت‌ها همچنان در بورس ادامه دارد. روز گذشته شاخص بورس بیش از ۱۰هزار واحد دیگر به زیر کشیده شد تا عقبگرد قیمت‌ها در میانگین وزنی این بازار با رسیدن نماگر یاد شده به محدوده یک‌میلیون و ۴۵۵هزار واحد به نمایش گذاشته شود، اما آنچه بیش از افت قیمت سهام نگران‌کننده بود، کاهش ارزش معاملات خرد سهام به کمترین میزان طی ۴‌ماه اخیر بود که از یک فضای رکودی در بازار حکایت می‌کرد.

به گزارش اقتصادآنلاین ، محمدامین خدابخش کارشناس افت معاملات خرد سهام بازار سرمایه در دنیای اقتصاد نوشت؛ در یک قاب کلی‌تر از تحلیل تحولات رخ داده در بازار سهام به‌نظر می‌آید که بازار در تداوم حرکت کاهش شاخص که به زبان چارتیست‌ها اصلاح خوانده می‌شود، همچنان در حال واکنش نشان دادن به ماحصل تورم شدید ثبت‌شده از سال‌های۹۷ تا ۹۹ است؛ تورمی که به یاری وجود محدودیت‌های معاملاتی همچون دامنه نوسان و حجم مبنا، صعود شاخص از محدوده ۹۰ هزار واحدی به ۲ میلیون و ۱۰۰ هزار واحدی را به دنبال داشت و منجر به نوسان شدید قیمت‌ها در بازار سهام شد. اینطور که به‌نظر می‌آید بازار سهام تا فرارسیدن موج بعدی و احتمالی تند‌باد تورم حرکتی نوسانی خواهد داشت و احتمالا تمامی نوسان‌های صعودی یا نزولی آن به شرط ثبات در شرایط، محدود شود که خود نشانی از تردید سهامداران نسبت به شرایط موجود دارد.

تداوم یک ریزش

یک روز کاهشی دیگر در بازار سهام به ثبت رسید. در این روز افت شاخص بورس تهران از محدوده یک‌میلیون و ۴۶۵ هزار واحد به عقب نشست و با ثبت ریزشی ۷۱/ ۰‌درصدی به محدوده یک‌میلیون و ۴۵۵ هزار واحد رسید. در این روز آنچه که بیش از هر چیز توانست نماگر اصلی بورس تهران را به زیر بکشد، افزایش حجم عرضه در نمادهای دلاری بازار سرمایه نسبت به تقاضا بود که بیش از هر چیز در نمادهای پتروشیمی مشهود بود. با این حال بیشترین تاثیر منفی بر شاخص در طی دادوستدهای این روز از جانب نمادهای «فولاد»، «فملی» و «همراه» مشاهده شد که به نوبه خود جالب‌توجه بود. از این جهت جالب که اگر نماد معاملاتی «همراه» که یک نماد غیر‌دلاری است و به شرکت ارتباطات سیار ایران تعلق دارد را از لیست نمادهای تاثیرگذار بر بورس کنار بگذاریم، خواهیم دید که تمامی نمادهای موجود در صدر این لیست در شرایطی به محدوده منفی تابلو رسیده‌اند که در بازارهای جهانی نه‌تنها چشم‌انداز قیمت منفی نیست بلکه پس از مدت‌ها در کامودیتی‌هایی نظیر گاز و نفت و در نتیجه محصولات پتروشیمی شاهد شکل‌گیری روند صعودی هستیم. مضاف بر همه این‌ها دو نماد «کگل» و «کچاد» هم در شرایطی طی معاملات روز یکشنبه منفی شده‌اند که آخرین معاملات به ثبت رسیده سنگ‌آهن در بازارهای جهانی افزایشی نیز بوده است.با این حال شاید بتوان مساله مهم‌تر معاملات روز گذشته را افت شاخص هموزن دانست. در این روز نماگر هموزن به میزان ۴/ ۱‌درصد کاهش یافت که در مقایسه با شاخص اصلی بورس افتی دو‌برابری را به نمایش می‌گذارد. با احتساب افت این روز اگر شاخص هموزن به عقبگرد خود ادامه دهد تنها ۱۴ هزار واحد دیگر تا رسیدن به کانال ۴۰۰هزار واحدی باقی‌مانده است. با توجه به اینکه شاخص هموزن افزایش کاهش قیمت تمامی نمادهای حاضر در بورس را بدون در نظر گرفتن وزن آنها در ارزش بازار در نظر می‌گیرد، می‌توان افت یاد‌شده را اینطور برداشت کرد که کاهش قیمت در بخش بزرگی از نمادهای کوچک بازار با شدت و فشار بیشتری صورت گرفته است. این ادعا را می‌توان در اعداد ارقام به ثبت رسیده در صف‌های فروش و حتی نمادهای منفی معامله‌شده در این روز نیز مشاهده کرد. بررسی آمار مربوط به تعداد نمادهای منفی معامله‌شده در این روز نشان از آن دارد که پیشی‌گرفتن عرضه از تقاضا در این روز سبب شده تا از مجموع ۳۴۵ نماد معامله‌شده قیمت پایانی ۵۸ نماد که در حدود ۱۷‌درصد از کل نمادهای فعال در این روز را شامل می‌شود، مثبت باشد. در مقابل ۲۸۲ نماد دیگر یعنی ۸۲ درصد، در سطوح منفی دادوستد شدند. لازم به ذکر است که در این روز نماد معاملاتی ۱۳‌شرکت (۴درصد) صف خریدی به ارزش ۵۶ میلیارد تومان داشتند و در مقابل شاهد شکل‌گیری صف فروش در ۳۲نماد بورسی (۹‌درصد) به ارزش ۹۲ میلیارد افت معاملات خرد سهام تومان بوده‌ایم.

بازار در رکود؟

اما فراتر از بررسی اعداد و ارقام به ثبت رسیده در بازار سهام، ارزش معاملات خرد سهام در این بازار حکایت از آن دارد که در حال‌حاضر از اقبال سرمایه‌گذاران فعال در این بازار نسبت به سرمایه‌‌گذاری مستقیم کاسته شده است. بر این اساس پایان معاملات روز یکشنبه مصادف شد با افت ارزش معاملات خرد به محدود ۳۲۱۸ میلیارد تومان که نسبت به روز گذشته کاهشی ۴۵۰ میلیارد تومانی دارد. البته این اولین‌بار نیست که ارزش معاملات خرد رو به کاهش گذاشته و بازار سهام نشانه‌های رخوت نسبی را در این رقم به‌ویژه از خود به نمایش می‌گذارد. نگاهی دقیق‌تر به روند تحولات یاد شده حکایت از آن دارد که از روزهای ابتدایی سال‌جاری که ارزش معاملات خرد در آن حدودا تا ۱۲۳۰ میلیارد تومان (۱۵ فروردین) نیز افت کرده بود، طی یک روند ادامه‌دار تا روز ۷ شهریور شاهد یک روند صعودی در ارزش معاملات خرد بوده‌ایم. تا جایی‌که ارزش معاملات سهامداران حقیقی با جهشی قابل‌توجه به محدوده ۱۱ هزار و ۵۳۱میلیارد تومان در ۷ شهریورماه رسید و از همان روز به بعد از رفتن به سطوح بالاتر باز ماند.

همین امر سبب شد تا بعد از این روز به شکلی پیوسته و نه‌چندان فرسایشی ارزش معاملات خرد بورس مسیری کاهشی را پیش بگیرد؛ مسیری که تا همین امروز ادامه داشته و همان‌طور که اشاره شد ارزش این نوع از دادوستدها را در بورس به حدود ۳۲۱۸ میلیارد تومان در روز گذشته رسانده است که کمترین رقم از ۲۹ خردادماه سال‌جاری بود.

نکته مهم اما این است که اگر نمودار خطی ارزش معاملات خرد را به شکل یک نمودار تکنیکال مورد بررسی قرار دهیم، می‌توان آنچه که از ابتدای افت معاملات خرد سهام سال‌جاری تا هفتم شهریور‌ماه رخ داده را به شکل یک روند صعودی کارکشن تحلیل کرد که بر مبنای یک روند مثبت در حرکت بوده است. این روند همان‌طور که گفته شد حالا شکسته‌شده و افزایش ارزش معاملات در روزهای ۳۱ شهریور و دهم و یازدهم مهرماه به فراتر از ۵ هزار میلیارد تومان تنها نقش پولبک برای این روند نزولی تازه شکل گرفته را داشته است.

دقیقا به همین دلیل است که خالص خرید حقیقی نیز نتوانسته در روزهای اخیر رکوردهای مثبت و درخوری را به ثبت برساند و به‌طور پیوسته شاهد خروج پول سرمایه‌گذاران خرد از چرخه معاملات مستقیم بازار سهام بوده‌ایم.

بررسی ارقام به ثبت رسیده در این سنجه مهم نیز حکایت از آن دارد که بازار در روزهای گذشته بیش از آنکه ‌نشان‌دهنده پیشروی قیمت‌ها به سطوح بالاتر باشد در لاک دفاعی فرو رفته و انگار که خود را برای شرایطی متفاوت آماده می‌کند.

شاخص چه می‌گوید؟

بررسی تحولات رخ‌داده بر روی نمودار شاخص‌کل بورس حکایت از آن دارد که ارزش معاملات خرد به شکلی معنادار با ارزش معاملات خرد همسو بوده و در طول این مدت حرکاتی را از خود به نمایش گذاشته که دقیقا متناسب با بازگشت قیمت‌ها در یک روند نزولی بلندمدت همخوانی دارد؛ روندی که باید تحلیل آن در شرایط کنونی را همسو با تحولات شاخص در سال ۹۷ تا ۹۹ مورد بررسی قرار داد. در گزارش‌های پیشین نیز بارها این مساله مورد توجه قرار گرفت که دلیل اصلی رشد شاخص در بورس تهران افزایش قابل‌توجه تورم در سال‌های اخیر است که به‌رغم متمایز بودن دلیل آن از عمده بازارهای مالی جهان در نهایت حرکات مشابهی را به نمایش می‌گذارد. همین امر موجب می‌شود تا ریزش شاخص‌کل از روز ۲۰ مرداد‌ماه سال ۹۹ تا هفته پایانی خردادماه را اصلاحی سنگین و پاسخی به رشد سه ساله قیمت‌ها بدانیم. مشخص نیست که اگر قوانین عجیب و غریبی نظیر دامنه نوسان و حجم مبنا در این بازار وجود نداشتند، آیا ممکن بود شاهد چنین نوسانی با این حجم از زیان برای مردم عادی باشیم یا نه، اما قضیه هر‌چه که بود نوسانی را رقم زد که در تاریخ بازار سرمایه بی‌سابقه بود. حال اتفاقی که افتاده این است که در اقتصاد تورمی ایران از آنجا که تمامی قیمت‌ها چسبنده هستند و امکان بازگشت بهای دارایی در هیچ بازاری به قبل از سال ۹۷ وجود ندارد، در نهایت افت قیمت‌ها نیز سمت و سویی اصلاحی خواهد داشت. این یعنی که ممکن است کف فعلی شاخص سطح یک میلیون و ۹۵ هزار واحدی به ثبت رسیده در تاریخ سوم خرداد باشد اما در ادامه تمامی افزایش‌ها و کاهش‌های بعدی تا زمان فرارسیدن تند باد بعدی تورم تنها شکل نوسان چند‌ماه و چند هفته‌ای به خود بگیرند.

بر این اساس روند صعودی دو‌ماه اخیر که بیش از هر چیز با سوخت انتظارات تورمی و افزایش ریسک‌های انتظاری شارژ شد، هم‌اکنون با تضعیف بیشتر نرخ ارز در بازار آزاد در حال کاهش‌یافتن است. روز گذشته نیز با رسیدن قیمت دلار به محدوده ۲۷ هزار و ۴۸۰ تومان و احتمال کاهش بیشتر آن میانگین وزنی قیمت‌ها کاهش یافت. روز گذشته در حالی شاخص بورس به افت معاملات خرد سهام محدوده یک‌میلیون و ۴۵۵ هزار واحدی رسید که در محدوده یک‌میلیون و ۴۸۷ هزار واحدی به مقاومت خورده است و حتی در صورت گذر از این سطح، سقف ثبت‌شده شاخص در تاریخ ۷ شهریور را پیش‌روی دارد. این سقف در محدوده یک‌میلیون و ۵۸۸ هزار واحد ثبت شده است.بر این اساس اگر ابهام سرمایه‌گذاران خرد نسبت به آینده قیمت ارز در جهتی باشد که کاهش قیمت ارز را انتظار داشته باشند؛ هر دو روند یعنی هم ارزش معاملات خرد و هم کاهش قیمت‌ها در بورس ادامه خواهد داشت، از این‌رو می‌توان اینطور گفت که تحولات روزهای گذشته با توجه به خوب بودن اوضاع در بازارهای جهانی بیشتر پاسخی است به نا‌اطمینانی در اقتصاد کشور که در بازار سرمایه با خروج از بازار سهام انتظار برای نوسان‌گرفتن در قیمت‌های پایین خود‌نمایی می‌کند.

سقوط شاخص کل بورس به پایین ترین سطح 6 ماهه

شاخص کل بورس با افت به کانال 1.3 میلیون واحد به پایین‌ترین سطح در شش ماه اخیر رسید تا با تداوم ابهامات موجود در بازار و متغیرهای داخلی و خارجی .

شاخص کل بورس با افت به کانال 1.3 میلیون واحد به پایین‌ترین سطح در شش ماه اخیر رسید تا با تداوم ابهامات موجود در بازار و متغیرهای داخلی و خارجی، روند پیش روی بورس چندان مثبت ارزیابی نشود.

شاخص کل بورس دیروز با ۱۵ هزار و ۴۲۱ واحد کاهش تا رقم یک میلیون و ۳۹۷ واحد نزول کرد. شاخص کل با معیار هم‌وزن نیز با ۴۷۵۶ واحد کاهش در رقم ۴۰۵ هزار و ۵۶۹ واحد ایستاد. در این بازار ۲۸۶ هزار معامله به ارزش ۲۷ هزار و ۴۹۹ میلیارد ریال انجام شد. صنایع پتروشیمی خلیج فارس، معدنی و صنعتی چادرملو، کشتیرانی جمهوری اسلامی ایران و بانک پاسارگاد نسبت به دیگر نمادها بیشترین تاثیر منفی را روی بورس گذاشتند.

شاخص کل فرابورس نیز با ۱۳۷ واحد کاهش در رقم ۱۸ هزار و ۹۸۱ واحد ایستاد. در این بازار ۱۷۹ هزار معامله انجام شد که ۶۹ هزار و ۱۳۴ میلیارد ریال ارزش داشت. پلیمر اریاساسول، بیمه پاسارگاد، بهمن دیزل و پتروشیمی زاگرس نسبت به دیگر نمادها بیشترین تاثیر منفی را روی فرابورس گذاشتند.روز گذشته ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار برای یازدهمین روز متوالی منفی شد و 392 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد که نسبت به روز چهارشنبه 120 درصد افزایش داشته است. ارزش معاملات کل بازار سهام به رقم 9 هزار و 857 میلیارد تومان کاهش یافت. ارزش معاملات اوراق بدهی در بازار ثانویه پنج هزار و 584 میلیارد تومان بود که 57 درصد از ارزش کل معاملات بازار سرمایه را تشکیل می‌دهد. ارزش معاملات خرد سهام نیز با کاهش 13 درصدی نسبت به روز کاری قبل به رقم دو هزار و 726 میلیارد تومان رسید.

دلایل سقوط ادامه دار بورس

به نظر می‌رسد تداوم ابهامات در وضعیت مذاکرات، روند صعودی نرخ سود بین بانکی و روند نزولی نرخ کالاهای اساسی در بازارهای جهانی در وضعیت رکودی بورس موثر باشد. روز گذشته نرخ سود بین بانکی برای چهارمین هفته متوالی افزایش یافت و به 20.8 درصد رسید. این در حالی است که پس از صعود این نرخ در ماه‌های گذشته، مسئولان بورس و بانک مرکزی در نشستی مشترک بر کاهش این نرخ تا 20 درصد تاکید کرده بودند.

همچنین آخرین خبرها از برجام حکایت از تعویق مذاکرات به بعد از انتخابات میان دوره‌ای آمریکا دارد؛ اگر این خبر درست باشد، حداقل در کوتاه مدت خبری از احیای برجام نخواهد بود و این به معنای ادامه کمای برجامی بازار است. از سوی دیگر،‌ بانک‌های مرکزی جهان هم قسم برای کنترل تورم، همچنان به سیاست افزایش نرخ بهره ادامه می‌دهند. این موضوع در کنار بحران اوکراین و اقتصاد متزلزل چین معنایی جز روند نزولی و نوسانی قیمت کالاهای اساسی در بازارهای جهانی ندارد./ خراسان

تقابل خریداران و فروشندگان بورس

بورس تهران دوباره دچار سردرگمی شده. معاملات چند روز خوب و چند روز بد هستند. نوسانات هم به شکلی است که هر رشدی، سریع در جهت معکوس جبران می شود. فعلا جهت معاملات رو به پایین است، اما با شیب بسیار کم.

به گزارش مردم سالاری آنلاین، دامنه نوسانات بورس مدتی است که کم شده اما بازار با شیب ملایم در حال حرکت به سمت پایین است. شاخص کل بورس اخیرا حمایت مهم یک میلیون و 400 الی یک میلیون و 420 هزار واحد را به پایین شکسته و انتظار تحلیلگران تکنیکال این است که شاخص به این سطح یک بازگشت موقت داشته باشد و پس از آن دوباره شروع به افت کند.
اما روند معاملات به اندازه ای افت معاملات خرد سهام ضعیف است که این پولبک به سطح شکسته شده هم با سرعت بسیار کم در حال وقوع است. در واقع رشد دیروز شاخص کل را می توان حرکتی در جهت بازگشت به سطح شکسته شده شاخص کل دانست و خیلی نمی توان به آن امیدوار بود.
ارزش معاملات افزایش یافت اما.
در جریان معاملات دیروز اتفاق خوبی که رخ داد، رشد 500 میلیارد تومانی ارزش معاملات خرد بود. به عبارتی ارزش معاملات خرد رشدی بیش از 20 درصد داشت که رقم قابل توجهی است. اما طی یک ماه گذشته به اندازه ای از این رشدها در ارزش معاملات خرد رخ داده و پس از آن دوباره ارزش معاملات افت کرده که فعلا نمی توان به این رشد، امید خاصی داشت.
در واقع بورس وارد یک سیکل از نوسانات شده که گاهی سیگنال های مثبت از آن صادر می شود و گاهی سیگنال های منفی. اما برآیند و نتیجه معاملات، در جهت افت شاخص کل پیش رفته است.
با این حساب درمورد ارزش معاملات باید صبر کرد تا رقم آن به بیش از 4 یا حتی 5 هزار میلیارد تومان برسد و پس از آن با امیدواری درباره این رشد ارزش معاملات صحبت کرد.
ورود پول به بازار و افزایش قدرت خریداران
دیروز البته یک رویداد مهم دیگر هم در معاملات بازار سهام ثبت شد. پس از 13 روز سرانجام حقیقی ها دوباره پول به بازار تزریق کردند که البته رقم آن حدود 20 میلیارد تومان بود. این رقم گرچه کم است، اما همین که زنجیره خروج پول را قطع کرده، اتفاقی مثبت محسوب می شود.
شاخص قدرت خریداران حقیقی نیز دوباره به بالای یک رسیده و دیروز عدد 1.02 ثبت شد. با این حساب برای معاملات امروز می توان رشد شاخص ها را محتمل دانست. اما فعلا هر رشدی در شاخص کل احتمالا بازگشت به محدوده حمایتی شکسته شده است و نمی توان خیلی به آن دل خوش کرد چراکه شاخص به سرعت می تواند دوباره منفی شود.

دلایل و پیامدهای ریزش بورس تهران ؛ افت شاخص بورس تا کجا ادامه دارد؟

همه‌گیری بورس تهران در اردیبهشت ماه 99، افراد بسیاری را به سمت بازار سرمایه سوق داد. این افراد برخلاف اشتیاق وصف نشدنی به هنگام ورود، فاقد ابتدایی‌ترین اطلاعات مورد نیاز بازار سرمایه بودند. با افت معاملات خرد سهام بررسی سوابق گذشته بورس و رشد شارپی شاخص کل در اوایل سال 99، تشخیص حباب بورس چندان مشکل نیست. حباب بورس در نتیجه تفاوت چشمگیر ارزش ذاتی و قیمت معامله سهام شرکتها شکل می‌گیرد. هرچه حباب بزرگتر باشد، عواقب ترکیدن آن وخیم‌تر است. حباب بورس در مرداد ماه به یکباره ترکید و ریزش تاریخی بورس رقم خورد. کمتر کسی را می‌توان یافت که از نوسانات شدید بازار سرمایه و ریزش اخیر آن مطلع نباشد. در ادامه به بررسی دلایل و پیامدهای ریزش بورس تهران خواهیم پرداخت.

افت شاخص بورس یعنی چه؟

نوسانات بازار سرمایه توسط پارامتری به نام شاخص کل قابل مشاهده و اندازه‌گیری می‌باشد. شاخص کل نشان‌دهنده عملکرد کل بازار در طی هر جلسه معاملاتی است. در هر جلسه معاملاتی این میزان می‌تواند مثبت و یا منفی باشد. مثبت بودن این میزان، نشان‌دهنده رشد میانگین ارزش سهام شرکتها و در نهایت رشد شاخص بورس بوده و منفی بودن آن، نشان دهنده کاهش میانگین ارزش سهام شرکتها و در نهایت افت شاخص بورس است. کاهش و یا ریزش شاخص بورس با اصلاح قیمت‌ها متفاوت است و ممکن است برخی این دو را اشتباه بگیرند. اصلاح قیمت در واقع توقف رشد ارزش سهام و استراحت کوتاه و موقت در روند گفته می‌شود تا سهام از روند اصلی خود فاصله نگیرد.

عوامل مؤثر در افت شاخص بورس

عوامل بسیاری در ریزش شاخص تاثیر گذارند. در واقع ریزش‌های ناگهانی شاخص نتیجه ترکیدن حباب قیمت سهام است. حباب بورس در صورت عدم وجود اطلاعات کامل، سفته بازی و ناکارآمدی بازار شکل می‌گیرد. ترس و طمع دو عامل هدایت کننده حباب قیمت در بورس هستند که طمع صعود ارزش را شدت می‌بخشد و ترس ریزش بازار را تشدید می‌نماید. به هنگام شکل‌گیری این معضل اقتصادی، قیمت مورد معامله سهام شرکتها به طور غیر منطقی شروع به رشد می‌نمایند. با مطالعه صورتهای مالی شرکتها افراد می‌توانند متوجه تفاوت قیمت ذاتی و قیمت مورد معامله شوند. از آنجایی‌که در نهایت قیمت‌ها به قیمت ذاتی خود برمی‌گردند لذا حباب قیمت در نهایت می‌ترکد و همانطور که رشد کرده شاهد ریزش آن خواهیم بود.

همچنین می‌توان اظهار نظر‌های متفاوت مسئولین دولتی در خصوص بازار سرمایه، افزایش نرخ سود بانکی، عرضه آبشاری حقوقی‌های بازار و یا انتخابات ریاست جمهوری آمریکا را نیز از عوامل تاثیر گذار در افت شاخص بورس دانست. سیاست‌های ترامپ در خصوص مقابله ایران مبنی بر فشار حداکثری بود. این سیاست، رشد بی رویه ارزش شرکت‌ها را به همراه داشت که پس از انتخابات و پیروزی بایدن این روند صعودی متوقف و اکثر بازارها روندی نزولی در پیش گرفته‌اند.

واکنش رئیس سازمان بورس در خصوص ریزش بی سابقه بازار سرمایه

حسن قالیباف اصل با سوابق و تحصیلات عالیه در حوزه بورس در تاریخ 19 فروردین 1399 پس از استعفای شاپور محمدی، به ریاست سازمان بورس و اوراق بهادار منصوب گشت. وی با وجود فعالیت‌های فراوان و اقدامات گسترده نتوانست مانع ریزش تاریخی بورس در سال 99 گردد و این میزان تا 50 درصد نیز رسید. در نهایت وی اواخر دی ماه ناچار به استعفا شد. پس از استعفا قالیباف اصل، وزیر امور اقتصاد و دارایی (فرهاد دژپسند) دهقان دهنوی را جایگزین وی اعلام نمود. دهقان دهنوی از تاریخ 7 بهمن ماه 99 ریاست سازمان بورس را بر عهده گرفت.

چکیده‌ای از نظرات و واکنش‌های وی را در ادامه بیان نموده‌ایم.

اظهار نظر قالیباف اصل در خصوص ریزش‌های مداوم، بی‌اعتمادی مردم و خروج سرمایه از بازار به شرح زیر است. وی بازار را متاثر از عوامل مختلف دانست که قیمت‌ها در آن بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا تعیین می‌گردد. او همچنین اعلام نمود که متاسفانه برخی به علت کمبود نقدینگی، منابع مالی مورد نیاز خود را از بورس بدست می‌آورند که این امر موجب برهم زدن نظم بازار و متضرر شدن سهامداران خرد می‌گردد. با سرمایه‌گذاری در سهام ارزنده، می‌توانید بدون نگرانی از نوسانات کوتاه مدت عبور کنید.

نقش سهامداران خرد در افت شاخص بورس

در این مطلب سعی داریم نقش سهامداران خرد در افت اخیر شاخص بورس را بررسی نماییم. در واقع وجود و ورود سهامداران خرد برای بازار سرمایه مفید و حیاتی است. بازار سرمایه بستری برای جذب منابع مالی مورد نیاز جهت پرورش ایده‌ها و احیای فرصت‌های کسب سود می‌باشد. رشد بورس و جذب نقدینگی مورد نیاز شرکتها از طریق سرمایه گذاری افراد، منجر به رشد اقتصاد کشور می‌گردد و مانع از ورود افراد سودجو و دلال به عرصه می‌شود.

از آنجایی‌که این بازار پر ریسک است و نیاز به کسب دانش و آموزش دارد تبلیغ آن در رسانه جمعی و تضمین سودآوری آن امری اشتباه بود. اما این بدان معنا نیست که مسئول ریزش شاخص کل بورس، دولت و یا سهامداران خرد می‌باشند زیرا دولتها کوچیک‎‌تر از بورس‌ها هستند و نمی‌توان به طور قطع گفت که افت شاخص بعلت دستکاری دولت بوده است اما تشویق به حضور افراد بدون آگاه ساختن آنان از شرایط بازار و افت معاملات خرد سهام ریسک‌های آن امری اشتباه تلقی می‌شود.

تاثیر معاملات کلان حقوقی ها در شدت و تداوم ریزش تاریخی بورس

معامله‌گران حقوقی به علت در دست داشتن مبالغ هنگفت، با معاملات خود تاثیرات به مراتب بیشتری بر روند ارزش سهام می‌گذارند. حال ممکن است برخی از آنان، معاملات و سرمایه خود را در جهتی خاص بکار گیرند و موجب برهم زدن روند کلی بازار گردند. در ادامه به بررسی رفتار حقوقی‌های بازار سرمایه می‌پردازیم.
حقوقی‌ها با دید بلند مدت در بازار سهامداری می‌کنند لذا این دسته از فعالین به دنبال سرمایه‌گذاری در شرکت‌هایی می‌باشند که سود تقسیمی (DPS) بالاتری داشته باشند. حقوقی‌ها معمولا در خلاف جهت بازار معامله می‌کنند یعنی در زمان کاهش قیمت، سهم خریده و در زمانی که قیمت‌ها به اندازه کافی رشد نمود و یا وجود حباب را حس نمودند از سهم خارج می‌گردند. اما هر زمان که این دسته از فعالین بازار سرمایه، مانند حقیقی‌ها معامله ‌نمایند بازار در شرایط بحرانی قرار می‌گیرد.

بیشترین ریزش مختص کدام نماد است؟

سقوط شاخص کل بورس، از 20 مرداد ماه 99 آغاز شد. این ریزش تا امروز (11 فروردین 1400) حدود 40 درصد ریزش داشته است. این ریزش تا 45 درصد نیز رسید و تا ماه‌ها بازار را قرمز پوش کرده بود. در این میان برخی شرکت‌ها افت شدید ارزش داشته اند که سهامداران آنان ضررهای سنگین و جبران ناپذیری متحمل شدند. شتران، خپارس، خمحرکه، خگستر و حکشتی 5 نماد بازار سرمایه میباشند که در این مدت بیشترین ریزش را داشته‌اند. شتران نماد شرکت پالایشگاه نفت تهران می‌باشد که با ریزش 81 درصدی بیشترین ریزش در بازار را داشته است. در نمودار قیمت زمان نماد شتران، وجود حباب و ترکیدن آن به یکباره قابل مشاهده است. بالاترین قیمت خرید ثبت شده 5131 تومان و پایین ترین قیمت فروش ثبت شده 974 تومان بوده است.

علل ریزش بورس در مرداد 99

• دستکاری در صورت‌های مالی شرکتها
• سفته بازی
• تشویق حضور در بورس و تضمین سوددهی آن از طرف دولت در حالی که نوسانات و ریسک جز لاینفک بازار سرمایه است.
• عدم وجود برنامه‌ریزی بلندمدت برای گذر از تاثیرات منفی ریزش شاخص کل
• تاثیرات انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در تداوم ریزش
• ورود سهامداران ناوارد و مبتدی بدون کسب اطلاعات مورد نیاز بازار سرمایه
• اظهار نظر افراد غیر متخصص

ریزش شاخص بورس تا کی ادامه دارد؟

این سوالی است که ذهن تمامی فعالین بازار را به خود مشغول کرده و عده‌ای در انتظار آن هستند. با وجود انتشار خبرهای مثبت، بورس کماکان روند نزولی دارد و نتوانسته بر جو منفی بازار غلبه نماید و مجدد اعتماد سهامداران را جلب کند. توقف روند نزولی نیازمند حمایت دولت می‌باشد. دولت با تلاش در راستای سرمایه محور نمودن اقتصاد از طریق کاهش بهره سپرده‌های بانکی، واگذاری شرکت‌های دولتی به مردم از طریق بورس و همچنین وضع قوانین مناسب در جهت انگیزه دادن به سهامداران برای شرکت در بازار سرمایه می‌تواند مداخله‌ای موثر و مفید در اقتصاد داشته باشد.

جمع‌بندی و توصیه به سرمایه‌گذاران

در سال 99 بارها پیش‌بینی توقف ریزش بورس مطرح شد اما بازار کماکان ریزشی باقی ماند. اینطور که به نظر می‌رسد این کاهش ارزش‌ها تا مدت‌ها و حتی در دوره ریاست جمهوری آینده نیز ادامه دار خواهد بود. امید به بازگشت به برجام و مذاکره با ریاست جمهوری جدید آمریکا، نیز جز جو روانی مثبت چیزی در بر ندارد. از این رو تا مشخص شدن استراتژی معاملاتی خود و یافتن سهم‌های ارزنده، با احتیاط کامل معامله کنید.