معامله بر اساس مومنتوم

اندیکاتور مومنتوم

در این مقاله قصد داریم راجع به اندیکاتور مومنتوم صحبت کنیم. بازار بورس با تمام جذابیت‌هایی که دارد، بازار ریسک‌پذیری به شمار می‌رود. برای معامله بر اساس مومنتوم معامله در بورس نیاز به افزایش سطح آگاهی و کسب مهارت‌های لازم داریم تا با استفاده از تحلیل‌های مناسب، نسبت به خرید و فروش سهام در بورس اقدام کنیم. ترید کردن در بورس نیاز به بررسی داده‌های مختلف دارد. اندیکاتور ها یکی از ابزارهای مورداستفاده و محبوب بسیاری از تحلیلگران بورس هستند که توسط آن‌ها می‌توان روند سهم‌ها را تحلیل و پیش‌بینی کرد.

ازاین‌رو آموزش اندیکاتورها در بورس حائز اهمیت می‌باشد. هرچقدر مهارت ما در یادگیری اندیکاتورها افزایش پیدا کند طبعاً معاملات بهتر و منطقی‌تری انجام می‌دهیم.

در این مقاله به بررسی اندیکاتور مومنتوم که یکی از اندیکاتورهای مورد استفاده در تحلیل‌های بورسی است می‌پردازیم معامله بر اساس مومنتوم و مطالبی که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت:

• اندیکاتور مومنتوم در بورس چیست؟
• فرمول اندیکاتور مومنتوم (Momentum)
• کاربرد اندیکاتور مومنتوم (Momentum)
• انواع اندیکاتور مومنتوم
• مزیت استفاده از اندیکاتور مومنتوم
• فیلتر اندیکاتور مومنتوم
• تنظیمات اندیکاتور مومنتوم

اندیکاتور مومنتوم (Momentum) در بورس چیست؟

اندیکاتور مومنتوم شاخص لحظه‌ای و حرکتی است و از ابزارهای تجزیه‌ و تحلیل فنی در بازار سرمایه می‌باشد که با استفاده از داده‌های به دست آمده، حرکت، سرعت افزایش یا سقوط قیمت سهام را اندازه‌گیری می‌کند

اندیکاتور مومنتوم به‌واقع برای تعیین سرعت حرکت روند صعودی و یا نزولی قیمت سهام استفاده می‌شود.

مومنتوم، یک نوسانگر محسوب می‌شود و در دسته اسیلاتورها قرار می‌گیرد. اندازه‌گیری شتاب حرکتی سهم از وظایف اصلی این اندیکاتور به شمار می‌رود.

فرمول اندیکاتور مومنتوم (Momentum)

محاسبه اندیکاتور مومنتوم بسیار ساده به نظر می‌رسد. برای محاسبه آن کافی است، مقدار قیمتی پایانی روز را منهای مقدار قیمتی n روز قبل کنیم. معمولاً به طور پیش‌فرض عدد n را روی 14 در نظر می‌گیرند.

بنابراین طبق تعریف، فرمول محاسبه اندیکاتور مومنتوم به‌صورت زیر است:

در فرمول اندیکاتور مومنتوم، M برابر با عدد شاخص اندیکاتور، V قیمت پایانی روز، Vn برابر با قیمت پایانی n روز قبل می‌باشد.

به همین ترتیب برای به دست آوردن درصد اندیکاتور می‌توانیم به شکل زیر برسیم:

در این حالت عدد اندیکاتور حول سطح 100 قرار می‌گیرد که در صورت افزایش و صعود، بالای 100 و در صورت کاهش به زیر 10 می‌رسد.

کاربرد اندیکاتور مومنتوم (Momentum)

اندیکاتور مومنتوم، معامله بر اساس مومنتوم کارایی فراوانی در تحلیل بازار سهام دارند. این داده‌ها می‌تواند درک بهتری نسبت به روند سهم‌ها به ما بدهد. همین‌طور با استفاده از آنها می‌توان پیش‌بینی‌های لازم را برای صعودی یا نزولی بودن روند سهم به دست آورد. در این قسمت به برخی از کاربردهای مهم اندیکاتور مومنتوم اشاره می‌کنیم.

- سیگنال‌گیری با شکست سطح ۱۰۰:

اندیکاتور مومنتوم با سطح مرجع 100 سنجیده می‌شود. در این اندیکاتور هر زمانی که سطح اندیکاتور به بالاتر از 100 برسد، روند سهم صعودی و هرگاه به پایین‌تر از 100 برسد روند سهم نزولی می‌شود. از همین رو می‌توان حرکت سهم را مورد ارزیابی قرار داد. این امکان در تعیین سیگنال خرید و سیگنال فروش اهمیت بالایی دارد. به‌طوری‌که احتمال سیگنال خرید پس از شکست سطح 100 افزایش پیدا می‌کند.

اندیکاتور برای هر روز یک نقطه مشخص می‌کند و در طی زمان این نقطه‌ها با اتصال به هم تبدیل به یک نمودار می‌شود که در نرم‌افزارهای تحلیلی مثل متا تریدر قابل‌مشاهده خواهد بود.

- سیگنال‌گیری با شکست روند مومنتوم:

برگشت سهم از یک روند نزولی، همواره سیگنال مثبتی برای تحلیل گران است. وقتی روند سهم نسبت به چند روز گذشته تغییر پیدا می‌کند، اصطلاحاً شکست روند اتفاق می‌افتد. این زمانی رخ می‌دهد که اسیلاتور مومنتوم، در چند روز پیاپی نزولی باشد و بعد از چند روز، تغییر روند به سمت صعودی پیش برود. همین‌طور می‌تواند عکس این هم رخ بدهد. زمانی که شکست روند، از صعودی به نزولی باشد؛ بنابراین کاربردی که اندیکاتور مومنتوم در این مورد دارد این است که طبق داده‌های آن می‌توان سیگنال خرید و یا سیگنال فروش برای سهام را صادر کند.

- واگرایی‌ها بر روی اندیکاتور مومنتوم:

هر زمانی که قیمت سهم روند کاهشی داشته اما نمودار اندیکاتور مومنتوم، رو به افزایش باشد، اصطلاحاً واگرایی مثبت صورت گرفته است. در این مورد با سنجش واگرایی می‌توان روند آتی سهم را پیش‌بینی کرد. به طور مثال همان‌طور که در شکل زیر مشاهده می‌کنید، نمودار اندیکاتور واگرایی را نشان می‌دهد پس می‌تواند یک سیگنال مثبت برای سهم مورد نظر باشد و انتظار ما برای قیمت سهم، روند صعودی خواهد بود.

عکس این قضیه هم قابل‌بررسی می‌باشد. یعنی زمانی که قیمت سهم رو به افزایش است و اندیکاتور مومنتوم، روند کاهشی را نشان می‌دهد. اصطلاحاً واگرایی منفی اتفاق افتاده و در اینجا هم اندیکاتور می‌تواند سیگنالی برای فروش صادر کند.

- حجم معاملات در اندیکاتور مومنتوم:

اندیکاتور مومنتوم رابطه مستقیمی با حجم معاملات سهم دارد. از همین رو، هر زمانی که حجم معاملاتی به یکباره افزایش پیدا کند، اندیکاتور مومنتوم از خود واکنش نشان می‌دهد و سرعت حرکتی را می‌سنجد. این مورد هم می‌تواند در تصمیم‌گیری‌های ما در خصوص سهم‌هایی که زیر نظر گرفته‌ایم مؤثر و کاربردی باشد.

انواع اندیکاتور مومنتوم

مومنتوم، انواع مختلفی دارد که تحلیلگران بورس از آنها برای یافتن داده‌ها استفاده می‌کنند.

اندیکاتور مکدی (MACD) :

این شاخص از معروف‌ترین شاخص‌های تحلیلی بازار است که همگرایی و واگرایی را نشان می‌دهد. MACD میانگین متحرک را شناسایی می‌کند و توسط آن‌ها می‌توان حرکت سهم و شتاب سهم را مورد ارزیابی قرار داد. این میانگین‌ها به‌صورت 9، 12، 26 روزه هستند که توسط شاخص محاسبه می‌شوند.

اندیکاتور RSI :

اندیکاتور RSI یکی دیگر از شاخص‌هایی است که موردتوجه تحلیلگران قرار می‌گیرد. این شاخص برای تعیین نقاط اشباع خرید و اشباع فروش بسیار کاربردی است. نوسانگر RSI بین 0 تا 100 حرکت می‌کند و معمولاً عدد بالای 50 در آن، نشانگر روند صعودی سهم است و هرچقدر به اعداد بالاتر نزدیک 70 یا 90 می‌رسد، نشان از اشباع خرید در سهم خواهد بود و بالعکس عددهای زیر 30، نشان از اشباع فروش است و ممکن است برای خرید سهم مناسب به نظر برسد. در واقع اعداد 30 و 70 نیز از اهمیت بالایی برخوردارند. هرگاه شاخص از عدد 30 به بالا حرکت کند احتمال سیگنال خرید افزایش میابد و بالعکس هر زمانی که از عدد 70 به سمت پایین حرکت کند احتمال سیگنال فروش، بالا می‌رود.

اندیکاتور ADX :

این شاخص نیز در تحلیل‌های تکنیکالی بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد و جزو اندیکاتور مومنتوم به‌حساب می‌آید. اندیکاتور ADX ، با سه جهت‌دهی مثبت، منفی و میانگین، روند قدرتی سهم را بررسی می‌کند و به‌واقع میانگین حرکتی جهت‌دار را می‌سنجد.

این شاخص، در نوسان بین 0 تا 100 است و هرچقدر عدد بالاتری داشته باشد قدرت روند بیشتری دارد. روند صعودی یا نزولی بودن سهم توسط شاخص‌های جهت‌دار مثبت و منفی شناسایی می‌شوند و به همین ترتیب داده‌های لازم را برای تحلیل پیش روی تحلیلگران بازار می‌گذارد.

مزیت استفاده از اندیکاتور مومنتوم

همان‌طور که در مطالب بالا اشاره کردیم، اندیکاتور مومنتوم کاربرد زیادی در تحلیل روند سهام بورسی دارد و طبق داده‌هایی که می‌دهد، حرکت سهم را می‌توان ارزیابی کرد و در خرید و فروش سهام دقت بیشتری به خرج داد.

به همین صورت، برخی از مزایای استفاده از اندیکاتور مومنتوم را به طور خلاصه بیان می‌کنیم:

• تعیین سیگنال خرید و سیگنال فروش
• تعیین معامله بر اساس مومنتوم نقاط کلیدی مثل اشباع خرید و اشباع فروش
• ارزیابی سرعت حرکتی سهم
• ارزیابی نقاط بازگشتی سهم از روند نزولی به صعودی
• بررسی میزان افزایش یا کاهش حجم معاملاتی

فیلتر اندیکاتور مومنتوم

فیلترنویسی از ابزارهای مهمی است که معمولاً برای تحلیل‌ها از آن استفاده می‌کنند. در فیلترنویسی ما می‌توانیم با نوشتن کد مخصوص، داده‌ها و اطلاعات لازم را در زمینه‌های متنوع به دست بیاوریم. فیلتری که برای اندیکاتور مومنتوم مورداستفاده قرار می‌گیرد، سهم‌هایی را شناسایی می‌کند که بر پایه این اندیکاتور قرار گرفته‌اند. این فیلتر به ما راه مشخصی برای استراتژی معاملاتی‌مان می‌دهد تا درک بیشتری نسبت به روند حرکتی سهام داشته باشیم و به ما در جهت خرید و فروش سهم کمک زیادی می‌کند.

به‌عنوان‌مثال نمونه زیر، یک نوع از فیلترنویسی می‌باشد:

Buy=Cross (MACD() , Signal () );

با استفاده از این فیلتر می‌توان سهم‌هایی را که بر پایه اندیکاتور مک دی، روبه‌بالا در حرکت هستند را به‌راحتی شناسایی کنید و مورد تحلیل برای خرید قرار دهید.

تنظیمات اندیکاتور مومنتوم

برای تحلیل سهام با استفاده از اندیکاتور مومنتوم، از نرم‌افزارهای تحلیل تکنیکال مثل متا تریدر استفاده می‌شود. این نرم‌افزار امکان اضافه کردن اندیکاتورها را در خود دارد و با تنظیم آنها می‌توان نمودار اندیکاتور مومنتوم را برای هر سهم به طور جداگانه مشاهده و تحلیل کرد.

برای تنظیم اندیکاتور مومنتوم در متا تریدر به‌صورت شکل زیر عمل می‌کنیم:

برای اضافه کردن اندیکاتور از گزینه Navigator استفاده می‌کنیم. همان‌طور که ملاحظه می‌کنید با انتخاب اندیکاتور، نمودار آن برای سهم مشخص می‌شود و ارزیابی و تحلیل هر سهم بر پایه نمودار اندیکاتور مومنتوم صورت می‌گیرد.

جمع‌بندی:

در تحلیل تکنیکال سهام بورسی، اندیکاتورها از کاربرد و محبوبیت ویژه‌ای برخوردار هستند. ازاین‌رو برای هرکسی که می‌خواهد در بازار بورس فعالیت داشته باشد، کسب مهارت و شناخت کافی از اندیکاتورها از نیازهای ضروری به شمار می‌رود. با استفاده از اندیکاتورها ما به داده‌های مهمی برای هر سهم می‌رسیم که در تصمیم‌گیری برای خرید یا فروش سهم نقش مهمی ایفا می‌کند. اندیکاتور مومنتوم در تعیین رفتار و شتاب حرکتی سهام، عملکرد مؤثری دارد. به همین خاطر ما در این مقاله در مورد شاخص اندیکاتور مومنتوم بحث کردیم و به تعریف و کاربردهای آن در بازار بورس و نیز نحوه استفاده از آن پرداختیم.

در اینجا این نکته را باید ذکر کنیم که درک و شناخت بهتر از این اندیکاتور، نیاز به زمان بیشتر و طی مراحل آموزشی بیشتری دارد. کارگزاری اقتصاد بیدار دراین‌خصوص آماده ارائه خدمات آموزشی در زمینه تحلیل‌های تکنیکالی و بنیادی است و برای دریافت اطلاعات بیشتر می‌توانید با تیم کارگزاری در ارتباط باشید.

۳ روش معامله کم ریسک در بازار ارزهای دیجیتال برای مبتدی ها

در حالی که بیشتر تحلیلگران موافقند که هیچ راهبرد معاملاتی “بی‌نقصی” وجود ندارد، اما سه روش شناخته‌ شده داریم که برای معامله گران مبتدی بسیار مناسب است. در ادامه این سه راهبرد را توضیح خواهیم داد. با ما همراه باشید.

۱. میانگین‌سازی هزینه دلاری (DCA)

میانگین‌سازی هزینه دلاری یک راهبرد معاملاتی محبوب و آزمایش‌شده است که بهترین عملکرد را زمانی دارد که روی دوره‌های زمانی طولانی‌تری اعمال شود. مفهوم آن ساده است؛ به‌جای اینکه همه پول خود را به‌یک‌باره در یک ارز دیجیتال خاص سرمایه‌گذاری کنید، آن را به مقادیر کم تقسیم کنید، زمان و روز خاصی از هفته را انتخاب کنید و فقط در آن زمان‌ها خرید خود را انجام دهید.

در صورتی که تصمیم دارید راهبرد DCA را به‌صورت دستی انجام دهید، یعنی خودتان ارزهای دیجیتال را در زمان مشخصی از یک صرافی معامله بر اساس مومنتوم بخرید، می توانید با افزودن یک قانون ساده نتایج کلی خود را بهبود ببخشید: دارایی دیجیتال موردنظر را در فواصل زمانی تعیین‌شده فقط موقعی بخرید که قیمت‌ها قرمز باشند؛ یعنی وقتی قیمت آن دارایی کمتر از ارزش ۲۴ ساعت قبل آن است.

۲. تقاطع طلایی/تقاطع مرگ

راهبرد معاملات ارزهای دیجیتال موسوم به «تقاطع طلایی/تقاطع مرگ» (Golden cross / Death cross)، روشی است که از دو خط میانگین متحرک (MA) روی نمودار تریدینگ ویو استفاده می‌کند؛ میانگین متحرک یک خط شاخص نمودار است که میانگین قیمت متوسط یک دارایی را برای مدت‌زمان مشخصی نشان می‌دهد.

به‌ بیان ساده‌تر، میانگین متحرک خطی است که روی نمودار ترسیم معامله بر اساس مومنتوم می‌شود تا بتوانیم رفتار قیمت را طبق داده‌های گذشته دقیق‌تر حدس بزنیم.

در این راهبرد، به‌دنبال نقاط تقاطع بین خط میانگین متحرک ۵۰ (میانگین ۵۰ روز قبلی) و میانگین متحرک ۲۰۰ (میانگین ۲۰۰ روز قبلی) در چارچوب‌های زمانی طولانی روی نمودار مانند نمودارهای روزانه و هفتگی می‌گردید. ازآنجاکه این کار با مشاهده فعالیت قیمت در بازه‌های زمانی طولانی سروکار دارد، یک راهبرد معاملاتی طولانی‌مدت است که در ۱۸ ماه و بالاتر از آن بهترین عملکرد را نشان می‌دهد.

دو نوع نقطه تقاطع وجود دارد که باید به‌دنبال آن باشید:

همگرایی (تقاطع طلایی): وقتی خط میانگین متحرک ۵۰ از خط میانگین متحرک ۲۰۰ به سمت بالا عبور می‌کند.

واگرایی (تقاطع مرگ): وقتی خط میانگین متحرک ۵۰ از خط میانگین متحرک ۲۰۰ به سمت پایین عبور می‌کند.

همگرایی نشان‌دهنده آن است که مومنتوم کوتاه‌مدت در حال بالارفتن از مومنتوم بلندمدت است؛ و این یک سیگنال خرید است. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که خریداران به بازار برگشته و باعث افزایش قیمت می‌شوند. واگرایی‌ها نیز نشانه‌ای از عکس این اتفاق است که مومنتوم کوتاه‌مدت نسبت به مومنتوم بلندمدت در حال سقوط است؛ این یک سیگنال فروش است. واگرایی زمانی روی می‌دهد که تعداد زیادی از معامله‌گران تصمیم به خروج از بازار و فروش دارایی‌های خود بگیرند.

لازم به ذکر است که این روش معاملات ارزهای دیجیتال در بازارِ بسیار بی‌ثبات (زمانی که قیمت‌ها افت‌وخیز بسیار شدید دارد) بیشترین کارایی را دارد، اما زمانی که بازار حالت خنثی دارد، با توجه به اینکه دو خط میانگین متحرک مرتباً همگرا و واگرا می‌شوند، این روش می‌تواند سیگنال‌های خریدوفروش متعددی را نشان دهد. این حالت معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که اطمینان زیادی در بازار وجود نداشته و تعداد معامله‌گران نزولی و صعودی برابر باشد. این تنها مشکل این راهبرد معاملات است، اما میانگین سود در آن از زیان‌های وارده در دوره‌های کم‌نوسان بیشتر است.

مجددا تأکید می‌کنیم که این یک راهبرد بلندمدت است و در دوره دست‌کم ۱۸ ماهه بهترین عملکرد را دارد و می‌توان آن را با سایر شاخص‌ها ترکیب کرد تا نتایج بهتری حاصل شود.

۳. راهبرد معامله بر اساس واگرایی RSI

لازم است بدانید که راهبرد واگرایی RSI، استراتژی فنی‌تری است، اما در پیش‌بینی زمان‌بندی وارونه شدن روند پیش از وقوع آن، کاربرد مؤثرتری دارد. وارونگی روند زمانی است که قیمت شروع به حرکت در خلاف جهت می‌کند؛ از روند نزولی به روند صعودی یا برعکس.

شاخص RSIکه مخفف «Relative Strength Index» (شاخص قدرت نسبی) است، یک شاخص نمودار است که با محاسبه میانگین تعداد سود و زیان در یک دوره ۱۴ روزه، مومنتوم را اندازه‌گیری می‌کند. در نمودارهای تریدینگ‌ویو از بخش اندیکاتورها (معامله بر اساس مومنتوم Indicators) به‌راحتی می‌توانید RSI را اضافه کنید.

این شاخص بین ۰ و ۱۰۰ در نوسان است و می‌تواند برای برجسته‌سازی «فروش بیش‌ازحد» یا «خرید بیش‌ازحد» یک دارایی مورد استفاده قرار گیرد. برای نشان‌دادن این مسئله، معمولاً از یک کانال بین ۳۰ تا ۷۰ استفاده می‌شود. هنگامی‌که خط شاخص با عبور از عدد ۷۰ از بالای کانال خارج می‌شود، دارایی موردنظر در وضعیت «خرید بیش از حد» در نظر گرفته می‌شود که نشان‌دهنده آن است که قیمت احتمالاً به پایین بازمی‌گردد. برعکس، وقتی دارایی از عدد ۳۰ به زیر کانال افت کرد، در حالت «فروش بیش‌ازحد» در نظر گرفته می‌شود و معنای آن این است که قیمت احتمالاً رشد خواهد کرد.

اگرچه این سیستم به‌تنهایی می‌تواند به‌عنوان یک راهبرد ساده برای معاملات ارز دیجیتال مورد استفاده قرار گیرد، اما گاهی اوقات می‌تواند نتایج نادرستی به همراه داشته باشد. به‌عنوان مثال، مواردی وجود دارد که RSI نشان می‌دهد یک دارایی بیش‌ازحد خریداری شده است. معمولاً این یک سیگنال خرید است، اما گاهی قیمت همچنان به روند کاهش خود ادامه می‌دهد.

استراتژی واگرایی RSI پیشرفته‌تر از این است و می‌تواند برای تعیین زمان تغییر روند قیمت قبل از وقوع آن مورد استفاده قرار گیرد. این کار با جستجوی ناهمگونی میان قیمت و شاخص RSI انجام می‌شود. به‌طور معمول، قیمت و RSI تقریباً در یک جهت حرکت می‌کنند. ولی گاهی اوقات قیمت در حال کاهش است اما RSI افزایش می‌یابد، یا برعکس. این حالت فقط زمانی اتفاق می‌افتد که تغییر ناچیزی در حجم خرید یا فروش وجود داشته باشد و نشانه‌ای از این است که مومنتوم در مراحل اولیه تغییر روند است.

بهترین چارچوب زمانی برای جستجوی واگرایی معمولاً در یک پنجره چهارساعته یا روزانه است. این بازه‌های زمانی تغییرات شدیدتر در روند میان‌مدت تا بلندمدت را نشان می‌دهند. با نگاهی به نمودار زیر، می‌بینیم که سه واگرایی اصلی RSI در نمودار اخیر جفت‌ارز بیت کوین/دلار (BTC/USD) وجود دارد که تغییر در روند کلی را پیش‌بینی می‌کند. خطوط زرد اختلاف میان جهت شاخص RSI و قیمت را نشان می‌دهد. بهترین زمان برای جستجوی واگرایی‌ها، وقتی است که قیمت در مناطق فروش بیش‌ازحد یا خرید بیش‌ازحد باشد.

از این راهبرد برای یافتن تغییرات کوچک‌تر در یک روند نیز می‌توانید استفاده کنید؛ مثلاً یک عقب‌نشینی را در یک روند نزولی تشخیص دهید اگر در نمودار ۳۰ دقیقه‌ای با دقت بیشتری به ناحیه علامت‌گذاری‌شده با دایره (سفید) نگاه کنیم، می‌بینیم واگرایی دیگری وجود داشته که نشان‌دهنده حرکت دوباره به سمت روند صعودی است.